İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI A)AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER Uzun yüzyıllar Türk toplumu içinde hür ve rahat yaşamış olan azınlıklar, yer yer gizli cemiyetler kurmuşlardı. Bunların gayesi,asayişi bozarak, Mondros Ateşkes Antlaşması ’nın 7'nci madde- sinin uygulanması için bahaneler yaratıp hak kazanmak ve Avrupa Devletlerinin müdahalele- rini sağlayarak yurdumuzun çeşitli bölgelerini kolayca işgal etmekti.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI A)AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER 1)MAVR-İ MİRA CEMİYETİ; İstanbul Rum Patrikhanesinde kurulan "Mavri Mira Cemiyeti" Yunan Hükümetinden yardım görüyordu. Vazifesi, değişik illerde çeteler kurmak ve Yunanlılar lehine mitingler ve propagandalar yapmaktı.Ve buna bağlı olarak “Eski Bizans Devleti’nin Kurulmasını “ sağlamaktı...Bu cemiyet bilhassa İstanbul, Marmara Bölgesi’nin Güneyi ve Trakya'da faaliyette bulunuyordu. Buradaki Rumlara silah dağıttı. Yunan Kızılhaçı, Resmi Göçmenler Cemiyeti ve Rum okullarındaki izci teşkilatı Mavri Mira Cemiyetinin emrinde çalışıyordu.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI A)AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER 2)PONTUS-RUM CEMİYETİ; Bu cemiyet Mavri Mira Cemiyeti tarafından korunuyordu. Pontus Rum Cemiyeti Samsun merkez olmak üzere İnebolu’dan, Batum'a kadar uzanan sahada bir Rum Pontus Devleti kurmağa çalışıyordu.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI A)AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER 3)ERMENİ-HINÇAK CEMİYETİ; Türkiye'deki Ermeniler de, bunlarla birlik olarak çalıştılar.Bu cemiyetin gayesi,Doğu Anadolu'da kurulacak olan Ermenistan Devleti’nin kuruluşuna ortam hazırlamaktı. Ermeni Patriği Zaven Efendi, Mavri Mira Cemiyeti ile tam bir fikir ve işbirliği halinde çalışıyordu.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI B) MİLLİ VARLIĞA KARŞI CEMİYETLER 1)KÜRT TEALİ VE TEAVÜN CEMİYETİ; Birinci Dünya Savaşından sonra İtilaf Devletleri,Osmanlı İmparatorluğunu içten yıkmak için çalışıyorlardı. Bu arada bir de Osmanlı ülkesinde yaşayan bir Kürt Milleti’nin varlığından söz edilmekte ve Doğu Anadolu'da bunun geniş bir propagandası yapılmakta idi.Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra merkezi İstanbul'da olan bir Kürt-Teali Cemiyeti kurulmuştu. Bu cemiyet İstanbul'u işgal eden İtilaf kuvvetlerinden yardım görmekte idi. Amacı, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde ayrı bir Kürt devleti kurmaktı. Bitlis, Elazığ, Diyarbakır'da şubeler açmıştı. Fakat bu bölgedeki vatansever halkın şiddetli tepkisi yüzünden olumlu bir sonuç vermemiştir.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI B) MİLLİ VARLIĞA KARŞI CEMİYETLER 2)İSLAM-TEALİ CEMİYETİ; Merkezi İstanbul'da olan zararlı cemiyetlerden biri de Teal-i İslam Cemiyeti idi. Bu cemiyet İstanbul Medreseleri Öğretim Üyeleri (Müderris) tarafından kurulmuştur. Osmanlı Devletini kuvvet yolu ile kurtarmak umudunu yitirmiş kimselerin kurduğu bu cemiyetin gayesi, halkın gözünde değerini kaybeden padişah ve hilafet makamının değerini, dini, ilmi, sosyal ve ahlaki örgütleme ile kurtarmaktı.Saltanatçı ve hilafetçi bir siyaset güttüğünden Anadolu'daki milli harekete karşı idi.Bu cemiyet yalnız Konya ve civarında şubeler açtı. Bu cemiyet de olumlu bir sonuç alamadan kapanmıştır.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI B) MİLLİ VARLIĞA KARŞI CEMİYETLER 3)İNGİLİZ MUHİPLER CEMİYETİ; Bu, kurtuluşu İngiltere'ye bağlanmakta bulunan kimselerin kurduğu bir cemiyettir. Padişah, Damat Ferit ve ileri gelen devlet adamları bu cemiyete girmişlerdi.İngiliz rahibi Fru (Frow) bu cemiyetin manevi başkanlığını yapmakta idi. Cemiyet iki gaye üzerine kurulmuş, çalışmalarını da bu esasa göre hazırlamıştı: İngiliz himayesini elde etmek; memleket içinde ayaklanma ve ihtilal (Karışıklık) çıkarmak suretiyle milli mücadeleyi bastırmaktı. Bir kısım aydınlar da Amerika mandasını istiyorlardı. Bunlardan başka,bu cemiyetin amacına yakın olarak,memleketin hemen her yerinde Hürriyet ve İtilaf, Sulh ve Selamet Cemiyetleri de vardı.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI C)MİLLİ CEMİYETLER İstanbul Hükümeti, Türk Davası’nı ele alıp yürütecek durumda değildi. Bütün bu felaketlere karşı kayıtsız, duygusuz bir seyirci durumunda kalmıştı. Bu koşullar altında örgütsüz, başsız Türk Milleti, kurtuluş görevinin kendisine düştüğünü anladı, bizzat çalışmağa karar verdi. Yurtsever Türk Evlatları yer yer milli duygulara dayanan cemiyetler kurdular

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI C)MİLLİ CEMİYETLER 1)TRAKYA PAŞAELİ CEMİYETİ; Edirne ve dolaylarında kurulmuştu. Cemiyet,Osmanlı Devleti yıkıldığı takdirde, Trakya ve Batı Trakya'daki Türkleri bir bütün olarak kurtarmak için çalışıyordu.Asıl Amacı,Trakya’nın Yunanlılar’ın eline geçmesini önle- mekti. Fakat bu işi yalnız başına başaramayacağından İngilizlerden, eğer bu mümkün olmazsa Fransızlardan yardım temin edecek ve "Trakya Cumhuriyeti” ni kuracaktı.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI C)MİLLİ CEMİYETLER 2)DOĞU ANADOLU MÜDAFA-İ HUKUK CEMİYETİ; Bu cemiyet ilk defa Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul'da kurulmuştu. Sonra Doğu vilayetlerinde de şubeler açmıştı. Cemiyetin kuruluş sebebi, Doğu illerimizin Ermenilere verilmesine engel olmaktı. Bunun için de üç amaç doğrultusu üzerinde çalışacaktı: Katiyen göç etmemek; Derhal İlmi,İktisadi ve Dini Teşkilat yapmak; Doğu illerinin istilaya uğrayacak herhangi bir yerin savunmasında birleşmek...Cemiyet, Doğu illerinde Ermenilerin sayı bakımından az, kültür ve medeniyette Türklerden geri olduklarını ispata çalışıyordu. Bunun için hazırladığı raporları hem yabancı devletlere yolluyor, hem de gazetelerde yayınlıyordu.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI C)MİLLİ CEMİYETLER 3)TRABZON VE HAVALİSİ ADEM-İ MERKEZİYAT CEMİYETİ; Bu cemiyet evvela merkezden ayrılmak gayesinde idi. Sonra "Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti" adını alarak Trabzon ve çevresinin Rumlara verilmemesi için çalıştı.

İŞGAL SONRASI ANADOLU’DA KURULAN CEMİYETLER VE AMAÇLARI C)MİLLİ CEMİYETLER 4)İZMİR REDD-İ İLHAK CEMİYETİ; İzmir'in Yunanlılar tarafından işgal edileceği duyulunca İzmirli vatanseverler,bu cemiyeti kurarak İzmir'in işgaline engel olmak istediler. Cemiyet, 14-15 Mayıs gecesi Yahudi Mezarlığında bir miting tertip ederek İzmir'in savunulmasına karar verdi. Aynı gece cephanelik yağma edilerek ele geçirilen silahlar halka dağıtıldı. Anadolu halkına ise: "Yunanlılar güzel İzmir'imizi ve memleketimizi istila ediyorlar. İzmir Halkı silahıyla savunmagösteriyor.Vatanını seven herkes için İzmir'e doğru koşmak vazifedir. İzmir Anadolu'yu ve Efelerini bekliyor" diye telgraflar çekiyorlardı. Fakat 16 Mayıs Günü sabahın erken saatlerinde Yunanlıların İzmir'e çıkmasıyla, Reddi İlhak Cemiyeti gayesine ulaşamamıştır.