Performans Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık

Performans, amaca ulaşma yolunda sergilenen çaba ve eylemlerin tümüdür.

Performans değerlendirme ile; bir amaca ulaşmada gösterilen eylemler hakkında ölçütlerle karşılaştırma işi yapılarak karar verilmektedir.

Performans değerlendirme tüm çalışan ve işletmelerle ilgili genel bir terimdir.

Çalışanların performanslarını değerlendirme düşüncesi 19 Çalışanların performanslarını değerlendirme düşüncesi 19. yüzyıla kadar gitmektedir. Performans değerlendirmeye olan ilgi, 21. yüzyıla doğru artmıştır.

Öğretmen ve eğitim yöneticilerinin performans değerlendirmesi; bu kişilerin okulun etkililiğine katkılarının, çaba ve eylemlerinin belirlenip bu işlerle ilgili yargıya varılmasını ifade etmektedir.

Performans değerlendirmenin odak noktası insandır Performans değerlendirmenin odak noktası insandır. Çünkü bir kurumun performansı çalışanlarının performansının bir fonksiyonudur.

Performans değerlendirme ile hedeflenen çıktılar şu şekilde özetlenebilir Çalışanların örgüt içindeki rol ve yerlerini daha iyi anlamalarını sağlamak Çalışanların sorumluluk duygusunu geliştirmek Çalışanların öz değerlendirme yapmalarını sağlamak Çalışanların kendilerini geliştirmelerini sağlamak Çalışanları güdülemek İş tatminini sağlamak Üretilen hizmet ve ürünlerin kalitesini yükseltmek Örgütün daha verimli çalışmasını sağlamak

Performans değerlendirme şüphesiz çalışanların ücret, terfi gibi durumlarının belirlenmesiyle de ilgilidir. Ancak performans değerlendirmenin yalnızca bu amaçlarla yapılmamaktadır. Performans değerlendirmenin temel amacı çalışanların adanması, odaklanması, gelişimleridir.

Bireyin performansı hem kişisel (tutum, ilgi, bilgi, beceri vs Bireyin performansı hem kişisel (tutum, ilgi, bilgi, beceri vs.) hem de dış etmenlerden (aile, kültür, yasalar, teknik donanım vs.) etkilenmektedir. Günümüzün karmaşık toplum yapısında çalışanların örgüt performansına katkılarının değerlendirilmesi de basit olmamaktadır.

Performans değerlendirme; çok yönlü veri toplayabilmek, tarafsızlığı sağlayabilmek ve yerinde karar verebilmek amaçlarıyla şu kişilerden elde edilen veriler doğrultusunda yapılabilmektedir: Yöneticiler Kişinin kendisi Kişinin iş arkadaşları Kişinin alt çalışanları Müşteriler Uzmanlar

Performans değerlendirme çeşitli araç ve teknikler kullanılarak gerçekleştirilmektedir.

Çalışma standartlarının belirlenmesi tekniğinde, işlerin yapılmasıyla ilgili standartlar oluşturulur ve çalışanların bu standartlara uyma durumu belirlenerek karar varılmaya çalışılır. Çalışma standartları yalnızca yöneticiler tarafından ya da yöneticiler ve çalışanların fikir birliğine varmasıyla belirlenebilir.

Metin değerlendirme tekniğinde çalışanın performansı kendi ya da başkaları tarafından yazılan bir değerlendirme yazısı kullanılarak değerlendirilir.

Kritik olay değerlendirmesi tekniğinde bir işin yapılması için kritik öneme sahip davranışlar belirlenerek çalışanın bu davranışları yöneticiler tarafından bir süreliğine gözlenir ve değerlendirilir.

Ölçek tekniğinde çalışanın çeşitli özellikleri (iletişim, liderlik vs Ölçek tekniğinde çalışanın çeşitli özellikleri (iletişim, liderlik vs.) ya da davranışları eşit aralık türü ölçeklerle puanlanarak değerlendirilir.

Kontrol listesi tekniğinde çalışanın çeşitli davranışları evet ya da hayır biçiminde verilen yanıtlarla değerlendirilir.

Karşılaştırma tekniğinde çalışanın performansı bir başka çalışanın performansı ile karşılaştırılır. Bu teknik daha çok terfi ve atama gibi işlerde tercih edilir.

Sıralama tekniğinde çalışanlar yöneticiye göre en değerli olanından başlanıp sıralamaya tabi tutularak değerlendirilir.

Dağılım tekniğinde çalışanların performansları değerlendirilerek sayısal değerlere ulaşılır. Ardından bu değerler bir gruplamaya sokularak performansı yüksek, orta ve düşük olan gruplar belirlenir.

360 derece tekniğinde, performans tek bir kaynaktan elde edilen verilerle değil, yönetici, çalışma arkadaşı, müşteri gibi farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilir.

Kaynaklar Karakuş, O. (2004). Performans Değerlendirme Yöntemlerinden Biri Olarak 360 Derece Performans Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uçar, A. (2001). İstanbul İli İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Performans Değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.