TURİZM ULAŞTIRMASINDA YAŞANAN SORUNLAR

Genel olarak, turizm denilince ilk anda akla gelen ulaştırmadır Genel olarak, turizm denilince ilk anda akla gelen ulaştırmadır. Çünkü turizm hareketleri, ulaştırma yol ve araçları olmadan gerçekleşemez. Turizm ile ulaştırmanın birbirinden ayrılmaz bir bütünlük içinde olduğu ve aralarında “neden-sonuç” ilişkisinin bulunduğu kabul edilmektedir. Çünkü ulaştırmanın gelişmesi turizmin gelişmesine, turizmin gelişmesi de ulaştırmanın gelişmesine yol açmakta ve böylece aralarında doğrusal bir ilişki bulunmaktadır.

Türkiye’de ulaştırma sektöründe yaşanan sorunlar, ülke ekonomisine azımsanamayacak boyutta –farkında olunamayan- zararlar vermektedir. Ülkemizde yolcu ve yük ulaşımında yıllardır yüksek maliyetli ve kalitesiz bir taşımacılık yapılmaktadır. Ulaşımda kalite, mekânsal ve bilgi ile erişebilirlik, ulaşım süresi, güvenlik, sıklık, dakiklik, konfor ve çevreyi etkileme koşulları ile ölçülmektedir. Kalitesizlik, hizmeti sunanlara ve kullananlara ek maliyetler yüklemektedir.

Ülkemizde ulaştırma sektörü; taşıma türlerinin birbirlerini tamamlayıcı, dengeli bir yapı içinde geliştirilmesine yönelik, maliyet, erişilebilirlik, trafik güvenliği, çevresel etki gibi önemli hususlar göz önünde tutularak hazırlanmış bir Ana Plana dayalı olarak değil, ihtiyaçların günübirlik karşılanması anlayışı çerçevesinde ve kendi doğal akışına terk edilerek yürütüle gelmiştir. Bu durum, taşıma maliyetlerinin artmasına neden olmakla kalmamış, aynı zamanda karayollarımız üzerindeki trafiğin yoğunlaşmasına ve beraberinde önemli ölçüde can ve mal kayıplarına neden olan trafik kazalarının artışına sebep olmuştur.

Ilıca Kumköy Turizm bölgesi Cumhuriyet Caddesi Turizm yolunda meydana gelen trafik kazasında 6 Rus turist, 1 rehber ve tur minibüsü şoförü yaralandı.

ANTALYA’DAKİ HORTUM

Karayolu sorunlarI Karayolu yolcu ve yük taşımacılığında, son otuz yılda diğer türler ile yapılan taşımacılıklara kıyasla hızlı bir gelişme olmuştur.

Bu gelişme sırasında yolcu ve yük taşımacılığı yapan firma sayıları ile taşıma kapasiteleri de hızla artmış, böylece taşımada atıl kapasite oluşurken verimli, ekonomik ve güvenli bir taşımacılığı zorlaştıran yıkıcı bir rekabet ortamı oluşmuş, yük ve kazanç elde etme amacıyla taşıtların aşırı yüklenmesi karayollarımızın beklenenden daha hızlı bozulmasına yol açmıştır.

Karayolu sorunları şu başlıklar altında inceleyebiliriz: Trafik ve sonucunda oluşan kazalar. Bunun yanında turist kafilelerin bir yerden bir yere götürülmesinde çıkan sorunlar. Turizm açısından önemli olan bazı bölgelerde anayolları ya da otoyolları bağlamak tünellerle sağlanmak zorunda kaldığı için maliyet artmıştır. Yükseltisi fazla olan bölgelerdeki kara yolları kışın kar ve tipi yüzünden kapandığı için ulaşım aksayabilir. Engeli bir topografyaya sahip olduğumuz için yol yapım masrafı yüksektir. Bu yüzden ulaşım da rahatlık tam olarak sağlanamamıştır Demiryolunun ömrü 30 yılken otobanın ömrü 15 yıldır. Bu yüzden ülkemizdeki otobanlarda hiçbir zaman baştan sona aynı şeritte gidemezsiniz. Arada mutlaka yol bakım onarım için kesilmiştir ve diğer şeride aktarmalar yapılmıştır.

Karayollarında tüketilen enerji demiryoluna göre en az 5 misli fazladır. Ayrıca demiryollarında elektrik enerjisi kullanılması imkânı vardır ki, bu enerji mazot, LPG ve benzin gibi enerji türlerine göre daha ucuz, dışa bağımlılığı daha az bir enerji türüdür. LPG, benzin, tüp gaz gibi patlayıcı maddelerin taşınmasının turistler açısından karayolunda ulaşım güvenliğinin azalmasına neden olur. Var olan ulaşım sisteminin neden olduğu zararlardan biri de çevre kirliliğidir. Karayolunun geçtiği güzergâhlar benzin istasyonları, dinlenme tesisleri ve tamirhaneler ile dolmaya başlamaktadır. Demir ve denizyolu taşımacılığı yapılan politikalar yüzünden gelişmediği ve ulaşım sistemindeki payı düştüğü için karayolu ulaştırma sistemine yüklenme olmuştur.

DEMİRYOLU SORUNLARI Ülkemizde Cumhuriyet döneminde deniz ve demiryollarında atılan adımlar daha sonraki yıllarda demiryolu ulaştırmasının ülke bütününe yayılamaması, daha hızlı ve esnek bir ulaştırma sistemi olan karayolu ulaştırmasının diğer ulaştırma biçimlerine göre daha fazla gelişmesi vb gelişmeler ülkemizdeki ulaştırma modları arasındaki dengesizliği derinleştirmiştir.

Türkiye’de kilometrekare yüz ölçüm başına 12 km demiryolu ağı düşerken, Almanya’da 116 km, İtalya’da 56 km, Avusturya’da 66, İngiltere’de 67 km demiryolu hattı bulunmaktadır. Nüfusun bir yıl içerisinde demiryolu ile seyahat sıklığı ise Avrupa ülkelerinin çok altındadır. 2012 yılında Türkiye’de 0,6 olan söz konusu değer, İngiltere’de 25, Almanya’da 31,9, İtalya’da 14,3, Fransa’da ise 18,2 olarak gerçekleşmiştir.

Demiryolu hem önemli kentleri birbirine bağlaması hem de Anadolu’yu çevreleyen denizlerle bağlantıyı sağlaması nedeniyle büyük önem taşır. Ancak ülkemizde demiryolu taşımacılığı yavaş olması nedeniyle karayolu taşımacılığı ile rekabet edemez durumdadır.

Demiryolu, bugün için yüksek hızların elde edilebildiği teknolojik bir yapıya kavuşturulmuştur. Halen dünyada yüksek hızlı tren İşletmeciliği yapan ülkelerdeki, yüksek  hızlı trenlerin önemli bir kısmı 350 km/ saat hızları geçmiyor. Almanya, Fransa ve Japonya’ da test ve araştırma amaçlı olarak 350 km/saat’ i aşan hızlar uygulanıyor. 

Denizyolu SorunlarI Türkiye, 8.483 km’lik uzun kıyı şeridi ve Avrupa, Asya ve Ortadoğu arasında doğal bir köprü olma özelliğiyle deniz taşımacılığı ve lojistik yönünden büyük bir potansiyele sahiptir. Fakat gerek marina yetersizlikleri, liman yetersizlikleri, turist sorunları, altyapı yetersizlikleri, teşvik sorunları gibi sorunlar denizyolu ulaştırmasının ülkemizdeki önemli sorunlarıdır.

Akdeniz Çanağı'nda dolaşan 1 milyona yakın yat bulunmaktadır Akdeniz Çanağı'nda dolaşan 1 milyona yakın yat bulunmaktadır. Fakat Türkiye’nin 20 bin civarı yat bağlama kapasitesi bulunuyor. 2023 yılında bu kapasitenin 30 bin olması beklenmektedir. Bu yolda projelere başlanmıştır. Fakat yine de özel sektör yatırımları da arttırılarak bu kapasiteler daha da fazlalaştırılmalıdır. Akdeniz havzasının marina turizmden ülkemize düşen pay yılda %5-%7 arasındadır. Yüksek standartlar barındıran marinalara ihtiyaç vardır. Özellikle de mega yat marinalarına önem verilmelidir.

Yunanistan, Mısır ve Hırvatistan gibi Türkiye’nin kruvaziyer turizminde direk rakibi olan ülkelerinin ayakbastı ücretlerinde avantajlı konumda bulunduğu, ayrıca aynı gemi Yunanistan’a yanaşırken ödediği liman giriş-çıkış ücretinin yaklaşık 8 katını Türkiye limanlarına ödemek durumunda kaldığı ortaya çıkmıştır. Bu durum firmaların alternatif limanlara yönelme davranışı ile maliyetlerini azaltarak Türkiye’yi hiç seyahat güzergahına almama ya da Türkiye’de kalış süresini azaltma gibi stratejilere yönelmesine neden olmaktadır. Bu sebeple Türkiye’nin deniz turizminden optimum yararlanabilmesi için liman ücretlerinin düşürülmesi veya kalış süresi çerçevesinde avantajlı maliyetler sunulması gerekliliğini göz önüne sermektedir. Ayrıca yatların giriş-çıkış işlemlerinde yaşanan bürokratik işlemler azaltılmalıdır. Marina yatırımlarında yaşanan yoğun bürokratik işlemler azaltılmalıdır. Günübirlik gezi tekneleriyle yapılan gezilerin hizmet kalitelerinin yükseltilmelidir.

HAVAYOLU SORUNLARI Hava taşıtlarıyla ve büyük oranda uçaklarla, insan ve yük taşımada kullanılan yol, hızlı bir taşıma türü olan havayolu taşımacılığı diğer yollara göre pahalıdır.

Hava yolu sektörünün özelliklerinden biri ulusal ve uluslararası politikalara karşı aşırı hassas bir yapıda olmasıdır. Diğer yandan ülkeler hava yolu sektörünü hep kendi kontrolleri altında tutmak istemektedir. Bu nedenle uluslararası hava yolu taşımacılığı ülkelerin kendi politikaları çerçevesinde şekillenmiştir. Hükümetler hâlen ikili anlaşmalarla hava yolu işletmeleri arasındaki uçuş sıklığını ve kapasiteyi kontrol etmektedirler. Bunun sonucunda ise hava yolu işletmelerinin istedikleri hatta serbestçe operasyon düzenlemeleri mümkün olamamaktadır. Ancak diğer sektör işletmeleri fazla bir engelle karşılaşmadan rahatlıkla istedikleri yerde mal ve hizmet üretebilmektedir.

Havayolu taşımacılığı, bir yandan ticareti canlandırma, istihdam oluşturma, turizm ve seyahat olanaklarını geliştirme gibi etkileriyle dünyanın en önemli hizmet alanlarından biri olurken, diğer taraftan, çevresel etkiler (gürültü, emisyon, arazi kullanımı, havaalanı çevresi yerleşim bölgelerinde nüfus artışı) ve enerji tüketimi gibi yönleriyle de bazı sorunları beraberinde getirmiştir.

Sözü edilen bu sorunlardan özellikle gürültü ve hava kirliliğini önlemeye yönelik bazı düzenlemeler yapılmış, 1971 yılında Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (International Civil Aviation Organization-ICAO) tarafından uluslararası gürültü sertifikasyon standartları oluşturulmuştur.

Hız, konfor ve güvenlik gibi ulaşımın temel şartları düşünüldüğünde havayolu ulaşımı avantajlı yönleri daha ağır basan bir ulaştırma sistemi olarak belirginleşmektedir. Buna karşı çevresel etkiler yanında, tesis ve araç maliyetleri, dünya genelinde yaşanan iktisadi, sosyal ve çevresel olumsuzluklara karşı hassas bir yapı sergilemesi, havayolu ulaştırmasının dezavantajlarını oluşturmaktadır. Turizm faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinin ancak ulaşım imkânlarının sağlanmasıyla mümkün olabileceği gerçeği “turizm ulaştırması” kavramının gündeme gelmesine neden olmuştur.

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de turizm potansiyeli yüksek bölgelere büyük ölçüde turizm amacına hizmet etmek üzere yüksek kapasiteli havaalanlarının (Bodrum-Milas, Dalaman, Bursa, vb) kurulması söz konusu olmaktadır.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ UĞUR TUNCEL YUSUF KAŞIKÇI BİLAL TORKUL