Erzurum İl Koordinatörlüğü Süt Sığırcılığı Destekleri IPARD I ve IPARD II Süt Sığırcılığı Destekleri

ERZURUM İL KOORDİNATÖRLÜĞ

Erzurum İl Koordinatörlüğü Organizasyon Yapısı ARDSI Erzurum İl Koordinatörlüğü Organizasyon Yapısı ERZURUM İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ PROJE BAŞVURU YÖNETİMİ BİRİMİ 8+1* 1 Birim Amiri 2 Kıdemli Başvuru Kabul Uzmanı 3 Başvuru Kabul Uzmanı 1 Kıdemli Kontrat Uzmanı 1 Kontrat Uzmanı *1 Proje Başvuru Kabul Görevlisi YERİNDE KONTROL BİRİMİ 9 2 Kıdemli Yerinde Kontrol Uzmanı 6 Yerinde Kontrol Uzmanı DESTEK HİZMETLERİ BİRİMİ 2+3* 1 Destek Hizmetleri Uzmanı 1 İletişim Uzmanı *2 İdari Destek Görevlileri *1 Arşiv Görevlisi ÖDEME TALEP İŞLEMLERİ BİRİMİ 7+1* 1 Birim Amiri 2 Kıdemli Ödeme Talep Uzmanı 4 Ödeme Talep Uzmanı *1 Ödeme Talep Kayıt Görevlisi 1+26+5* 1 Koordinatör 3 Birim Amiri 23 Uzman * 5 Destek Görevlisi Genel Toplam : 32 5+3+4+2 5 Büro Personeli 3 Şoför 4 Kat Görevlisi 2 Güvenlik Genel Toplam : 14 1 Koordinatör 26 Uzman 5 Destek Görevlisi 14 Şirket Personeli Genel Toplam : 46

TKDK

TKDK TKDK Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak 5648 sayılı kanunla 2007 yılında kurulmuştur. Kurumumuzun kuruluşundan yaklaşık bir yıl sonra IPARD programı onaylanmıştır. Bu program AB’nin aday ve potansiyel aday ülkelerine yönelik uyguladığı Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA)’nın 5. bileşeni olan Kırsal Kalkınma Bileşenidir.

IPARD

IPARD Programının Uygulanmasından Sorumlu Kurum ve Kuruluşlar Ulusal IPA Koor. AB Müsteşarlığı Yetkili Akreditasyon Görevlisi Hazine Müsteşarlığının Bağlı Olduğu Bakan Ulusal Yetkilendirme Görevlisi Hazine Müsteşarlığı Ulusal Fon Hazine Müsteşarlığı Denetim Otoritesi Hazine Kontrolörleri Kurulu Yönetim Otoritesi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu

DESTEK KAPSAMINDAKİ İLLER IPARD Programı DESTEK KAPSAMINDAKİ İLLER İkinci Aşama

IPARD Programı IPARD-Programı IPARD programı, Türkiye’nin katılım öncesi dönemdeki önceliklerini ve ihtiyaçlarını dikkate alarak, sürdürülebilir bir kalkınma için kapasite oluşturma hedefiyle; işletmelerin gıda güvenliğini, veterinerlik, bitki sağlığı, çevre ve diğer standartlarını AB standartlarına ulaştırmayı amaçlamaktadır.

IPARD Yatırımları Eş Finansman Prensibi

Akreditasyon Süreci Akreditasyon Süreci TKDK tarafından belirlenen hedefler doğrultusunda merkez teşkilatı ve taşrada yer alan İl Koordinatörlükleri Eylül 2011’de AB komisyonu tarafından akredite edilerek IPARD I programını yürütme yetkisini almıştır.

IPARD Programı IPARD program ister kırsalda ister kırsal dışı alanlarda olsun bir taraftan tarım sektörünün sürdürülebilirliğine ve modernizasyonuna katkı sağlamayı hedeflerken diğer taraftan da özellikle kırsal bölgelerdeki Çitlik faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme kapsamında sunacağı desteklerle yeni ekonomik kazanç kapılarının oluşturulmasıyla istihdamın artırılması ve göçün önlenmesini hedeflemektedir.

IPARD II

IPARD-II Desteklenen Sektörler IPARD II Programı Destek Başlıkları IPARD-II Desteklenen Sektörler IPARD II programı çerçevesinde ilk başlığımız olan hayvansal üretime yönelik hibe destek oranı %65’den %70’e çıkarılmış ve desteklenen sektörlere manda, kaz ve yumurta tavukçuluğu ilave edilmiştir. Ayrıca atık madde depolama ve atık yönetimi konularında yapılacak yatırımlara %10 ilave hibe desteği sağlanacaktır. Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar (Hayvansal Üretim) Süt Üretimi (Manda ilave edildi.) Yumurta Tavukçuluğu* Et Üretimi Kırmızı Et Üretimi (büyükbaş ve küçükbaş (Manda ilave edildi.)) Beyaz Et Üretimi (Kaz ilave edildi.) *Yeni eklenen başlıkları ifade etmektedir

IPARD II Programı Destek Başlıkları Tarımsal İşletmelere Yatırım Tedbiri Sıralama Kriterleri Puan Yatırımın sonunda nihai kapasitesi, aşağıda belirtilen eşik değerlerden daha düşük olan küçük ölçekli tarım işletmeleri: – Süt üreticileri için; 50 süt ineği, 25 süt veren manda veya 250 koyun ya da keçi. – Et üreticileri için; 100 sığır veya 250 koyun ya da keçi. – 25,000 broyler. – 50,000 yumurta tavuğu. – 4,000 hindi. – 1,500 kaz. 40 Yatırımların uygun harcamalar toplamı 500.000 TL veya altında ise 20 Başvuru sahibi veya yasal temsilcisi (tüzel kişilikler için) yatırımın yapıldığı ilçede ikamet ediyorsa Başvuru sahibi veya yasal temsilcisi (tüzel kişilikler için) kadın ise 10 Yatırım yenilenebilir enerjiyi içeriyorsa Genel Toplam 100

Süt İşleme ve Süt Toplama Merkezlerinin Kurulumu IPARD II Programı Destek Başlıkları Ürün işlemeye yönelik ikinci ana başlığımızda hem alt yatırım başlıklarında hem de destekleme oranlarında IPARD I programına oranla bir değişiklik olmamıştır. Ancak kurulacak tesislerin atık su arıtma ve atık yönetimi için yapılacak yatırımlarına %50 hibe oranına %10’luk bir artış sağlanacaktır. Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması Yönelik Fiziki varlıklarına Yönelik Yatırımlar (Ürün İşleme) Süt İşleme ve Süt Toplama Merkezlerinin Kurulumu Et İşleme ve Kesimhanelerinin Kurulumu Meyve, Sebze İşleme, Pak. ve Soğuk Hava Depolarının Kurulumu Su Ürünleri İşleme Tesislerinin Kurulumu

IPARD II Programı Destek Başlıkları 103-Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması Tedbiri Sıralama Kriterleri Puan Eğer başvuru sahibi mevcut bir işletme ise 40 Eğer başvuru sahibi bir üretici örgütü ise 25 Eğer yatırım 3 milyon TL’den daha az ise 20 Eğer yatırım, atıkların veya yan ürünlerin işlenmesi veya yenilenebilir enerjinin üretilmesini içeriyor ise 15 Genel Toplam 100

IPARD II Programı Destek Başlıkları İçerisinde hem tarımsal hem de kısmen tarım dışı sektörleri barındıran üçüncü ana başlıkta yer alan Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesine yönelik yatırımlarda hibe destek oranları %50’den %65’e çıkarılmıştır. Ayrıca bu ana başlığımıza çiçek soğanı, misel ve mantar üretimi, makine parkı ve yenilenebilir enerji yatırımları ilave edilmiştir.

Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi IPARD II Programı Destek Başlıkları Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi Süs Bitkisi ve Fide-Fidan Yetiştiriciliği (sera ve açık alan) Tıbbi ve Aromatik Bitkiler, Çiçek Soğanı, Misel ve Mantar Yetiştiriciliği Arıcılık Ürünlerinin Üretimi Zanaatkarlık ve Yöresel Ürünler Kırsal Turizm ve Rekreasyon Faaliyetleri Kültür Balıkçılığı Makine Parkları * Yenilenebilir Enerji* *Eklenen başlıkları ifade etmektedir

IPARD II Programı Destek Başlıkları 302-Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme Tedbiri Sıralama Kriterleri Puan Başvuru sahibi (gerçek kişi olması durumunda kendisi, tüzel kişiliklerde ise tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili olan kişi) başvurunun sunulduğu tarihte 40 yaşının altındaysa. 10 Başvuru sahibi, dağ veya orman köylerinde faaliyette bulunan bir çiftçiyse Yatırım bir kadın girişimci tarafından gerçekleştirilmekteyse veya proje sahibi bir kadınsa Başvuru sahibinin, ekonomik faaliyet alanında bir mesleki sertifikası, diploması veya 3 yıl deneyimi bulunuyorsa Yatırım, kabul edilmiş bir Yerel Kalkınma Stratejisine dayanıyor ve bu strateji üzerine inşa edilmişse 20 Başvuru sahibi bir üretici örgütü, birliği veya kooperatifiyse Proje, bitki yetiştiriciliği, arıcılık/bal üretimi, mikro ve küçük ölçekli işletmeler, kırsal turizm ve rekreasyonel faaliyetler, su ürünleri yetiştiriciliği ve makine parkları alanlarında enerji talebini karşılamak amacıyla yenilenebilir enerji tesisi kurulumu içeriyorsa Genel Toplam 80

Her bir sektör için özel seçim kriterleri IPARD II Programı Destek Başlıkları Her bir sektör için özel seçim kriterleri Bitkisel üretimin çeşitlendirilmesi, bitkisel ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması ve Arıcılık ve arı ürünlerinin üretilmesi, işlenmesi ve pazarlanması için: Başvuru sahibi, mevcut bir tarımsal işletme/firma ise ve Organik Tarım / İyi Tarım Uygulamaları sertifikasına sahipse 10 Proje, üretim, işleme ve pazarlama bileşenlerinin tümünü içeriyorsa Zanaatkarlık ve Katma Değerli Yöresel Ürünler için: Yatırım, Türk Patent Enstitüsü tarafından yayınlanan bir Coğrafi İşarete sahip sertifikalı bir yerel tarım veya gıda ürünü / veya geleneksel el sanatları üretimini hedefliyorsa 20 Kırsal Turizm ve Rekreasyonel Faaliyetler için: Başvuru sahibi, mevcut bir konaklama tesisi / işletmesi (yeme içme tesisi / rekreasyon tesisi) ise. Su Ürünleri Yetiştiriciliği için: Alabalık, sazan, çipura ve levrek dışındaki türler yetiştiriliyorsa. Makine Parkları için: Başvuru sahibi, tarımsal makine ve ekipmanlar için bakım ve tamir hizmetleri sağlayan veya bu tür ekipmanlar için kiralama hizmetleri sunan mevcut bir işletme, örgüt, birlik veya kooperatifse Yenilenebilir Enerji Tesisleri için: Başvuru sahibi yatırımın yapıldığı bölgede yaşayan bir gerçek kişi ise.

Erzurum İl Koordinatörlüğü (2012-2015)

Projelerin Çağrı Bazlı Değerlendirmesi 4 5 4 4 4 5 15 8 34 22 79 10 13 207

ERZURUM İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ Projelerin Sözleşme ve Ödeme Tutarları Dağılımı ERZURUM İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ

Alınan Projeler IPARD I Programında Erzurum IPARD I programı süresince Erzurum İl Koordinatörlüğümüze toplam 207 proje sunulmuştur. Tablo 1.’de görüleceği gibi bu program döneminde en fazla proje başvurusu, Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi kapsamında gerçekleştirilirken onu sırasıyla Süt Ürünleri Üretimi, Süt Ürünleri İşleme, Kırsal Turizm ve Et Üreten İşletme projeleri takip etmektedir. Tablo 1. Alınan projelerin yıllara ve sektörlere göre dağılımı

Sözleşme İmzalanan Projeler IPARD I Programında Erzurum Sözleşme İmzalanan Projeler Bugüne kadar toplam 126 proje ile sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmeleri imzalanan projelerin sektörlere göre dağılımı Tablo 2.’de verilmiştir. Tablo 2. Sözleşmeleri yapılan projelerin sektörlere ve yıllara göre dağılımı SEKTÖR YILLAR Toplam 2012 2013 2014 2015 Süt Üreten 6 1 12 19 Et Üreten  1 2 9 Süt Ürünlerinin İşlenmesi   4 8 Et Ürünlerinin İşlenmesi 3 Çiftlik Faaliyetleri 24 14 30 69 Yerel Ürünler Kırsal Turizm 11 Kültür Balıkçılığı 34 26 62 126

IPARD I Programında Erzurum Tablo 3.’de görüleceği gibi Erzurum İl Koordinatörlüğünde sözleşme imzalanan projeler açısından en fazla yoğunluk Aziziye ve Aşkale ilçelerinde olurken onları sırasıyla Pasinler, Çat, Tortum ve İspir ilçeleri takip etmektedir. Tablo 3. Sözleşmeleri yapılan projelerin ilçelere ve yıllara göre dağılımı İlçeler Proje Sayısı 2012 2013 2014 2015 Toplam Aziziye 1 7 11 20 Şenkaya   2 Çat 9 Olur Oltu 3 4 Hınıs Horasan 6 8 Köprüköy Tortum 5 Pazaryolu Uzundere Karayazı Aşkale 17 Palandöken Yakutiye Karaçoban Tekman İspir Pasinler 10 Narman 34 26 62 126

Alınan Projelerin 2015 Yılına Göre Değerlendirilmesi Projelerin Yıllara Göre Dağılımının Değerlendirilmesi Alınan Projelerin 2015 Yılına Göre Değerlendirilmesi IPARD I program çerçevesinde alınan projelerin sayısı 2015 yılında önemli bir artış göstermiştir. Tablo 3.’de görüldüğü üzere 2015 yılında sözleşmesi yapılan proje sayısında 2012 yılına oranla 15,5 kat, 2013 yılına oranla 1,8 kat, 2014 yılına oranla ise 2,3 katlık bir artış sağlanmıştır.

Tamamlanmış Projelerin İstihdam Raporu Tamamlanmış Projeler Kapsamında İstihdam Verileri Tamamlanmış Projelerin İstihdam Raporu IPARD I kapsamında alınan projelerin bir kısmı faaliyete geçmiş bir kısmının ise yapım ve makine ekipman alım işleri halen devam etmektedir. 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle ödemeleri gerçekleştirilen 97 projenin toplam yatırım tutarı 71,9 milyon TL’ye olup ödenen hibe tutarları ise 26,2 milyon TL ulaşmıştır. Bu projeler neticesinde ilimizde 407’si doğrudan olmak üzere toplam 940 kişilik bir istihdam sağlanmıştır.

Yatırımların Sektör ve İlçe Dağılımı Desteklenen Sektörler Yatırımların Sektör ve İlçelere Göre Dağılımı Yatırımların Sektör ve İlçe Dağılımı Erzurum İl Koordinatörlüğümüz ile sözleşmeleri yapılmış projelerin sektör bazında ilçelere göre dağılımı Tablo 4.’de verilmiştir. Tablo 4. Sözleşmeleri yapılan projelerin sektör ve ilçelere göre dağılımı Desteklenen Sektörler Proje Sayısı Hayvansal Üretim Süt Üreten Tarımsal İşletmeler - Aziziye (10), Horsan (2), Pasinler (2), Çat (1) Hınıs (1) Oltu (1) Palandöken (1) Aşkale (1) 19 Et üreten Tarımsal İşletmeler – Tortum (3), Aşkale (2), Narman (1), Yakutiye (1), Hınıs (1), Şenkaya (1), Horasan (1), Aşkale (1) Karayazı (1) 12 Ürün İşlenme ve Pazarlama Süt işleme tesisi - Aziziye (6), Pasinler (1), Tortum (1) 8 Et işleme tesisi - Yakutiye (2), Aziziye (1) 3 Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi Arıcılık ve Tıbbı aromatik bitki yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar - Aşkale (13), Çat (8), İspir (7), Pasinler (6), Tekman (6), Tortum (5), Narman (4), Pazaryolu (4), Oltu (3), Palandöken (3), Köprüköy (2), Uzundere, (2) Horasan (1), Şenkaya (1), Hınıs (1), Aziziye (1), Karaçoban (1), Olur (1) 69 Yerel Ürünlere yönelik yatırımlar- Uzundere (1), İspir (1) (Pekmez ve Marangozhane) 2 Kırsal Turizm tesisi - Horasan (4), Karayazı (4), Aziziye (1), Pasinler (1), Tekman (1), Olur (1) Kültür Balıkçılığı – Aziziye (1) 1 Toplam 126

Yatırımların Sektör ve İlçelere Göre Dağılımı Tablo 4.’de incelendiğinde en yüksek sayıda proje ile sözleşme yapılan sektör, 69 proje ile Arıcılık ve Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği olduğu görülecektir. Hayvansal üretim kapsamında ise süt ve et üretimine yönelik 31 proje yer almaktadır. Süt üretiminde Aziziye ilçesi ilk sırada yer alırken Arıcılık ve Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği kapsamında ise ilk sırayı Aşkale ilçesi almıştır.

Sözleşmeleri Yapılan Projelerin İstihdam Raporu Sözleşmeleri Yapılan Projeler Kapsamında İstihdam Verileri Sözleşmeleri Yapılan Projelerin İstihdam Raporu 15. Çağrıda Erzurum İl Koordinatörlüğüne sunulan 13 projenin 9’u ile sözleşme imzalamıştır. Böylece sözleşmesi imzalanan proje sayısı 126’ya yatırım tutarı da 127,4 milyon TL’ye ulaşmıştır. IPARD I kapsamında sözleşmeleri imzalanmış olan projelerin ilimizde 574’i doğrudan olmak üzere toplam 1352 kişilik bir istihdam sağlanmıştır.

Yatırımların Olası Bazı Etkileri Erzurum İl Koordinatörlüğü Yatırımların Olası Bazı Etkileri Kurulacak işletmelerin gerek yapım aşamasında gerekse kapasite artırımı aşamasında inşaat sektörü ve tedarikçi firmalardaki olası hareketlilik İl Ekonomisinin canlanmasına katkı sağlayacaktır. Yatırımlar şehrimize olumlu yönde sosyo-psikolojik etki oluşturarak İl ekonomisinde meydana gelen canlılığın sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır. Yatırımlar, yeni yatırımlara yönelik domino etkisi oluşturacaktır. Mevcut ve yeni kurulacak yatırımların, Ulusal Mevzuata ve AB standartlarına uyum sağlamalarına teşvik etkisi oluşturacaktır. Yatırımlardaki artışla yeni istihdam sahalarının oluşması, dinamik ve verimli genç nüfus göçünün önlenmesine yardımcı olacaktır.

Erzurum 2014 TÜİK Değerlendirmesi Erzurum - Genel Değerlendirme Erzurum 2014 TÜİK Değerlendirmesi 2014 yılı TÜİK verilerine göre ilimizde 654 bin büyükbaş, 717 bin küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Dolayısıyla böyle bir hayvancılık bölgesinin IPARD I’de alınan proje sayısının üzerinde bir potansiyelinin olduğu açıktır. IPARD II programı kapsamında bu potansiyelin daha iyi değerlendirileceği ve proje sayısında artışın olacağı inancındayız.

Süt Sığırcılığı SÜT SIĞIRCILIĞI

IPARD Programında Süt Sığırcılığının Amaçları ■Ortak Tarım Politikaları çerçevesinde ve AB’ye katılım surecinde müktesebatın uygulanmasına yönelik Türkiye'nin hazırlık surecine katkı sağlamak. ■Fiziki sermayenin geliştirilmesiyle ekonomik, sosyal ve bölgesel olarak akılcı, sürdürülebilir bir büyümeyi sağlamak. ■Kaynakların verimli kullanımı için işletmelerin enerji ihtiyaçlarını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmasını teşvik etmek. ■ Tarım işletmelerinin genel performansını iyileştirmek ve işletmelerin pazarlama yeteneklerini geliştirerek işletmelerin piyasa şartlarına uygun olarak rekabet edebilir duruma getirmek. ■ Tarımsal işletmelerin çevrenin korunması ve hayvan refahı konularında ilgili AB standartları ile uyumlaştırma.

Spesifik Uygunluk Kriterleri Süt Üretimi Spesifik Uygunluk Kriterleri ■ En az 10, en fazla 120 sut ineği, ■ En az 5, en fazla 50 sut veren manda, veya ■ En az 50, en fazla 500 sut veren koyun, veya ■ En az 50, en fazla 500 sut veren keçi. Uygun Harcama Tutarı En az 20.000 avro en fazla 1.000.000 avro

Süt Sığırcılığı Erzurum’da TKDK ‘nın Süt Sığırcılığına Verdiği Destekler (ilçe Bazlı)

Süt Sığırcılığı Süt ve Süt Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasına Yönelik Verdiği Destekler

ÖRNEK PROJE RESİMLERİ

ER-DOĞU 100-Başlık Süt Üretimi

EPSİLON 100-Başlık Süt Üretimi

DADAŞ 20-Başlık Süt Üretimi

AKYIL HAYVANCILIK 100-Başlık Süt Üretimi

RECEP ACAR Süt İşleme Tesisi

ALACAKÖYÜ Süt Toplama Merkezi

ER-PALAN 200-Başlık Besi Tesisi

ARICIOĞLU 100-Başlık Sığır

UMUTSAN 100-Başlık Et Üreten

AZİZOĞULLARI 100-Başlık Et Üreten

UFUK MORKOÇ 500-Başlık Koyun

İLHAN EFE Dut Pekmezi Üretimi

AHMET KARAHAN 50-Kovanlık Arıcılık

ERKAN POLAT 498-Kovanlık Arıcılık

RAHMİ KAYA 100-Kovanlık Arıcılık

VAHİT ÖZDEN 300-Kovanlık Arıcılık

AHMET YAŞAR 180-Kovanlık Arıcılık

MUSTAFA POLAT Tıbbi Aromatik Bitki Üreticiliği

NURİ ÖZTÜRK Tıbbi Aromatik Bitki Üreticiliği

Desteklemelerle İlgili Düşünceler

Desteklemelere Yönelik Bakış Üç Bakış Açısı Yüksek hibe destekleriyle standartları uygun büyük ölçekte üretim yapan yeni işletmeler kurdurmak. Desteklemeler ile mevcut işletmelerin standartlarını yükseltmek ve sürdürülebilirliğini sağlamak. Desteklemeleri ile özellikle küçük işletmelerin bir araya gelerek standartları yüksek büyük işletmeler olmalarını teşvik etmek.

« Arz Ederim