Prof. Dr. Osman İsfen/Bochum Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Suçlar Hakkında Türk-Alman Hukuku Karşılaştırmalı Pratik Calışma Çözümü Prof. Dr. Osman İsfen/Bochum

Olay: Nakliyecilik yapan sanık Hüseyin’in, arkadaşı ile birlikte kamyonetine yükledikleri molozları boşalttıkları sırada kamyoneti çapraz park etmeleri nedeni ile maktül Ali’nin, arabası ile yoldan geçemediği ve sanık ile buraya moloz dökemeyecekleri konusunda tartışmaya başladığı, maktülün, sanıktan sürücü belgesi ve ruhsatı istediği, sanığın vermemesi üzerine yakasından tutarak aşağıya indirdiği ve aralarındaki tartışma sırasında sanığın üzerine yürüyüp yumrukla vurmak için hamle yaptığı ancak vuramadığı…

… bunun üzerine sanığın, belinden çıkardığı silâhın kabzasıyla, o sırada tanık Yücel ile tartışmakta olan maktülün göğsüne, kaburgalarını kıracak şiddette vurduğu, o anda silâhın birden ateş alarak maktülün çenesinin altından girip beyninde ölümcül hasara yol açtığı olayda... (ESAS: 2012/1363, KARAR: 2014/650, 11.2.2014 Tarihli YARGITAY 1. Ceza Dairesi Kararı’ndan esinlenerek) s

TCK md. 87 Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama (4) Kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmişse, yukarıdaki maddenin birinci fıkrasına giren hallerde sekiz yıldan oniki yıla kadar, üçüncü fıkrasına giren hallerde ise oniki yıldan onaltı yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. TCK md. 23 Netice sebebiyle ağırlaşmış suç Bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde, kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle hareket etmesi gerekir.

A. Tipiklik 1) Objektif Tipiklik a) Yaralama, TCK 86/1: “Başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olmak”  b) Netice Sebebiyle Ağırlaşma: “Ölüm” c) Nedensellik Bağı: Conditio sine qua non-Formülü Yargıtay, netice sebebiyle ağırlaşmıs suçlarda uygun nedensellik bağını yeterli görmektedir, krş. CGK 27.12.2011, 1/151-290

d d) Objektif İsnad Edilebilirlik Failin neden olduğu netice, kendisinin eseri olarak görülebilecek midir? Failin müsebbibi olduğu tehlike, somut olaya yansımış mıdır? e) Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Özel Bağ  Özel Bağının Aranma Sebebi: Kasten işlenen yaralama suçunun (TCK md. 86) temel cezası: Bir yıldan üç yıla kadar hapis + Taksirle öldürme suçunun (TCK md. 85) temel cezası: İki yıldan altı yıla kadar hapis cezası d

Ama kasten işlenen bir yaralama suçu taksiren (krş. TCK md Ama kasten işlenen bir yaralama suçu taksiren (krş. TCK md. 23) ölüme sebebiyet vermişse: 8-12 veya 12- 16 yıl hapis cezası. Oysa ki, normal içtima’ kuralları uygulansaydı, TCK md. 44 uyarınca TCK md. 85 doğrultusunda iki yıl ilâ altı yıl arası hapis mümkün olacaktı. Dolayısıyla böylesine bir “ceza çerçevesi patlaması”, temel suç ile ağırlaştırıcı netice arasında spesifik bir bağın bulunmasına durumunda haklı kılınabilecektir (Kusur İlkesi!)

Bu bağın niteliği tartışmalıdır:  Yaralama neticesinde vücutta meydana gelen bir tahribatın neticesi mi ölüm meydana gelmiş olmalıdır? Mesela bıçak yarası neticesinde kan kaybı  Yaralama hareketinin tehlikeliliği neticesinde mi ölüm meydana gelmiş olmalıdır? Mesela darp edilen mağdurun kaçarken kendini pencereden atıp ölmesi/yolda araba tarafından ezilmesi gibi i

TCK bu bağlamda, birinci görüşe meyilli görünmektedir, zira TCK md TCK bu bağlamda, birinci görüşe meyilli görünmektedir, zira TCK md. 86/2’nin söz konusu olduğu durumlarda (“basit tıbbî müdahele”) TCK md. 87/4 uygulanmamaktadır, yani netice sebebiyle ağırlaşmış bir suçun kabülü için vücutta ciddi manada bir hasarın olması gerekmektedir. Örnek Olay: Maktül ile sanıkların tarla komşusu oldukları, taşınmazlarının ortasından su arığı geçtiği, olay günü sanıkların traktörle taşınmazların arasından geçen su arığının maktül tarafının tarlaya giriş yolunun daraltacak şekilde genişletildiği…

… maktülün sanıklara hitaben “Arığı ortak olarak kürekle genişletelim” şeklinde beyanda bulunduğu, ancak sanıkların maktule sinkaflı sözler sarf ederek onun yakasından tuttukları, maktulün boğazını sıktıkları, elleriyle onu adiyen darp ettikleri, olay sonrasında sanıkların olay mahallinden ayrıldıkları, maktulün de evine doğru yürümeye başladığı, ancak 5-6 metre kadar yürüdükten sonra yere yığıldığı, eşi ve çocukları tarafından semt polikliniğine götürüldü ancak orada vefat ettiğinin öğrenildiği… (8.3.2007 Tarihli YARGITAY 1. Ceza Dairesi Kararı, 8.3.2007, ESAS: 2005/2034, KARAR: 2007/1109)

Ancak TCK md. 86/2 kapsamı dışındaki olaylarda, böylesine bir kısıtlamaya gidilmesi kanunen şart koşulmamaktadır. Dolayısıyla zikredilen iki teoriden biri arasında tercihte bulunulması kaçınılmazdır. Ölüm neticesi meydana gelmiş olan her suç, hareket açısından tehlikeli olabilmesine rağmen özel bir suç tipi olarak düzenlenmemiştir, örneğin netice sebebiyle ağırlaşmış hırsızlık suçu yoktur. Bundan dolayı, özel nedensellik bağı olarak herhangi bir hareketin tehlikeliliği değil, söz konusu suç tipinde yer alan netice esas alınmalıdır.

Netice olarak: Önümüzdeki olayda, ölüm neticesi göğüse silâh kabzasıyla darp edilmeye bağlantılı yaralamaya değil, silâhtan çıkan kurşunun beyinde ölümcül hasara sebep olmasına dayanmamaktadır. Dolayısıyla bu görüş doğrultusunda TCK md. 87/4 uygulanamayacaktır. Ancak ikinci görüş, “hareketin tehlikeliliği” kıstasını esas almaktadır ve bu doğrultuda TCK md. 87/4’ün uygulanması mümkündür. Netice sebebiyle ağırlaşmış suçlarda özel bir bağının mevcudiyeti kabul edilecek olursa, olayın incelenmesi şu şekilde devam eder:

2) Sübjektif Tipiklik: a) “Kasden” yaralama, TCK md. 21/1 b) Ağırlaştıran neticeye “en azından taksirle” sebep verme, TCK md. 23 B. Hukuka Aykırılık C. Kusur p

İlgili olaylarda Yargıtay’ın vermiş olduğu kararlar Ana olay, gerçekte şu sekilde gelişmiştir: … yakasından tutarak aşağıya indirdiği ve aralarındaki tartışma sırasında sanığın üzerine yürüyüp yumrukla vurmak için hamle yaptığı ancak vuramadığı; sanığın, belinden çıkardığı bıçağı o sırada tanık Yücel ile tartışmakta olan maktülün karın bölgesine salladığı ve derinden yaraladığı, maktülün karnını tutarak aracına binip uzaklaştığı daha sonra hastanede öldüğü olayda... sanığın eyleminin kasten öldürme suçunu oluşturduğu düşünülmeden, kasten yaralama sonucu ölüme neden olmak suçundan hüküm kurulması...  

Örnek olayda BOZMA kararı: “Maktulün 5237 sayılı TCK’nın 86/2 maddesi kapsamında kalan basit bir tıbbî müdahale ile giderebilecek şekilde yaralandığı, maktuldeki kronik kalp damar hastalığının aktif hale gelerek ölümünün gerçekleştiği olayda; sanıklar ile maktulün komşu oldukları anlaşıldığına göre, sanıkların maktuldeki kalp damar rahatsızlığını önceden bilip bilmediklerinin araştırılması, bildikleri tespit edildiği takdirde 5237 sayılı TCK’nın 22/3, 85 maddeleri uyarınca, bilinçli taksirle öldürme suçundan, bilmedikleri tespit edildiği taktirde 22/1, 85 maddeleri uyarınca, taksirle öldürme suçundan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde hüküm kurulması…”

Teşekkür eder, saygılarımı sunarım. Osman İsfen Ruhr Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhâkemesi Kürsüsü + 49 171 5323605 isfen@t-online.de www.facebook.com/osmanisfen