PERKÜTAN MEME BİOPSİ YÖNTEMLERİ
Meme Ca bayanlar arasında en sık görülen Ca tipidir. Tanı histopatoloji ile konur. Başvurulacak en güvenli yöntem uygun biopsi tekniğinin uygulanmasıdır Amaç : En güvenilir,en az invaziv yöntemin seçilmesidir Cerrahi biopsiye alternatif perkütan biopsilerdir
ENDİKASYONLAR Amerıcan Collage of Radıology tarafından geliştirilen Breast İmaging Reporting and Data Sistem sınıflaması Malignite olasılıklarına göre: BI-RADS 1: Negatif BI-RADS 2:Benign BI-RADS 3:Olası benign BI-RADS 4:Şüpheli malign BI-RADS 5:Yüksek olasılıkla malign Sağlık Slaytları <a href=“http://hastaneciyiz.blogspot.com”>sağlık</a>
ENDİKASYONLAR Fizik Muayene Bulgularına Göre: Memede palpe edilebilen agrılı/agrısız kitle Meme başında devamlı,spontan,seröz-kanlı akıntı Meme absesi /açıklanamayan enfeksiyonlarda Açıklanamayan meme başı ve areola degişikliklerinde Tanı konmamış cilt nodüllerinde Tüm memenin aşırı gergin durumlarında Aksiller lenf nodunda adeno Ca metastazı (+) ise Meme kisti aspirasyonunda: -Sıvı kanlı ise -Rezidüel kitle kalıyorsa -Kısa sürede 2 kez tekrarlarsa
ENDİKASYONLAR Mamografiye Göre: 1-Şüpheli kitle varlığı 2-Şüpheli mikrokalsifikasyon tespiti 3-Yapısal distorsiyon 4-Şüpheli /gelişmiş asimetri durumu
BİOPSİ TEKNİKLERİ -İİAB -Core Biopsiler -Açık Biopsiler : a) İnsizyonel b) Eksizyonel -Özel durum biopsileri .Meme başı akıntısı .Cilt biopsileri .Palpe edilebilen aksiller lenf nodlarına .İkinci memeden biopsi
PERKÜTAN BİOPSİ YÖNTEMLERİ İİAB KİB İgne-tabanca sistemi Vakum yardımlı biopsi ABBI BİOPSİ TEKNİĞİ KİB İİAB
PERKÜTAN BİOPSİDE KILAVUZ YÖNTEMLER Stereotaksik biopsi USG eşliğinde biopsi MR eşliğinde biopsi
KILAVUZ YÖNTEMLER STEREOTAKSİK BİOPSİ Lezyonun horizontal(x),vertikal(y),derinlik(z) saptayarak lokalize eder Kullanılan iğne boyu bilgisayara yüklenir Stereotaktik ünitedeki igne rehberi otomatik olarak uygun pozisyona getirilir Biopsi işlemi gerçekleştirilir Stereotaksik üniteler: - Eklemeli -Pron masalı
STEREOTAKSİK ÜNİTELER EKLEMELİ Rutin mamografi için kullanılırlar Daha ucuzdur Aksilla ve gögüs duvarına yakın lezyonları daha iyi gösterir Vazovagal senkop olasılığı fazladır PRON MASA Mamografi ve biopsi ünitesi masa altındadır Hasta yüzüstü yatar Memeler delikten aşağı sarkar Hasta işlemi görmez Vazovagal senkop olasılığı daha azdır Sadece biopside kullanılır, pahalıdır
KILAVUZ YÖNTEMLER USG EŞLİGİNDE BİOPSİ 7-10 mHz problar kullanılır USG’de görülebilen tüm lezyonlara uygulanabilir Aksiller lenf nodlarına da uygulanabilir İgne-lezyon ilişkisi eş zamanlı görülür Daha ucuzdur ve radyasyonsuzdur MR EŞLİĞİNDE BİOPSİ Yaygın kullanılmaz Sadece MR ile gösterilenlere uygulanır
KONTRENDİKASYON Koagülasyon bozukluğu Hasta uyumsuzluğu YAN ETKİ Minimal ağrı Kanama Ekimoz (sık) Vazovagal senkop
PERKÜTAN BİOPSİ YÖNTEMLERİ İİAB Alternatif bir preop biopsi yöntemidir Lezyon düzeyindeki hc aspirasyonuna dayanır Avantajları : > Basit bir yöntemdir,maliyet düşüktür > Minimal rahatsızlık > Hızlı tanı olanağı > Aynı anda birkaç odaktan,diğer memeden biopsi > Kistik-solid tümör ayrımı > Tümör sınırlarını bozmaz
İİAB ASPİRASYON YÖNTEMİ 22-25 gauge iğne,10-20 cc enjektör,lam,fiksatör Bölge işaretlenir, temizlenir Kitle elle sabitlenir, diğer elle iğne deri yüzeyine dik olacak şekilde kitle içine itilir İğneye (-) P uygulanır, sağa-sola hareket ettirilir Materyal iğne-şırınga düzeyinde görüldügü an işlem sonlandırılır Materyalden yayma yapılır % 95 etil alkolle fikse edilir Materyal kistik ise sitolojiye gönderilir
İİAB DEZAVANTAJLARI Yeterli materyal oranı örnekleme sayısı ile doğru orantılıdır Yanlış (-) tanıyı azaltmak için İİAB/KİB kombine edilebilir İİAB ile çoğu kez benign-malign ayrımı yapılabilmektedir Ca histopatolojik alt tipi tam belirlenememektedir Sitolojik olarak insutu-invaziv tümör ayrımı yapılamaz
İİAB İSTATİKSEL SONUÇLARI Sensitivite % 88-95 Spesifite % 95-100 (+) prediktif değer % 93-98 (-) prediktif değer % 82-99 Yanlış (-) oran % 3.7 Yanlış (+) oran % 0.7 Yetersiz materyal % 0-54
ÜÇLÜ TEST FM + RADYOLOJİ + BİOPSİ (İİAB) İİAB Tanısı Klinik+ Radyoloji Benign Benign Klinik takip Şüpheli Biopsi Atipik/belirsiz Benign Klinik takip Şüpheli Biopsi Şüpheli Biopsi Malign Benign Biopsi Malign Kesin tedavi Yetersiz İİAB tekrar/ biopsi
CORE BİOPSİLER Lezyondan ufak parçalar şeklinde doku örnekleri alınması ve bunların histolojik incelenmesidir Core iğne : 14-18 gauge Boyut : 7.6 cm tercih edilir Serbest elle/ otomatik tabancayla Core iğne: İç trokar, kesici kanül Trokar ilerletilir Çentikde doku toplanır Kesici kanül ilerletilir Doku kanül içinde kalır
CORE BİOPSİ ENDİKASYONLARI Palpabl lezyonlarda Nonpalpabl lezyonlarda 1 cm altındakilerde Derin yerleşimli,multipl ve belirsiz klinik bulgu verenlerde Benign / malign lezyonlarda Mikrokalsifikasyon varlığında İzlemde boyut,şekil değişikliği,kontur düzensizliği gelişenlerde Yetersiz materyal/ klinik-radyolojik uyumsuzlukta
KONTRENDİKASYONLAR Bilinen kontrendikasyonu yoktur Kanama diatezi Antikoagülan tedavi alanlarda İnternal meme protezi Kistik meme lezyonlarında
CORE BİOPSİ UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 1 İğne giriş deliği, daha sonra yapılabilecek cerrahi insizyon içinde kalacak şekilde planlanmalı Kistik lezyon aspirasyonundan sonra solid kompanent varlığında core biopsi uygulanmalı Toraks duvarına yakın olanlarda iğne girişi meme eğimine parelel olmalı Biopsi iğnesi kitleye dayanmalı,içine girmemeli, ileriye geçmemeli Sağlam dokuda 2 cm’den fazla ilerlememeli
CORE BİOPSİ UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 2 Örnekleme sayısı 4’den az olmamalı,materyalin formalin solüsyonda dibe çöktüğü izlenmeli Kanama kontrolü için 3-10 dk kompresyon uygulanmalı Hasta 24 h sonra görülmeli,6 ay sonra kontrol USG/tek taraflı mamografi yapılmalı Biopsi öncesi standart form doldurulmalı,biopsi sonrası bilgi verilmeli Hasta işlemin gerekliliği,önemi,ek veya tekrar biopsi gerekebileceği konusunda mutlaka bilgilendirilmelidir
STEREOTAKSİK CORE BİOPSİ UYGULAMASI 1 Lezyon kompresyon plak penceresinde kalacak şekilde meme kompresyonu 0 derece açıyla ilk film alınır + 15 ve –15 derecelerde, x-ray sağ-sol yandan film alınır Film hazırlanır,dijital masada lezyon merkezi belirlenir X,Y,Z koordinatları hesaplanır Biopsi tabancası hazırlanarak steril biopsi iğnesi yerleştirilir ve yerine takılır
STEREOTAKSİK CORE BİOPSİ UYGULAMASI 2 X ve Y koordinatları ponksiyon aletinin mikrometre kadranına girilir,biopsi aleti iğne meme yüzeyine gelene dek itilir Lokal anestezi ve küçük insizyon uygulanır İğne hesaplanan derinlik koordinatına dek ilerletilir Atış öncesi, + 15 ve – 15 derecelik tekrar görüntü alınır İğne 5 mm geri çekilip tabanca ateşlenir Vertikal ve horizontal yönde hafif dönülerek 4-5 örnekleme yapılır
USG EŞLİĞİNDE CORE BİOPSİ Klinik ve radyolojik olarak tespit edilmiş ve USG’de izlenebilen tüm meme lezyonlarına yapılabilir Serbest el tekniği ile yapılır Yüksek frekanslı lineer problar kullanılır Meme tespit edilir Proba parelel en uygun yer işaretlenir,sterilizasyon sağlanıp girişim uygulanır Genelde probun uzun aksına parelel giriş yapılır,derin lezyonlarda oblik girişim denenir,göğüs duvarına yakın lezyonlarda mümkün olduğunca göğüs duvarına paralel girilir Derin ve periferik lezyonlarda ise yan pozisyon işlemi kolaylaştırabilir
CORE BİOPSİ KOMPLİKASYONLAR Vazovagal senkop Enfeksiyon Pnömotoraks, göğüs duvar yaralanması Ekim Hematom, kanama, ekimoz
USG-STEREOTAKSİK CORE BİOPSİ KARŞILAŞTIRMA USG Avantaj: -Hastanın supin pozisyonda yatması -Meme kompresyonunun olmaması konforu arttırır -Vazovagal refleks çok azdır -Daha hızlı uygulanır,daha ucuzdur -Radyasyon içermez,gebelere uygulanabilir -Aksiller lenf nodlarına uygulanabilir -Meme içi implant protezi olanlarda daha güvenlidir Stereotaksik Avantaj: -Lezyon yerinin tam tespit edilmesi -USG’de izlenemeyen asimetrik dansitelere, mikrokalsifikasyonlara da uygulanabilmesidir
İİAB-CORE BİOPSİ KARŞILAŞTIRMA Yetersiz materyal %37 Yanlış (-) %31 Benign-malign ayrımı İnsitu-invaziv ayrımı yok Spesifite % 72-82 Sensitivite % 60-87 Doğruluk oranı%85 CORE BİOPSİ Yetersiz materyal çok az Yanlış (-) çok az Histopatolojik tanı İnsitu-invaziv ayrım yapar Spesifite % 90-98 Sensitivite % 82-92 Doğruluk oranı% 96
CERRAHİ-CORE BİOPSİ KARŞILAŞTIRMA Core biopsiler : -Noninvazivdir -Kolay ve hızlı uygulanır -Nonpalpabl lezyonlara da uygulanabilir -Deformite oluşturmaz -Maliyet 1/2 , 1/4 oranında azdır -Yeterli tanı ve doğruluk oranları ise birbirine yakındır
MAMMOTOM 8,11,14 gauge prob denilen ignelerle uygulanır İğne meme içinden çıkarılmadan vakum yardımıyla arka arkaya birden fazla örnekleme yapılır Dönen kesici ile kesilen doku, probun arkasına ilerletilir Daha kalın ve daha fazla örnekleme yapılır Biopsi yerinde biriken kan bir yandan vakumlanabilir Özellikle mikrokalsifikasyonların biopsisinde çok yararlıdır Duyarlılık %87.5, seçicilik %100dür Dezavantaj: Daha pahalıdır (10 kat) Lezyonlar tam evrelenememektedir (KİB’de yetersiz doku örnekleme oranı daha fazladır)
ABBI 1 Mamografik olarak saptanan lezyonun, 2 cm çapa ulaşan problarla cilt,ciltaltı yağ doku ile birlikte lezyona dek doku eksizyonu şeklinde yapılan biopsi yöntemidir Primer parça, 20mm çaplı plastik bir kanül içinde elektrikli motor yardımıyla dönen yuvarlak bir kesicidir Radial skar, parankimal distorsiyon, şüpheli mikrokalsifikasyonlarda tercih edilir
ABBI 2 Avantaj: -Küçük lezyonlar tamamen çıkarılabilir -2 cm’lik geniş doku örnegi nedeniyle histopatolojik tanı güvenirligi artmaktadır Dezavantaj: -Sadece st. pron ünitelerde uygulanır -Subareolar,meme kuyruğu, gögüs duvarına yakın posterior yerleşimlilerde,ince memelerde kullanılmaz -Kozmetik bozukluk fazladır -Hematom,arteriel laserasyon vb. fazladır -Maliyet yüksektir