E Ğİ T İ MDE PROGRAM DE Ğ ERLEND İ RME Belgin TOPAL, E ğ timci Hakan AKSOY, E ğ itim Yöneticisi
Program Program, çok genel yakla ş ımla, «önceden hazırlanmı ş çizelge (izlence)» biçiminde tanımlanabilir.
Program Program kavramı; elemanları ( hedef, içerik, e ğ itim durumu ve de ğ erlendirme) ve her bir elemana sorulan sorular dikkate alınarak; Hedef: Niçin? İ çerik: Ne? E ğ itim Durumu : Nasıl? Nerede? Ne zaman? ve Kim?(Kim İ le?) De ğ erlendirme: Ne kadar? 6N+1K ş eklinde formüle edilebilir.
Program Tasarımı Yirmi birinci yüzyıla kadar program, ö ğ retmenler tarafından düzenlenen ve ö ğ renciler tarafından ö ğ renilmesi gereken dersler, konular veya konu alanları olarak tanımlanmı ş tır. Program tasarısı ise, kaynaklar, düzenleme prensipleri ve uygulama için gerekli yönetimsel ş artlara ba ğ lı olarak, program elemanlarının belirlenmesi, seçilmesi, sıralanması ve düzenlenmesini gösteren bir plandır.
Program tasarısı E ğ itim Programı tasarımı geli ş tirmede; 1.Konu Merkezli program tasarımları 2.Ö ğ renen Merkezli Program tasarımları 3.Sorun Merkezli Program tasarımları olmak üzere üç temel yakla ş ım izlenmektedir.
Ö ğ retim tasarımı Ö ğ retim Tasarımı, program tasarımı çalı ş masının e ğ itim durumu ( ö ğ renme ö ğ retme süreçleri) ö ğ esi il ilgili olup, belirli bir grup ö ğ renci ve içerikle ili ş kili olarak, ö ğ rencilerde istendik davranı ş ları geli ş tirmek için uygun ö ğ retim yöntem ve ortamlarını seçme sürecidir (Do ğ an,1997:347).
Programa Çözümleme Programın niteli ğ ini tanımlama ve belirleme; programın yapısal ö ğ elerine, ö ğ eler arası ili ş kilere, ö ğ eleri ve ö ğ eler arası ili ş kileri örgütleme ilkelerine ayırma-ayrı ş tırma; programın, ö ğ elerin ve ö ğ eler arası ili ş kilerin dayandı ğ ı, temelleri, programın di ğ er programlarla ili ş kilerini, yönelimlerini ya da yöneltisini belirleme sürecidir.
Program Düzenleme Basılı bir program hazırlama. MEB’in amaçları, söz konusu okulun ya da e ğ itim kademesinin amaçları, Derslerin amaçları ve açıklamaları, Konular «zaman unsuru ile birlikte» belirtilir.
Program geli ş tirme Program geli ş tirmeyi; sosyolojik, kültürel, ekonomik, teknolojik ve küresel geli ş meler do ğ rultusunda bir programın hedef, içerik, e ğ itim durumu ve de ğ erlendirme ö ğ elerinin sistem yakla ş ımı içinde daha gerçekçi, yararlı, verimli ve etkili duruma geli ş tirilmesine yönelik ara ş tırma-geli ş tirme süreci olarak tanımlayabiliriz.
De ğ erlendirme ve De ğ erlendirme Süreci De ğ erlendirme, iki ş eyin kar ş ıla ş tırılması esasına dayanan bir yargılama, kar ş ıla ş tırma, de ğ er biçme ve yorumlama i ş lemidir. De ğ erlendirme üç a ş amada gerçekle ş ir: - De ğ erlendirme yönteminin belirlenmesi.(Planlama) -De ğ erlendirme çalı ş ması -Sonuçlar ve öneriler
De ğ erlendirme Süreci
De ğ erlendirme süreci
Program de ğ erlendirme Program de ğ erlendirme çok çe ş itli tanımlara olmakta birlikte genel olarak; Program de ğ erlendirmeyi, sistematik veri toplama ve analizini esas lan bilimsel ara ş tırma süreçleri kullanılarak, geli ş tirilmi ş olan bir programın do ğ rulu ğ u, gerçekçili ğ i, yeterlili ğ i, uygunlu ğ u, verimlili ğ i, etkilili ğ i, yararlılı ğ ı, ba ş arısı ve yürütülebilirli ğ i vb. herhangi bir özelli ğ i hakkında karar verme süreci olarak tanımlayabiliriz.
Program de ğ erlendirmenin amacı Program de ğ erlendirme, e ğ itim programının uygulamada i ş leyip i ş lemedi ğ i ve de ğ i ş tirilmesi gereken yönlerin neler oldu ğ unu, var olan programın etkilili ğ ini, okulların ürünlerinin yüksek ö ğ retimde ve i ş ya ş amında ba ş arılı olup olmadı ğ ını, programların maliyet açısından uygun olup olmadı ğ ını ve mesleki yönden akreditasyonun gerçekle ş ip gerçekle ş medi ğ ini belirlemeyi amaçlar.
De ğ erlendirme çe ş itleri De ğ erlendirme, kullanılan kıyaslama esasına ve yönelik oldu ğ u amaca göre yapılabilir. (Ertürk, 1975) Kıyaslamaya göre sınıflandırma; 1.Norma dayalı de ğ erlendirme 2.Hedefe dayalı de ğ erlendirme
De ğ erlendirme çe ş itleri Yönelik oldu ğ u amaca göre; 1.Programa giri ş te yapılan de ğ erlendirme, tanılayıcı de ğ erlendirme, 2.Program sürecinde yapılan de ğ erlendirme, biçimlendirici de ğ erlendirme, 3.Program çıkı ş ında yapılan de ğ erlendirme, düzey belirleyici de ğ erlendirme,
Program De ğ erlendirmede Kullanılan Ara ş tırma Yakla ş ımları Program De ğ erlendirmede Kullanılan Ara ş tırma Yakla ş ımları: Nicel yakla ş ım a) betimsel b) ili ş kisel ve deneysel Nitel yakla ş ım a) fenomoloji b) etnografi c) gömülü teori d) örnek olay e) tarihsel model Karma yakla ş ım
De ğ erlendirme raporu Programın geli ş tirilmesi, programın devamı ya da sonlandırılması kararlarının alınması, ilgili kesime programda ya ş anan bir sorunla ilgili bilgi verilmesi, programa destek sa ğ lanması, programa ili ş kin tutumların de ğ i ş tirilmesi için de ğ erlendirme raporu olu ş turulmalıdır. Zamanlama, uzunluk, içerik ve dil yönünden hedef kitlenin beklentileri gereksinimleriyle örtü ş melidir.
De ğ erlendirme raporları