İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

... konulu sunumlar: "İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ"— Sunum transkripti:

1 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİM BURHAN YENTÜRK A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI HOŞ GELDİNİZ

2 İSG GENEL TANIM İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
İşyerlerinde işin yürütülmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan, sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.

3 İSG GENEL TANIM AMAÇ: Çalışanların, iş kazalarına ve meslek hastalıklarına karşı bilinçlendirilmesi, Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulması, Risklere karşı çalışanları korumak, Üretim devamlılığının sağlanması, Verimliliğin artması,

4 İSG GENEL TANIM TARİHÇE Hipokrates (MÖ 370) :Kurşun zehirlenmesi
Nicander (MÖ 200); Plini (MS 29-79); Paracelcus ( ); Georgius Agricola ( ) Bernardino Ramazzini ( ) «hastaya mesleğini sor»

5 İSG GENEL TANIM İLK YASAL DÜZENLEMELER
1802 İngiltere «Çırakların Sağlığı ve Morali» -Çalışma saati 12 ile sınırlandırıldı ( saat) -Havalandırma zorunluluğu getirildi yılları arasında -Kadınların ve 10 yaşından küçük çocukların madenlerde çalışması yasaklandı

6 İSG GENEL TANIM TÜRKİYE’DE İK YASAL DÜZENLEMELER
-1865 Dilaver Paşa Nizamnamesi Zonguldak ve Ereğli kömür havzalarında çalışan işçilerin dinlenme ve tatil zamanları, çalışma saatleri düzenlendi -1869 Maadin Nizamnamesi Bütün madenlerde çalışanların güvenliği için düzenlemeler yapıldı

7 İSG MEVZUAT İSG İLE İLGİLİ MEVZUAT 1926 Borçlar Kanunu
4857 Sayılı İş Kanunu ( ) 6331 Sayılı İş Güv. Kanunu ( ) Tüzükler Yönetmelikler ILO Sözleşmeleri Standartlar

8 İSG MEVZUAT 4857 SAYILI YASA (asgari hak ve sorumlulukları belirler)
Sosyal güvence Yıllık ücretli izin Ücret Çalışma saatleri Özel gruplar (Hamile kadınlar-Emziren Kadınlar, Genç işçiler 15-18)

9 İSG MEVZUAT -6331 sayılı yasa «İş Sağlığı ve Güvenliği»
Öncelikle iş yerlerinin -Çok tehlikeli -Tehlikeli -Az tehlikeli olarak tasnifi yapıldı İşçi-memur yerine çalışan kavramı getirildi. İş sağlığı ve iş güvenliği sadece -sanayiden sayılan – iş yerlerinde değil, tüm işyerleri için uygulamaya alındı.

10 İSG MEVZUAT -50 den fazla çalışanı bulunan tüm iş yerleri 2013 başından itibaren İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi bulundurmak zorunda. -50’den az çalışanı bulunanlardan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alanlar 2014 yıl başı, az tehlikeli sınıfta yer alanlar 2016 Temmuz itibarı ile bu zorunluluğun kapsamı içindeler.

11 YÜKÜMLÜLÜKLER İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ:
Mesleki risklerin değerlendirilmesi ve önlenmesi Eğitim ve bilgi verilmesi Her türlü tedbirin alınması Organizasyonun yapılması için gerekli araç ve gereçlerin sağlanması Sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi Mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.

12 YÜKÜMLÜLÜKLER KISACA, İşveren
İş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Bu konuda gerekli çalışmaları yapıp eğitimleri de sağlamak durumundadır. İşyerinde tehlikeleri belirlemek ve gerekli önlemleri almak amacı ile RİSK DEĞERLENDİRMESİ yapmak veya yaptırmak zorundadır

13 YÜKÜMLÜLÜKLER İş güvenliği uzmanı ve İşyeri hekiminin çalışma süreleri: ( tarihinden itibaren) (Her çalışan için ayda) İGU HEKİM Az tehlikeli iş yerlerinde dakika Tehlikeli iş yerlerinde Çok tehlikeli iş yerlerinde

14 İSG EĞİTİM Az tehlikeli iş yerleri 8 saat/yıl; 3 yılda bir tekrar Tehlikeli iş yerleri 12 2 Çok tehlikeli yerleri 16 1

15 YÜKÜMLÜLÜKLER DEVLET Eğitim Alt yapı - Denetleme

16 YÜKÜMLÜLÜKLER ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ:
Kendilerinin ve diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmamak İş güvenliği kural ve talimatlarına uymak Çalışma düzenini korumak Kişisel Korucu Donanımları (KKD) uygun şekilde kullanmak

17 İSG TERİMLERİ Tehlike: iş yerinde, kaza veya meslek hastalığı yaratma potansiyeli bulunan ekipman, malzeme vs. Risk: Tehlikenin gerçekleşme olasılığı Ramak kala: Çalışanı zarara uğratmamış ancak tekrarında, uğratma potansiyeli olan durum.

18 İSG TERİMLERİ Örnek: Tehlike kaynağı: Çok gürültülü çalışan bir makine
Tehlike: Gürültü Risk: Çalışanların duyma kaybı

19 RAMAK KALA-KAZA

20 RİSK DEĞERLENDİRME RİSK DEĞERLENDİRMENİN AMACI
-İş yerinde var olan veya dışardan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi -Bu tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek değerlendirilmesi -Önlemlerin planlanması amacı ile yapılan bilimsel ve sistematik çalışmalardır. Kabul edilebilir risk: Yaralanma olmazsa

21 RİSK DEĞERLENDİRME RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ
-KALİTATİF VE KANTİTATİF YÖNTEMLER MEVCUT Kalitatif (nicel) yöntemler daha çok az tehlikeli işyerlerinde uygulanır. Evet/Hayır şeklinde sorularla riskler belirlenmeye çalışılır. Kantitatif (Nitel-Sayısal yöntemler) -FINE-KINNEY -FMEA - 5x5 Matris –en yaygın olarak kullanılan yöntem-

22 RİSK DEĞERLENDİRME 5X5 Matris yöntemi kriterleri İhtimal: Yılda bir 1
Üç ayda bir 2 Ayda bir Haftada bir 4 Her gün 5 Şiddet: Çok hafif (iş saati kaybı yok) 1 Hafif (iş günü kaybı yok) Şiddetli yaralanma (tedavi gerektirir) 3 Ölüm, meslek hastalığı, uzuv kaybı 4 Birden çok ölüm 5

23 RİSK DEĞERLENDİRME RİSK SKORLARI TABLOSU Şiddet İhtimal 1 (çok hafif)
3(0rta) 4(ciddi) 5(çok ciddi) 1(çok küçük) 1(anlamsız) 2(çok düşük) 3(çok düşük) 4(çok düşük) 5(düşük) 2(küçük) 6(düşük) 8(orta) 10(yüksek-orta) 3(orta) 9(orta) 12(yüksek-orta) 15(yüksek) 4(yüksek) 16(yüksek) 20 (çok yüksek) 5(çok yüksek) 25(çok yüksek)

24 RİSK DEĞERLENDİRME FINE KINNLEY Yöntemi kriterleri Olasılık Şiddet
0.2 imkânsız 1 Hafif 0.5 Zayıf 3 Küçük hasar, ilk yardım Düşük 7 İş günü kaybı, dış tedavi Nadiren 15 Sakatlık, uzuv kaybı Kuvvetli 40 Ölüm 10 Kesin 100 birden çok ölüm

25 RİSK DEĞERLENDİRMESİ FINE KINNLEY Kriterleri Frekans
yıldan daha çok 1 Yılda birkaç kez Ayda birkaç kez Haftada birkaç kez Günde birkaç kez 10 Saatte birkaç kez

26 RİSK DEĞERLENDİRME FINE KINNLEY SONUÇLAR R> 400 Çok yüksek risk ÇALIŞMAYI DURDUR 200<R<400 Esaslı risk ACİL EYLEM PLANI 70<R<200 Önemli risk YILLIK EYLEM PLANI 20<R<70 Olası risk EYLEM PLANI R<20 Kabul edilebilir risk TAKİP

27 İŞ KAZASI KAZA GENEL TANIM -Önceden planlanmayan, -bilinmeyen veya kontrol dışına çıkan, -çevresine zarar verebilecek nitelikteki olaylara KAZA denir.

28 İŞ KAZASI İŞ KAZASI TANIMLARI
WHO: önceden planlanmamış, çalışanların yaralanmalarına, makinelerin hasara uğramasına yol açan olaydır. ÇALIŞANA BEDENEN VE RUHEN ZARAR VEREN OLAYDIR

29 İŞ KAZASI Yıllık iznini kullanmakta olan bir çalışanımız çay molası saatinde arkadaşlarını ziyarete gelir ancak bu sırada, dinlenme alanında takıp düşer ve ayağını kırar. Bu bir İŞ KAZASI MIDIR?

30 İŞ KAZASI BİR KAZANIN İŞ KAZASI SAYILABİLMESİ İÇİN
Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada Görevlendirilmesi nedeni ile başka bir işyerinde Bu iş yerine giderken İşveren tarafından sağlanan taşıtla işe gelip giderken Dinlenme mahallerinde, emziren kadın sigortalıya ayrılan zamanlarda

31 İŞ KAZASI 1-Patronun arabası ile yolculuk! 2-Gece, hırsızlık amaçlı işyerine giriş

32 İŞ KAZASI İSTATİSTİKLER
İşçiler en çok mesailerinin 1. saatinde iş kazası geçiriyor. İş kazalarının 1700 ü ,meslek hastalıklarının ise 10 u ölümle sonuçlandı. En fazla iş kazası İstanbul, daha sonra İzmir sonra Manisa gelmektedir. En çok yaş arasında iş kazası oldu. En fazla iş kazası kıdemin 3 ay ila 1 yıl arasında olduğu zamanda meydana geldiği tespit ediliştir.

33 Çevre ve Makine-Ekipmanlardan kaynaklanan Güvensiz Koşullar
İŞ KAZASI TEHLİKELİ DURUM (%20) Çevre ve Makine-Ekipmanlardan kaynaklanan Güvensiz Koşullar Kesme, bölme gibi işlemler Presleme veya sıkıştırma gibi işlemler Sıcak , elektrik akımı, ses, ışık, radyasyon ve vibrasyon Toksik ve korozif maddeler Ağır yük kaldırma gibi işlemler Düşme / üstüne malzeme düşmesi Şiddete maruz kalma korkusu gibi psikolojik stresler vb.

34 İŞ KAZASI TEHLİKELİ DAVRANIŞ (%80) (İnsan hataları)

35 İŞ KAZASI İŞ KAZALARININ NEDENLERİ – İnsan hataları
DİKKATSİZLİK Çalışan kişinin çeşitli nedenlerle, gerekli dikkati sarf etmemesi, • TEDBİRSİZLİK Nasıl olsa ben kaza yapmam veya kaza olmaz şeklinde yanlış düşünce, insanı tedbirli davranmaktan alıkoyar. En tehlikeli düşünce "Bana bir şey olmaz" düşüncesidir. -Acı patlıcanı kırağı çalmaz, 10 parmaklı marangoz olmaz…

36 İŞ KAZASI •KURALLARA UYMAMA •BİLGİSİZLİK •BAKIM EKSİKLİĞİ

37

38

39

40

41

42

43 İŞ KAZALARI

44 İŞ KAZASI İŞ KAZALARI İLE MÜCADELE Tehlikeyi ortadan kaldır İkame et
İzole et Mühendislik çalışmaları yap Kişisel koruyucu

45 İŞ KAZASI-ÖRNEK

46 İŞ KAZASI ÖRNEK

47 TAZMİNATLAR İş kazası ve meslek hastalığı hukuki sonuçları (işveren aleyhine açılabilecek davalar) Rücu davası: SGK tarafından yapılan masraflar için Ceza davası: Yaralanma veya ölüm durumunda şikâyet üstüne savcılık tarafından Maddi Tazminat: Ölen veya yaralanan çalışan veya ailesi tarafından Manevi tazminat: Ölen veya yaralanan çalışan veya ailesi tarafından Destekten mahrum kalma tazminatı: Ölen veya iş görmez duruma düşen çalışanın nişanlısı, yardımcı olduğu diğer şahıslar tarafından

48 MESLEK HASTALIKLARI Meslek hastalıklarının tarifi
İş ortamı veya kullanılan malzemelerden kaynaklanan akut veya kronik rahatsızlıklar Tekrarlı ve sürekli maruziyet

49 MESLEK HASTALIKLARI -Meslek hastalıklarının nedenleri Kimyasallar
Metaller-metaloidler (cıva-kurşun-krom-arsenik) Hidrokarbonlar (trikloretilen-benzol) Gazlar (CO, CO2) Makine yağları Tozlar Mineral tozları (asbest, silis, kömür), organik tozlar (pamuk tozu)

50 MESLEK HASTALIKLARI Meslek hastalıklarından korunma
Ortam ölçüm ve değerlendirme Kişisel koruyucular Periyodik muayene

51 MESLEK HASTALIKLARI-ÖRNEK