ÇAĞDAŞ DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMLARI Performans Değerlendirme Portfolyo Değerlendirme Hazırlayan: Doç. Dr. Mustafa Akdağ

Performans Değerlendirme Geleneksel değerlendirme yaklaşımlarının öğrenci başarısını yansıtmadaki yetersizliğine bir alternatiftir. Öğrencilerin öğrendiklerini, gerçek yaşam durumlarında yapmalarını gerektiren değerlendirme (otantik) yaklaşımıdır. Hem süreçleri hem de ürünleri ölçmede kullanılır. Hem biçimlendirme hem de toplam değerlendirme yaklaşımıdır. Bilişsel ya da psiko-motor olabilir. Bireysel ve özgündür.

Performans Değerlendirme Örnekleri Deney yapma Kompozisyon yazma Resim yapma Model oluşturma

Portfolyo Değerlendirme (Öğrenci Gelişim Dosyası) Portfolyo: Öğrencilerin öğrenim süreç boyunca ortaya koyduğu ürünlerin, çalışmaların sistematik olarak bir dosyada toplanmasıdır. Klasik yaklaşımlar; öğrencilerin ne kadar başarılı olduğunu, portfolyo ise; öğrencilerin neyi nasıl yaptığını ortaya koyar.

Portfolyo Türleri Sergileme: Öğrenci tarafından tamamlanmış en iyi ürünler sergilenir. Programın sonunda öğrencinin düzeyini belirlemeye yarar. Öğretmen-Öğrenci Portfolyosu: Öğretmenin yöndirmeleriyle süreçte yapılan tamamlanmış ya da tamamlanmamış çalışmalar vardır. Biçimlendirmeye dönük değerlendirme söz konusudur. Süreç Portfolyosu: Süreç boyunca yapılan tüm ürünler yer alır.

Performans değerlendirme ve portfolyo değerlendirme süreçlerinde kullanılan puanlama yöntemleri Rubrik (Puanlama yönergesi) Analitik rubrik Holistik (bütünsel) rubrik Kontrol listesi Dereceleme ölçekleri Akran değerlendirme Öz değerlendirme Grup değerlendirme Görüşme ve gözlem formları

Rubrik (Puanlama yönergesi) Belirlenmiş ölçütler takımına dayalı olarak öğrenci performansının değerlendirilmesi yapılır Rublikler, öğretim başlamadan önce öğrencilere verilerek onlardan beklenenler netleştirilir; böylece öğrenciler kendilerini ona göre geliştirirler. Hazırlanmasında; Öğretmen tarafından Hedef-davranışlar belirlenerek uzmanların da görüşleri alınarak her alan ve konu için standart bir form hazırlanır. Öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor gelişim düzeyleri belirlenir. Öğrenci etkinliklerine ilişkin kriterler (ölçüt) ile her etkinliğin iyiden kötüye doğru derecelendirmesi yapılır. Yazılı yoklamaların puanlanmasında da kullanılır.

Rubrik (Puanlama yönergesi) Analitik rubrik: Ortaya konan performans parçalara bölünerek (süreç) her bir parçanın puanlanması yapılır. Holistik rubrik: Performansın bütünsel, genel bir değerlendirmesi yapılır. Tamamlanmış bir performansın (ürün) değerlendirilmesi yapılır.

Kontrol Listesi Sürece ya da ürüne yönelik performans göstergelerinin en önemli ve kritik olanların gözlenmesi amacıyla kullanılır. Davranışların varlığı ya da yokluğunu gösterir; bunların düzeyi hakkında bilgi vermez. Kontrol listeleri bir işin hangi sırada ve nasıl yapılacağını göstermesi nedeniyle öğretim amaçlı da kullanılabilir.

Dereceleme Ölçekleri Kontrol listeleri davranışların yerine getirilip getirilmediğini belirler. İşle ilgili işlem basamaklarını gösterir. Davranışın hangi düzeyde yapılıp yapılmadığını göstermez; bunu dereceleme ölçekleri gösterir. Eğitim ve psikolojide belli bir konuda tutumların ölçülmesinde de likert tipi dereceleme ölçekleri kullanılır.

Öz Değerlendirme Bu süreçte öğrencilerin aşağıdaki soruları cevaplaması istenir. Bu çalışmadaki en zor bölüm senin için neresiydi? Bundan sonra nasıl bir çalışma yapacaksın? Bu çalışmayı tekrar yapsaydın, neleri farklı yapardın? Bu çalışmadan neler öğrendin?