KIRIKLAR
KEMİK Dış postürü oluşturan rijit dokuyu kemikler meydana getirmektedir. Özel bir bağ dokusundan meydana gelen kemik, hareket sistemi için esas olan kaldıraç sistemini ve desteği oluşturmasının yanı sıra çevrelediği iç organları ve beyni de korumaktadır.
Kemikler şekil, fonksiyon ve spongioz-kompakt doku oranlarına göre 5 gruba ayrılır; Uzun kemikler: Ekstremite kemikleri oluşturur. (radius, humerus, femur gibi) Kısa kemikler: Karpal ve tarsal kemikler bu tip kemiklerdir. Yassı kemiler: Bu kemikler çevrelerindeki iç organları korumakta ve kasların yapışma yeri olmaktadırlar. (sternum, scapula gibi) İrregüler kemikler: Ağırlık taşıma, yükleri dağıtma, spinal kolonu korumak ve kaslara yapışma yeri oluşturmak gibi görevleri vardır. (Kafatası, pelvis kemikleri ve vertebralar) Sesamoid kemikler: Tendonun içerisine gömülü olan kemiklerdir (Patella)
KIRIK TANIM Eksternal veya internal kuvvetlerin etkisi ile kemik dokusunda oluşan ayrılmaya veya bu sebeplerle kemiğin anatomik bütünlüğünün ve devamlılığının bozulmasına “Kırık” denir Kırığı oluşturan kuvvet sadece kemiği kırmayıp, beraberinde kemiğin etrafındaki deri, kaslar, tendonlar, lıgamentler, damarlar, sinirler ve komşuluğundaki organlarıda yaralayabilir.
ETYOLOJİ Yaş Cinsiyet Meslek Patolojik değişiklikler Kemikteki kırılma etki eden kuvvetlerin derecesine ve kemiğin şoku absorbe edebilme yeteneğine göre; ufak bir çatlaktan (fissür), bir veya birçok kemiğin kırılmasına; hatta komşu eklemlerde çıkık eşlik etmesine (kırıklı-çıkık) kadar değişiklik gösterebilir. Yaş Cinsiyet Meslek Patolojik değişiklikler
Kırığın oluş mekanizması
Kırıklarda Tanı Travmaya ait belirtiler Ağrı Duyarlılık Hematom – ekimoz Fonksiyon kaybı Anamnez Fizik muayene
Kırığa ait belirtiler (asıl belirtiler) Anormal haraket Krepitasyon Duruş ve şekil bozukluğu
KIRIK SONRASI GÖRÜLEN TABLO 1. Şok 2. Ağrı 3.Belirgin Lokal Hassasiyet: 4. Hematom: 5. Kas Spazmı 6. Fonksiyon Kaybı 7. Deformite 8. Krepitasyon 9. Anormal Hareket 10. Palpasyon Belirtileri ve Kısalık 11. Hastanın Duruşu 12. Radyolojik İnceleme
KIRIK KOMPLİKASYONLARI Kırığın kaynaması eğer doğru müdahale edilirse son derece basit bir olaydır. Hasta için esas tehlikeli olan kırığın yarattığı komplikasyonlardır.
1- Enfeksiyon: Genelde açık kırıkların komplikasyonudur ve osteomyelite neden olabilir. Enfeksiyon gelişimini önlemek için yaranın bolca yıkanması (irrigasyonu), yeterli debridman ve antibiyotik proflaksisi şarttır.
2- Avasküler Nekroz:
3- Malunion (Kötü Kaynama):
4- Kaynama Gecikmesi (delayed union) ve Kaynamama (nonunion, psödoartroz):
5- Damar Yaralanmaları:
Damar yaralanmalarının en çok görüldüğü yerler; Klavikula kırıkları a. Subklavya Humerus başı çıkığı a. Axillaris Humerus suprakondiler kırık a. Brachialis Tibia Üst uç kırığı A. Poplitea Femur suprakondilar kırığı A. Poplitea
6- Kompartman Sendromu:
7- Sinir Yaralanmaları:
KIRIKLAR VE SİNİR YARALANMALARI Vertebra kırıkları Medulla sipinalis Omuz kırıkları-çıkıkları N. Axillaris Hemerus kırıkları N. Radialis Medial epikondil kırıkları N. Ulnaris Radius başı kırıkları N. Posterior İnterrosseus
8- Heterotopik Ossifikasyon:
9- Yağ Embolisi:
10- Sudeck Atrofisi (Posttravmatik Refleks Sempatik Distrofi):