Anne, Çocuk Ergen Sağlığını Geliştirmede Kamu Yönetimi Dr. Gökhan YILDIRIMKARA Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Türkiye Temsilciliği, Üreme Sağlığı Koordinatörü
Sağlıklı mıyım? Fiziksel, Ruhsal, Sosyal iyilik hali
Binyıl Kalkınma Hedefi 3 Gösterge 5 yaş altı ve bebek ölüm hızının üçte iki azaltılması
Binyıl Kalkınma Hedefi 5 Göstergeler Hedef 5A (Gebeliğe Bağlı Ölümlerin ¾ azaltılması) 5.1 Anneliğe Bağlı Ölüm Oranı 5.2 Sağlık Personeli Eşliğinde Yapılan Doğum Hedef 5B ( Üreme Sağlığı Hizmetlerine Evrensel Erişim) 5.3 GÖY kullanım hızı 5.4 Ergen Doğum Oranı 5.5 Doğum Öncesi Bakım (DÖB)
Hala.... Her gün 800 kadın gebeliğe ve doğuma bağlı çoğu önlenebilir nedenlerle yaşamını kaybetmektedir. Ölen bir kadına karşılık 20 kadın hastalık ve sakatlıklarla boğuşmakta. 215 milyon kadın modern gebeliği önleyici yöntemlere erişemiyor. Bu ihtiyacın karşılanması 53 milyon daha az planlanmamış gebelik ve her yıl 100 000 daha az anne ölümü anlamına gelmektedir
Hala.... Her yıl yaklaşık 20 milyon güvenli olmayan düşük. Yine her yıl sekiz anne ölümünden biri güvenli olmayan düşükler nedeni ile olmakta Gelişmekte olan ülkelerde 15-19 yaş arası 3 milyon güvenli olmayan düşük Ülkemizde de 15-19 yaş arasındaki evli gençlerin sadece % 17’si modern bir aile planlaması yöntemi kullanmaktadır.
Hizmetler ? Farklı coğrafi bölgelerde bulunan ve değişik sosyo -ekonomik durumlara sahip nüfusun tümüne, Bütüncül bir yaklaşımla, Kendilerine özgü gereksinimlerini karşılamak üzere, Hak temelli yaklaşımla, Kanıta dayalı uygulamalar çerçevesinde Kaliteli hizmet sunulması
Hangi Hizmetlerine Erişim ? Bilgi ve Danışmanlığa Erişim Güvenli Gebelik ve Annelik Hizmetleri Riskli ve/veya İstenmeyen Gebeliklerin Önlenmesi Güvenli Düşük Ergen/Genç Üreme Sağlığı Hizmetleri
Hangi Hizmetlere Erişim ? Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar Tarama, Tanı, Tedavi, Bağışıklama Ergen/Genç Üreme Sağlığı (Bilgi ve Hizmet) Kanserler Menapoz ve Andropoz Dönemi ÜS Hizmetleri Şiddet ve ayrımcılığın önlenmesi NİCELİK ? NİTELİK ?
TNSA 2013 Ergen annelik oranı eğitim düzeyi düşük grupta % 34,2 Her beş doğumdan biri 2 yıldan kısa aralıklarla Eğitim ve refah düzeyi düşük grupta kadınların dörtte birinin son doğumları 2 yıldan daha kısa aralıklarla Ergen annelik oranı eğitim düzeyi düşük grupta % 34,2
TNSA 2013 Beş gebelikten biri canlı doğum ile sonlanmıyor Doğum ve düşük sonrasında kadınların yarısı etkili gebeliği önleyici yönteme erişmiyor 15-19 yaş arası evli kadınların sadece altıda biri etkili modern yöntem kullanıyor
TNSA 2013 Beş ve üzeri çocuğu olan kadınların isteyerek düşük sayısı 5 kat daha fazla 45-49 yaş grubunda isteyerek düşük yapmış olanların oranı % 27
Hizmete Erişim Kadının Statüsü Kaliteli Sağlık Hizmet Sunumu Yakın EŞİT ULAŞILABİLİR ÜCRETSİZ Kaliteli Sağlık Hizmet Sunumu Yakın Eğitim Ekonomi Orta Eşit, ulaşılabilir, ücretsiz sağlık hizmeti Kadının Statüsü Uzun Süre 13 13
Temel Amaç Anne bebek sağlığını korumak ve geliştirmek Gebeliğe sağlıklı başlanması, sağlıklı sürdürülmesi Ve riskli Gebeliklerin Önlenmesi Sağlık Bilgi ve Hizmetine Erişimin güçlendirilmesi Çevresel Desteğin Sağlanması
Anne ve Bebek Ölümlerinde Eşitsizlikleri Azaltmak Nitelikli doğum öncesi, doğum ve sonrası bakım hizmetlerine erişimin farklılıkları ortadan kaldıracak şekilde erişimin sağlanması. Tüm aktörler ve paydaşlarla çok disiplinli işbirliği içerisinde farklı araçları ve yolları kullanarak anne ve bebek ölümlerine yönelik farkındalığı ve savunuculuğu artıran faaliyetlerinde bulunulması.
Eşgüdüm " Sağlık koşullarının ve göstergelerinin geliştirilmesine yönelik hizmetlere erişim, özellikle de çevre, eğitim, cinsiyet eşitliği, çocuk ölümlerinin ve yoksulluğun azaltılması gibi diğer Binyıl Kalkınma Hedefleri ile doğrudan ilgili ve ilişkilidir " Ban Ki- Moon, BM Genel Sekreteri
Eşgüdüm “Eğitimin rolü, özellikle de derinlemesine yönetim eğitiminden geçmiş kişilerin sayısı, mevcut sağlık sisteminin durumu ile birlikte sağlık reformlarının etkili ve başarılı olmasında en büyük pay sahibidir.” DSÖ - European Health Care Reforms-Analysis of Current Situation , 1996
Eşgüdüm Sağlıkta sorunların büyük bir bölümü yetersiz yönetimden kaynaklanarak karşımıza çıkmaktadır. Donald Henderson’un, Çiçek Hastalığının kökünün kazındığını dünyaya duyururken: “Çiçek hastalığının kökü kazındı. Şimdi sıra kötü yönetimde…”
" Sağlık Sadece Doktorlara Bırakılmayacak Kadar Ciddi Bir İştir " Eşgüdüm " Sağlık Sadece Doktorlara Bırakılmayacak Kadar Ciddi Bir İştir "
Eşgüdüm Çiftçiye İşverene/ İş AracısınaYönelik Çalışma Alanı, Gezici Nüfus Sayısı ve Süresi Tespiti Çalışma Koşullarına; Risklerine ve Önlemlere Yönelik Bilgilendirme, Altyapı Hazırlığı Sağlık Aracıları ile İşbirliği Gübre ve İlaç Kullanımına Yönelik Bilgilendirme, Kişiye ve Çevreye Yönelik Önlemlerin Alınması
Eşgüdüm Özel Sektör Gübre, İlaç, Kimyasal Satan Kuruluşların ve Personelin Eğitimi, İzleme ve Denetimi Atık Uygulamaları ve Denetimi
Eşgüdüm Yerel Yönetimlerle Temiz İçme ve Kullanma Suyu Yönetimi Atık Yönetimi ve Çevre Hijyeni Ulaşım konusunda destek Sosyal yardım ve destek programlarından yararlandırma
Eşgüdüm Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Çiftçi ve Tarım İşçisi Eğitim Programları Güvenli Gıda Temini ve Saklanması Eğitimleri Etkili Hayvan Bağışıklama Yardım ve destek programlarının önkoşullu olması İyi tarım işçiliği uygulamalarının özendirilmesi
Eşgüdüm İşkur / SGK İş aracılarının eğitimi Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları ve Denetimlerinin Etkinliği İş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda sağlık çalışanları arasında farkındalığın artırılması
Eşgüdüm Emniyet / Jandarma Ulaşım güvenliğinin sağlanması Kadına ve çocuğa yönelik şiddet konusunda hassas yaklaşım Sosyal çatışma, dışlamayı önlemeye yönelik uygulamalar
Eşgüdüm Milli Eğitim İl Müdürülüğü Halk Eğitim Merkezlerinin ve programlarının etkili kullanımı Mesleki eğitim ve kurslar Erkek katılımı ve desteğini artırıcı eğitim ve farkındalık arttırıcı programlar Okur yazarlık kursları
Eşgüdüm Diyanet / Din Görevlileri Kadın ve çocukların sağlık hizmetlerine erişimin desteklenmesi Yanlış sağlık bilgi ve inanışlarına yönelik destek Sağlık arama davranışının güçlendirilmesi Riskli davranışların azaltılması
Eşgüdüm Yerel Basın/STK lar Toplumda mevsimlik tarım işçileri ve ailelerine yönelik farkındalığın ve desteğin artırılması Ayrımcılık, damglama ve dışlamanın azaltılması Sosyal destek programlarının özendirilmesi ve artırılması İyi uygulamaların paylaşılması ve özendirilmesi
Eşgüdüm Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Aktif saha çalışması ile risk gruplarının belirlenmesi Çocuklara geçici koruma uygulamaları Kreş ve bakım desteği Hanmile ve emziren kadınlara gıda ve hijyen malzeme desteği Kadın ve çocuğa yönelik şiddetin azaltılması ve müdahale uygulamaları Başvuru kanalları ve araçları konusunda bilgilendirme
Eşgüdüm Sağlık Yönetimi Çalışanlara hizmetiçi eğitim Sahada aktif gebe ve bebek tespiti Riskli gebelere ve bebeklere özel yaklaşım ve uygulamalar, misafir annelik dahil Sağlık Riskleri Haritalandırma Etkili tarama ve bağışıklama uygulamaları (tetanoz dahil)
Eşgüdüm Sağlık Yönetimi Sağlık aracılarını destekleme ve işbirliği Mobil hizmet sunumu İlgili kuruluşlarlaa işbirliği planı ve destek Sağlık hizmetlerine erişim konusunda bilgilendirme Klor temini Gebeliği Önleyici Yöntem ve hizmet temini Topluma dayalı sağlık eğitim uygulamaları
Tarlaya gideceği döneme özgü konular Tarlada tuvalet yapımı Temiz su sağlama (klorlama, kaynatma) Sıcak stresi Tarlada çalışırken izlemleri nasıl sürdüreceği Güvenli pestisit uygulama Fiziksel aktivite ve Çalışma koşulları
Bir fark yaratabilir miyiz? Ancak birlikte çalışırsak, başarabiliriz.. Ban Ki-moon, 2010. BM Genel Sekreteri
Mülki Amirlerin değerli / sürekli çaba ve önderliğinde sağlık hizmetlerine ve bilgisine tam erişildiği günlere ... Teşekkürlerimizle