(1983 -ÖSS) İlkçağ' da, Mezopotamya’nın kuzeyine Yukarı, güneyine Aşağı Mezopotamya dendiği halde, Mısır’ın kuzeyine Aşağı, güneyine Yukarı Mısır denmiştir. "Yukarı ve Aşağı" seklindeki bu belirlemeler neye dayanarak yapılmıştır? A) Ekvatora olan uzaklığa B) Ovaların konumuna C) Yerleşim merkezlerinin dağılışına D) Nehirlerin akiş yönüne E) Dağlık bölgelerin konumuna

(1983 -ÖSS) ilkçağ'da Fenike, Ortaçağ’da Venedik ve Ceneviz, Yeniçağ’da Portekiz ve ispanya, Yakınçağ’da da İngiltere en çok hangi başarılarıyla ün kazanmışlardır? A) Güzel sanatlar B) Devlet yönetimi C) Deniz ticareti D) Bilimsel çalışmalar E) Harp sanatı

b) Ortaçağ (375-1453): 1. Kavimler göçü ile başlar ve Fatih’ in İstanbul’ u fethi ile sona erer. 2. Avrupa’ da feodal (derebeylik) sistem hakimdir. 3. İslam dini ortaya çıkmış ve dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. 4. İlk kez kağıt, matbaa, pusula, barut Çin’ de icad edilmiş, Çin’ den Müslümanlar’a, Müslümanlar’ dan da Avrupa’ ya geçmiştir. 5. Avrupa’ ya Kilise baskısı hakim olmuş ve Skolastik Düşünce yayılmıştır. 6. Doğu’ da ekonomik hayat canlı iken Batı’ da ise ekonomik hayat gelişmemişti. 7. İngiltere ve Fransa arasında Yüzyıl Savaşları (1337-1453) meydana gelmiştir.

8.Demokrasi alanında ilke kez İngiltere’ de Magna Carta ilan edilmiş ve kralın yetkileri sınırlandırılmıştır.(1215) 9.Çağın sonlarında Moğol istilası dünyanın siyasi yapısını değiştirmiştir. 10.Ortaçağ’ da en güçlü devletler İran Sasani Devleti ve Roma İmparatorluğu’ dur. Daha sonrakiler ise İslam İmparatorluğu, Selçuklu Devleti ve çağın sonlarında da Osmanlı Devleti’ dir. 11.Roma İmparatorluğu çağın başında ikiye ayrıldı, daha sonra Batı Roma yıkıldı. 12.Haçlı seferleri ile Batı, Doğu’ nun zenginliklerini tanımıştır.

c) Yeniçağ (1453-1789) Fatih’ in İstanbul’ u fethi ile başlar, Fransa İhtilali ile sona erer. Top’ un kullanılması ile Avrupa’ da derebeylikler yıkıldı, mutlak krallıklar güçlendi. Avrupalılar Coğrafi Keşifleri gerçekleştirmiştir. Sömürgecilik yaygınlaştı. Avrupa ekonomik alanda güçlenirken Asya ve Amerika kıtası ekonomik yönde çöktü. Sanayi İnkılabı meydana geldi.(1750-1830) Dönemin en güçlü devleti Osmanlı Devleti’ dir. Reform ile Avrupa’ da dinin etkisi azaldı. Kilise’ nin halk üstündeki yaptırımı zayıfladı. Rönesans ile Avrupa’ da bilim ve sanat alanında gelişlemelr oldu, hür düşünceye önem verildi. Müslümanlık ve Hristiyanlık geniş alanlara yayıldı.

Yakınçağ (1789-?): Fransız İhtilali’ nden günümüze kadar devam eden dönemdir. Fransız İhtilali ile milliyetçilik akımı doğdu ve milli devletler kuruldu. Mutlakiyetten (monarşi) meşrutiyete (oligarşi), cumhuriyete ve demokrasiye geçiş yapıldı. Liberalizm, Kapitalizm, Sosyalizm, Komünizm, Faşizm gibi sistemler ortaya çıktı. Sanayi İnkılabı’ ndan sonra işçi sınıf ortaya çıktı. Teknoloji gelişti. Avrupa’ da 1830 ve 1848, Rusya’ da da 1917 Bolşevik İhtilalleri meydana geldi. I. ve II. Dünya Savaşı çıktı.

ESKİ ÇAĞLARDA TÜRKİYE ve A-ESKİ ÇAĞLARDA TÜRKİYE ÇEVRESİ A-ESKİ ÇAĞLARDA TÜRKİYE Türkiye,Asya’nın en batısında yer alan bir yarımadadır.Dört mevsim birden yaşanır.Verimli topraklara sahiptir.Bu yüzden tarih boyunca bir çok kavimin dikkatini çekmiş ve istilya uğramıştır.Bu nedenle Anadolu bir çok istilaya uğramıştır.Çok büyük medeniyetler Anadolu’da kurulmuştur.Bu yüzden Anadolu’ya ‘’Medeniyetler Beşiği’’denilmiştir. Türkiye adı,11.y.yıldan itibaren Avrupa kaynaklarında TÜRKİYE olarak geçmektedir. Romalılar Anadolu’ya güneşin doğduğu yer anlamına gelen’’ANATOLİA’’denilmiştir. Yapılan araştırmalar Türkiye’de Tarih Öncesi Devirlere ait olan bir çok yerleşim yeri bulunmuştur.

I-TÜRKİYENİN TARİH ÖNCESİ DEVİRLERİNİ AYDINLATAN MERKEZLER I- KARAİN MAĞARASI Antalya’ya 30 km. uzaklıktadır.Eski Taş ve Yontma Taş Devirlerine ait ev ve av eşyaları bulunmuştur.Mağara duvarlarında kazınmış hayvan resimleri vardır.Burada Anadolu’da insana ait kalıntılar ilk kez burada bulunmuştur. II- BELDİBİ MAĞARASI Antalya’nın 45 km. güneybatısındadır.Burada Eski Taş ve Yontma Taş Devirlerine ait çanak-çömlek bulunmuştur. III- ÇAYÖNÜ Diyarbakır Ergani yakınlarındaki Çayönü Türkiye ve G.Avrupa’da Neolitik Devirde kurulan ilk köy yeridir.Türkiye’de ilk çiftcilik yapılan yerdir.Buğday yetiştirilmiş,öğütülmüş ve hayvan gücünden yararlandırılmıştır. IV-ÇATALHÖYÜK(M.Ö.6800-5700) Konya’nın Çumra ilçesi yakınında bulunan bu höyükte dünyanın ilk şehri kabul edilmektedir.İnsanlar geçimlerini avcılık,tarım ve hayvancılıkla sağlıyordu.

V- HACILAR(M.Ö.5600-5000) VI- TRUVA VII- ALİŞAR VIII- ALACAHÖYÜK Burdur yakınlarında bulunan Haccılar da çanak,çömlek ve heykeller bulunmuştur.Buradaki Höyüğün etrafını surlarla çevrilmiştir.Bu durum savunma olgusunun geliştiğini göstermektedir.Ayrıca burada evler arasında sokakların olması şehirlerin gelişmeye başladığını göstermektedir. VI- TRUVA Çanakkale İntepe mevkiinde bulunan Hisarlıtepe de bulunur.Yapılan kazılarda üst üste dokuz yerleşim merkezi bulunmuştur.Bu şehirlerin beş tanesi Tarih Öncesi Devirlere aittir.Diğer dört taneside İlk Çağa aittir. Burada insanlar;tarım,hayvancılık ve balıkçılıkla geçimlerini sağlarlardı. Ege Bölgesinde yapılan kazılarda Truva da ki evlere benzeyen evler bulunması Ege Bölgesinin Truva’nın etkisinde kaldığını göstermektedir. Homeros’un İlyada adlı destanında anlatılan Truva Savaşları yedinci şehir döneminde yaşanmıştır. VII- ALİŞAR Yozgat’ın 45 km.g.doğusunda bulunur.Yedi yerleşim birimi bulunmuştur.Bunlardan ilk üçü Tarih Öncesi Devirlere aittir,ikisi de İlk Çağa aittir.Madeni süs eşyaları bulunmuştur. VIII- ALACAHÖYÜK Çorum’un Alaca ilçesindedir.Yapılan kazılarda dört yerleşim birimi bulunmuştur.Bunlardan ilk ikisi Tarih Öncesi Döneme aittir.İkisi de İlk Çağa aittir.Altın,gümüş ve bakırdan yapılmış güneş kursları bulunmuştur.

II-M.Ö-2.BİNDEN M.Ö-6.YÜZYILA KADAR TÜRKİYE

M.Ö.II.Binden M.Ö.VI.Yüzyıla Kadar Türkiye Eskiçağ'da Anadolu'ya yerleşerek medeniyet kuran devletler şunlardır: * Hititler, Frigyalılar, Lidyalılar, İyonyalılar ve Urartular. Anadolu'da tarih çağları Asurlu tüccarların çivi yazısını Anadolu'ya getirmesiyle başlamıştır. Asurlar'a ait ilk yazılı tabletler Kayserî-Kültepe'de bulunmuştur.

HİTİTLER M.Ö.1700-700 Kafkaslar'dan Anadolu'ya gelmişlerdir.Kızılırmak kıyısında ve Kapadokya bölgesinde yaşamışlardır.Kendilerinden önce Anadolu da gelişmiş bir kültür oluşturan Hattilerle kaynaşmışlardır. Hititler M.Ö.1700 yıllarında devlet haline gelmiştir. Devletin merkezi Hattuşaştır (Çorum-Boğazköy). NOT:Hititler Anadolu da kurulan ilk devlettir. Devletin kurucusu Kral Labarna’dır. İlkçağ'ın ilk meydan savaşı Kadeş Savaşı'dır(M.Ö.1296-M.Ö.1230). Kadeş Savaşı Hitit ve Mısır arasında gerçekleşmiştir.Savaş nedeni; iki ülkenin Kuzey Suriye'deki çıkarçalışmasıdır. NOT:Tarihteki ilk yazılı antlaşma KadeşAntlaşması "dır (1280). Bu antlaşmaya göre: -Kuzey Suriye Hititler'e bırakılmıştır. M.Ö.VII.yüzyılda Ege göçleri sonucu Hititler yıkılmış ve şehir devletleri ortaya çıkmıştır. Asurlar Hitit Devleti'nİ ortadan kaldırmıştır.Asurlar'dan sonra Geç Hitit Şehir Devletleri, Perslerfn hakimiyetine girmiştir.

(1990 -ÖSS) Hitit Krallığı, feodal beyliklerden oluşmuş bir devletti.Daha sonraları bu beylikler kaldırılmış,yerlerine valiler atanmıştır. Bu değişiklikle ulaşılmak istenen amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Saltanat kavgalarını önlemek B) Beylerden, daha önemli görevlerde yararlanmak C) Merkezi yönetimi güçlendirmek D) Beyler arasında anlaşmazlık çıkmasını önlemek E) Yönetimde, yetenekli kişilere görev vermek

(1998 -ÖSS) Hititlerde tarih yazıcılığı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi, tarafsız tarih anlayışının bir göstergesidir? A) Yıllıkların Sümer çivi yazısıyla yazılması B) Yıllıkların, kralların yaptıkları isler konusunda bilgi vermek için yazılması C) Kralların, zaferleri kadar yenilgilerini de yıllıklara yazdırmış olmaları D) Yıllıkların, özellikle ünlü kralların dönemlerini içermesi E) Yıllıkların edebi dille yazılmış olması

(1999 - ÖSS) Hattuşaş'ta bulunan ve Hititlerle Mısırlılar arasında yapılan Kadeş Barışı ile ilgili olan metinde, antlaşmaya Hitit Kralı Hattuşili'nin mühür’ü yanında, Hitit Kraliçesi Pudahepa'nin müdürü de basılmıştır. Bu bilgi aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A) Antlaşmanın eşit koşullar altında yapıldığının B) iki devletin yöneticileri arasında akrabalık kurulduğunun c) Antlaşmanın uzun süre yürürlükte kalacağının D) Kraliçenin devlet islerinde söz sahibi olduğunun E) Eski Anadolu'da, yasaların kadınları koruduğunun

FRİGLER M-Ö.800-676 Frigler, Trakyalı bir Hİnt-Avrupa kavmidir. Boğazlar yoluyla Anadolu'ya gelmişlerdir. Devletin merkezi Anakara yakınlarındaki Gordion'dur. Kral Midas döneminde Orta ve Güneydoğu Anadolu'nun tamamına hakim olmuşlardır. Kimmerler tarafından yıkılmışlardır.

- Fenike alfabesini kullanmışlardır. - Kuyumculuk, maden işlemeciliği ve kaya mimarisinde ilerlemişlerdir. - Dillen Hint-Avrupa dil grubundandır. - Dini konuda Hititler'den etkilenmişlerdir. - En büyük tanrıları; toprak tanrısı Kibele'dir. - Ölülerini Tümülüs denen yığma mezarlar: gömmüşlerdir. - Frigyalılar'da mimari gelişmiştir. - En önemli eserleri; Midas'm Mezarı'dır.