İlk Türk Devletlerinde Sanat

... konulu sunumlar: "İlk Türk Devletlerinde Sanat"— Sunum transkripti:

1 İlk Türk Devletlerinde Sanat
Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi Nurdan Gül KÖKTEN

2 İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT
Bozkırlının nazarında sabit olan şeyin faydası yoktur. O, her an harekete hazır olmalı, kolayca yer değiştirebilmelidir. Şahsi ziynet eşyasının da yükte hafif, pahada ağır olmasına özen gösterir. Türk sanatının hangi alanlarda geliştiğini ve bunların nedenlerini söyleyiniz. Pazırık Kurganı'nda bulunan bir at arabası Pazırık Kurganı, Hun keçe yaygısı, detay Uygurlara ait bir fresk

3 Kurganların yapılış nedenleri nedir
Türkler ölümden sonraki yaşama ait dinî inanışları sebebiyle "kurgan" adı verilen mezarlar yapmışlardır, özellikle Hunlarda rastlanılan kurganlar, açılan çukurlar içerisine zemin ve tavanı karaçam ağaçlarından oluşan bir mezar odasından ibarettir. Bu odanın tamamı keçe yaygılarla örtülür, mumyalanmış ceset başı doğuya gelecek şekilde buraya yatırılırdı. Mezar odasına ölen kişinin eşyaları ve bazı hediyelerle, atı da yakınına kuyruğu kesilmiş veya düğümlenmiş bir şekilde gömülürdü. Hunlardaki cesetlerin mumyalanarak gömülmesi geleneği Anadolu'da bazı İlhanlı ve Selçuklu kümbetlerinde de uygulanmıştır Kurganların yapılış nedenleri nedir

4 Köktürkler Döneminde anıt mezar geleneği hangi
Anıt mezarlar dikdörtgen bir alan içinde, tören yolu ve bu yol üzerinde ölen kişinin yaptıklarından ve devletin durumundan söz eden kitabeler, çeşitli heykeller ve ortada bir sunaktan oluşur. Bu anıtların en ünlüleri Orhun Irmağı kıyılarında bulunan Tonyukuk, Kültigin ve Bilge Kağan anıtmezarlarıdır. Köktürkler Döneminde anıt mezar geleneği hangi değişikliklerle devam etmiştir.

5 Uygurlarda sanattaki bu değişikliğin nedeni nedir
Uygur evi Uygurlardan kalan Kızıl şehrindeki Budist tapınakları Uygurlarda sanattaki bu değişikliğin nedeni nedir

6 Yukarıdaki görsellere göre, Köktürkler ve Uy gurlara ait
Uygurlardan kalan "Diz Çökmüş Adam" heykeli Uygurlardan kalan Atbaşı heykeli Köktürklerden kalan bir balbal Köktürklerden kalan Kültigin heykelinin başı Yukarıdaki görsellere göre, Köktürkler ve Uy gurlara ait heykel sanatında ne gibi farklılıklar görülmektedir?

7 Türk resim sanatının temeli kimler tarafından atılmıştır
Dini amaçlı yapılan resimler Moğollar Uygur resim ve minyatür sanatı Kimler aracılığıyla Iran ve Anadolu'ya taşınarak Anadolu Türk sanatını etkilemiştir. Türk resim sanatının temeli kimler tarafından atılmıştır Fresko nedir

8 Bu üsluba ne isim verilir
Büyük Selçuklulardan kalan Diyarbakır Ulu Camii'ndeki hayvan kabartmaları Hunlara ait keçeden detay Avrupa Hunlarına ait altın kolyeden detay Türkiye Selçukluları tarafından yapılan Kubadabad Sarayı'ndan çini örneği (Beyşehir) Zaman içerisinde kullanılan motiflerde hayvan üslubunun yerine farklı motifler kullanılmasının nedenleri neler olabilir? Bu üsluba ne isim verilir Türk sanatında hangi motif yaygın olarak kullanılmıştır? Bu motiflerin kullanılmasının nedenleri neler olabilir?. Kurt başlı at koşum süsü

9 PAZIRIK HALISI 1,9 m eninde 2 m boyunda olan halı, ince yün iplik kullanılarak Türk düğümüyle dokunmuştur. Desimetre kareye 3600 düğüm atılmıştır. Halı üçü dar, ikisi geniş beş bordürle çevrilidir. Halı dört sıra hâlinde altışardan yirmi dört kareye ayrılmış her bölüm bitkisel motiflerle dokunmuştur. Bunların içi dört yapraklı bitkisel motiflerle doldurulmuştur. Halının en iç ve en dıştaki dar bordürlerinde aslan ve grifon, daha dıştaki geniş bordürde ise süvari figürleri yer alır. Kök boyayla renklendirilmiş halıda kırmızı, sarı ve mavi renkli iplikler kullanılmıştır. Pazırık halısını renk, motif ve dokuma tekniği açısından günümüzdeki el dokuması halılar ile karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönlerini tespit ediniz.

10 SANAT ADI HUN GÖKTÜRK UYGUR MİMARİ HEYKEL ANIT MEZAR Kurgan EL SANATLARI Halı SÜSLEME SANATLARI Fresk Çadır çadır Ev,Tapınak,Surlar Balbal Kitabeler Heykeller Anıt Mezar Yukarıdaki tabloda ilk Türk devletlerinde görülen sanat dallarıyla ilgili bazı kavramlar verilmiştir. Tabloda verilmeyen kavramları araştırarak siz tamamlayınız