INTERNATIONAL MONETARY FUND- IMF (ULUSLARARASI PARA FONU)

Uluslararası Para Fonu ya da daha çok bilinen kısaltmasıyla IMF (International Monetary Fund), küreselfinansal düzeni takip etmek, borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur.

KURULUŞU Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarından sonra milletlerarası ekonomik meseleler karışık hale gelmiş. I. Dünya Savaşı'ndan sonra düşülen ekonomik buhranla savaş sonrası ekonomik depresyonlar da ekonomik ilişkileri tehdit eder bir vaziyet almıştı.

Avrupa devletlerinin II . Avrupa devletlerinin II. Dünya Savaşı sonrası bozuk ve depresyon içindeki ekonomik durumlarının aksine Amerika Birleşik Devletleri'nin savaş boyunca ihracatının altın stoklarının artması, ekonomik bakımdan yardım yapacak tek ülke durumuna gelmesine sebep oldu

Döviz kurlarında istikrar saglanması Dünya ticaretinin serbestleştirilmesi Uluslararası rezerv sorunun çözülmesi

Keynes Planı :Kliring Birligi Kliring, ülkeler arasındaki iki yanlı ticaret anlaşmalarının temelde malla ödemeyi öngören bir türdür. White Planı :Birleşmiş Millletler İstikrar Fonu Dünya Bankası

. 1944 yılında Bretton Woods'ta 45 devletin iştirakiyle bir takım kararlar alındı. Bretton Woods Antlaşması'nda; birisi, Milletlerarası Para Fonu, diğeri, Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) yahut kısaca Dünya Bankası isimleriyle iki ekonomik müessesenin kurulması kararlaştırılmıştır.

Uluslararası Para Fonu’nun Amaçları Uluslararası parasal işbirliğinin teşvik edilmesi,  Uluslararası ticaretin genişletilmesi, Döviz kurlarında istikrarın teşvik edilmesi ve üyelerin rekabetçi devalüasyonlara başvurmalarına engel olunması, Üye ülkelerin ödemeler bilançosunda yer alan cari işlemler kalemlerine uygulanan döviz kontrollerinin kaldırılması ve üyeler     arasında çok taraflı bir ödemeler sisteminin oluşturulması, Dış ödeme güçlükleri ile karşılaşan üye ülkelere gerekli kaynak yardımında bulunulması, Üye ülkelerin ödemeler bilançosu açıklarının azaltılmasına yardımcı olunması (Dış ticaret dengesizliklerinin ortadan kaldırılması)

IMF’NİN YAPISI 1)      Guvernörler Kurulu : Uluslararası Para Fonu’nun en yetkili organı olup, üyeleri, ülkelerin genellikle Maliye Bakanı ya da Merkez Bankası Başkanı olmaktadır. Yılda bir kez toplanan kurul, IMF’nin karar organı olmakla birlikte, bazı konularda yetkilerini Yönetim Kurulu’na devredebilinir. Ancak en önemli konuları oluşturan yeni üye kabulü; kotaların belirlenmesi, Fon gelirlerinin dağılımı gibi konularda yetki devri olmamaktadır.

2)      İcra Direktörleri Kurulu ( Yönetim Kururlu ) : 5’i atanmış (ABD; Almanya; Japonya, Fransa, İngiltere ) ve 19’u da seçilmiş olmak üzere toplam 24 kişiden oluşur. Atanmış üyeler yalnızca kendi ülkelerini temsil ederler. Seçilmiş üyeler ise bir grubu temsil ederler. Yalnızca kendi ülkesini temsil eden üç seçilmiş üye vardır : Suudi Arabistan, Rusya ve Çin. Yönetim Kurulu, IMF ana sözleşmesinde belirtilen ve Guvernörler Kurulu’nun kendilerine verdikleri görevleri yapmakla yükümlüdür IMF’nin günlük işlerinin yürütülmesinden sorumludur.

3)      Yönetim Kurulu Başkanı : IMF’yi Yönetim Kurulu ‘nun aldığı kararlar doğrultusunda yönetmekle görevlidir. Geleneklere göre Avrupa ülkelerinden biri Yönetim Kurulu Başkanı seçilmektedir. Aynı zamanda IMF personelinin yöneticisi durumunda olup Yönetim Kurulu toplantılarına başkanlık eder

IMF’nin Danışma Organları A) Geçici Komite B)Kalkınma Komitesi C)Gayri Resmi Olarak Olusturulan G5,G10,G7 VE G20 ler grupları

Uluslararası Para Fonu’nun Genel Prensipleri Belirlenen Döviz Kuru’nun Korunmasından Finansal Sistemin İstikrarının Korunması Döviz Kısıtlamalarının Kademeli Olarak Kaldırılması Paraların Konvertibilite Zorunlulugu

IMF’nin Finansal Politikaları Rezerv dilimi politikaları
 Kredi dilimi politikaları,
 Acil durum destek politikaları,
 Borç ve borç servisi düşürme politikaları.
 Ağır borç yükü altındaki ülkeler açısında en önemlisi borç ve borç servisi düşürme politikasıdır

IMF’nin işleyişine bakacak olursak; öncelikle IMF’ye üye olan ülke için bir kota belirlenir. Kota belirlenirken ülkenin yurt içi hasılası ve dış ticaret hacmi baz alınır.

. Bu kota o ülkenin; Fona ödeyeceği miktarı,
 Fondan çekeceği kredi miktarını,
 Fondaki oy hakkını belirler.

IMF kredilerin geri ödeme süresi genellikle 3-5 yıldır IMF kredilerin geri ödeme süresi genellikle 3-5 yıldır. Kredi kullanan ülke bir faiz ödemesi yapar ancak bu düşük bir faizdir. Ülke borcunu aldığı para cinsinden ödeyebileceği gibi IMF’nin parası olan SDR cinsinden de ödeyebilir.
IMF kredileri temelde şartlılık ilkesine yani performans kriterine dayanır. Yani IMF borç vermek için ülkeden bazı şartları gerçekleştirmesini ister.

Bu Şartlar; -Ülke kamu giderlerini kısıcı önlemler alsın.
-Vergileri artırıcı önlemler alsın.
-Para arzı kısılsın.
-Serbest fiyat politikaları izlensin.
-Dış ticaret liberalleşsin.
- Ulusal paranın değeri düşürülsün.

185 üye ülkesi vardır.

IMF Kolaylıkları 1)Özel (Ayrıcalıklı) IMF imkanları Telafi Edici ve Olaganüstü Finansman Kolaylıgı Tampon Stok Finansman Kolaylıgı Yapısal Uyum Kolaylıgı Güçlendirilmiş Yapısal Uyum Kolaylıgı Rezerv Kolaylıgı

2) Geçici İmkan Petrol Kolaylıgı Sisitem Degişimi Kolaylıgı Acil Yardım

STAND-BY Stand-by düzenlemeleri, 36 ayı aşmayacak şekilde, genellikle 12-24 aylık bir süreyi kapsamakta ve IMF kaynaklarının kullanımını belirli şartlara bağlayan bir düzenlemedir. Fon’un en sık kullanılan finansman mekanizmalarından biridir. IMF’den kredi kullanan ülkeler,  IMF İcra Direktörleri Kurulu’na sunduğu Niyet Mektubunda ödemeler dengesi problemlerini makul bir süre içerisinde düzeltmeyi amaçlayan politikaları uygulayacağını taahhüt eder. Böylelikle, IMF kaynaklarını kullanan ülkelerin, ekonomilerindeki yapısal sorunları çözerek borçlarını ödeme kapasitelerini artırmalarının temin edilmesi amaçlanmaktadır.

Türkiye’nin IMF’ye Olan Borcunun Yıllara Göre Değişimi

IMF verilerine göre (2006) fonun borç verme kaynağı 174 milyar dolar IMF verilerine göre (2006) fonun borç verme kaynağı 174 milyar dolar. Alacakları ise 75 ülkeden 34 milyar dolardır. 2010 verilerine göre IMF'ye en çok borcu olan ülkeler sıralaması şöyledir: Yunanistan (30 Milyar), Romanya (13,9 Milyar), Ukraine (12,66 Milyar), Macaristan(11.7 Milyar) dolardır.