Eğitimde Program Geliştirme Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık

Öğretim teknolojisi kavramı ile eğitim programı kavramları birbirleriyle ilişkili iki kavramdır.

Eğitim programı Eğitim programı, program öğeleri olan hedef, içerik, öğretme-öğrenme süreci ve değerlendirme boyutları arasındaki dinamik ilişkiler bütünüdür.

sorularının karşılığı olan üç öğeden oluşmaktadır. Bir eğitim programı: niçin eğitim? ne öğretilecek? nasıl öğretilecek ne kadar öğrenildiği nasıl anlaşılacak? sorularının karşılığı olan üç öğeden oluşmaktadır.

Hedef (Niçin) Hedef kavramı, yetiştirilen insanda bulunması uygun görülen, eğitim yoluyla kazandırılabilir nitelikte istendik özellikler olarak tanımlanabilir. Hedef bir programın ilk öğesidir. Bir işe başlarken öncelikle hedef(ler) saptanır.

İçerik (Ne öğretelim): Bu aşamada “ne öğretelim” sorusuna yanıt aranır İçerik (Ne öğretelim): Bu aşamada “ne öğretelim” sorusuna yanıt aranır. Hedef-içerik ilişkisi kurulur.

oluşur. İçerik, saptanan hedefe ulaşmak için ele alınması planlanan konu alanları, ilkeler, kavramlar, kurallar, olgular, tutumlardan oluşur.

Öğretme-öğrenme süreçleri (Nasıl öğretelim Öğretme-öğrenme süreçleri (Nasıl öğretelim?) Eğitim Durumu olarak bilinen programın süreç boyutunda "nasıl öğretelim" sorusuna yanıt aranır.

Eğitim durumunun kapsamı, hedef davranışları kazandırırken öğretim etkinlikleri, araçlar materyaller olarak belirlenebilir.

Eğitim durumu, saptanan hedef davranışların her bir öğrenciye, belirtilen süre içinde ve en etkin bir biçimde nasıl kazandırılacağının belirlenmesidir.

Değerlendirme (Ne kadar Değerlendirme (Ne kadar? Kalite kontrolü): Bu aşamada eğitimin kalite kontrolü yapılır. Sonuçlar, eğitim programının hedeflerine ne kadar ulaşıp ulaşamadığını ortaya koyar. Başka bir ifadeyle sisteme geri-bildirim sağlanmış olunur.

Değerlendirme, hedeflerin gerçekleşme düzeylerinin saptanması, verilen bilgilerin öğrenciler tarafından kazanılıp kazanılmadığının, kazanıldıysa ne düzeyde olduğunun saptanması işidir.

Eğer hedeflerde, içerikte veya eğitim durumunda bir hata veya eksiklik varsa bunlar saptanır ve (başa dönülerek) programda gerekli değişiklikler yapılır.

Genel olarak bakıldığında eğitim teknolojisi ile program geliştirme disiplinleri arasında örtüşüklüklerin ve sıkı ilişkilerin olduğu hemen görülebilmektedir.

Ancak eğitim programlarının daha çok “ne” sorusu üzerinde dururken eğitim teknolojisinin daha çok “nasıl” sorusu üzerinde durmaktadır.

Program geliştirme, hedef ve içeriğin belirlenmesi üzerine daha fazla odaklanırken, öğretim teknolojisi, öğretim sürecinin tasarlanması, öğrenme ortamlarının düzenlenerek öğrenme yaşantılarının gerçekleştirilmesi üzerinde daha fazla odaklanmaktadır.

Kaynakça Demirel, Ö. (2009). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (12. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Demirel, Ö. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Öğretme sanatı (14. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Ertürk, S. (1997). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan A.Ş. Seferoğlu, S. Sadi (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Sönmez, V. (2007). Program geliştirmede öğretmen elkitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.