SELÇUKLU KÜLTÜRÜ.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
GEBZE ÇOBAN MUSTAFA PAŞA KÜLLİYESİ (1523)
Advertisements

Fatih Camii.
RÖNESANS MİMARLIĞI FARNESE SARAYI TUBA GÜNEŞ
SULTAN AHMET CAMİİ.
Yavuz Sultan Selim Camii Fatih - İstanbul.
KONULAR LAURENZIANA KÜTÜPHANESİ CAPITOL ALANI CAPRAROLA VİLLASI GIULIA VİLLASI EKİN GAMZE YÖNEY
Selman ALBAY Din Kül. ve Ahl. Bil.
AVRUPA MİMARİSİ İL GESU KİLİSESİ AUGSBOURG BELEDİYE BİNASI
SELÇUKLU MİMARİSİ.
ANADOLU İLK TÜRK BEYLİKLERİ Türkiye Tarihi: Türkiye Tarihi: 1071 yılındaki Malazgirt savaşı veya Büyük Selçuklu Devletinin Anadolu’ya giriş tarihinden.
1. KAZANIM: Türkiye Selçukları döneminde Türklerin siyasal mücadeleleri ve kültürel faaliyetlerinin, Anadolu’nun Türkleşme sürecine katkılarını değerlendirir.
OSMANLI MİMARLIĞI.
(Acele ve Mühimdir) Konya: Başvekâlete Konya ‘da, asırlarca devam etmiş ihmaller sebebiyle büyük bir harabe içinde bulunmalarına rağmen sekiz.
İlk Türk Devletlerinde Sanat
ROMANESK ÇAĞ MİMARLIĞI (ROMANESQUE)
SLAYTI MUTLAKA SESLİ İZLEYİNİZ… İYİ SEYİRLER…
ORHAN GAZİ DÖNEMİ YAPILAN BAYINDIRLIK FAALİYETLERİ.
Tempietto Kilisesi, Roma
ROMANESK ÇAĞ MİMARLIĞI ALMANYA-İTALYA
SLAYTI MUTLAKA SESLİ İZLEYİNİZ… İYİ SEYİRLER…
Batı yönündeki giriş kapısında yer alan kitabesinden anlaşıldığı üzere, 1271 yılında Sahib-i Ata Fahreddin Ali tarafından yaptırılmıştır. Taç kapı ve girişteki.
CUMHURİYET DEVRİ TÜRK SANATI
HAZIRLAYANLAR: “ MAKBULE SÖYÜNMEZ ” 9-B 201 BÜşRA YILDIZ 9-B 227 GÜLDANE DÜZENLi 9-C 371 ESMA NUR ÇELiK 9-C 151.
GEÇ GOTİK MİMARLIK ( ) İSPANYA/PORTEKİZ.
OSMANLI MİMARLIĞI 1.
KÜBRA GÜLTEN KAYNAKLAR: 1)Mimarlık tarihi ders notları 1
Medreseler, din öğretimi ve İslam hukuku yanında; tıp, felsefe, tarih, astronomi ve matematik gibi bilimlerin de okutulduğu öğretim kurumlarıdır. Anadolu.
BEDESTENLER Bedesten eskiden alışveriş hayatının nabzının attığı, üstü kapalı içinde alışveriş yapılan, ince uzun çarşılardır. Her bedesten de onu korumakla.
Hazal Simge Engez 7-A 1413 ÖĞRETMAEN:Aygün BIYIKSIZ
SAN JAN KİLİSESİ EFES AZİZ JAN’IN MEZARI ÜSTÜNE BİR TÜRBE YAPILMIŞTI.
SELÇUKLU KÜLTÜRÜ.
TOPKAPI SARAYI. TOPKAPI SARAYI Osmanlı sultanlarının ikametgahı, devletin yönetim ve eğitim merkezidir. Fatih Sultan Mehmed Han tarafından
BİZANS MİMARLIĞI.
Ülkemizin Güzel Yerleri
Sosyal Bilgiler ANADOLU’DA İLK TÜRK DEVLETİ ve BEYLİKLERİ
CAMİLER AKŞEHİR ULU CAMİ: Akşehir’de, Ahi Celal mahallesinde, Ulu Cami Caddesi ile Kalaycı Sokağın kesiştiği köşede Eski Akşehir’in ortasında yer almaktadır.
MEDRESE Din adamı ve her türlü konuda çalışacak kişiler yetiştirmek için eğitim veren okullardır. İlk medrese örneğine Abbasi ve Fatimi döneminde rastlanır.
SULTAN AHMET CAMİİ.
OSMANLI MİMARLIĞI.
Sultan 2.Bayezid Camii - Amasya
Ulu Cami - Kütahya.
Eşrefoğlu Süleyman Bey Camii Anadolu’da ağaç çatı ve direkli düz tavanlı ulu camilerin en güzel örneklerden birisidir. Taçkapısı, mihrap ve minberi, üstün.
Anadolu’da Kurulan İlk Türk Beylikleri Ve Yaptıklari Eserler
Taç kapı üzerinde yer alan kitabesine göre 1271 yılında İlhanlı Veziri Sahip Şemsettin Mehmed Cüveyni tarafından yaptırılmıştır. Medrese süslemeli taç.
Süleymaniye Camii.
Yakutiye Medresesi - Erzurum
Burak ÜNSAL Tarih Öğretmeni
ANADOLU’NUN TÜRK YURDU OLMASI
Hazırlayan: Asusena Ela ÖZTÜRK Konu: Onlar da Çocuktu
ANADOLUNUN TÜRK YURDU OLMASI
ÜNİTE: TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK KONU: OSMANLIDA BİR MERKEZ
Eser İncelemesi Edirne Selimiye Camii
İLK TÜRK BEYLİKLERİ ÜNİTE: TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK
Sultan Yıldırım Bayezit tarafından 1400 yılında yaptırılmıştır. On iki ayak üzerine yirmi kubbe ile üzeri örtülen Ulu Cami, şehrin merkezinde yer alan.
5.HAFTA ANADOLU’NUN TÜRK YURDU OLMASI 1. 2 Doğu ile Batrı arasında doğal bir köprü görünümünde olan Anadolu, coğrafi konumu, iklimi ve doğal güzellikleriyle.
SOSYAL BILGILER 3.ÜNİTE.  Anadolu daki ilk akınlar 4.yy hunlar ve 6.yy sibirler tarafından yapılmıştır. Ancak bu 2 türk boyunun amacı Anadolu ya yerleşmek.
HALK MİMARİSİ.
KLASİK YUNAN MİMARLIĞI
MALAZGİRT SAVAŞI’NDAN SONRA ANADOLU DA
Anadolu’da kurulan ilk beylikler hangileridir?
Türk-İslam Mimarisine Ait Örnekler Sunu
Medreseler avlularına göre:
karahanlI, GAZNELİ VE BÜYÜK SELÇUKLU DÖNEMİ
KONYA SIRÇALI MEDRESE Konya Sırçalı Medrese ismini çini süslemelerinden almaktadır. Medrese II. Alaeddin Keykubad tarafından 1242 yılında inşa ettirilmiştir.
ŞEHİRLER VE TARİHİ ESERLER
BODRUM CAMİİ (Bodrum Mesih Paşa Camii) MİRELAİON KİLİSESİ
SELÇUKLU DEVLETİ SİYASÎ TARİH
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
T TÜRBE KAPISI …  Bu camii Türk mimarisinde Batı sanat etkilerinin yoğun olduğu bir dönemde inşa edilmiş olmasına rağmen klasik.
Cam göz. Mimar sinan Yeniçeri ordusunda bir asker olarak değil, istihkâm işlerinin idare ve tasarımından sorumlu olarak görev yapan Mimar Sinan’ın ilk.
Sunum transkripti:

SELÇUKLU KÜLTÜRÜ

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ Kuruluş: 1040 Horasan Bölge: Irak merkez olmak üzere İran, Kirman, Suriye ve Azerbeycan.

MİMARİ Dönemin Mimari Elemanlar: Eyvan: Anadolu anıtsal ve anonim mimarisinde görülen eyvan, Mezopotamya mimarisinin erken çağlarında ortaya çıkmıştır. Tonozla örtülü, dikdörtgen planlı, bir tarafı açık, üç tarafı kapalı bu hacim sonradan İslam mimarisine geçmiştir.

Taç kapı: Ortaçağ Türk-İslam mimarisinde kullanılan ve genellikle çok az pencereli ya da penceresiz, sağır duvarlarla çevrili camilerin, medreselerin, kervansarayların girişlerinde çoğunlukla yüksekliği yapının yüksekliğine eşit ve cepheden dışarı doğru büyük bir niş şeklinde taşan yapı ögesidir. Zengin taş oyma bezemeleriyle süslüdür.

Türk Üçgeni; küresel bir bingi elemanı olan pandantifin yanı sıra farklı açılarda yerleştirilmiş üçgen yüzeylerle zemin planını çokgene taşıyan bir geçiş kuşağıdır. Tromp: kare zemin planını örtü planında sekizgene taşıyan kemerlerden oluşan kemer bingili geçiş kuşağıdır.

Mukarnas: (stalaktit) kelime anlamı, damla damla akandır. Kademeli olarak taşmalar yapacak biçimde, aşırtmalı olarak yanyana ve üst üste gelen, üç boyutlu görünüm veren bir geçiş ve dolgu öğesi. Petek biçimi bir görüntü ile yarım kubbelerin içini dolgulayan İslam sanatı öğesi. (Sarkıtlı olanlarına istalaktit denilir).

CAMİİ TİPOLOJİSİ: -Çok ayaklı camii olarak da adlandırılırlar. -Dört eyvanlı avlulu plan şeması. -Mihrab önünde anıtsal kubbe. -Enine akslı plan organizasyonu. -Anıtsal Camii mimarisi. -Zengin Taş İşciliği.

-ISFAHAN MESCİDİ CUMASI (1072-1092) Melikşah tarafından yaptırılan camii, anıtsal camii mimarisinin erken örneğidir. Yapım süreci aşamalıdır.

Dört Eyvanlı, avlulu bir plana sahip olan yapı, geniş bir avlu etrafında tonoz ve kubbelerle örtülü mekanlardan oluşan büyük bir yapıdır. En belirgin özelliği, mihrap önündeki, güney eyvanına bitişik büyük kubbesidir. Kubbeyi, dört yuvarlak formlu payenin birleştirilmsinden oluşan demet payeler taşımaktadır.

Tuğladan yapılmış olan Kubbe üç dilimli tromplardan sonra hafifce sivrilir. Tipik Selçuklu kubbe formunun ilk örneğidir. Bu plan şeması Anadolu’da da etkili olacaktır.

-ZEVVARE MESCİDİ CUMASI (1135-1136) Selçuklu mimarisinin İranda’ki en önemli örneklerinden bir tanesi. Yandan girişli, tuğla minarelidir. Dört eyvanlı, avlulu plan şeması ile yapılmıştır. Kıble yönünde mihrap önüde kubbesi bulunmaktadır.

MEDRESELER

TÜRBE VE KÜMBETLER

Örnek : Kümbedi Ali (1056, Abarkuh), Kırık Kızlar Kümbeti (1050, Damyan)

KERVANSARAYLAR

İLK BEYLİKLER DÖNEMİ

MİMARİ Yapı Tipolojisi;

-Diyarbakır Ulu Camii: Geniş bir revaklı avlu önünde enine dikdörtgen kapalı bir mekandan oluşmaktadır. Ortada dikine gelişen bölüm kubbesizdir.

-Siirt Ulu Camii (1129), Bitlis Ulu Camii (1150) enine gelişen mekanlı ve kubbeli yapılardır.

-Bitlis Ulu Camii (1129): Enine gelişmiş bir plan şeması vardır -Bitlis Ulu Camii (1129): Enine gelişmiş bir plan şeması vardır. Dıştan bir pramitle örtülmüş kubbesi beşik tonozlu enine nefler arasında yer alır.

Camii ve medreselerin Anadolu Türk Mimarisindeki ilk gelişimi ilk Beylikler döneminde olmuştur. Bunlar: -Danişmentliler (1071-1174): Sivas, Kayseri, Malatya -Artuklular (1101-1312): Hasankeyf, Mardin, Diyarbakır, Harput. -Saltuklular (1081-1202): Erzurum -Mengücüklüler (1171-1252): Erzincan, Kemah, Şebinkarahisar, Divrik

ARTUKLULAR -Silvan Ulu Camii (1157): -Anadolu camii mimari uslubunu başlatır. -Enine dikdörtgen planlı, -Dört nefli, -Mihrap önü kubbeli, mekan bir avluya dayanır.

-Kızıltepe Ulu Camii (1200-1204) köşelerde minarelerin yer aldığı avlunun güneyinde aynu plan şeması tekrarlanır.

-Harput Ulu Camii (1156):

-MEDRESELER: Açık Avlulu medrese tipolojisi, en erken örneklerini Artuklular Zamanında vermiştir. İlk olarak XII. Yüzyılda külliye şeklinde ortaya çıkmıştır. Hastahane, hamam, medrese ve camii den oluşan bir yapı kompleksidir.

- Mardin Hatuniye Medresesi (XII. Yüzyıl): En erken açık avlulu, iki katlı ve iki eyvanlı Ananadolu Medresesidir.

-Diyarbakır Zinciriye Medresesi (1198)

DANİŞMENTLİLER -Medreseler: Anadolu’da kapalı planlı medrese (Kubbeli) anlayışı bu dönemde gelişmiştir. -Tromplu kubbenin örttüğü, kapalı avlu etrafında eyvan ve hüçrelerden meydana gelen plan şeması. -İlk Anadolu Selçuklu medreseleri bu kapalı formları şeçmiştir.

-Tokat Yağıbasan Medresesi:

-Niksar Yağıbasan Medresesi:

- Camiler: -Niksar Ulu Camii: Kareye Yakın plan şeması, Payelerlerin taşıdığı tonozlarla örtülü yapı.

-Kayseri Kölük Camii-Medresesi (XII -Kayseri Kölük Camii-Medresesi (XII. Yüzyıl): Camii Medrese birleşiminin erken örneği. Dar ve tonozla örtülü bir koridorla ayrılan avlu, iki katlı medrese bölümünün batı kısmına eklenmesiyle farklılık gösterir.

SALTUKLULAR -Erzurum İç Kale Mescidi (XII. Yüzyıl): İki bölümlü bir yapıdır. Önde kubbe ve yanlarda iki beşik tonozla örtülü olan mekan ortada iki payenin ayırdığı kemerlerle, arkada aynı boşluğu çapraz tonozla tekrarlar.

-Erzurum Ulu Camii (XII -Erzurum Ulu Camii (XII.yüzyıl): Mihrap duvarına dik uzanan yedi nefli büyük bir yapıdır.

MENGÜCÜKLÜLER -Divriğ Kale Camii (1180-1181): dikine üç nef halinde gelişen yapı, yanlarda dörder kubbe, ortada bir beşik tonoz örtüyü meydana getirir.

-Divriğ Ulu Camii ve Şifahanesi: Bitişk yapılardır -Divriğ Ulu Camii ve Şifahanesi: Bitişk yapılardır. Camii duvarına dik uzanan beş nefe ayrılmıştır. Mihrap önü kubbesi kuvvetli bir motif olarak dıştan piramit bir çatıyla örtülmüştür. Şifahane, dört eyvanlı şemaya sahip avlu, üstü örtülü medrese planı vermektedir ve bir tarafı iki katlıdır.

ANADOLU SELÇUKLU MİMARİSİ Anadolu Selçuklu mimarisi zaman ve kavram olarak Danişmentli, Saltuklu, Artuklu ve Mengücüklü gibi Erken Türk Beylikleri ile bir hazırlık dönemi geçirdikten sonra, asıl etkinliğini 1200-1308 yılları arasında ortaya koyan Anadolu Türk mimarisinin güçlü bir dönemini tanımlamaktadır. Asıl etkisini XIII. Yüzyılda göstermiştir.

Camiler: Mimari Özellikler: -Anıtsal mimari ve mekan etkisi, çok ayaklı plan şeması, -Kesme taş, -Mihrap ve kubbe içleri çini mozaik ile bezeli, -Geometrik ve bitkisel süslemeli ağaç mimber ve kapı pencere Kanatları. -Çok az pencereli sağır duvarlar -Sonradan eklenen minareler -Süslü taç kapılar

-Konya Alaeddin Camii (1220): -Yapı geniş iki ana bölümden oluşmaktadır. -Doğuda çeşitli sütunlarla taşınan düz çatılı bölüm vardır. -Ortada iki paye ve duvarlara dayalı kemerler üzerinde türk üçgenleriyle geçilmiş kubbeli bölümün arkasında düz çatılı eyvan yer alır.

-Niğde Alaeddin Camii (1223): Mihrap duvarına dikey üç nefli, mihrap önünde yan yama üç değişik çapta kubbe ile örtülmüş enine bir nef daha oluşturulmuştur.

-Malatya Ulu Camii (1224): Kesme taş ve tuğla İran etkisi görülür Mihrap önü kubbeli, Eyvanlı orta avluludur.

-Külliyeler: -Hunad Hatun Külliyesi (1238): Külliyelerin ilk örneklerindendir. Camii- Medrese-Hamam- Kümbet yapılarından oluşur Caminin plan şeması Mihrap önü kubbeli eyvanlıdır.

-Ağaç Direkli Camiler: Bu tarz yapım alışkanlığı çok eski bir Türk mimar geleneğidir. Konya Sahip Ata Camii (1258) Afyon Ulu Camii (1272) Sivrihisar Ulu Camii (XIII yüzyıl) Ankara Arslanhane Camii

-Tek Kubbeli Sırçalı Mescit (XIII.yüzyıl) -Tek Kubbeli Mescidler: Bu yapılar merkezi planlı ve bir hazırlık mekanına sahiptir. Bu yapılar XIV. Yüzyıl içinde gelişecek Osmanlı Dönemi Klasik tek kubbeli ve üç Bölümlü son cemaat yeri bulunan camii tipine temel oluştururlar. -Tek Kubbeli Sırçalı Mescit (XIII.yüzyıl) Küçük Ayasofya (1235) Hoca Hasan Mescidi Taş Medrese Mescidi 1250

-Medreseler: Anadolu’da medrese mimarisi iki şekilde gelişmiştir. Bu iki tip eşzamanlı ortaya çıkmıştır, ancak ayrı gelişim çizgisi göstermiştir. 1. Açık Avlulu (Avlulu) 2. Kapalı Avlulu (Kubbeli) Medrese yapı tipolojisi klasik Selçuklu plan şemasının devamıdır. Eyvanlı, Revaklı Avlulu

-Çifte Medrese (1205-1206/Kayseri): Yapı iki bölümden oluşur Şifahane ve Tıp Medresesi, Her iki yapıda Revaklı Avlulu, Eyvanlıdır.

-Sırçalı Medrese (1242/Konya): İki katlı ve revaklı Avlulu, Eyvanlı plan tipi

Kayseri: Acık avlulu medreseler. Sahabiye (1267-1268) Hunad Hatun (1237-38)

Sivas Buruciye (Dört Eyvanlı Avlulu) Gök Medrese (Dört Eyvanlı) Çifte Minareli Medrese (İki katlı Dört Eyvanlı)

Gök Medrese (İki Katlı Açık Avlulu) Tokat Gök Medrese (İki Katlı Açık Avlulu)

Konya: Kubbeli kapalı avlulu medrese Karatay (1251) İnce Minareli (1260-65)

Cacabey (1272) Gözlem evi olarakta kullanılmaktadır. Kırşehir Cacabey (1272) Gözlem evi olarakta kullanılmaktadır.

KÜMBET VE TÜRBELER Anadolu Selcukluları döneminde türbe ve kümbetlerin iki tipte geliştiği görülür. 1.Gurup: Medrese, külliye ve diğer yapılara bağlı olarak konumlananlar. 2. Grup: Bağımsız olanlar.

1. Gurup II. Kılıçarslan Kümbeti (1192)/ Alaeddin Camii: -İlk Örnektir. -On kenarlı+Piramit külahlı

Gevher Nesibe Kümbeti (1206)/Kayseri Çifte Medrese

Mama Hatun Kümbeti (XIII. Yüzyıl)/ Tercan 2. Gurup Mama Hatun Kümbeti (XIII. Yüzyıl)/ Tercan

Döner Kümbet (XIII.yüzyıl)/Kayseri

Eyvanlı Türbeler Tonozlu bir munyalık üstünde merdivenlerle çıkılan bir eyvan esasına dayanan mekan anlayışı esastır. Bu tip yapı anlayışı Afyon ve Konya çevresinde yaygındır. -Bahar Baba Türbesi (Afyon-Osmanköy) -Saya Baba Türbesi

Ümmühan Hatun Türbesi (Seyitgazi): En erken örneklerdendir.

- Gömeç Hatun Türbesi (Konya) Anıtsal bir yapıya sahiptir.

KERVANSARAYLAR: -Ticaret yolları üzerine kurulmuş konaklama yapılarıdır. -Erken dönemde Ribat da denilmekteydi. -Kesme taştan inşaa edilmiş kale görünümlü yapılardır. -Anadoluda Han olarak isimlendirilir. -Anadolu Selçuklularında 9 tane Sultan Hanı vardır. -Bu yapılar genellikle iki tarafı revaklarla çevrili bir avlu ile büyük kapalı hacimden oluşur. Üstü açık avlu hayvan barınağı olarak kullanılırken kapalı bölüm yolcuların barınağı olarak kullanılır. Giriş kısmında yapının idari bölümü yer alır.

Alay Hanı (Aksaray- Kayseri Yolu, 1156-1192) Erkan Örnek Evdir Han (Antalya-Isparta Yolu, 1214-18): İki sıra revaklı, Eyvanlı avlulu) Sarı Han (Avanos) Alay Hanı (Aksaray- Kayseri Yolu, 1156-1192) Erkan Örnek

Sultan Hanları Kırkgöz Han (Antalya- Isparta): avlulu üç eyvanlı, revaklı bir düzene sahiptir. Tek revaklı kapalı bölüm buraya bağlanır. İncir Han (1238-39) Karatay Han (Kayseri- Malatya) Sultan Han 1229 (Konya-Aksaray Yolu): İki bölümden oluşmaktadır. “hol” adı verilen kapalı bölüm ile “avlu” bir aradadır. Alara Han (Antalya-Alanya) (1232): diğerlerinde farklı bir plan şeması vardır. Ortada bölmeli mekanlar çevresinde, ahır olarak kullanılan kapalı mekanlar yerleştiriliştir.

Sultan Han (Tuzhisar-Palas) (Kayseri- Sivas Yolu) Ağzıkara Han (Aksaray- Kayseri) Eğridir Han (1237-38)

KÖŞK VE SARAYLAR: Kervansarayların yanında çok küçük ve mütevazı yapılardır. Kaba taş ve tuğladan inşa edilmişlerdir. -Keykubadiye Sarayı (1224-1226, Kayseri): Üç köşkten meydana gelir. -Hamamlı Köşk (Alanya-Antalya Alara tepesi) Kubad abad Sarayı (1236 Beyşehir Gölü): onaltı dağınık yapı ve av parkından oluşur.

1308’de İlhanlı baskısı sonucu Anadolu Selçukluları etkisini kayb eder 1308’de İlhanlı baskısı sonucu Anadolu Selçukluları etkisini kayb eder. XIV. Yüzyıl’da Anadoluda tekrar beylikler dönemi başlar ve yirmiden fazla beylik ortaya çıkar. Zaman içinde Osmanlı Beyliğinin güçlenmesi Anadolu birliğinin oluşmasını tekrar sağlar.