ATEŞLİ HASTAYA YAKLAŞIM Marmara Üniversitesi Acil Tıp Kliniği Dr. FURKAN KILIÇ

ATEŞ NEDİR? Vücut sıcaklığının tek ölçümde >38.3 C (oral) üzerinde olması Ya da bir saatten uzun süren 3 ölçümde > 38

VÜCUT SICAKLIĞI NASIL KONTROL EDİLİYOR? Ateş hemen tüm omurgalılarda AKUT FAZ REAKSİYONUNUN BİR PARÇASI OLARAK GELİŞİR. Enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan nedenlere bağlı olabilir, ancak her iki durumda da büyük oranda hipotalamus tarafından yönetilir.

MEKANİZMA Termostatik"SET-POİNT"in yeniden düzenlenmesi Kan akımının deriden derin vasküler yatağa yönlenmesi Deriden sıcaklık kaybının önlenmesi Vücut sıcaklığının artması İnvaze olan bakterilerin makrofajlarca öldürülmesi artar Pek çok mikroorganizmanın replikasyonu önlenir.

VÜCUT SICAKLIĞINDAKİ ARTIŞIN YARARLI ETKİLERİ: Nötrofil göçü artar, Nötrofillerde antibakteriyel madde üretimi artar (süperoksid anyonu gibi) İnterferon üretimi artar İnterferonun antiviral ve antitümör aktivitesi artar T hücre proliferasyonu artar

ATEŞİN ZARARLI ETKİLERİ Hafif dehidratasyon Huzursuzluk Deliryum Febril konvulziyon

HİPERTERMİ NEDİR? Genellikle ateşin 41.7 C ve üstünde olduğu durumlarda deliryum, koma ve anhidrozla karakterize tehlikeli bir durumdur. Hipotalamustaki termoregülasyon merkezindeki hasar sonucu gelişir. Tedavi edilmezse mortalite %80'in üzerindedir. Sağ kalanlarda serebral ataksi, ağır dizartri gibi nörolojik defisitler kalabilir.

FEBRİL KONVULZİYON Yüksek ateşin en iyi bilinen komplikasyonudur. Görülme sıklığı yaklaşık %4dür. Dokuz ayın altında ve beş yaşından sonra görülmesi seyrektir. En sık 14-18. aylar arasında görülür. Febril konvulsiyon geçiren çocuklarda epilepsi gelişme sıklığı %2dir. Bu sıklık , genel epilepsi sıklığına göre %1 daha fazladır.

ATEŞLİ HASTAYA TANISAL YAKLAŞIM Ateşin süresi, Ateşin yükseldiği seviye önemli. Neden? Bunlar değiştikçe sık karşılaşılan etyolojik faktörler de değişiyor.

Ateşe eşlik eden semptomlar Baş ağrısı, ense sertliği, kulak ağrısı, kiloda değişiklik, boğaz ağrısı, öksürük,balgam,göğüs ağrısı,karın ağrısı,dizüri,eklem ağrısı, dermal rash

Ateşi olan hastada ayırıcı tanı Infeksiyonlar Inflamatuar hastalıklar İlaca bağlı(beta laktamlar amfoterisin B kemoteropetikler) Trombotik olaylarda(dvt,pe,mi) Nörolojik(hypothalamic disorders ,spinal kord yaralanmaları) Endokrin(tirotoksikoz ,adrenal yetmezlik ,subakut tiroidit) Gastrointestinal sebepler

Bakteriyemi: Kanda canlı bakterilerin olmasına denilmektedir. • Enfeksiyon: Bakteri, virüs ve parazitlere karşı enflamatuvar yanıta veya normalde steril olan dokuların bu mikroorganizmalar tarafından istilası durumuna enfeksiyon denir. • Sistemik enflamatuvar yanıt sendromu (SIRS): Organizmada oluşan ciddi zararlara karşı sistemik bir yanıtın oluşmasıdır. Sistemik enflamatuvar yanıt infeksiyonlar, travma, yanık, viremi ve parazitemi sırasında oluşabilir. Sistemik enflamatuvar yanıtın enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkması SEPSıS olarak tanımlanmaktadır. (SEPSİS: Enfeksiyon + SIRS)

SIRS TANI KRITERLERI Tanı Kriterleri: (2 veya fazla) Hiper/ Hipotermi Ateş= 38 C veya <36 C Taşikardi > 90 /dak Takipne , SS >20, PCO2 < 32 mmHg BK > 12.000/mm3, < 4.000/mm3,

FM Orofarenks Solunum sistemi KVS: üfürümler (endokardit???) Batın: Akut batın patolojileri, abse RT: Abse NRL: menenjit, ensefalit???

Tetkikler ÖN TANIYA YÖNELİK OLMALIDIR. Hemogram, PA AC gr TİT Biyokimyasal parametreler( akut kolanjit, akut hepatit gibi ön tanılarda AST, ALT), Elektrolit, BUN, Cr dehidratsyona bağlı değişiklikler olabilir.

ATEŞİ NASIL DÜŞÜRELİM? İlk aşamada sıvı verilmeli, İnce giysiler Soğuk uygulama

ILIK UYGULAMA TEK BAŞINA ETKİLİ Mİ? Ateşin 37 derecenin altında kalma süresi: Tek başına parasetamol ile 129 dak. Antipiretik + ılık uygulama ile 164 dak. Tek başına ılık uygulama ile 54 dak.

Asetilsalisilik asit Asetaminofen İbuprofen Metamizol Nimesulid ANTİPİRETİKLER Asetilsalisilik asit Asetaminofen İbuprofen Metamizol Nimesulid

- Membrane Lipid Arachidonic Acid Phospholipase A2 Endoperoxides Hydroperoxides TXA PGE, PGEF PGI Leukotrienes Cyclooxygenase Lipoxygenase - Corticosteroids NSAIDs

ASA Eliminasyon kinetiği doza bağımlı  salisilat entoksikasyonu riski Reye sendromu ?? (suçiçeği, influenza) GIS komplikasyonları (irritasyon, kanama) Karaciğer, böbrek toksisitesi

İlk seçenek parasetamol İkinci seçenek ibuprofen

AB seçimi Muhtemel bakteriyel enfeksiyon düşünülen hastaya mümkün olan etkin MO ya yönelik geniş spektrumu olmayan en basit AB ile başlanması ilaç direnci açısından önemli Viral (ÜSYE, Grip) gibi hst da AB siz takip Gastroenterit: bakt. değilse AB siz takip

TEŞEKKÜRLER..