ALTINCI BÖLÜM ÇALIŞMA KAĞITLARI VE DENETİMİN RAPORLANMASI
ÇALIŞMA KAĞITLARI Denetçi denetim çalışmaları sırasında, denetim görüşü oluşturmak amacıyla yeterli kanıt topladığını ve denetimi denetim standartlarına uygun bir şekilde gerçekleştirdiğini kanıtlayabilecek her türlü çalışmasını belgelendirmek durumundadır. Bu belgeler çalışma kâğıtları şeklinde olmaktadır.
Çalışma Kâğıtlarının Amacı ve Önemi Çalışma kağıtları genel olarak; (i) denetim raporunu hazırlamak, (ii) denetim çalışmalarını eşgüdüm içerisinde sürdürmek, (iii) aynı işletmenin tekrar denetimi sırasında kullanmak ve (iv) taraflardan birinin açacağı davada savunma aracı olarak kullanmak amacı ile hazırlanmaktadır
Çalışma Kağıtlarının Hazırlanması Bağımsız denetim kuruluşları ve denetçiler, aşağıdaki hususları göz önüne tutarak, kullanacakları çalışma kağıtlarının şeklini belirlemekte serbesttirler: a) Çalışma kağıtları, ait oldukları konuda finansal tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine ne ölçüde uygun hazırlanmış olduğu hususlarında güven yaratacak şekilde açıklık taşımalıdır. b) Her çalışma kağıdında bir başlık bulunmalıdır. Bu başlık; denetlenen müşteriyi, bağımsız denetimin yapıldığı dönemi, çalışma kağıdının konusunu, hazırlayan denetçi ve denetçi yardımcılarının ad ve paraflarını ve hazırlanma tarihini içermelidir. c) Çalışma kağıtlarında incelemenin koşullarına uygun olarak bağımsız denetim programının ne ölçüde yerine getirildiği belirtilmeli ve iç kontrol sisteminin değerlendirilmesine yer verilmelidir. d) İyi bir dosyalamanın yapılması açısından çalışma kağıtları uygun bir düzende kodlanmalıdır. e) Tamamlanmış çalışma kağıtlarında, yapılan bağımsız denetim işi, uygulanan denetim teknikleri ile önceden belirtilmemiş ilgili puantaj işaretleri ve sembollerin anlamları açıkça gösterilmeli ve yeterli açıklama yer almalıdır. f) Her çalışma kağıdında, hazırlanma amacına uygun yeterli bilgi bulunmalıdır. g) Gereken hallerde ulaşılan sonuç, çalışma kağıdının altında öz ve açık olarak belirtilmelidir.
Çalışma Kağıtlarının Çeşitleri Denetimde kullanılan çalışma kağıtlarını nitelik bakımından ikiye ayırmak mümkündür. Bunlar; i. Daimi dosya çalışma kağıtları, ii.Cari dosya çalışma kağıtlarıdır.
Anket formları, akış şemaları ve notlar Denetimin planlanmasından denetimin sonuçlandırılmasına kadar pek çok konuda çalışma kağıtları hazırlanması mümkün olduğundan, çok çeşitli çalışma kağıtlarından bahsetmek mümkündür. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir; Denetim programları Anket formları, akış şemaları ve notlar Genel kurul, yönetim kurulu ve komisyonu tutanakları Toplu sözleşme ve iş sözleşmesi örnekleri İşletmenin kuruluş sözleşmesi Doğrulama mektuplarından alınan cevaplar Soruşturma ve sayım tutanakları İşletmenin hesap palanı ve muhasebe yönetmeliği Finansal tabloların örnekleri Denetim raporunun örneği Denetim mizanı Analizler, listeler, cetveller ve hesaplamalar.
DENETİMİN RAPORLANMASI Denetim raporu da, denetçinin yaptığı incelemeler sonucunda finansal tabloların ilgili işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru bir şekilde yansıtıp yansıtmadığı ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun bir şekilde hazırlanıp hazırlanmadıkları konusunda edindiği kanaati açıklama fırsatı bulduğu bir belgedir.
Denetim Raporlarının Kapsamı Kapak Şirketi tanıtıcı özet bilgilerin yer aldığı ilk sayfa Özet denetim raporu Ayrıntılı bilanço ve dipnotları Ayrıntılı gelir tablosu ve dipnotları Özet bilanço ve dipnotları Özet gelir tablosu Varsa fon akım tablosu Varsa nakit akım tablosu Satılan malın maliyeti tablosu
Denetçinin Görüşü Şartsız (Olumlu) görüş Şartlı (Olumlu) görüş Olumsuz görüş açıklamak veya Görüş açıklamaktan kaçınmak şeklinde belirttiği bir rapordur.