ELEKTRİK TEHLİKELERİ
Son 25 yılda elektrikli cihazların laboratuvarlarda kullanımı artmıştır. Isıtma ve soğutma Karıştırma işlemleri Çalkalama işlemleri Pompalama Fiziksel ölçümler yapılan pek çok cihaz (pH, sıcaklık, tartım, v.b) Tercih nedeni: Bu cihazların kullanışlı ve dikkat edildiği sürece nispeten güvenli olmalarıdır.
Neden dikkatli olmalıyız? Elektrik akımı zarar vericidir. Vücut içinden geçen akım, elektrik kaynağının voltajına ve vücudun temas noktasına bağlıdır. 25 mA lik bir akım kısa sürede solunum durmasına 100 mA lik bir akım kısa sürede öldürücü etkiye sahiptir. Bu nedenlerle elektrik çarpmasına maruz kalan kişiyi kurtarmak için yapılması gerekenler ve ilkyardım kuralları iyi bilinmelidir.
ALICILAR 220 V çıkış standart olmalıdır. Kullanılan prizlerde 3 fazlı olmalıdır. (Akım, Nötr, Toprak) Eski model fişler ve prizler en kısa sürede değiştirilmeli ve toprak hattı çekilmelidir. Uzatma kablosu kullanılacaksa standart üçlü uzatmalarda bağımsız toprak hattı bulunmalıdır. Kabinlerde elektrik sağlayıcı prizler kabinin dışında olmalıdır. Tüm zarar görmüş fiş, priz, kablo ya da uzatmalar hemen değiştirilmeli ya da uzman kişiler tarafından onarılmalıdır. Bütün bu sistemler ayda 1 kez kontrol edilmelidir. Özellikle uzun süre çalıştırılan cihazlarda (transformatörler, vakum pompaları, kurutma fırınları, karıştırma motorları, elektronik cihazlar v.s) sigorta takılması önerilmektedir.
MOTORLAR Uçucu, alev alabilir materyalin bulunduğu laboratuvarlarda elektrikli motorlar kullanılacaksa, karbon fırçaları içeren kıvılcım çıkaran motorlar kullanılmamalı, indüksiyon motorları kullanılmalıdır. Motorların hızı transformatörler ile kontrol edilmelidir. DEĞİŞKEN OTOTRANSFORMATÖRLER Cihazlara, yüksek voltajın gelmesini önlemek, voltajı düşürmek için kullanılırlar. Transformatörlerin havalandırma aralıklarından kıvılcım çıkabileceği için patlayıcıların bulunduğu bölgeden uzak tutulmalıdır. Sudan uzak tutulmalıdır. Mümkünse duvara, kabinlerin dışına yerleştirilmelidir.
SU Cihazların ıslanmamsı gerekir. Islandıkları taktirde, fişleri çekilmeli, temizlenip kurutulmalı kontrol edildikten sonra kullanılmalıdır. Soğuk odalarda rutubet ya da kondens nedeniyle su damlaları oluşabilir. Elektrik prizleri, fişleri korunaklı olmalıdır. Yer döşemesi iletken olmamalıdır. SERVİS Her laboratuvarda tüm bakım, onarım ve kontrol işlemlerini kalifiye teknisyenler yapmalıdır. Diğer laboratuvar çalışanları cihazlara servis vermemeli, zorunlu durumlarda kullanım kılavuzlarından faydalanarak çalışılmalıdır. Genel sorumluluk, bina mühendis ve mimarları ile bakım personeline aittir.
YÜKSEK VOLTAJ Yüksek voltaj ve yük birikimi elektronik cihazları potansiyel tehlikeli duruma getirir. Yüksek voltaj ile çalışan cihazlarda ara kilit düğmeleri olmalı, ayrıca güç kaynaklarında plastik korunak olmalıdır. TEHLİKELİ YERLER İÇİN CİHAZLAR GÜVENLİ CİHAZLAR KAPALI ÜNİTELER HAVALANDIRMALI SİSTEMLER
ÇALIŞMA KURALLARI Topraklı cihaz ve çıkış kullanılmalıdır. Uzatma kabloları gerekli olmadıkça kullanılmamalı, eğer kullanılacaksa kısa olmalıdır. Kullanım bittikten sonra ortada bırakılmamalıdır. Bir cihazda elektrik kaçağı var ise kullanım dışı bırakılmalı ve onarıma yollanmalıdır. Mevcut sisteme fazladan elektrikli cihaz bağlamanın o sisteme yük getirip getirmeyeceği kontrol edilmelidir. Yalnızca iyi durumda olan cihazlar kullanılmalıdır. Cihazlar, izolasyon hatası, gevşeklik veya kopuk teller yönünden kontrol edilmelidir. Cihazın altındaki ve etrafındaki bölgenin kuruluğu kontrol edilmelidir.
8. Cihazın fişi takılmadan önce güç düğmelerinin kapalı olup olmadığı kontrol edilmelidir. 9. Elektrik cihazları terli ya da ıslak elle tutulmamalıdır. Islak bir bölgede dururken tutulmamalıdır. İletken olmayan ayakkabılar giyilmelidir. 10. Cihaz bakıma alınmadan önce düğmeleri kapatılmalıdır. 11. Cihazı fazla ısınma için kontrol ederken veya cihazın elektriksel bir arıza şüphesi varsa yalnızca bir elin tersi ile kontrol edilmelidir. 12. Patlayıcı ve yanıcı maddeler elektrik motorlarının yanında depolanmamalıdır.