Türkiye’de Yerel Kalkınma ve Aktörler Emin Dedeoğlu 22 Ocak 2007, Kütahya.

... konulu sunumlar: "Türkiye’de Yerel Kalkınma ve Aktörler Emin Dedeoğlu 22 Ocak 2007, Kütahya."— Sunum transkripti:

1 Türkiye’de Yerel Kalkınma ve Aktörler Emin Dedeoğlu 22 Ocak 2007, Kütahya

2 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 2 Yeni kalkınma ölçeği: YEREL Global bir trend olarak “yerelleşme” eğilimi  90 sonrası Demokratikleşme (özellikle Doğu Avrupa)  Merkezi Devletin kalkınma çabalarının etkisizliği- Yeni kavramlar (kurumsal yapı-sosyal sermaye)  Neo-Liberal “yeni kamu yönetimi” ilkeleri-Anglo Sakson uygulamalar-Yetki devri-performans- hesap verme sorumluluğu-sonuca odaklılık vb.

3 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 3 Türkiye yansımaları... 2001 KRİZİ AB SÜRECİ

4 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 4 Yeni mevzuat, yeni araçlar... 5018’le mali disiplin,çok yıllı bütçeleme, stratejik plan, performans bütçe, şeffaflık, iç denetim, Yerel yönetimlerde özerklik, hizmet alanının genişlemesi, Meclislere işlevsellik, katılımcılık-kent konseyleri, stratejik planlama, çevre planı, yerelleşme (köy- hizmetleri, SHÇEK, Gençlik Spor,Kültür) Ve Bölgesel Kalkınma kavramı...

5 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 5 Eski hastalıklar, eski zihniyetler... Yerel yönetimlerde kapasite ve yolsuzluk algısı sorunları Toplum’da ilgisizlik ve katılım eksikliği, Merkez’de yetki devrine yanaşmama ve yerele güvensizlik, (Çevre Kanunu,KÖYDES, Bölge Kalkınma Ajansları’nın yapısı vb.)

6 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 6 Türkiye’de Bölgeler Arası Eşitsizlikler Kişi Başı GSYİH 2001 Türkiye Ortalaması: 2.146 $ Kocaeli Düzey 2 Bölgesi 2001 Yılı Kişi Başı Ortalama GSYİH: 3.419 $ Ağrı Düzey 2 Bölgesi 2001 Yılı Kişi Başı Ortalama GSYİH: 788 $

7 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 7 Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Yapısı

8 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 8 Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Yapısı İzmir:  Kamu Kurum ve Kuruluşları : 30 kişi  Özel Kesim ve STK’lar : 70 kişi Çukurova:  Kamu Kurum ve Kuruluşları : 40 kişi  Özel Kesim ve STK’lar : 60 kişi

9 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 9 Ajansların Kaynakları Genel bütçe vergi gelirlerinin binde beşi, İl özel idare gelirlerinin yüzde biri, Belediye gelirlerinin yüzde biri, Sanayi ve ticaret odalarının gelirlerinin yüzde biri, Avrupa Birliği fonlarından sağlanacak kaynaklar, Bağış ve yardımlar, Bir önceki yıldan devreden gelirler.

10 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 10 Aktarılacak kamu kaynakları* Kaynak Katkı Oranı (%) Bütçe Gelirleri Aktarılacak Kaynak Toplam İçinde Pay (%) Genel Bütçe Vergi Gelirleri 0,590.093450 73 İl Özel İdareleri 13.55136 6 Belediyeler 112.786128 21 26 AJANS İÇİN TOPLAM614 100 Her Bir Ajansa Ortalama23,6 - (2004 yılı tahmini, Milyon YTL) *: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bütçesinden aktarılacak kaynaklar ile AB Fonları hariç. Kaynak: DPT

11 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 11 Uygulama ??? Önceliklerin belirlenmesi süreci  Merkez/Yerel/Sivil  Kamu/Özel/Siyasi  İl önceliği  Planlar silsilesi Uygulamada yaptırım/otorite eksikliği  Yetersiz bütçe  Kamu harcama sisteminin neresinde?  Katılım ve şeffaflık  Belirsiz statü  Kamu veya özel hukuk tüzel kişiliği  DPT belirleyici unsur.

12 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 12 Plan enflasyonu...

13 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 13 PLAN ADIPLANLAMA ALANI ÖLÇEKPLAN YAPMA YETKİSİ PLAN ONAMA YETKİSİ HUKUKİ DAYANAK Bölge PlanıBölgeBelirsizDPT 3194 Sayılı İmar Kanunu İl Çevre Düzeni Planı İl Sınırları içinde kalan alan Belirsizİl Özel İdaresiİl Özel İdaresi ya da Belediye 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu Metropoliten İmar Planı Metropoliten Alan BelirsizBayındırlık ve İskân Bakanlığı 3194 Sayılı İmar Kanunu Çevre Düzeni Planı Havza ve Bölge1/50.000 ve 1/100.00 0 Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre ve Orman Bakanlığı 5491 Sayılı Yasa ile Değişik 2872 Sayılı Çevre Kanunu İl Gelişme Planı İl Sınırları içinde kalan alan 1/100.00 0 Valilik 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Stratejik Plan ve Performans Planı KurumsalKurumİl Özel İdareleri ve Belediyeler (50.000 +) İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve 5393, 5216, 5436 ve 5302 sayılı yasalar Nazım İmar Planı BŞ belediye Sinirleri içinde Kalan alan 1/25.000Büyükşehir Belediyesi Büyükşehir Belediyesi 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu Nazım İmar Planı Belediye ve Mücavir alan 1/5.000 1/2.000 Tüm Belediyeler İlgili Belediye 3194 Sayılı İmar Kanunu Uygulama İmar Planı Belediye ve Mücavir alan 1/1.000Büyükşehir Belediyeleri Dışında Kalan Tüm Belediyeler İlgili Belediye 3194 Sayılı İmar Kanunu

14 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 14 Yerel Aktörlerin konumu...

15 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 15 TEPAV ne yapıyor... Yerel Medya Yerel Kalkınma için Akademisyenler Yerel İzleme Yolsuzluk ve yerelleşme Bölgesel Kalkınma

16 Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Slide 16 TEŞEKKÜRLER www.tepav.org.tr