4924 SAYILI KANUN KAPSAMINDA SÖZLEŞMELİ PERSONELİN MALİ HAKLARI Fahri HOCAOĞLU Mali Hizmetler Uzmanı Tel: 0 312 705 1777 e-posta: fahri.hocaoglu@saglik.gov.tr
Sunum Planı 1- Sözleşmeli Personelin Mali Hakları - Sözleşme Ücreti - Ek ödeme - Harcırah - Sosyal Yardımlar - Nöbet Ücreti - Dil tazminatı - Rapor Kesintisi - Toplu Sözleşme İkramiyesi
Sosyal Güvenlik Kurumu İle İlişkilendirilme 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli personelin Sosyal Güvenlik yönünden iki tür sigortalı sayılma durumu vardır: 1- 5510 sayılı Kanunun 4/c bendine tabi sigortalı sayılanlar: 4924 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde, sözleşmeli personelin istekleri üzerine Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile ilişkilendirileceği düzenlenmiştir. Buna göre 657 sayılı Kanun 4/a bendi kapsamında kadrolu olarak çalışmakta iken veya ilk defa sözleşmeli personel olarak istihdam edilenlerin istekleri halinde 5510 sayılı Kanun 4/c bendi kapsamında sigortalı sayılmaları gerekmektedir. 3
Sosyal Güvenlik Kurumu İle İlişkilendirilme 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli personelin Sosyal Güvenlik yönünden iki tür sigortalı sayılma durumu vardır: 2- 5510 sayılı Kanunun 4/a bendine tabi sigortalı sayılanlar 5510 Kanunun 4/c bendine tabi olmayı kabül etmeyenler ise 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır. 4
Sözleşme Ücreti Genel Bütçeden Ödenecek Peşin ödeme yapılmayacak Çalışmayı takip eden ay sonunda ödenecek 657 4/B tavan ücreti esas alınacak 5
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Sözleşmeli olarak çalıştırılacak personele, 657 – 4/B tavan ücretin 2,5 katını aşmamak üzere, (2) sayılı cetvelde pozisyon unvanları itibarıyla belirlenmiş bulunan taban ve tavan ücret oranları arasındaki oranlar üzerinden hesaplanan miktarlarda aylık ücret ödenir. Pozisyon Unvanı Veya Niteliği Taban Oranı Tavan Oranı Uzman Tabip 1,5 2,5 Tabip - Diş Tabibi 1,2 2,2 4 yıl ve üzeri fakülte mezunu 0,9 1,9 2-3 yıllık yüksek okul mezunu 0,8 1,7 Lise ve dengi okul mezunu 0,7 1,5 6
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Sözleşmeli Sağlık Personelinin Ücretlerine İlişkin Esasların 5 inci maddesinin (a) fıkrasına göre, Sözleşmeli personel ücretleri; DPT tarafından hazırlanan “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması” adlı çalışmada yer alan gruplar ile Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablolarındaki oranlar itibariyle belirlenir. 7
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Sözleşmeli Sağlık Personelinin Ücretlerine İlişkin Esasların 5 inci maddesinin (b) fıkrasına göre, Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosunda yer alan oranlar üzerinden, 0-5 yıl (beş yıl dahil) hizmeti olanlara %96'sı, 5- 15 yıl (on beş yıl dahil) hizmeti olanlara %98'i 15 yıldan fazla hizmeti olanlara ise %100'ü ücret olarak ödenir. 8
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Brüt sözleşmenin belirlenmesine esas hizmet süresinin tespitinde; Memuriyette veya diğer statülerde Geçen süreler hesaplamaya dahil edilmeyecek Yalnızca 4924 sayılı Kanun kapsamında sözleşmeli statüde geçen süreler hizmet süresinin tespitine esas alınacaktır. 9
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Personelin unvanı, Hizmet süresi oranı, İl veya ilçenin sosyo-ekonomik gelişmişlik grubu, esas alınarak, 657 sayılı Kanunun 4/B tavan ücreti Sözleşmeli Personel Ücret Oran Tablosundaki katsayı ile çarpılacak, Çıkan sonuca hizmet süresi oranının uygulanması sonucu elde edilecek tutar brüt sözleşme ücreti olarak belirlenecektir. 10
Sözleşme Ücretinin Tespiti SÖZLEŞMELİ PERSONEL ÜCRET ORAN TABLOSU ( I ) UNVANI VE ÖĞRENİM DURUMUNA GÖRE SÖZLEŞMELİ PERSONEL 1.GRUBA DAHİL 2.GRUBA DAHİL 3.GRUBA DAHİL 4.GRUBA DAHİL 5.GRUBA DAHİL 6.GRUBA DAHİL 7.GRUBA DAHİL UZMAN TABİB 2,25 2,30 2,35 2,40 2,45 2,50 SÖZLEŞMELİ PERSONEL ÜCRET ORAN TABLOSU ( II ) UNVANI VE ÖĞRENİM DURUMUNA GÖRE SÖZLEŞMELİ PERSONEL 1.GRUBA DAHİL 2.GRUBA DAHİL 3.GRUBA DAHİL 4.GRUBA DAHİL 5.GRUBA DAHİL 6.GRUBA DAHİL TABİP 1,250 1,280 1,310 1,340 1,390 1,440 DİŞ TABİBİ 1,200 1,220 1,240 1,260 1,300 1,350 ECZACI 1,000 1,020 1,040 1,060 1,100 1,150 DİĞER 4 YIL VE ÜZERİ FAKÜLTE MEZ. 0,900 0,910 0,920 0,930 0,950 0,970 2-3 YILLIK YÜKSEK OKUL MEZUNU 0,800 0,810 0,820 0,830 0,850 0,870 LİSE VE DENGİ OKUL MEZUNU 0,700 0,710 0,720 0,730 0,750 0,770 11
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Örneğin: Giresun – Tirebolu Devlet Hastanesinde 657 4/a kapsamında 8 yıllık hizmeti bulunan bir pratisyen tabip 4924 sayılı Kanun kapsamında yeni sözleşme imzalamıştır. Personelin Unvanı : Tabip İlçenin Sosyo/Ekonomik Gel. Düzeyi : 3. Grup 3. Gruba Dahil Ücret Oranı : 1,31 Hizmet Süresi : 0-5 yıl Hizmet Süresi Oranı : %96 olarak tespit edilmektedir. 12
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Belirlenmesi: Bu durumda brüt sözleşme ücreti aşağıdaki şekilde belirlenir: (Ocak-2015) Unvan 657 4/B Tavan Ücret (Ocak- 2015) Sosyo- Ekonomik Gelişmişlik Grubu (Tirebolu) 3. Gruba Dahil Ücret Oranı Ara Tutar Hizmet Süresi Oranı (0-5 Yıl) Brüt Sözleşme Ücreti TABİP 3.870,06 3. Grup 1,31 5.069,78 % 96 4.866,99 13
Sözleşme Ücretinin Tespiti 1- Sözleşme Ücretinin Artırılması : Maliye Bakanlığı Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Genelge, (Temmuz-2015): f) ‘‘Çeşitli statülerde sözleşmeli olarak çalıştırılanların, söz konusu Genelgenin 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi ile artırılmış olan mevcut brüt sözleşme ücretleri %4,76 oranında artırılmıştır.’’ Tabip; Brüt Sözleşme Ücreti : 4.866,99 TL Artış Oranı : % 4,76 Yeni Brüt Sözleşme Ücreti : 5.098,66 TL 14
Sözleşme Ücretinin Artırılması Farklı sözleşme ücretlerinin oluşması, 2013 Aralık ayında sözleşmeli olup da sözleşmesi devam edenler bakımındandır. Örnek: 3. Bölge, 0-5 yıl hizmeti olan tabip - 2013 Yılı Aralık Ayı; 657 4/B Tavan Ücreti : 3.572,69 TL Sözleşme Ücreti Oranı : 1,31 Hizmet Süresi Oranı : %96 Brüt Sözleşme Ücreti : 4.493,01 TL 15
Sözleşme Ücretinin Artırılması 2014 Yılına Ait Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 03.01.2014 tarihli ve 54 sayılı Genelge: f) Çeşitli statülerde 2013 yılında sözleşmeli olarak çalıştırılanlardan 2014 yılında da görevlerine devam etmeleri ilgili kamu idarelerince uygun görülenlerin, söz konusu Genelgenin 1 inci maddesinin dördüncü fıkrasının (f) bendiyle yükseltilmiş bulunan mevcut brüt sözleşme ücretleri %0,27 oranında artırılacak ve bu artış sonucu oluşan taban ve tavan ücretlere 175 TL ilave edilecektir. 16
Sözleşme Ücretinin Artırılması 2013 yılı Aralık ayında sözleşmeli olup, 2014 yılı Ocak ayında sözleşmesi devam eden 3. bölge, 0-5 yıl hizmeti olan tabibin brüt sözleşme ücretinin tespiti: Mevcut Brüt Sözleşme Ücreti : 4.493,01 TL (2013 – Aralık) Artış Oranı : %0,27 Ara Tutar : 4.505,15 TL İlave Edilecek Tutar : 175 TL Yeni Brüt Sözleşme Ücreti : 4.680,15 TL (2014-Ocak) 17
Sözleşme Ücretinin Artırılması 2014 Yılı Ocak ayında ilk defa sözleşme imzalayan 3. Bölge, 0-5 yıl hizmeti olan tabip brüt sözleşme ücreti: 657 4/B Tavan Ücreti : 3.757,34 TL Sözleşme Ücreti Oranı : 1,31 Hizmet Süresi Oranı : %96 Brüt Sözleşme Ücreti : 4.725,23 TL Arada oluşan fark: 4.725,23 – 4.680,15 = 45,08 TL 18
Sözleşme Ücretinin Artırılması Sözleşme ücretinin artırılması işlemi; Sözleşmeli olduğu pozisyon unvanında yeni bir sözleşme imzalamaksızın sözleşmesi kendiliğinden kesintisiz devam edenler hakkında uygulanacak. 1- Aynı pozisyon unvanı olacak 2- Yeni bir sözleşme imzalamayacak 2- Sözleşmesi kendiliğinden kesintisiz devam edecek 19
Sözleşmeli Personelin Ek Ödemesi 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde; “Sözleşmeli personele, aylık sözleşme ücreti dışında görev yaptıkları birimde bulunan döner sermayeden ilgili mevzuatı dahilinde ödeme yapılabilir” şeklinde düzenleme mevcuttur. Aynı şekilde 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile de sözleşmeli personele ek ödeme yapılacağı düzenlenmiştir. İlgili mevzuat çerçevesinde, 4924 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen sözleşmeli sağlık personeline performansa dayalı döner sermaye ek ödemesi yapılması gerekmektedir. 20
Tabip Sözleşmeli Personele DSSÖ Sözleşmeli tabip personel 209 sayılı Kanun Ek-3 maddesi hükmü kapsamında yer alır ve kendilerine DSSÖ yapılır. DSSÖ ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır ve bu ödeme peşin yapılır. “Sağlık Ve Sosyal Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” nin 8 inci maddesi gereği Yapılan DSSÖ tutarı 375 sayılı KHK Ek-9 uncu maddesi ile belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olamaz. 21
Ek Ödemeden Prim Kesintisi 5510 4/c Sigortalı Statüde Tabip personel : 5510 sayılı Kanunun ek 3’üncü maddesi gereğince sigorta priminin işveren payı dahil tamamını kendileri ödemek kaydıyla, 209 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesine göre kendilerine ödenen tutar üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasıyla sınırlı olacak şekilde ilave olarak % 20 oranında sigorta primi kesilmesi gerekmektedir. 22
Ek Ödemeden Prim Kesintisi 5510 4/a Sigortalı Statüde Tabip personel : 5510 sayılı Kanunun 4/a kapsamında sigortalı bulunanlara 209 sayılı Kanun Ek-3 kapsamında yapılan DSSÖ ödemesinden, 5510 sayılı Kanunun 80, 81 ve 82’nci maddeleri uyarınca Sigortalı payı %14, İşveren payı %20,5 olmak üzere prim kesintisi yapılacaktır. Bunların yalnızca DSSÖ ödemelerinden prim kesilecek ek ödemelerinden ertesi ay mahsuptan sonra kalan tutar ile 375 Ek-9 net ödeme tutarına tamamlayan kısım üzerinden ayrıca prim kesintisi yapılmayacaktır. 23
Ek Ödemeden Prim Kesintisi 5510 4/c veya 4/a Sigortalı Statüde Tabip dışı personel : 209 sayılı Kanun 5 inci madde ikinci paragrafın son cümlesinde yer alan; ‘‘Bu madde uyarınca yapılacak ödeme sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.’’ 15.01.2012 tarihinden geçerli olarak yapılan bu düzenlemeden sonra, Tabip dışı personele, 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık statüsüne bakılmaksızın, 209 sayılı Kanun 5 inci maddesine göre yapılan ek ödemeden prim kesintisi yapılmaz. 24
Nöbet Ücreti 657 sayılı Kanunun Ek-33 üncü maddesinin kapsamına sözleşmeli personel de dahil olduğundan, 4924 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personele tutmuş olduğu nöbet ve icap nöbeti karşılığı izin kullandırılmadığı takdirde, Tuttuğu nöbet karşılığı nöbet ve icap nöbeti ücretinin, 657 Ek-33 üncü madde çerçevesinde ödenmesi gerekmektedir. 25
Harcırah Ödemesi 4924 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde “Sözleşmeli personel, emsali Devlet memuru dikkate alınarak 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerinden yararlandırılır.” Hükmüne yer verilmiştir. Dolayısıyla sözleşmeli personelden, nakil, becayiş ve benzeri nedenlerle memuriyet mahalli dışına sürekli görevle yer değişikliği yapan Veya memuriyet mahalli dışında geçici bir görevle görevlendirilen personele harcırah kanunu hükümleri uyarınca emsali devlet memuru gibi sürekli ve geçici görev yolluğu ödenecektir. 26
Yiyecek Yardımı Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği Ek-1 inci maddesinde; Bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımından yararlanacak personelden yataklı tedavi kurumlarında görev yapanlar, hastalar için oluşturulmuş yemek servislerinden ücret ödemeden yararlanır. 2014-2015 Toplu Sözleşme madde: 8 Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinden aynı usul ve esaslar çerçevesinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilen personel de yararlanır. 27
Yiyecek Yardımı 1- Yataklı tedavi kurumlarında görev yapan sözleşmeli personel Hasta için oluşturulmuş yemek servisinden ücretsiz yararlanabilir. 2- Yataklı tedavi kurumu dışında görev yapanlar Katkı payı ödemek suretiyle yemek yardımından yararlanabilir. 28
Giyecek Yardımı 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi: “Sözleşmeli personele, Devlet memurlarına ödenen aile, doğum, ölüm yardımları ödeneği verilir ve bu personel 657 sayılı Kanunun 209, 210, 211 ve 212 nci maddelerindeki yardım ve haklardan yararlandırılır.” Bu kapsamda devlet memurları gibi giyecek yardımından yararlandırılır. 29
Aile Yardımı Ödeneği 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde; “Sözleşmeli personele, Devlet memurlarına ödenen aile, doğum, ölüm yardımları ödeneği verilir ve bu personel 657 sayılı Kanunun 209, 210, 211 ve 212 nci maddelerindeki yardım ve haklardan yararlandırılır.” Hükmüne göre aile, doğum ve ölüm yardımı ödeneği verilir. 30
Yabancı Dil Tazminatı 4924 sözleşmeli personelin yararlanacağı mali haklar arasında yabancı dil tazminatı belirtilmemiştir. 4924 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin son fıkrasında; Sözleşmeli personele bunların dışında herhangi bir ad altında ödeme yapılamayacağı ve sözleşmelere bu hususta hüküm konulamayacağı şeklinde hükme yer verilmiştir. Bu hüküm gereği, sözleşmeli personele yabancı dil tazminatı ödenmesine imkan bulunmamaktadır. 31
Rapor Kesintisi 4924 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin 7 nci fıkrası ve Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet sözleşmelerinin 9 uncu maddesi: ‘‘Sözleşmeli personelin izinleri hususunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uygulanır. Ancak, otuz günü aşan hastalık izinlerinde sözleşmeli personele yarım sözleşme ücreti ödenir.’’ Hastalık izinlerinin tek hekimle veya sağlık kurulu raporuyla olup olmadığına bakılmaksızın 30 günü aşması halinde aşan süredeki her bir gün için yarım sözleşme ücreti ödenecek. 32
Toplu Sözleşme İkramiyesi Sözleşmeli personel hakkında; 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu hükümleri uygulanır. Sendika üyesi olan ve ücretinden üyelik ödentisi kesilen sözleşmeli personele toplu sözleşme ikramiyesi ödenmesi gerekir. 33
34