Bu Sunum; İlköğretim Okulları Türkçe Dersinde “Anlatım Biçimleri ve Paragraf Yapısı “ Konuları Hakkında Bilgi Vermek İçin Hazırlanmıştır.

ANLATIM BİÇİMLERİ VE PARAGRAF YAPISI

Anlatım Biçimleri Paragraf Yapısı Paragrafta Sorulan Kavramlar ve sorular. Paragraf Sorularının Çözümünde Dikkat edilmesi gereken Hususlar.

ANLATIM BİÇİMLERİ Açıklama Tartışma Betimleme (Tasvir) Öyküleme

TARTIŞMA Yazarın bir düşüncenin bir önerinin doğru olmadığını ortaya koymak amacıyla hazırladığı yazılarda baş vurulan anlatım biçimidir.

AÇIKLAMA Açıklamanın amacı bilgi vermektir.Bilgi vermek olduğu için yazan manalı sözlerden ve imalı sözlerden kaçınır.Açık anlaşılır duru bir dil kullanılır.

BETİMLEME (TASVİR) Yazarı doğadaki olayı ve herhangi bir şeyin okuyucunun gözünse canlanacak bir şekilde anlatmasıdır.Kısaca kelimelerle resim yapma sanatıdır.

BETİMLEME İKİYE AYRILIR Fiziksel Betimleme Ruhsal Betimleme

BETİMLEME TÜRLERİ FİZİKSEL BETİMLEME: Yazarın gördüğü bir şeyi dış görünüşüyle anlatmasıdır. RUHSAL BETİMLEME:Görsellikten çok sezgi vardır.

ÖYKÜLEME Belli bir zaman biçiminde geçen olayın anlatıldığı anlatım biçimidir. Olayın olmadığı yerde öykülemeden söz edilemez.

PARAGRAF YAPISI Gelişme Bölümü Sonuç Bölümü Konusu Başlığı Anafikri Giriş Bölümü Gelişme Bölümü Sonuç Bölümü Konusu Başlığı Anafikri Yardımcı Düşünce

GİRİŞ BÖLÜMÜ Paragrafın konusunun verildiği bölümdür.Giriş cümlesi kendilerini bir önceki cümleye bağlayan unsurlar olamaz.

SONUÇ BÖLÜMÜ Gelişme bölümünde ifade edilen konunun bir hükme “ yarğıya “ bağlandığı bölümdür.

GELİŞME BÖLÜMÜ Giriş cümlesinin bütünüyle açıklığa kavuştuğu bölümdür.Yazar sunduğu şeyi ıspatlamak için değişik yolara ve tekniklere başvurur.

KONUSU Paragraf üzerinde en çok durulan yazar parçada neyden bahsedildiğini cevabını verir.

BAŞLIĞI Kısa, öz, çekici ve en fazla üç kelimeden oluşan bölümüdür.

ANAFİKRİ Yazarı okuyucuya vermek istediği asıl amaçtır.Anafikri bulmak için konu,yazarın konuya bakış acısı şıklarda zihinde oluşan ana fikir cümlesi ile benzer olup olmadığına bakılır. Ana fikir cümlesi tam yarğıyı bildirir.Acık, özlü, yalın olmalıdır.

YARDIMCI DÜŞÜNCE Anlatılmak istenen,açıklayıcı örnekleyici bir şekilde ifade eden cümlelerdir.

PARAGRAFTA SORULAN KAVRAMLAR VE DUYGULAR Özgünlük Doğallık Akıcılık Özlülük Tutarlılık Yoğunluk

ÖZGÜNLÜK Başkasına benzememe kendine has olma,parçalarda genellikle taklitçilerden kaçınma ve yenilikçi olmayla açıklanır.

DOĞALLIK Yapmacıksız süs ve özentiden uzak günlük hayatta olduğu gibi anlamak.

DURULUK Açık anlaşılır kapalı ifadelerden kaçınma söylenmek isteneni simgeler arasına gizlemeden anlatmaktır.

AKICILIK Okuyucuyu sıkmayan sürükleyici anlatıma sahip olma demektir.

ÖZLÜLÜK Az sözle çok şey ifade edebilme, sözü uzatmaktan kaçınma mesaj iletici olabilmedir.

TUTARLILIK Birbiriyle çelişen düşünceden ileri sürmeme sık sık düşünce değiştirmemektir.

YOĞUNLUK Bir çok anlamı bir arada verme anlam içinde anlam bulunmasıdır.

PARAGRAF SORULARININ ÇÖZÜMÜNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Önce soru okunmalı.Ne arandığımız bilinmelidir. Soru cümlesindeki olumsuz ifadelere dikkat edilmelidir. Cevap şıklarının tamamı okunmalıdır Çelişkili durumlarda paragraf tekrar okunmalıdır

İlk ve son cümleler çok iyi okunmalı ve unutulmamalıdır. Paragrafta özellikle kısaca, bilhassa, demek istiyorum ki esasen gibi... Anahtar sözcükler vardır, bu sözcükler önemli noktalardır.

Paragrafın akışında ve hem daha buna ilave olarak gibi sözcükler düşünce akışının aynı olacağının, buna karşın, buna rağmen, ancak, oysa gibi sözcükler düşünce akışını değişeceğini kısaca nihayet gibi sözcükler ise düşünce akışının sona erdiğini gösterir.