Ankara İLİ 2.Bölge Kamu Hastaneler BİRLİĞİ Genel SekreterlİĞİ Malİ Hİzmetler Başkanlığı

1-PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ MEVZUAT

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARININ YASAL DAYANAĞI 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 36. maddesinin 8.fıkrasında yer alan «Yardımcı Hizmetler» sınıfı için 1988 yılında yapılan değişiklikle; Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerden hizmet yerlerinin ve tedavi kurumlarının temizlenmesi, tesisatın bakım ve işletilmesi ve benzeri nitelikteki hizmetlerin üçüncü şahıslara ihale yoluyla gördürülmesi mümkün hale getirilmiştir.(28/3/1988 - KHK - 318/1 md.)

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARININ YASAL DAYANAĞI 209 Sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme(Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 3. maddesinin c bendinde; döner sermaye işletmelerinin döner sermaye gelirlerinden karşılanmak üzere ihtiyaç halinde hizmet satın alınabileceği hükmü getirilmiştir.

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARININ YASAL DAYANAĞI 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun «Tanımlar» başlıklı 4. maddesinde; Hizmet : (Değişik: 30/7/2003-4964/3 md.) Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma ve geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması ve anket, danışmanlık, tanıtım, basım ve yayım, temizlik, yemek hazırlama ve dağıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma ve güvenlik, meslekî eğitim, fotoğraf, film, fikrî ve güzel sanat, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetler ile yazılım hizmetlerini, taşınır ve taşınmaz mal ve hakların kiralanmasını ve benzeri diğer hizmetleri,» olarak tanımlanmıştır.

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARININ YASAL DAYANAĞI KAMU İHALE GENEL TEBLİĞİ Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları: "İhale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderlerinden oluştuğu hizmetlerdir." şeklinde tanımlanmıştır. (Madde 78.1) Temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri vb..

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARININ YASAL DAYANAĞI Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan Hizmet Alımları Çöp toplama ve nakli, personel taşıma, diş protez, sonuç karşılığı tetkik, patoloji, görüntüleme hizmet alımı vb… 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda ise; Hizmet bedelleri kamu gideri içerisinde sayılmıştır.

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ BAKANLIĞIMIZ/KURUMUMUZ DÜZENLEMELERİ 2009/32 sayılı Genelge (İşçi sayısı tespiti için web tabanlı bir programın ortaya konularak ilk defa işçi sayısı tespiti yapılmış ve ücret tavan sınırları belirlenmiştir.) 2009/64 sayılı Genelge (İşçi ücret tablosu ikinci kez güncellenmiş, bazı meslek gruplarının tavan ücretleri artırılmış ve kritik personel kavramı getirilmiştir.) 2010/43 sayılı Genelge (İşçi ücret tablosu üçüncü kez güncellenmiş, işçi sayısı hesaplamada katsayılar getirilmiş ve firma kâr oranı düşürülmüştür.)

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ BAKANLIĞIMIZ/KURUMUMUZ DÜZENLEMELERİ 2010/29 sayılı Genelge (Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilerin hakları düzenlenmiştir.) 2011/22 sayılı Genelge (Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilere Satın Alma Gücü Paritesine göre hayatın pahalı olduğu illerde mevcut ücret tablosunun üzerinde ücret verilmesi konusunda düzenleme yapılmıştır.) 2013/08 sayılı Genelge (Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçi sayısının tespiti ve takibi sistemine ilişkin düzenleme yapılmıştır.)

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ KURUMUMUZ DÜZENLEMELERİ 22.08.2013 tarihli ve 3519 sayılı Genel Yazı (Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları) 24.12.2013 tarihli ve 4915 sayılı Genel Yazı (Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilerin haklarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.) 03.01.2014 tarihli ve 21 sayılı Genel Yazı (Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilerin niteliklerine ilişkin düzenleme yapılmıştır.)

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ KURUMUMUZ DÜZENLEMELERİ 18.09.2014 tarih ve 922 sayılı Genel Yazı (Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılan İşçilere Yönelik 6552 Sayılı Kanunla Getirilen Bazı Düzenlemeler) 09.10.2014 tarih ve 1035 sayılı Genel Yazı (Hizmet Alımı Kapsamında Çalıştırılan İşçilere Öngörülebilecek Ücretler)

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ KURUMUMUZ DÜZENLEMELERİ 14.11.2014 tarih ve 1218 sayılı Genel Yazı (Yüklenici Vekili) 28.01.2015 tarihli, 1553 sayılı ve 2015/01 No’lu Genelge (Koruma ve Güvenlik Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılan İşçilere Öngörülebilecek Ücretler) 12.02.2015 tarih ve 280 sayılı Genel Yazı (Maliye Bakanlığı’nın 09.02.2015 tarih ve 1402 sayılı genel yazısına istinaden Hizmet Alımlarında Çalıştırılabilecek İşçilere İlişkin Düzenlemeler)

PERSONEL AĞIRLIKLI HİZMET ALIMLARI İLE İLGİLİ KURUMUMUZ DÜZENLEMELERİ 17.02.2015 tarih ve 295 sayılı Genel Yazı (Taşıtsız Şoför Hizmet Alımlarında Öngörülecek Ücretler) 11.03.2015 tarih ve 422 sayılı Genel Yazı (Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Uygun Görüş Alınması) Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilere öngörülebilecek ücretlere ilişkin tüm genelge ve genel yazıları kapsayan ücret tablosu güncellenerek web sayfamızda konulmuştur.

HİZMET ALIMLARI İLE İLİŞKİLİ MEVZUAT 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNU İDARİ VE GENEL ŞARTNAMELER TİP SÖZLEŞMELER 4735 SAYILI KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ KANUNU MUAYENE YÖNETMELİĞİ KAMU İHALE GENEL TEBLİĞİ MUHASEBAT TEBLİĞİ YÖNETMLİKLER GENELGELER 5188 SAYILI ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNE DAİR KANUN VE ALT MEVZUATI 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 4857 SAYILI İŞ KANUNU

TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI KAMU İHALE KURUMU SENDİKALAR SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI HİZMET FİRMALARI İŞÇİLER SAYIŞTAY İŞ MAHKEMELERİ MALİYE BAKANLIĞI

2- İŞÇİ SAYISININ TESPİTİ VE TAKİBİ SİSTEMİ

MEVCUT HİZMET KOLLARI (6552 SAYILI KANUN GEREĞİ HİZMET KOLLARINA İLİŞKİN SON DURUM BAKANLAR KURULU TARAFINDAN BELİRLENECEKTİR) Temizlik Hizmetleri Bilgi Sistemleri-Veri Girişine Yönelik Hizmetler Güvenlik Hizmetleri Yemek Pişirme Dağıtım ve Sonrası Hizmetler Bakım ve Onarım Hizmetleri Hasta ve Ziyaretçi Yönlendirme Hizmetleri Çamaşırhane Hizmetleri

MEVCUT HİZMET KOLLARI (6552 SAYILI KANUN GEREĞİ HİZMET KOLLARINA İLİŞKİN SON DURUM BAKANLAR KURULU TARAFINDAN BELİRLENECEKTİR) Bahçe Bakım Kalorifer Yakma vb..Hizmetler Arşiv Hizmetleri Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Hizmet Alımları (Sağlık Personeli olanlar İşçi Havuzuna dâhil değildir.) Şoförlük Hizmetleri Tercümanlık Hizmetleri Diğer Hizmetler

YILLAR İTİBARIYLA ORTALAMA YEMEK FİYATLARI (KDV HARİÇ) Yıllar Normal Yemek Birim Fiyat Ortalaması Kahvaltı Birim Fiyat Ortalaması 2009 3,29 1,86 2010 3,47 1,88 2011 3,69 1,93 2012 3,66 1,84 2013 3,82 1,91 2014 4,06 2,00 2015 4,25 2,04

YILLARA GÖRE FİRMA KÂR ORANLARI

HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERE ÖNGÖRÜLEBİLECEK ÜCRETLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER İşçilere hizmet alımının konusuna, öğrenim durumuna veya mesleği ile ilgili almış olduğu sertifikalara göre brüt asgari ücretin üzerinde ücret verilebilmektedir. TÜİK tarafından yayımlanan Satın Alma Gücü Paritesine göre işçilere ilave ücret verilebilinmektedir. Belirlenen ücretler azami ücretler olup verilip verilmemesi sağlık tesislerimizin takdirine bırakılmıştır.

HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERE ÖNGÖRÜLEBİLECEK ÜCRETLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER SGP Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanmaktadır. Türkiye SGP’si 100 olarak kabul edilmektedir. SGP’si 100’ün üzerinde olan illerin diğer illere göre daha pahalı olduğu kabul edilmektedir. 100’ün altında olan illerin ise daha ucuz olduğu kabul edilmektedir.

HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERE ÖNGÖRÜLEBİLECEK ÜCRETLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER Örneğin İSTANBUL ilinin SGP’si 114’dür. İstanbul ilinde bulunan sağlık tesislerimiz genelgemizle belirlenen azami oranlara göre belirledikleri ücretlere, %14 oranında ilave ederek işçilerine daha fazla bir ücret verebilmektedir. Örneğin ŞIRNAK ilinin SGP’si 94’dür. Bu ilimiz ucuz olduğu için daha düşük bir ücret belirlememekte, genelgemizle belirlenen azami oranlara göre ücret verebilmektedir.

HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERE ÖNGÖRÜLEBİLECEK ÜCRETLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 09.10.2014 tarih ve 1035 sayılı Genel Yazımız ile; Diş Klinik Destek Hizmet Alımı ile Klinik Destek Hizmet Alımına ilişkin öngörülebilecek ücretler belirlenmiştir. 2015/01 No’lu ve «Koruma ve Güvenlik Hizmet Alımları Kapsamında Çalıştırılan İşçilere Öngörülebilecek Ücretler» konulu genelge ile; SGP değeri 100 ün üzerinde olan illerimizde bu tarihten sonra yapılacak koruma ve güvenlik hizmet alımlarında iki katı olarak uygulanmasına karar verilmiştir.

HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERE ÖNGÖRÜLEBİLECEK ÜCRETLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 17.02.2015 tarih ve 295 sayılı Genel Yazımız ile; Taşıtsız şoför ve ambulans şoförü hizmet alımlarında şoförlerin niteliklerine göre(öğrenim durumu sertifika vb.) öngörülebilecek ücretler belirlenmiştir. Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilere öngörülebilecek ücretlere ilişkin tüm genelge ve genel yazıları kapsayan ücret tablosu güncellenerek web sayfamızda konulmuştur.

3- HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERLE İLGİLİ OLARAK 6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (İŞ MÜFETTİŞ RAPORLARINA İTİRAZ) İş Müfettiş raporlarına itiraz süresi 6 iş gününden otuz iş gününe çıkarılmıştır. Kamu idarelerince müfettiş raporlarına karşı yetkili iş mahkemelerine itiraz edilmesi ve mahkeme kararlarına karşı diğer kanun yollarına başvurulması zorunlu hale getirilmiştir. 4734 sayılı Kanuna eklenen madde ile de söz konusu itiraz veya diğer kanun yollarına başvurmayan kişilere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil bir aylık net ödemelerin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacağı hususu hükme bağlanmıştır.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (İŞÇİ ÜCRETLERİNİN TAKİBİ) Üst işveren tarafından alt işverence ödenmeyen işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğinin işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol edilmesi ve varsa ödenmeyen işçi ücretlerinin alt işverenin hak edişlerinden kesilerek işçilerin banka hesabına yatırılması yükümlülüğü getirilmiştir. Ayrıca, “Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilerin hakları” konulu genel yazımızda yer alan açıklamalar doğrultusunda da işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (YILLIK ÜCRETLİ İZİN) Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin sürelerinin, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacağı, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığının üst işveren tarafından kontrol edilmesi ve ilgili yıl içerisinde kullanılmasının sağlanması, alt işverenin ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlü kılınmıştır.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (YILLIK ÜCRETLİ İZİN) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilerin izinlerinin kullandırılması hususunda; 4857 sayılı Kanun, ihale dokümanı ve sözleşme hükümleri ile birlikte 24.12.2013 tarihli, 4915 sayılı ve “Hizmet alımları kapsamında çalıştırılan işçilerin hakları” konulu genel yazımızda yer alan açıklamalar doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (KIDEM TAZMİNATI) 6552 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile; alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin hak ettiği kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından doğrudan işçinin banka hesabına aktarılması öngörülmüştür. Yine aynı Kanunun 8 inci maddesine istinaden yayımlanması gereken «Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik» 08.02.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak 11/9/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (İHALE VE SÖZLEŞME KONUSU İŞ DIŞINDA BAŞKA BİR İŞTE ÇALIŞTIRILAMAYACAĞI) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri çerçevesinde çalıştırılan personelin ihale ve sözleşme konusu iş dışında başka bir işte çalıştırılamayacağı ve görevlendirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Aksine hareket edenler hakkında da ağır cezai müeyyideler getirilmiştir. Bu nedenle personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanlarının ihtiyaç duyulan tüm alanlar dikkate alınarak belirlenmesi ve işçilerin ihale dokümanlarında belirtilen işler dışında çalıştırılamaması önem arz etmektedir.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER (MALİYE BAKANLIĞINDAN UYGUN GÖRÜŞ ALINMASI) 6552 sayılı Kanun ile personel çalıştırılmasına dayalı hizmetler (danışmanlık hizmet alımları hariç) için ihaleye çıkılmadan önce Maliye Bakanlığından uygun görüş alınması zorunlu kılınmıştır. Anılan düzenlemeye istinaden 06.02.2015 tarihi ve 29259 sayılı Resmi Gazete’de “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Uygun Görüş Alınması, Görevlilerin Sorumlulukları İle Yaptırımlar Hakkında Yönetmelik” yönetmelik yayımlanmıştır.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER MALİYE BAKANLIĞINDAN UYGUN GÖRÜŞ ALINMASI Söz konusu Yönetmeliğe istinaden Maliye Bakanlığı tarafından 09.02.2015 tarihinde yayımlanan Genel Yazı ile; “11 Ocak 2015 tarihinden itibaren altı ay içerisinde, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için bir önceki yılda çalıştırılan toplam personel sayısını aşmamak kaydı ile uygun görüş almaksızın ihalelere çıkılması uygun görülmüştür.” denilmiştir. Buna göre bir önceki yılda çalıştırılan toplam personel sayısını geçmemek şartı ile altı ay boyunca Maliye Bakanlığı’ndan izin almadan ihalelere çıkılmasına genel izin verilmiştir.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER MALİYE BAKANLIĞINDAN UYGUN GÖRÜŞ ALINMASI Maliye Bakanlığı’nın 09.02.2015 tarih ve 1402 sayılı Genel Yazısına i istinaden; 12.02.2015 tarihli, 280 sayılı ve «Hizmet Alımlarında Çalıştırılabilecek İşçilere İlişkin Düzenlemeler» konulu Genel Yazımız ile, 11.03.2015 tarihli, 422 sayılı ve «Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Uygun Görüş Alınması» konulu Genel Yazımızı düzenleyerek Birliklerimizi ve bağlı sağlık tesislerimizi bilgilendirdik.

6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER MALİYE BAKANLIĞINDAN UYGUN GÖRÜŞ ALINMASI Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları kapsamında veya Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtildiği şekilde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ancak ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği ve bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı hizmet alımları kapsamında bir önceki yılda çalıştırılan toplam personel sayısını aşan kısım için(ilave personel sayısı için)Kurumumuzdan izin alınacaktır. Havuza dahil olmayan personellerde de mevcut çalışan sayısı artırılmayacaktır.

MALİYE BAKANLIĞININ UYGUN GÖRÜŞ YAZISINA İSTİNADEN DÜZENLENEN GENEL YAZILARIMIZ İLE Kamu Hastaneleri Birliklerimiz ve bağlı sağlık tesislerimiz bir önceki yılda çalıştırılan toplam personel sayısını artırmayacaklar. Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Hakkında Yönerge, Sağlık Turizmi ve Turist Sağlığı Kapsamında Sunulacak Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönerge gibi Bakanlığımızın çeşitli düzenlemeleri ile daha önceden sınırlamadan muaf tutulan hizmet alımlarında da mevcut sayı kesinlikle artırılmayacaktır. Yeni hizmet binasına taşınılması veya ek hizmet binasının hizmete girmesi vb. nedenlerle oluşan hizmet ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yine Kurumumuza izin için başvuruda bulunulacaktır.

MALİYE BAKANLIĞININ UYGUN GÖRÜŞ YAZISINA İSTİNADEN DÜZENLENEN GENEL YAZILARIMIZ İLE Kamu Hastaneleri Birliklerimiz ve bağlı sağlık tesislerimiz bir önceki yılda çalıştırdıkları toplam personel sayısını aşmamak kaydıyla herhangi bir nedenle işten ayrılan işçi sayısı kadar yeni işçi alabileceklerdir. Yani bir önceki yıldaki işçi sayısı eksik de olsa, fazla da olsa çıkan işçinin yerine, çıkan işçi sayısı kadar işçi alınabilecektir. Ancak, bu uygulamada temizlik vb. bir hizmet kolundan çıkan işçinin yerine bilgi işlem hizmet koluna işçi alma işlemi yapılmayacaktır.

3- HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERİN HAKLARI VE HİZMET ALIMLARINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR

GENEL HUSUSLAR Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarına ilişkin hak ediş ödemelerinin, ihale dokümanı ve sözleşme hükümleri çerçevesinde, en geç hizmetin verildiği ayı takip eden ayın 3 iş günü içinde ödeme yapılabilmesi için kurumlarımızca gerekli tedbirler alacaklardır. Yükleniciye hak ediş ödemesinin yapıldığı gün veya takip eden gün içinde işçi ücretlerinin işçiler adına açılmış olan banka hesaplarına aktarılması sağlanacaktır.

GENEL HUSUSLAR İşçi ücretlerinin banka aracılığı ile aktarılmasına imkân bulunmaması halinde PTT şubeleri aracılığı ile yapılması sağlanacaktır. İlgili aya ait hak ediş ödemesi yapılmadan, ödemesi yapılan bir önceki aya ilişkin belgeler(işçi ücretlerinin işçiler adına açılacak banka hesaplarına yatırıldığına dair her işçinin adının görüldüğü banka dekontu gibi belgeler ile bu ücretlere ilişkin primler ve vergilerin ilgili yerlere yatırıldığına dair belgeler) istenilecek ve bu belgelerin teyidi yapılacaktır.

GENEL HUSUSLAR İhale dokümanlarında işçilere öngörülen ücretlerle yüklenici tarafından hesaplanan ve işçilere ödenen ücretler kontrol edilecektir. Bir firmanın hastanedeki hakedişleri üzerinde bulunan haciz ve icra takibi nedeniyle işçi alacakları ile ilgili izlenecek yol hakkında Maliye Bakanlığı BAHUM ve Muhakemat Genel Müdürlüğünün verdiği görüşe göre işçi alacaklarına öncelik tanınması gerektiği bildirilmiştir. Ayrıca, İcra ve İflas Kanunu’nun 206 ncı maddesinde ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 36. maddesinde de benzer hükümler bulunmaktadır.

GENEL HUSUSLAR İşçi ücretlerini ödemediği tespit edilen firmalara ilişkin bilgiler vergi numarası ile birlikte Kurumumuza bildirilecektir. Hizmet alımları kapsamında çalıştırılacak işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının yükleniciler tarafından karşılanacağına dair ihale dokümanına çeşitli hükümler konulmasına rağmen bazı yüklenicilerin giyim ve teçhizat parası altında ücret aldığı veya giyim ve teçhizatı işçilere aldırdıkları, ayni olarak verilen yol bedellerini(bilet gibi) eksik verdikleri görülmektedir.

GENEL HUSUSLAR Kontrol teşkilatları ile muayene kabul komisyonlarının ihale dokümanları ve sözleşme hükümleri çerçevesinde gerekli takipleri yapmaları ve hak kaybına uğrayan işçilerin hak kayıplarını gidermeleri gerekmektedir.

ÜCRETLERİNİN HAKEDİŞTEN VE TEMİNATTAN ÖDENMESİ Yükleniciler tarafından ödenmeyen işçi ücretlerinin yüklenicinin hak edişlerinden veya teminattan ödenip ödenmeyeceği konusunda Bakanlığımız Hukuk Müşavirliği’nden alınan görüşe göre; Müteahhitlerin 4857 sayılı İş Kanununun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen işverenlerdeki her çeşit teminat ve hak edişleri üzerinde yapılacak her türlü devir ve el değiştirme işlemleri veya haciz ve icra takibi bu işte çalışan işçilerin ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade edeceği belirtilmiştir.

ÜCRETLERİNİN HAKEDİŞTEN VE TEMİNATTAN ÖDENMESİ Sözleşme süresi bitmiş ve işçi ücretlerinin ödenmediğinin kesin olarak tespit edilmesi halinde ödenmeyen miktar belirlenerek, öncelikle yüklenicinin hak edişinden daha sonra da teminatından bu ücretlerin ödenmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir. (4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 36 maddesi 2 fıkrada yer alan hükme istinaden)

İŞÇİ ÜCRETLERİNİ ÖDEMEYEN YÜKLENİCİ FİRMAYA YASAKLAMA VERİLEBİLİNİR Mİ? Yüklenicilerin işçilerine karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmemesi hâlinin, 4735 sayılı Kanunun 20 inci maddesi kapsamında yasak fiil ve davranış sayılamayacağı ve 25 inci maddesi kapsamında yasak fiil ve davranış olarak kabul etmeye hukuken imkan bulunmadığı belirtilmiştir. Ancak, yüklenicinin işçilerine karşı yükümlülüğünü yerine getirmemesine bağlı olarak asıl taahüdün/hizmetin (Örneğin temizlik hizmetinin, koruma ve güvenlik hizmetinin ihale dokümanı hükümleri çerçevesinde yerine getirilmemesi gibi) yerine getirilmesinde aksaklıklar meydana gelmesi durumunda, sözleşme ve ihale dokümanı hükümleri çerçevesinde gerekli ihtarnamelerde yapılarak sözleşmenin feshedilebileceği bilinmelidir.

CEZA-İ ŞART NEDENİYLE GELİR KAYDEDİLEN TEMİNATTAN İŞÇİ ÜCRETLERİ ÖDENİR Mİ? Ceza-i şart niteliğinde gelir kaydedilen teminatlar yüklenicinin borcuna mahsup edilemeyeceğinden ihalenin yasak fiil ve davranışı sebebiyle feshi hâlinde gelir kaydedilen kesin teminatından işçi ücretleri ödenememektedir.

YÜKLENİCİ FİRMADAN İZİN KULLANAN PERSONEL YERİNE PERSONEL İSTENİLEBİLİNİR Mİ? Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.25’ inci maddesinde; “İhale dokümanında günlük olarak belli sayıda personelin idarenin iş yerinde bulunması gerektiğine ilişkin düzenleme yapılan ihalelerde, 4857 sayılı Kanunun 55 inci maddesi uyarınca izne hak kazanan işçilerin izin hakları idarenin belirleyeceği takvim çerçevesinde kullandırılacak ve izin kullanan işçiler fiilen çalışan işçi sayısına dahil kabul edileceğinden, izin kullanan işçilerin yerine başka işçilerin getirilerek sayının tamamlanması talep edilmeyecektir.

YÜKLENİCİ FİRMADAN İZİN KULLANAN PERSONEL YERİNE PERSONEL İSTENİLEBİLİNİR Mİ? İdarelerin, ihale konusu işte çalıştırılması istenen personel sayısını bu hususu dikkate alarak belirlemeleri gerekmektedir. İdareler, yıllık ücretli izin haklarının kullanılmasına ilişkin olarak sözleşmenin uygulanması aşamasında 4857 sayılı Kanunun 53, 54 ve 55 inci maddelerinde belirtilen hükümlere uyulup uyulmadığını kontrol edeceklerdir.” hükmü yer almaktadır.

RAPORLU İŞÇİ YERİNE GEÇİCİ ELEMAN TALEP EDİLEBİLİR Mİ? Hizmet alımı kapsamında çalışan işçilerin raporlu oldukları süre boyunca yükleniciden yerine geçici eleman istenilip istenilemeyeceği hususunda Kurumumuz Hukuk Müşavirliği’nin görüşüne göre; İhale dokümanında düzenleme öngörülmüş olması halinde, raporlu olan personelin yerine eleman istenilebileceği, aksi durumda istenemeyeceği belirtilmiştir.

İŞÇİ ÜCRETLERİNİN ÖDENMEMESİ HALİNDE GECİKME CEZASI UYGULANIR MI? Kurumumuza intikal eden denetim raporlarında işçi ücretlerinin ihale dokümanında hüküm altına alınan sürede ödenmemesine karşın sözleşmede belirtilen ceza maddesinin (gecikme cezasının) işletilmediğinin tespit edildiği bildirilmiştir.

İŞÇİ ÜCRETLERİNİN ÖDENMEMESİ HALİNDE GECİKME CEZASI UYGULANIR MI? Konuya ilişkin Kurum Hukuk Müşavirliği’nden alınan yazıda; 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 5 inci maddesinde idarelerce yapılacak sözleşmelerin Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenleneceği, 4735 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (n) bendinde; gecikme halinde alınacak cezalar ve (u) bendinde; yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumluluklarının sözleşmede yer alması gereken zorunlu unsurlar arasında sayıldığı,

İŞÇİ ÜCRETLERİNİN ÖDENMEMESİ HALİNDE GECİKME CEZASI UYGULANIR MI? Hizmet Alımlarına ait Tip Sözleşmenin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ıncı maddesinin 16.1.1. maddesine ilişkin dip not bölümünde; “(4) İşin tamamının ya da kısmi kabule konu olan kısmının süresinde bitirilmemesi veya işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halleri hariç, idarece gerek görülüyorsa diğer sözleşmeye aykırılık hallerinin neler olduğu belirlenecek ve bu aykırılıkların gerçekleşmesi durumunda idare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir.

İŞÇİ ÜCRETLERİNİN ÖDENMEMESİ HALİNDE GECİKME CEZASININ UYGULANMASI Ancak, söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.” hükmünün yer aldığından bahsedilerek,

İŞÇİ ÜCRETLERİNİN ÖDENMEMESİ HALİNDE GECİKME CEZASININ UYGULANMASI Hizmet alımı kapsamında çalışan işçilerin ücretlerinin yüklenici tarafından kasten ödenmemesi ya da eksik ödenmesi halinin diğer sözleşmeye aykırılık halleri arasında belirlenmesi ve ihale dokümanının bu yönde düzenlenmesi, aykırılığın gerçekleşmesi durumunda da başka bir ifadeyle işçi ücretlerinin ihale dokümanında öngörülen sürede ödenmemesi halinde en az on gün süreli ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin %1’ini geçememek üzere idarece belirlenecek ceza oranının uygulanmasının mümkün olacağı değerlendirilmiştir.  

HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILACAK KİŞİLER İÇİN İHALE DÖKÜMANINDA BELİRTİLECEK NİTELİKLER Birliklerden alınan geribildirimlerde, hizmet alımları kapsamında çalıştırılacak kişilerin nitelikleri belirlenirken alınacak hizmet alımının konusuna göre hareket edilmesi ve hizmet alımının konusu ile bağdaşmayacak belgelerin veya öğrenim düzeyinin(örneğin temizlik hizmet alımları veya yemek hizmet alımları kapsamında çalıştırılacak kişilerin hepsinin 4 yıllık üniversite mezunu olma şartı istenilmesi vb.) istenilmemesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak bir uygulama gerekli rekabetin oluşmasına engelleyecektir.

İHALE DÖKÜMANINA ASKERLİK YAPMA ŞARTI KONULUR MU? Birliklerden alınan geribildirimlerde bazı hizmet alımlarının ihale dokümanlarında çalıştırılacak kişilerin nitelikleri belirlenirken ayrıca; "Askerlik Yapmış Olma" şartının da aranıldığı tespit edilmiştir. İhale mevzuatında ve çalışma mevzuatında, çalıştırılacak kişilerin askerliğini mutlaka yapmış olması gerektiğine dair kısıtlayıcı bir hüküm yer almadığından bu şekilde bir şart konulmaması gerekmektedir.

DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Personelin hizmet alımı konusu olan işte çalıştırılması Hak ediş ödemesi yapılmadan önce bir önceki ayın ücret ödemelerinin kontrol edilmesi İşçi ücretlerinin işçiler adına açılacak hesaplara hakediş ödemesinin yapıldığı gün veya ertesi gün aktarılmasının takip edilmesi Yıllık izin kullanan personel yerine elaman istenilmemesi Koruma Güvenlik hizmet alımlarında İl Özel Güvenlik Komisyonunun belirlediği sayıda personel çalıştırma zorunluluğunun olmadığı unutulmamalıdır.

TEŞEKKÜRLER