UZAKTAN EĞİTİMDE BİLİŞİM ORTAMLARI VE TEKNOLOJİLERİ

1. BİLİŞİM ORTAMLARI Uzaktan eğitimin çeşitli teknolojileri (PC, 3G telefon, sanal ortamlar, fiber optik kablolar, veri tabanları) kullanarak kişinin zaman ve mekân açısından ayrı öğretim etkinliklerine katılabildiği platformdur.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ Yazılım uygulamaları ve bilgisayar donanımının incelenmesi, tasarlanması, geliştirilmesi, yürütülmesi, yönetimi ve desteğine verilen addır. Temel olarak bilgisayarların ve yazılımların aracılığıyla bilginin işlenmesi, dönüştürülmesi, saklanması, korunması, iletilmesi ve bu bilgiye güvenli bir biçimde erişilmesini sağlar.

2.BİLİŞİM ARAÇLARI 2.1 MOBİL BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ Bu teknolojiler eğitimin daha nitelikli olabilmesi için kullanılan teknolojilerdir. Mobil bilgisayar teknolojilerinin taşınabilir olması eğitimin zaman ve mekân fakının engel oluşturmamasını etkiler.

2.BİLİŞİM ARAÇLARI 2.1.1 EL BİLGİSAYARLARI Bireylerin okul dışında da taşıyacakları el bilgisayarı ile derslerden kopmamalarını sağlar. Boş zamanlarda, okul tatillerinde veya imkân yaratılabildikçe el bilgisayarlarından eğitimin sürdürülebilir olması teknolojinin avantajlarındandır.

2.BİLİŞİM ARAÇLARI 2.1.2 TABLET PC El bilgisayarlarından daha özellikli bir yapıya sahiptirler. Eksik veya dezavantaj olarak görebileceğimiz yanı ağır ve pahalı olmasıdır.

2.BİLİŞİM ARAÇLARI 2.1.3 NOTEBOOK Taşınabilir olması en güzel yanı denilebilir. Masaüstü bilgisayardan daha fazla tercih edilir. Çevrimiçi kullanımları ile eğitim açısından bir artıdır.

3.BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM Bilgisayar destekli öğretimde öğretmen konuyu işlerken sahip olduğu donanım ve yazılım olanaklarını öğreteceği konunun ve öğrencilerin özelliklerine ve belirlediği öğretim amaçlarına göre bilgisayarı değişik yer, zaman ve şekillerde kullanabilir.

3.1 Bilgisayar Destekli Öğretimim Yararları Öğrenci açısından; Yaratıcılığını, sosyal iletişimde bulunma yeteneğini, kendi hızında öğrenmesini, kendine güvenini, problem çözme yeteneğini, zamanı kullanma yeteneğini, çözüm bulabilme yeteneğini, matematik ve dil yeteneğini, paylaşım duygusunu, konuyu tekrar edebilmesini geliştirir.

3.1 Bilgisayar Destekli Öğretimim Yararları Öğretmen açısından; Öğretmenin işini kolaylaştırır, farklı seviyelerdeki öğrencilere ayrı ayrı zaman ayırabilme olanağı sağlar, kanaat için ek alternatif sağlar,dersleri kolay ve zevkli hale getirerek öğretmene yardımcı olur.

3.1 Bilgisayar Destekli Öğretimim Yararları Okul açısından; Eğitimde fırsat eşitliği sağlar, okul başarı düzeyini arttırır, okullar arası iletişimde rol oynar, sınıf ortamında yapılamayacak deney ve uygulamalar benzeşimler sayesinde okul ortamına girebilir

Bilgisayar Destekli Öğretimim Sınırlılıkları Öğrencilerin sosyo-psikolojik gelişmelerini engellemesi Özel donanım ve beceri gerektirmesi Eğitim programını desteklememesi Öğretimsel niteliğin zayıf olması

3.3 Bilgisayar Destekli Öğretimde Kullanılan Yazılımlar 3.3.1 Alıştırma Yazılımları Öğrencilere işlenmiş konuların tekrarını yaparak öğrenilenlerin kalıcılığını sağlar ve öğrencinin öğrenemediği bilgi ve becerileri kazandırmaya çalışır. Burada öğrencilere zorluk düzeyleri farklı veya öğrenilmemiş konularla ilgili bir soru dizini verilerek alıştırma ve tekrar yaptırılır. Soru öğrenciye sorulur, öğrencinin verdiği yanıt doğru ise diğer soruya geçilir. Eğer yanlış ise soru tekrar sorulur.

3.3 Bilgisayar Destekli Öğretimde Kullanılan Yazılımlar 3.3.2 Simülasyon Yazılımları Benzetim programları gerçek hayattaki olayların kontrollü bir şekilde temsil edilmesini ve öğrencinin bu olaylarla yüz yüze kalmasını sağlar. Böylece öğrencileri gerçek hayata hazırlar ve öğrencilerin yaparak öğrenmesini sağlar. Tehlikeli, gerekli araç gereçlerin kontrollü ortamlarda olmadığı zor tekrarlanabilen ve pahalı deneyler, benzetim programları ile eğitim öğretim sürecine dâhil edilebilir.

3.3 Bilgisayar Destekli Öğretimde Kullanılan Yazılımlar 3.3.3 Eğitici Oyun Yazılımları   Bu programda öğrencilerin yapmış oldukları iş, görev ve çalışmaların saklanarak, öğrencilere ürün ve sürece yönelik düzeyleri ile ilgili geri bildirim verilmesi sağlanır.

4.İnternet İnternet ; binlerce hatta milyonlarca bilgisayarın birbirine bağlı olduğu en büyük bilgisayar ağıdır.Günümüzde nüfusun %50sine yakın kısmı bu ağı kullanmaktadır. İnternetin bu kadar yaygın kullanılmasını sağlayan etkenlerin başında bilgiye ulaşmayı sağlayan servisleri barındırması gelmektedir. Word Wide Web internet ortamında bilgi sunumu,aktarımı ve paylaşımını sağlayan ve günümüzde en yaygın kullanılan servistir. Türkiye ilk olarak Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin yaptığı çalışmalar sonucunda internet ağına bağlanmıştır.

4.1 Eğitimde İnternet Kullanımının Yararları Zaman ve mekân sınırlaması gerektirmez. Yaşam boyu öğrenmeyi ve öğrenciye kendi öğrenme hızında öğrenme olanağı sağlar. Eğitim programı öğrenenin bireysel farklılıklarına göre düzenlenir. Her tür bilgiye ve güncel eğitim materyallerine ulaşmayı sağlar. Tekrar yapma fırsatı verir, dönüt fırsatı sunar. Animasyon, 3B görüntü vb. açısından zengindir. Deneysel ve benzetim programı ile öğrenmeyi sağlar. Uzaktan eğitimin gelişmesine katkı sağlar.

4.2 Eğitimde İnternet Kullanımının Sınırlılıkları  En önemli sınırlılığı teknik alt yapı gerektirmesidir. Eş zamanlı eğitimlerde zaman ve mekân kısıtlaması olduğu düşünüldüğünde yüz yüze iletişim açısından sınırlılığı vardır. İnternet tabanlı öğrenme her tür öğrenme etkinliği ve her hedef düzeyi için uygun değildir. Yeni öğrenme sürecinde bir uyum sorunu yaşanabilir. Sürekli bir alt yapı ve rehber desteği sağlamak zordur. Öğrenenlerin bilgisayar teknolojilerini kullanabilmeleri ayrı bir eğitim gerektirir.

5.Çoklu Ortam (Multimedya) Hareketli görüntüler resimler ve sesler gibi pek çok unsurdan oluşan bir sunumu anlatmaktadır.Günümüzde çoklu ortam bilgisayarların yaptıkları ise bu tarz programları çalıştırabilmektir. Medyayı, bilginin aktarıldığı ortam olarak tanımlarsak; Çoklu ortam(multimedia) metin,fotoğraf, video, ses ve canlandırma gibi farklı medyaların bilgisayar tarafından işlenmesi ve gösterilmesidir. Bir uygulamanın çoklu ortam kategorisinde yer alabilmesi için bu medyalardan en az ikisi birlikte kullanılmalıdır.

ÇOKLU ORTAM TEKNOLOJİSİYLE BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİMİN AVANTAJLARI Zamandan tasarruf edilir. Maliyeti düşüktür. Öğrenciye eğitim için zaman sınırlaması gerektirmez. Motivasyonu arttırır. Gerçeğe yakın simülasyon olduğu için bilgiler bellekte kalıcı olur. Öğrenci etkileşimli eğitimden hoşlanır ve derslerden zevk alır.

6.Hiper Ortam (HYPERMEDYA) Hiper Metin : Doğrusal olmayan şekilde organize edilmiş ve erişilebilen metin,grafik,resim ve tablolardır. Hiper Ortam: Durağan ya da hareketli grafik,video ve ses kaydı gibi çeşitli bilgiler arasında bağlantıyı sağlayan bilgisayar sistemleridir. Hiper ortam hiper metini kapsayan bir kavramdır. Hiper metinden ayrılan yönü hareketli görüntü ve sesler içermesidir. Çoklu ortam ve hiper ortam birbirlerine çok benzediği için bunları ayırmanın bir anlamı yoktur. Çoklu ortam, hiper ortama, hiper ortam ise hiper metne bir alt sistem olarak içinde taşır. Çoklu ortamı hiper ortamdan ayıran temel özelliğin “donanım” olduğu söylenebilir.

7.Veritabanları(Database) Veri tabanı, bir sorunu çözmek için bir araya getirilmiş birbirleri ile ilişkili verilerin topluluğudur.

7.1 Veritanlarının Yararları ve Sınırlılıkları Veri Tabanlarının Yararları Kaynaklara gelişmiş bir şekilde erişilmesi ve erişilen kaynakların işlenmesi, izlenmesi ve saklanması olanaklarıdır. Geniş bir içerik sunar. Uzaktaki veri tabanlarına ulaşılması verilerin gerektiği gibi kullanılmasını sağlar.

7.1 Veritanlarının Yararları ve Sınırlılıkları Veri Tabanlarının Sınırlılıkları Doğrudan öğretmez. Belli öğrenme hedefleri ile kimi zaman doğrudan ilişkili değildir. Öğrencinin verilere ulaşması ve güdülmesine ve veri tabanlarını kullanma yeteneğine bağlıdır. Varolan teknoloji ile ilişkilendirilmezse fazladan maliyet yaratır

8.Bilişim Ortam ve Teknolojilerinin Uzaktan Eğitimde Kullanılması Bilgisayara Dayalı Bilgi Sistemi: Bilgi teknolojisi uzaktan öğretim sisteminde verimliliği arttırır. Bunun en önemli nedeni bilgisayar teknolojisi ile ders materyallerinin daha önceki yapılandan daha hızlı ve ucuz üretilebilmesidir. Günümüzde daha ucuza üretilen, taşınabilir, daha fazla profesyonel uzmanlık gerektiren bilgisayar sistemleriyle hedeflenen amaca en az harcama ve çabayla ulaşmak mümkündür.

8.Bilişim Ortam ve Teknolojilerinin Uzaktan Eğitimde Kullanılması Bilgisayara Dayalı Bilgi Sistemi Yararları; Verimliliği arttırır etkililiği arttırır yenilik ve ürün liderliğini sağlar hizmete daha iyi kalite sağlar daha iyi karar alma yönetim ve eşgüdümü Personel geliştirme ve eğitme olanağı sağlar.

9.İnternete Dayalı Uzaktan Eğitim  Bu modelde, yüz yüze verilen her dersin birde WEB’e dayalı elektronik ortamda sunulan uzaktan eğitim aracılığıyla yüz yüze eğitim öğrencilerine yönelik şekil bulunur. Bir ders için hazırlanan web sayfasının dersin basılı materyaline bir ek olduğu göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Burada asıl amaç; Öğrenci kayıtlarına, kütüphaneye ve öğrenci servislerine erişim arttırılmış ve kolaylaştırılmıştır. İletişim zamanlaması geliştirilmiştir. Bilgi kaynaklarına erişimi artmıştır.

10.E- Öğrenme ortamı   Elektronik öğrenme ya da teknoloji tabanlı öğrenme olarak tanımlanır. E-öğrenme;bilgisayar tabanlı öğrenme, web tabanlı öğrenme, sanal sınıflar ve sayısal teknolojilerin işbirliğini de kapsayan uygulama sürecidir. E-öğrenme; intranet veya bir bilgisayar ağı bulunanplatform üzerinde sunula, web tabanlı bir eğitim sistemi olarak tanımlanır.E-öğrenme ile öğretmen ve öğrencinin aynı ortam ve aynı anda bulunmalarınagerek kalmadan eğitim etkinlikleri gerçekleştirilir.

10.E- Öğrenme ortamı E-Öğrenmenin Yararları Her zaman her yerde eğitim olanağı yaratır. Daha hızlı ve etkin öğrenmeyi gerçekleştirir. Öğrenen odaklı eğitimdir. Daha az yönetsel iş yükü ile daha fazla kişiye ulaşma olanağı sağlar. Maliyet avantajı sağlar. Başarı ve gelişim hem kurumsal hem bireysel olarak daha kolay izlenir. Zaman, mesafe ve sosyo-ekonomik statü engelleri ortadan kaldırılır. Yaşam boyu eğitim sağlar.

10.E- Öğrenme ortamı E-Öğrenmenin Sınırlılıkları Kişilerin çalışma konusunda öz disiplini olmadığında başarılı sonuçlara ulaşmak güçtür. Kişiler asosyalleşir. Kimi durumlarda teknik yön belirleyici öğedir. İçerik yaratılması çok maliyetli ve zaman alıcıdır. İlgili sektörün büyük kitlelere ulaşmak için gerekli alt yapısı olması gerekir. Bireylerin ilgileri yüksek olabilir ancak kişisel gelir düzeylerinin de yeterli olması gerekir. Geleneksel öğrenme alışkanlıklarını değiştirmesi zaman alır.

KAYNAKÇA Uşun, S.(2006).Uzaktan eğitim(1.Baskı).Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. İşman, A.(2011).Uzaktan eğitim(4.Baskı).Ankara: PEGEM. Şimşek, A.(2009).Öğretim tasarımı(1.Baskı).Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kuzu, A. (2007). Bilgisayar destekli öğretimde kullanılan yaygın formatlar. Bilgisayar I-II, Temel Bilgisayar Becerileri (Editör: A. Güneş). Pegem A Yayıncılık, Ankara. Yanpar,T.(2006).Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı.Anı Yayıncılık,7.baskı, Ankara. Erişen, Y. Çeliköz, N. (2009). Eğitimde Bilgisayar Kullanımı. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme (Editör: Ali Ö.Demirel, E. Altun). Pegem Akademi, Ankara. http://egitimdeinternet.blogcu.com/egitimde-internet-kullaniminin- yararlari/6712382 http://yorumdunya.blogspot.com/p/bilgisayar-destekli-ogretim-yazilimlari.html