DOPİNG
Doping Nedir? DOPİNG, BİR SPORCUNUN MÜSABAKA SIRASINDA ZİHİNSEL, FİZİKSEL BAŞARISINI ARTTIRMAK AMACIYLA, OLİMPİYAT KOMİTESİ TARAFINDAN YASAKLANMIŞ MADDELERİ ALMASIDIR.
Bir sporcunun doping yapıp yapmadığı karşılaşmanın hemen sonrasında yapılan idrar ve tükürük tahliliyle anlaşılır. İlaç kullandığı anlaşılan sporcu cezalandırılır. Bir spor karşılaşması sırasında belli şartlara cevap veren bir madde alınmışsa kanunlara aykırı davranılmış olur. Denetimden geçmeyi kabul etmemek ve tamamlayıcı bir ceza niteliğindeki yarışmaya katılma yasağına uymamak da kanuna aykırı davranışlar arasına girer. Doping yapan sporcu, yapılan idrar ve kan testleri sonucu belirlendiği takdirde kazandığı ödül ve dereceleri elinden alınır. Bir sporcunun sakatlıkla birlikte kariyerine olumsuz etki edebilecek en büyük etkendir.
Genel olarak doping, sporcuların yarış veya müsabaka esnasında kendilerine avantaj sağlamaları amacıyla kullandıkları ilaç veya tekniklerin genel adıdır. Kullanılan metotlar sporcuların dokularında bulunan oksijen miktarının arttırılmasına yöneliktir. Bunun için temel olarak iki metot vardır. Yapay oksijen taşınımı, Kan dopingi Dünya Anti Doping Ajansı’na (WADA) göre, yapay oksijen taşıyıcılar “kanda ekstra oksijen taşınımı kabiliyetini arttırmak amacıyla kullanılan kimyasallar” olarak tanımlanır. Bunlar modifiye edilmiş hemoglobin çözeltileri ve perflorokimyasallar olarak bulunabilir. Kan dopingi de “vücuttaki kırmızı kan hücresi sayısının arttırılması için kan veya kanla ilgili ürünlerin alınması” olarak belirtilmiştir. Bu işlem ya kan nakli ile ya da vücutta kırmızı kan hücrelerinin üretilmesini yapay olarak uyaran eritroprotein gibi sentetik hormonların verilmesi ile gerçekleştirilebilir.
Doping maddelerinin zararları nelerdir? Doping maddelerinin hemen hepsi vücutta kısa ya da uzun süreli yan etkilere neden olurlar. Özellikle sporcular tarafından en çok kullanılan erkeklik hormonu benzeri maddelerin kalp krizi, iyi ve kötü huylu tümör oluşumu, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kısırlık gibi rahatsızlıklara neden olduğu bilinmektedir. Bu maddeleri kullanan sporculardan bazılarının, sportif yaşamları sırasında ya da sporu bıraktıktan sonra bu maddelerin kullanımı nedeniyle oluşan hastalıklar yüzünden öldüğü bilinmektedir.
Günümüzde sporcuların vücut performanslarını yapay yollardan arttırabilecekleri birçok metot bulunmaktadır. Dayanıklılığa bağlı sporlarda, kandaki oksijen miktarının arttırılması atletik performansın arttırılması için hayati önem taşımaktadır. En basit kan naklinden, genetik mühendisliğinin son ürünü bileşiklerin kullanımına kadar birçok uygulama sporcuların vücut gelişimlerini veya dayanıklılığını arttırmak için seçenek oluşturmaktadır. Özellikle atletizmin çoğu dalında doping uygulamaları yapılmakta fakat bunların bazısı bulunabilmekte, bazısı da kamuoyu ile farklı nedenlerle paylaşılmamaktadır.
Türkiye’de doping kontrolü vazifesi 30. 9 Türkiye’de doping kontrolü vazifesi 30.9.1962’de çıkarılan bir kararname ile kurulan komisyona verilmiştir. Yürütme görevi Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü sağlık kurulunca yapılmaktadır. Türkiye’de günümüzde doping kontrolü yapılacak tesis yalnızca İstanbul Jokey Kulübü’nde bulunmaktadır.
Kullanımı çok tartışılan doping ilaçları genç bir sporcunun daha ölümüne sebep oldu. Vücut geliştirme sporcusu Şahin İrencin 30 yaşında hayatını kaybetti. Sporcular arasında “Dinamit” olarak bilinen doping ilacını aldıktan sonra fenalaşan ve iç organları iflas eden Şahin İrencin hayatını kaybetti. Vücut geliştirme sporu yapan 30 yaşındaki Şahin İrencin, sporcular arasında “Dinamit” olarak bilinen doping ilacının kurbanı oldu. Doping ilacını aldıktan sonra fenalaşan ve iç organları iflas eden Şahin İrencin, kaldırıldığı hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
Temennimiz dopingin her türlü spor dalından uzaklaştırılması ve müsabakalarda adaletin sağlanmasıdır. :)