Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretim Stratejileri
Öğretim Stratejileri Öğretim stratejisi, öğrenme hedeflerine ulaşmak üzere belirlenen konunun sunulması için izlenen en genel yoldur. Bir başka ifadeyle öğretim stratejisi, “nasıl öğretirim” sorusuna yanıt aramak için uygun yöntem ve tekniklerin seçilmesine öncülük etmektedir. Öğretim stratejilerini belirlemede kaynaklık eden öğe öğretim hedefleridir.
Öğretim Stratejileri Üç temel öğretim stratejisi bulunmaktadır; Sunuş yoluyla öğretim stratejisi Buluş yoluyla öğretim stratejisi Araştırma-İnceleme yoluyla öğretim stratejisi
Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Açıklayıcı, yorumlayıcı bir yaklaşımla kavram ve genellemelerin öğretildiği bir yoldur, Etkinliklerin merkezinde öğretmen yer almaktadır, Öğretmen bilgiyi sağlayan, ilke, genelleme ve kavramları sunan, açıklayıcı örnekler veren kişidir.
Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Sunuş yoluyla öğretim stratejisindeki temel amaç; öğrencinin bilgiyi olduğu gibi hatırlaması, yani mekanik öğrenme değil, kendisine gelen bilgileri etkin biçimde daha önce öğrendiği bilgilerle bağ kurarak (örgütleme) yeniden organize ettikten sonra belleğine kaydederek anlamlı öğrenmenin gerçekleşmesidir.
Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Sunuş yoluyla öğretim stratejisin dört temel özelliği bulunmaktadır; Öğretmen ve öğrenci arasında yoğun etkileşim, Bol örnek verilmesi ve grafik, şema, resim gibi görsel uyarıcıların (örgütleyicilerin) kullanılması, Bilgilerin genelden özele doğru (tümdengelim) düzenli bir biçimde sunulması, Öğretimin adım adım ilerlemesi.
Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Sunuş yoluyla öğretim stratejisin üstünlükleri; Uygulaması kolaydır, Açıklama gerektiren her konu ve durumda kullanılabilir, İlke ve kavramlarla ilgili açıklamalar yapıldığı için öğrencilerin yanlış anlamaları önlenebilir, Zaman açısından ekonomiktir, Konuyla ilgili kavram ve kavramlar arası karmaşık ilişkiler söz konusu olduğunda öğrenme sürecini kolaylaştırır. Bilişsel alanın alt düzeyindeki hedefleri (bilgi, kavrama) kazandırmada etkilidir.
Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Sunuş yoluyla öğretim stratejisin sınırlılıkları; Çeşitli yöntem ve tekniklerle zenginleştirilmezse öğrenme ortamı sıkıcı hale gelir, Öğretmen etkinliklerin merkezindedir, Öğrencinin öğrenme sürecine aktif katılımı sağlanamadığı durumlarda etkili değildir, Öğrencinin etkin katılımını sağlamak için sınıfta yoğun iletişim ortamı oluşturmak gereklidir, Bol örneklerle desteklenmediği durumlarda etkili değildir.
Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi Sunuş yoluyla öğretim stratejisin uygulama aşamaları; Ön örgütleyiciler sunulur (hedeften haberdar etme, tanımlama, açıklama, örnek verme, şekille gösterme, kavram haritası sunma vb.) Kavram, ilke ya da bilgi birikimi açıklanır, ön öğrenmelerle ilişkilendirilir, Öğrencilerin aktif katılımı sağlanarak öğrenciler örnekler üretir ve farklı düşünceler ortaya konur.
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi Daha çok öğrenci etkinliğine dayanan ve öğrenmeye güdülemede etkili bir stratejidir, Öğrenci bilgiyi merakına dayalı olarak keşfederek öğrenmelidir, Öğrenci çevresiyle etkileşerek düşünme yapısını geliştirmelidir, Öğretmenin görevi ise öğrencilerin kendi kendine keşifler yapmasını özendirmektir.
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi Buluş yoluyla öğretim stratejisinde özelden genele (tümevarım) yöntemi kullanılmaktadır, Öğretmen önce örnekleri sunar, öğrenci konu yapısını, fikirler arasındaki temel ilişkileri, ilkeleri ve özellikleri keşfedinceye kadar örneklerle çalışır. Öğretmenin görevi önceden hazırlanmış bilgiyi öğrenciye sunmak değil, öğrencinin kendi kendine öğrenebileceği ortamı oluşturmaktır.
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi Buluş yoluyla öğretim stratejisin üstünlükleri; Öğrenmeyi öğrenmede etkilidir, Sorun çözme becerisi geliştirir, Öğrenme sürecinde öğrenci aktiftir, Öğrenci etkinliğine dayalı olduğu için öğrenmenin kalıcılığı fazladır, Üst düzey bilişsel hedeflerin (uygulama, analiz, sentez vb.) kazanılmasında etkilidir, Sınıf içi etkileşimi artırmada etkilidir.
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi Buluş yoluyla öğretim stratejisin sınırlılıkları; Her konunun öğretimine uygun değildir, Öğretmenin ders öncesi kapsamlı bir hazırlığını gerektirir, Zaman alıcıdır, Sürecin sonunda öğrenciler istenen buluşa ulaşamayabilirler, Kavram ve ilkelerin öğrenilmesinde uygundur ancak olguların öğrenilmesinde uygun değildir.
Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi Buluş yoluyla öğretim stratejisin uygulama aşamaları; Öğretmen örnekleri sunar, Öğrenci örnekleri betimler, Öğretmen ek örnekleri sunar, Öğrenci ek örnekleri betimler ve öncekilerle karşılaştırır, Öğretmen zıt örnekleri sunar, Öğrenci örnekleri karşılaştırır, farklılıkları bulur, Öğretmen öğrencilerin ilişkileri keşfetmesine yardımcı olur, Öğrenci örnek ve örnek olmayan durumlar arasında ilişki kurar, Öğrenci bilgiye/ilkeye ulaşır, istenen tanımı yapar, Öğretmen örnek ister, öğrenci ek örnek verir.
Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi Öğrencilere araştırma etkinliklerini problem çözme yoluyla öğretmeyi hedeflemektedir. Amaç öğrencinin sadece var olan problemi çözmesi değil, ileride karşılaşacağı problemlerin çözümünü de öğrenmesidir. Bu yaklaşımda öğrenci bir problemle karşılaştığında problemi nasıl çözeceğini öğrenir, Öğretmen yol gösterici, yönlendirici rehber konumundadır. Öğrenciler her adıma aktif olarak katılırlar.
Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi Öğrenci bir problem durumuyla karşı karşıya getirilir, Öğrenci önce problemi fark eder, önemini kavrar, Problemin çözümü için geçici çözüm yolları (hipotezler) üretilir, Üretilen hipotezlerle ilgili veriler toplanır (literatür taraması, mülakat/görüşme, istatistiki belge inceleme vb.) Toplanan veriler hipotezlerle karşılaştırılarak veriler analiz edilir ve bir sonuca ulaşılır.
Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi Araştırma ve inceleme yoluyla öğretimde problem çözme basamakları; Problemi hissetme, fark etme, Problemi tanımlama ve sınıflandırma, Hipotez kurma, Veri toplama, Verilerin analizi ve hipotezlerin sınanması, Çözüme ulaşma, uygulama ve sonuçlandırma.
Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi Araştırma-İnceleme yoluyla öğretim stratejisin üstünlükleri; Problem çözme becerisi kazandırır, Öğrenci etkinliklerine dayalıdır, Öğrenme sürecinde öğrenci aktiftir, Bilimsel düşünme alışkanlığı kazandırır, Yaparak yaşayarak öğrenme olanağı sağlar, Bilişsel alanın üst basamaklarındaki (uygulama, analiz, sentez, değerlendirme) davranışları kazandırır, Neden sonuç ilişkilerini belirleme becerisi kazandırır.
Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisin sınırlılıkları; Her konunun öğretilmesinde uygun olmayabilir, Her yaş düzeyi için uygun olmayabilir, Zaman alıcıdır.
Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisin uygulama aşamaları; İlk adımda problem verilir, Problemler tahtaya yazılır ya da yansıtılır, Öğrencilere problem hakkında düşünmeleri için süre verilir, Hipotezler formüle edilir, Hipotezleri test etmek için veri toplanır, Veriler analiz edilir, hipotezler test edilir, Hipotezler destekleniyorsa etkinliklerin özeti yapılır, sonuçlar yazılır. Hipotezler desteklenmiyorsa, hipotezler yeniden düzenlenir.
KPSS-2010 Öğrencilerin önceki deneyimleri öğrenme-öğretme sürecinde temel alınır. Öğretmen, öğrencilerin olaylara farklı yönlerden bakmalarını sağlamak için onlara rehberlik eder. Öğrenci örneklerden genellemeleri kendisi yapar. Öğrenilenler farklı durumlara uygulanabilir. Sıralanan bu özellikler aşağıdaki öğretim yöntem, teknik ya da stratejilerinin hangisinden ortaya çıkar? Sunuş yoluyla öğretim Buluş yoluyla öğretim İş birliğine dayalı öğretim Tam öğrenmeye dayalı öğretim Programlı öğretim
KPSS-2011 Çağan Öğretmen, sosyal bilgiler dersine başlarken öğrencilerin “Yaşadığımız bölgede görülen doğal afetleri nasıl önleyebiliriz?” problemini tanımlamalarını sağlar. Öğrencilere, problemin geçici çözümünü bulmaları için sorular sorar, yönlendirmelerle hangi verileri nasıl toplayacaklarını buldurur. Öğrencileri beşerli gruplara ayırır ve verileri farklı şekilde toplamalarını ister. Elde edilen veriler karşılaştırılır ve yorumlanır. Bulgular birlikte değerlendirildikten sonra çözüm yolları üretilir ve uygulanır. Bu örnekte Çağan Öğretmen, dersinde hangi öğretim strateji, yöntem ya da tekniğini kullanmıştır? Deneye dayalı Buluş yoluyla Basamaklı öğretim Araştırma-inceleme Beyin Temelli
KPSS-2012
KPSS-2013
KPSS-2013