GEMİLERDEN ATIK ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROLÜ T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Deniz ve Kıyı Yönetimi Dairesi Başkanlığı GEMİLERDEN ATIK ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROLÜ Sedat KOÇAK Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisi sedat.kocak@csb.gov.tr 2014

Sunum İçeriği Uluslararası ve Bölgesel Düzenlemeler Ulusal Mevzuat Genel Bilgi (Deniz kirliliği, kaynakları ve etkileri) Sözleşmeler (Marpol 73/78, Barselona, Bükreş) Direktif (2000/59/EC) Ulusal Mevzuat Kanun Yönetmelik Tebliğ Genelge Gemi Atıklarının Yönetimi Kapsamında Uygulamalarımız Atık Kabul Tesisleri İllegal Deşarjlar

Deniz Kirliliği Kaynakları 1- Karasal kökenli kirlilik kaynakları a-Evsel atıklar b-Endüstriyel atıklar c-Yayılı kirlilik (tarım faaliyetleri) 2- Gemilerden Kaynaklı Kirlilik İnsanlar tarafından enerji veya maddelerin deniz ortamına dolaylı veya direk olarak verilmesiyle; deniz kalitesinin kullanım açısından bozulması, balıkçılık gibi denizcilik aktivitelerinin engellenmesi, insan sağlığının tehdit edilmesi, doğal kaynaklara zarar veren etkilerin oluşması gibi sonuçların ortaya çıkması durumu şeklinde tanımlanabilir.

Deniz Kirliliği Kaynakları 3-Diğer kirlilik kaynakları a-Turizm ve rekreasyon b-Katı atık depolama sahaları c-Atmosferik emisyonlar d-Maden alanları

Deniz Kirliliği Deniz kirliliği; İnsanlar tarafından enerji veya maddelerin deniz ortamına dolaylı veya direk olarak verilmesiyle; deniz kalitesinin kullanım açısından bozulması, balıkçılık gibi denizcilik aktivitelerinin engellenmesi, insan sağlığının tehdit edilmesi, doğal kaynaklara zarar veren etkilerin oluşması gibi sonuçların ortaya çıkması durumu şeklinde tanımlanabilir.

Petrol Kirliliğinin Deniz Ortamına Olan Etkileri Gemilerden kaynaklanan sintine suları ve petrol taşımacılığı esnasında oluşabilecek kazalar nedeniyle ortaya çıkan petrol kirlenmesi gemi kaynaklı kirleticilerin en önemlisidir. Yağ deniz suyundan daha az bir yoğunluğa sahip olduğundan, yüzeyde bir tabaka oluşturur, bu da canlılar için hayat kaynağı olan oksijenin deniz içine yayılmasını önler ve böylece canlı kaynakların nesillerini devam ettirmeleri tehlikeye girmektedir. Fizyolojik etkileri şöyle sıralayabiliriz; Planktonlarda hücre bölünmesinin gecikmesi ve engellenmesi, Kabuklularda beslenme alışkanlıklarının değişmesi, Balıklarda anormal yumurtlama ve yumurtlama dönemlerinin değişmesi, kanser tümörlerinin oluşumu vb. Denizdeki biyolojik hayatın verimliliği ve sürekliliği, sudaki oksijen ve ısı miktarı ile güneş ışığına bağlıdır. Bu üç fiziki şartı belirleyen en kritik bölge ise ilk milimetreleridir. Deniz suyundaki oksijen miktarının büyük bir kısmı atmosferden gelmektedir. Ayrıca denizlerdeki fitoplanktonların fotosentez yapmaları sonucu deniz ortamına verilen oksijen verilir. Bu ise deniz yüzeyinin ışık geçirgenliği ile doğrudan ilgilidir. Deniz yüzeyinin berraklığı ve temizliği hayati öneme sahiptir.

Denizcilik Faaliyetlerinden Kaynaklar Kirlilikler Petrol Ürünleri Dökme olarak taşınan zehirli sıvı maddeler Konteynırlarda taşınan diğer zararlı maddeler, Gemilerin sintine, slaç, slop, balast ve tank yıkama suları Gemi kaynaklı evsel atık sular ( tuvalet, lavabo ve mutfaklardan gelen sular) Gemilerin çöpleri Gemilerin emisyonları Kirletici balast suları

Uluslararası ve Bölgesel Düzenlemeler * Denizlerin Gemiler tarafından Kirletilmesinin Önlenmesi Hakkında Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78) Akdeniz’in Deniz Çevresinin ve Kıyı Bölgesinin Korunması Sözleşmesi (Barselona Sözleşmesi) Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Sözleşmesi (Bükreş Sözleşmesi) 2000/59/EC sayılı Gemilerin Ürettiği Atıklar ve Yük Artıkları İçin Kullanılan Liman Atık Alım Tesisleri Hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi 2005/35/EC sayılı Gemi Ceza Direktifi (yeni)

MARPOL 73/78 Sözleşmesi Gemilerin normal faaliyetlerinden ve ayrıca gemi kazalarından meydana gelen kirlenmenin önlenmesini düzenleyen uluslararası ana sözleşmedir. Gemilerin ve Taraf ülkelerin; atıkların verilmesi / yönetimi konusundaki sorumluluklarını belirler. Sözleşme ile atık alımı konusu kirleticiler temelinde kategorize edilen her bir ek için ayrı ayrı ele alınmıştır.

MARPOL 73/78 Sözleşmesi 20 MADDE PROTOKOL 1 PROTOKOL 2 EK VI EK III GEMİ KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİ EK V ATIKLARI EK IV GEMİLERDEN ÇIKAN PİS SULAR EK III AMBALAJLI ZARARLI MADDELER EK II DÖKME ZEHİRLİ SIVI MADDELER EK I PETROL VE TÜREVLERİ 20 MADDE PROTOKOL 1 PROTOKOL 2

Barselona ve Bükreş Sözleşmeleri Gemilerin Yol Açtığı Kirlenme Barselona ve Bükreş Sözleşmeleri, gemi kaynaklı kirliliğin önlenmesi için yeni kurallar belirlemek yerine, uluslararası kabul görmüş olan; MARPOL 73/78 Sözleşmesi’ni ve bu sözleşmenin uygulanması için hazırlanan IMO kural ve tavsiyelerinin Akdeniz ve Karadeniz’de uygulanmasını uygun görmüştür.

Gemilerin ürettiği atıklar ve yük 2000/59/EC Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi Liman Atık Alım Tesisleri Hakkında Amacı; Direktif kapsamında; Gemilerin ürettiği atıklar ve yük Liman atık alım tesisleri Atık alım ve taşıma planları artıkları için liman atık alım tesislerinin varlığını ve kullanımını iyileştirerek; Topluluk içindeki limanları kullanan gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarının denize tahliyesini azaltmak ve deniz ortamı korumaktır. Gemi atıklarının bildirimi Gemi atıklarının teslimi Gemi atık ücretleri Atıkların bertarafı ve geri kazanım işlemlerinin Atık Çerçeve Direktifine göre yapılması konuları yer almaktadır.

Ulusal Mevzuat 2872 sayılı Çevre Kanunu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu (7/i md.) Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Çevre Kanununa Göre Verilecek İdari Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza Verilmesi İle Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik

Ulusal Mevzuat Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Çerçevesinde Uygulanacak Ücretler ve Esaslar Hakkında Tebliğ 2010/8 Deniz Kirliliği Denetçisi Eğitim Genelgesi 2013/12 sayılı Gemi Atık Takip Sistemleri Uygulama Genelgesi 2011/9 sayılı Yetki Devri Genelgesi

2872 sayılı Çevre Kanunu 8. madde; kirletme yasağı 11. madde; limanlarda atık kabul tesislerinin kurulması yükümlülüğü 12. madde; denetim yetkisinin devredilmesi 20. madde (ı bendi); denizlere atıkların yasadışı boşaltılması yasağı ve çevre ceza miktarları

2872 sayılı Çevre Kanunu Kirletme yasağı: Madde 8 – Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.

2872 sayılı Çevre Kanunu İzin Alma, Arıtma ve Bertaraf Etme Yükümlülüğü: Madde 11- (limanlarda atık kabul tesislerinin kurulması yükümlülüğü) Liman, tersane, gemi bakım-onarım, gemi söküm, marina gibi kıyı tesisleri; gemi ve diğer deniz araçlarında oluşan atıkların alınması, depolanması, taşınması ve bertarafı ile ilgili işlemleri ve tesisleri yapmak veya yaptırmakla yükümlüdürler.

2872 sayılı Çevre Kanunu Denetim, Bilgi Verme ve Bildirim Yükümlülüğü: Madde 12 – (denetim yetkisinin devredilmesi) Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa  aittir. Gerektiğinde bu yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine,  çevre denetim birimlerini kuran Belediye Başkanlıklarına, Denizcilik Müsteşarlığına, Sahil Güvenlik Komutanlığına, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre belirlenen denetleme görevlilerine veya Bakanlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlara devredilir. Denetimler, Bakanlığın belirlediği denetim usul ve esasları çerçevesinde yapılır.

2872 sayılı Çevre Kanunu Madde 20 – (g) bendi Madde 20 – (ı) bendi İdari Nitelikteki Cezalar: Madde 20 – (g) bendi Çevre Kanununda (madde 12) öngörülen  bildirim ve bilgi verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere idarî para cezası uygulanır. Madde 20 – (ı) bendi Bu Kanunda öngörülen yasaklara ve sınırlamalara aykırı olarak ülkenin egemenlik alanlarındaki denizlerde ve yargılama yetkisine tâbi olan deniz yetki alanlarında ve bunlarla bağlantılı sularda, tabiî veya sunî göller ve baraj gölleri ile akarsularda petrol türevli atıkların, pis suyun, çöplerin ve tehlikeli atıkların boşaltılmasına ilişkin idari yaptırımlar…

2872 sayılı Çevre Kanunu İdari cezalarda yetki: Madde 24 – Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararlarını verme yetkisi Bakanlığa aittir. Bu yetki, 12’nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum ve merciler tarafından da kullanılır.

Gemi Atıklarının Yönetimi Ülkemiz, MARPOL 73/78 sözleşmesine 1990 yılında taraf olmuş ve sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini 2004 yılında yayımlanan Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin uygulanması ile yerine getirilmeye başlanmıştır.

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Amaç Türkiye'nin deniz yetki alanlarında bulunan gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarının denize verilmesinin önlenmesi ve deniz ortamının korunması maksadıyla, yükümlüleri tarafından atık kabul tesislerinin kurulması ve işletilmesi ile atık alma gemilerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam Türkiye'nin deniz yetki alanlarında bulunan gemileri, bu alanlarda bulunan limanlarda yapılması gerekli atık kabul tesislerini ve atık alma gemilerini kapsar.         

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Tanımlar: Atık: Gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarını, Gemilerin ürettiği atıklar: Bir geminin normal faaliyetleri sırasında üretilen ve MARPOL 73/78’in EK-I,  EK-IV ve EK-V’i kapsamına giren, kanalizasyon dâhil tüm atıklar ve yük artıkları dışındaki tüm artıkları ve MARPOL 73/78’in EK-V’inin uygulanmasına yönelik düzenlemelerde tanımlanan yük ile ilgili atıkları, Yük artıkları: Boşaltma işlemleri ve temizleme operasyonları tamamlandıktan sonra geriye kalan, geminin kargo ambarı veya depolarındaki her türlü yük malzemesinin artan kısımları ile yükleme veya boşaltma fazlalıkları ve dökülenleri

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Liman: Tersaneler ve yat limanları ile balıkçı ve gezinti tekneleri de dâhil olmak üzere tüm gemilerin muhtelif faaliyetlerinde kullanabilmeleri amacı ile inşa edilmiş ve donatılmış deniz ve kıyı yapılarını, Liman yöneticisi: Liman işleticisi adına hareket edebilecek yetkiye sahip gerçek veya tüzel kişiyi,

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Atık alım yükümlüsü: Çevre Kanunu’nun 11 inci maddesi ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa göre gemilerden atık alma yükümlülüğü bulunan sorumluları, ÇK 11. Madde: Liman, tersane, gemi bakım-onarım, gemi söküm, marina gibi kıyı tesisleri; kendi tesislerinde ve gemi ve diğer deniz araçlarında oluşan petrollü, yağlı katı atıklar ve sintine, kirli balast, slaç, slop gibi sıvı atıklar ile evsel atıksu ve katı atıkların alınması, depolanması, taşınması ve bertarafı ile ilgili işlemleri ve tesisleri yapmak veya yaptırmakla yükümlüdürler.

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Muafiyetler ve Alternatif Uygulamalar   Faaliyetleri nedeni ile bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasının imkânsız veya gereksiz olduğunu düşünen liman yöneticileri, Bakanlığa yazılı olarak başvurarak muafiyet isteğinde bulunabilir. Bu başvuruda; bu Yönetmelik hükümlerinin kendi limanlarına uygulanmasının imkânsızlığını veya gereksiz olduğunu, MARPOL 73/78 hükümlerine uymak için önereceği alternatif uygulamaları ve Bakanlık tarafından istenen diğer bilgileri verir. Muafiyet verilen limanlarda muafiyet şartlarında değişiklik olması hâlinde Bakanlığa durumunu bildiren bir rapor sunulur.

Atık Alım Yükümlülerinin Yükümlülükleri MADDE 6- (Değişik: 18.03.2010 – 27525 R.G.) a) Sahip oldukları atık kabul tesislerinde toplanan atıkları 2872 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre bertaraf etmek veya ettirmekle, b) Limanlarına gelen veya yanaşmak üzere açıkta bekleyen gemilerden kaynaklanan ve bu Yönetmelikte tanımlanan atıkları gemilerin talebi üzerine gemilerin gecikmesine yol açmaksızın almakla, c) Sözleşme yaptıkları atık alma gemilerinin taşıdıkları atıkları atık kabul tesisine almakla, ç) Ek-4 veya Ek-5’de yer alan atık transfer formlarını doldurmak ve Bakanlıkça belirlenecek yöntem ve sürelerde İl Müdürlüğüne göndermekle, …

Atık Alım Yükümlülerinin Yükümlülükleri d) Atık kabul tesisinde ve atık yönetim planında yapılacak değişiklikler için Bakanlıktan onay almakla, e) Lisans belgesinde belirtilen atık türleri dışında atık alma talepleri için Bakanlıktan izin almakla, f) Sözleşme yapılan atık alma gemilerinin lisansları kapsamında belirtilen çalışma alanları dışında bir geminin atık verme talebi olması durumunda Valilikten izin almakla, g) Uğraksız gemilerin atık verme talepleri doğrultusunda sözleşme yaptıkları lisanslı atık alma gemisini atık alım işi ile görevlendirmekle, ğ) Atık yönetim planını her üç yılda bir Bakanlığa sunmakla yükümlüdürler.

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği * BAKANLIK -Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını sağlamakla -Atık kabul tesislerinin lisanslandırılması, -Atık alma gemisi ve kabul tesislerinin denetlenmesi, -Atık alım ücretlerinin belirlenmesi, (UDHB ile Birlikte) LİMANLAR -Atık alım hizmeti vermek, -Atıkları bertaraf etmek/ettirmekle SORUMLULAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER GEMİLER -Atık bildirimi yapmakla -Atıkları lisanslı Atık Kabul Tesislerine, Veya Atık Alma Gemilerine vermekle İL MÜDÜRLÜKLERİ - Atık Alma Gemilerinin lisanslandırılması, -Atık Alma Gemisi ve Atık Kabul Tesislerinin denetlenmesi, Atık Envanterlerinin Kontrol ve Takibi -Komisyon kurmak LİMAN BAŞKANLIKLARI -Gemilerin kontrolleri, -Atık bildirimlerinin Kontrolü -Atık Alma Gemilerinin denetlenmesi BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ -Atık alım yükümlülüğü (İstanbul,Kocaeli) ATIK ALMA GEMİLERİ -Gemilerden atık almakla, -Atıkları atık kabul tesisine vermekle

Atık Kabul Tesisi Proje Raporu ve Atık Yönetim Planı Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-1 A- GENEL BİLGİLER Proje sahibi, rapor hakkında genel bilgiler, vb… B- LİMAN İLE İLGİLİ BİLGİLER Limana yanaşan gemiler, gemi atıkları, limanın altyapı durumu, vb… C- ATIK KABUL TESİSİ İLE İLGİLİ BİLGİLER Atık türleri, gemilerden alınması, taşınması, bertaraf yöntemleri, kaza riski, vb… EKLER: (ISPS Belgesi, Deşarj İzin Belgesi, Yapı Kullanma İzin Belgesi, harita, kroki, resim, belge, liman kullanıcıları için bilgiler vb.) 30

ATIK YÖNETİM PLANININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Atıkların toplanması; Atıkların gemilerden alınarak Atık Kabul Tesisine alınması işlemidir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken, gemilerin talepleri doğrultusunda (bildirim) atıkların geminin gecikmesine yol açmaksızın almak, atık verme taleplerinin yani bildirimlerin doğruluğunu kontrol etmek, verilen atık ile bildirimin uygunsuz olduğunun tespiti durumunda Liman Başkanlığına haber vermektir. Gemi atıklarını toplama çalışmalarını kendi sorumluluk sahasında gerçekleştiren Büyükşehir Belediyeleri de yukarıda ifade edilen çalışmaları yürütmek zorundadırlar.

ATIK YÖNETİM PLANININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Atıkların depolanması; Özellikle petrol ve petrol türevli atıkların (sintine suyu, slaç, slop, kirli balast, atık yağ) atık kabul tesislerinde depolanması önem arz eden konuların başında gelmektedir. Bu atıklar tehlikeli atık sınıfında yer alan atıklar olduğu için depolama koşullarında her türlü çevresel tedbirin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu tedbirler, Depolanacak tankların silindirik olması, Sızdırmaz ve paslanmaz metalden inşa edilmesi, Maksimum atık kapasitesini karşılayacak bir taşma havuzu içerisinde yer alması, Depolandığında katılaşacak atıklar için (slaç veya atık yağ vs.) ısıtma sistemlerinin bulunması şeklinde özetlenebilir. Ayıca bu tesisin liman sahası içerisinde çevresel açıdan kaza riski bulunmayan veya az olan bölgelerde inşa edilmesi gerekmektedir.

ATIK YÖNETİM PLANININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Atıkların susuzlaştırılması; Petrol ve petrol türevli atıklardan özellikle sintine suyu susuzlaştırılması gereken atıklardandır. Bu atıkların yaklaşık % 80 – 90’ı sudur. Geri kalan % 10 -20 petrol ve petrol türevli yağları içermektedir. Bu bağlamda, söz konusu atıkların bertarafa gönderilmesi aşamasında serbest suyun alınması önem arz etmektedir. Serbest suyun alınması ile daha kolay ve daha az maliyet ulaşım sağlanacağı gibi kalorifik değeri artan atığın daha verimli şekilde bertaraf edilmesi sağlanacaktır.

ATIK YÖNETİM PLANININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Atıkların taşınması; Atık kabul tesislerinde depolanıp, gerekli susuzlaştırma işlemine tabi tutulan petrol ve petrol türevli atıklar Ulusal Atık Taşıma Formlarının (UATF) kullanılarak lisanslı araçlarla lisanslı bertaraf tesislerine gönderilmektedir. Pissu ve çöplerin taşınmasında ve bertarafında yerel Belediye hizmetlerinden faydalanılmaktadır.

ATIK YÖNETİM PLANININ UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Komisyon: Büyükşehir Belediyelerinin atık alım hizmeti verdikleri atık kabul tesisleri hariç olmak üzere, atık kabul tesislerinde toplanan MARPOL Ek-IV(pissu) ve Ek-V(çöp) kapsamı dışında kalan atıklar, Valilik temsilcisi başkanlığında; atık alım yükümlüsü, Maliye Bakanlığı taşra teşkilatı ve Emniyet/Jandarma teşkilatı temsilcileri, atık kabul tesisinin gümrüklü sahalarda bulunması durumunda; Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü temsilcilerinden oluşan komisyonun onayı ile atık kabul tesislerinden çıkarılmak zorundadır.

Atık Kabul Tesisi Onaylanması ve Kurulum Süreci ATIK KABUL TESİSİ PROJE RAPORU VE ATIK YÖNETİM PLANININ (Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-1veya Ek-2) HAZIRLANMASI VE BAKANLIĞA SUNULMASI RAPORUN BAKANLIK TARAFINDAN İNCELENMESİ VE UYGUNLUĞUNUN ONAYLANMASI UYGUN BULUNAN RAPOR DOĞRULTUSUNDA TESİSİN İNŞA EDİLMESİ (45 gün süre verilir) KURULAN TESİSİN BAKANLIK UZMANLARINCA YERİNDE İNCELENMESİ UYGUN BULUNAN TESİSE ATIK KABUL TESİSİ ONAY BELGESİ VERİLMESİ

Atık Alım Hizmeti 2014 itibarıyla, Yönetmelik kapsamında, Bakanlığımız tarafından atık kabul tesisi onay belgesi veya muafiyet verilen 247 kıyı tesisinde atık alım hizmeti verilmektedir.

EN AZ 24 SAAT ÖNCEDEN ATIK BİLDİRİM YAPILDI Atık Alma Gemisi Liman Atık Kabul Tesisi Atık verecek gemi ATIK TRANSFER FORMU Atık Bertaraf Tesisi Yansıda gemi kaynaklı atığın oluşumundan bertarafına kadar olan süreç görülmektedir. ULUSAL ATIK TAŞIMAFORMU Atık Nakliye Aracı

GEMİLERDEN ATIK ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ ÇERÇEVESİNDE UYGULANACAK ÜCRETLER VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (2009/3) Bu tebliğ ile limanlarda uygulanacak atık alım ücretlerinin ve bu ücretlendirilmede uyulması gereken esasların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu sayede tüm limanlarda uygulanacak ücretlerin eşgüdümlü olması sağlanmıştır. Bu tebliğde ön görülen sabit ücret uygulaması 01.01.2010 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Sabit Ücrete Dâhil Verilebilecek Atık Miktarı (m3) GEMİLERDEN ATIK ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ ÇERÇEVESİNDE UYGULANACAK ÜCRETLER VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (2009/3) GRT 1. Kısım 2. Kısım Sabit Ücret (€ ) Sabit Ücrete Dâhil Verilebilecek Atık Miktarı (m3) Atık Ücreti (€/m3) MARPOL EK-I (sintine suyu, atık yağ, slaç) MARPOL EK-IV EK-V slop, kirli balast Sintine suyu slaç, atık yağ 0-1000 80 1 2 1,5 35 15 25 1001-5000 140 3 5001-10000 210 4 10001-15000 250 5 15001-20000 300 6 20001-25000 350 7 25001-35000 400 8 35001-60000 540 10 60000-üstü 720 13

2013/12 sayılı Gemi Atık Takip Sistemleri Uygulama Genelgesi 2011/1 sayılı Mavi Kart Uygulama Genelgesi 2011/2 sayılı Gemi Atık Takip Sistemi Genelgesi 2013/12 sayılı Gemi Atık Takip Sistemleri Uygulama Genelgesi 2011/1 sayılı Mavi Kart Uygulama Genelgesi ve 2011/2 sayılı Gemi Atıklarının Bildirimi ve Kontrolü Genelgesi’nin birleştirilme çalışmaları tamamlanmıştır. Yapılan çalışma esnasında, genelgelerin birleştirilmesinin yanı sıra, uygulama esaslarındaki aksaklıkların giderilmesi ve uygulamaların daha iyi hale getirilmesi için bir takım değişiklikler gerçekleştirilmiştir.

Mavi Kart Sistemi Nedir? EK-5 Formun Elektronik Ortamda Takip Edilmesidir. Gemi/Tekne atıkları online olarak takip edilebilmekte, veri girişi ve kontrolü güvenli akıllı kartlar üzerinden sağlanmaktadır.

Mavi Kart Sistemi Nasıl Çalışır? Atık Alım Otomasyon Noktası Atık Alım Noktası Denetim Noktası Mavi Kart Sunucular Noktası Uygulama Sunucusu Database Sunucusu

Mavi Kart Sisteminde Mevcut Durum Mavi Kart Sistemi; bayrağı ne olursa olsun yatlar, tekneler ve atık bildirim yükümlülüğü bulunmayan tüm gemilerin atıklarının takibini sağlamak amacıyla elektronik ortamda veri girişinin ve kontrolünün sağlanacağı bir uygulamadır. Mavi Kart uygulaması 2011 yılında Muğla’da, 2012 yılı itibariyle Antalya’da uygulamaya başlanmış olup 2014 yılı sonu itibariyle bütün marinalarda ve 2015 yılı sonu itibariyle de bütün Türkiye de uygulamaya geçirilecektir. GATS sistemi dışında kalan yatlar gibi küçük deniz araçlarının atıklarının takibi içinse Mavi kart sistemini devreye aldık. Sistem Muğla da çalışıyor. Uygulamayı Haziran ayı itibariyle Antalya’da da başlattık. Verilen atıklar mavi kart denilen dijital kartlara işleniyor ve geliştirilen bir yazılım kapsamında yat limanları, denetçiler ve bizler tarafından takip ve kontrol ediliyor.

Mavi Kart Sisteminde Mevcut Durum Sistemin yaygınlaştırılması ve otomasyon sistemine geçiş çalışmaları kapsamında Antalya Kaleiçi yat limanında 7 adet, Alanya da 2 adet, Manavgatda 2 adet sabit otomasyon cihazı kurulumu tamamlanmıştır. Muğla ilinde toplam 25 adet otomasyon cihazı kurulumu tamamlanmıştır. Balıkesir Ayvalık Marina ve Yalova Marina işletmelerinde atık kabul tesisi altyapısı Mavi Kart sistemine geçiş için hazırdır. İstanbul ilinde Mavi kart sistemine geçiş için fizibilite çalışmaları yapılmıştır. İzmir ilinde geçiş çalışmaları devam etmektedir. GATS sistemi dışında kalan yatlar gibi küçük deniz araçlarının atıklarının takibi içinse Mavi kart sistemini devreye aldık. Sistem Muğla da çalışıyor. Uygulamayı Haziran ayı itibariyle Antalya’da da başlattık. Verilen atıklar mavi kart denilen dijital kartlara işleniyor ve geliştirilen bir yazılım kapsamında yat limanları, denetçiler ve bizler tarafından takip ve kontrol ediliyor.

Mavi Kart Sisteminde Mevcut Durum * 05 Ağustos 2011 tarihinde Muğla İlinde başlayan uygulamada halen 37 adet Atık Alım Noktası, 7 adet Atık Alım Gemisi hizmet vermekte, 14 Sahil Güvenlik Botu ile denetimler yapılmaktadır. 3 Temmuz 2012 tarihi itibari ile Mavi Kart sistemi Antalya ilinde resmi olarak başlatılmıştır. Antalya ilinde alt yapısı kurulmuş 16 ayrı noktada atık alım hizmeti verilmekte ve Mavi Kart’ın teknelere dağıtımına, İl Müdürlüğü ve kıyı tesisleri vasıtası ile devam etmekte olup, 8 adet Sahil Güvenlik Botu ile denetimler yapılmaktadır. Uygulama kapsamında yaklaşık 16.000 adet tekne kayıt altına alınmıştır. 05 Ağustos 2011 tarihinde Muğla İlinde başlayan uygulamada halen 37 adet Atık Alım Noktası, 7 adet Atık Alım Gemisi hizmet vermekte, 14 Sahil Güvenlik Botu ile denetimler yapılmaktadır. 3 Temmuz 2012 tarihi itibari ile Mavi Kart sistemi Antalya ilinde resmi olarak başlatılmıştır. Antalya ilinde alt yapısı kurulmuş 16 ayrı noktada atık alım hizmeti verilmekte ve Mavi Kart’ın teknelere dağıtımına, İl Müdürlüğü ve kıyı tesisleri vasıtası ile devam etmekte olup, 8 adet Sahil Güvenlik Botu ile denetimler yapılmaktadır. Uygulama kapsamında yaklaşık 11.000 adet tekne kayıt altına alınmıştır.

Gemi Atık Takip Sistemi (GATS)*

Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Gemi Atık Takip Sistemi (GATS) “Gemi Atık Takip Sistemi” 150 GRT üzeri petrol tankerleri ve 400 GRT üstündeki liman dışı sefer yapan tüm gemilerin atıklarının takibini sağlamak amacıyla elektronik ortamda veri girişinin ve kontrolünün sağlandığı web tabanlı bir uygulamadır. Kurulan bu atık sisteminin en önemli unsurlarından biriside atık takibi ve envanterinin tutulmasıdır. Atık takibinin en etkin şekilde yapılabilmesinin sağlanması için takip sistemleri oluşturduk. 150 GRT üzeri petrol tankerleri ve 400 GRT üstündeki liman dışı sefer yapan gemiler için GATS atık takip sistemini kullanıyoruz. GATS sistemi atıklarının takibini sağlamak amacıyla elektronik ortamda veri girişinin ve kontrolünün sağlandığı bir uygulamadır. Bu sistem gemi atıklarının bildiriminden bertarafa kadar olan süreci online olarak takip etmemizi sağlamaktadır.

Gemi Atık Takip Sistemi (GATS) GATS VERİLERİ Gemi/Acente Verileri Atık Bildirimleri Gemi genel bilgileri, Atık, tank ve beyan bilgileri vb Liman Verileri Atık Kabul Tesisine Alınan Atık Miktarları Atık Yönetim Planları Envanter Verileri Ceza Verileri Stok, Proses ve Bertaraf Verileri

GATS Kullanıcı Giriş Ekranı online.cevre.gov.tr

GATS Sorgulama Ekranları

GATS Sorgulama Ekranları

2011/9 Sayılı Yetki Devri Genelgesi

2011/9 Sayılı Yetki Devri Genelgesi Bu Genelge, Çevre Kanunu’nun 12 ve 24. maddelerine dayanılarak çıkarılmış olup, Türkiye’nin yargılama yetkisine tâbi olan deniz yetki alanlarında gemi ve diğer deniz araçlarından kaynaklanan deniz kirliliğinin önlenmesine yönelik denetim, kontrol yapma ve idari yaptırım uygulama yetkisinin devredileceği kurumların belirlenmesi ve bu kurumlarca uygulanılacak iş ve işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılmıştır. 2011/9 sayılı Yetki Devri Genelgesi sadece gemilerce yapılan ihlallerin tespitini kapsamakta olup, uygulama alanı deniz sahasıdır.

Ülkemizin egemenlik alanlarındaki denizlerde ve yargılama yetkisine tabi olan deniz yetki alanlarında gemiler tarafından yapılan illegal deşarjların tespit ve Çevre Kanunu hükümlerine uygun cezai işlem uygulama yetkisi Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, İstanbul, Kocaeli, Antalya ve Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlıklarına genelge ile devredilmiştir.

TEŞEKKÜR EDERİM