KURUMSAL DÖNÜŞÜM STRATEJİK PLANLAMA
STRATEJİK PLANLAMA Bir kurumun, iç veya dış değerlendirme sonuçlarına göre zayıf ve kuvvetli yönlerini, önündeki fırsat ve tehditleri belirlemesi, bunların ışığında kalitesini geliştirecek olan stratejilerini oluşturması, bu stratejileri ölçülebilir hedeflere dönüştürmesi ve performans göstergelerini belirleyerek onları sürekli izlemesi sürecidir.
STRATEJİK PLANLAMA? NİÇİN? Hizmetin planlı üretimi Kurumun bulunduğu nokta ile ulaşmayı istediği durum arasındaki yolu tarif etmesi Kurumun amaçlarını, hedeflerini ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri belirlemesi Kurumun bütçesinin ortaya konulacak amaç ve hedefler doğrultusunda hazırlanması Kaynak tahsisinin önceliklere dayandırılması Kaliteli yönetime araç oluşturması Gerçekçi olması Katılımcılığı sağlaması
STRATEJİK PLANLAMA Stratejik planlama, kurumun aşağıdaki 4 temel soruyu yanıtlamasına yardımcı olur: Neredeyiz? İç ve dış değerlendirme-SWOT- Nereye gitmek istiyoruz? Misyon, vizyon, ilkeler, amaçlar, hedefler Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz? Yöntemler Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz? İzleme Değerlendirme ve Performans Ölçümü
YASAL DAYANAK Bologna Süreci: 1999- 2010 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu: 10.12.2003 Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik: 26.05.2006 Yükseköğretim Kurumunda Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme (YÖDEK) Yönetmeliği: 20.09.2005
I. 1999- 2010: Bologna Süreci SİYASAL HEDEF (LIZBON STRATEJİSİ) TARİHSEL GELİŞİM SİYASAL HEDEF (LIZBON STRATEJİSİ) EĞİTİM ÖĞRETİM HEDEFİ YÜKSEK ÖĞRETİM HEDEFİ BOLOGNA SÜRECİ . Bologna Sürecinin, Avrupa birliği eğitim-öğretim sürecinin bir alt katmanı olduğunun verilmesi, . 2000 yılında strateji (Lisbon )belirleniyor . eğitim-öğretimin hedefe kilitlenmesi (Europe of Knowledge) 2000 yılındaki üye sayısının artması ile çok ciddi bir sıçrama kaydediliyor . İlk üç slide ın referansı: http://europa.eu.int/comm/education/policies/2010/et_2010_en.html
SİYASAL HEDEF (LİZBON) AB’nin, 2000 yılında yapılan LİZBON özel toplantısında aldığı stratejik karar: ‘AB sürdürülebilir ekonomik büyüme becerisi ile vatandaşlarına daha iyi iş/yaşam ve sosyal bütünlük sağlayarak dünya genelinde rekabetçi ve bilgiye dayalı bir ekonomiye sahip olmalıdır.’ Bu hedef Avrupa’nın, ABD Japonya, Çin gibi büyük ekonomilerle yarışmayı Avrupa’yı güçlendirmeyi içeriyor, orta ve yüksek öğretimde yapılması düşünülen reformlar, bu hedefi güçlendirici çok önemli bir unsur olarak görünüyor EHEA+ERA= Europe of Knowledge (üretilen bilginin topluma katkısının sağlanması)
EĞİTİM ÖĞRETİM HEDEFİ 2010 yılı itibariyle Avrupa, eğitim sistemi ve eğitim kalitesi ile dünyanın lideri olmalıdır. Bu hedef Avrupa genelinde eğitim sisteminin kökten reformunu gerektirmektedir. Her ülkedeki ulusal durum ve kültürle uyumlu olmak kaydıyla, Avrupa genelinde ortak deneyimlerin paylaşılması, ortak hedeflere yönelik işbirliği yapılması ve birbirinin deneyiminden faydalanılması suretiyle gerçekleştirilecektir. . Nasıl ki yükseköğretimin çıktısı sanayi ve hizmet sektörünün girdisiyse, yükseköğretimin girdisi orta öğretimin çıktısıdır. . Örnek: yabancı dil sorununun ortaöğretimde çözülmesi halinde, üniversitelerde hazırlık eğitimine gerek kalmaz. . learning outcome ve objectiveler belirlenirken tüm paydaşların görüşü alınmalı
YÜKSEK ÖĞRETİM HEDEFİ, BOLOGNA SÜRECİ Bologna Bildirisi Öncesi Erasmus Programı (1987) Bologna ‘Magna Charta Universitatum’(1988) Socrates Programı I (1995-1999) Sorbonne Bildirisi (1998) Bologna Süreci Bologna Bildirisi (1999) ‘Yeni güç’ (A New Impulse) Salamanca Kongresi (2001) ‘EUA’ (European Universities Association) Prague (2001) Graz Kongresi (2003) Berlin (2003) Bergen (2005) Bologna sürecinden öncede yüksek öğrenim konusunda çalışmalar, Avrupa birliği ve üniversitelerce yürütülüyor. Bologna ile bir atılım yapılmış olunuyor. Bologna sürecinde, Avrupa komisyonu yüksek öğrenimle ilgili bir çok projeyi finansal olarak destekliyor. Bir çok çalışma yapılıyor ve sonuçları paylaşılıyor. Ülkelerin her birinin bu çalışmalara katkıda bulunmaları mümkün. Biz yaptık sizde uygulayın gibi bir yaklaşım yok Slayt altı metinde ilk satır önce de olmalı. Son satırda siz de olmalı
Bologna Bildirisi 1999 29 Avrupa ülkesinde, Eğitim Bakanları seviyesinde onaylanan bildiride: Avrupa yüksek öğretim sisteminin uluslararası alanda rekabet edebilir bir düzeye yükseltilmesi, 2010’da Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı’nın oluşturulması/ bu süreçte iki yılda bir gelişmelerin ülkeler seviyesinde ve Avrupa genelinde izlenmesi (Trends Raporlarıyla) hedeflenmiştir. 29 Ülkenin, Yüksek Öğrenim yapılarının, birbirine yakınlaştıracak bir reformdur, Yalnızca politik bir açıklama değil, eylem planına dönüşen bir programdır, Sistematik izleme süreci vardır.
Bologna Bildirisi 1999 Kapsanan Konular (Aktivite Alanları) Kolay anlaşılır ve karşılaştırılabilir dereceler (Diploma Eki); Temel olarak üç seviye yüksek öğrenim: lisans, lisansüstü, doktora Ortak Kredi sistemi (ECTS) Öğrenci/Öğretim üyesi hareketliliği Kalite güvencesi konusunda işbirliği Yüksek öğrenimde Avrupa boyutu
BOLOGNA SÜRECİNDE ÜNİVERSİTELERDEN BEKLENENLER Bologna sürecine uyum kararlılığı, Bologna Sürecinin tanıtılması ve paydaşların sürece katılımının özendirilmesi, Üniversite içinde bir Bologna Süreci birim/çalışma grubu kurulması ve bu gruba yönetsel destek verilmesi, Bu amaçlar doğrultusunda stratejik planlama yapılması, Öğrenim Programlarının gözden geçirilmesi, Sürekli kalite iyileştirme mekanizmalarının kurulması, Bologna sürecine bütün programlar düzeyinde katılımın sağlanması
5018 Sayılı Kanun (Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu) Mali yönetim sisteminde stratejik planlama Performansa dayalı bütçeleme Orta vadeli program Orta vadeli mali plan Çok yıllı bütçeleme 10 Aralık 2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete
II. 5018 Sayılı Kanun Kanunda, kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir.
III.KAMU İDARELERİNDE STRATEJİK PLANLAMAYA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Yönetmelik stratejik plan hazırlamakla yükümlü kamu idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespiti ile stratejik planların kalkınma planı ve programlarla ilişkilendirilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesi amacı ile hazırlanmıştır. 26 Mayıs 2006 tarih ve 26179 sayılı Resmi Gazete
Yükseköğretimde Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme 25942 Sayı ve 20.09.2005 tarihli Resmi Gazete
AMAÇ: Avrupa yükseköğretimin güçlendirilmesi, Kalite düzeylerinin yükseltilmesi Kalite güvence sistemlerinin oluşturulması Yükseköğretim kurumlarının akademik ve idari hizmetlerinin kalite düzeylerinin iyileştirilmesi Bolognya Süreci kapsamında kalite güvencesi konusunda ülkeler arası işbirliğinin geliştirilmesi ve uluslar arası uyumun sağlanabilmesi
YÖDEK: Çalışmaları koordine etmek Yükseköğretim kurumlarında akademik değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmalarının yürütülebilmesine rehberlik etmek ADEK: Bir yükseköğretim kurumundaki akademik değerlendirme ve kalite geliştirme sürecinden sorumlu kuruldur
SÜREÇLER Yüksek Öğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Süreci Stratejik Planlama Süreci Kurumsal Değerlendirme Süreci Periyodik İyileştirme ve İzleme Süreci
1.Yüksek Öğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Süreci ADEK Kurulları ilgili yükseköğretim kurumunun stratejik planı doğrultusunda, akademik değerlendirme ve kalite geliştirme raporunu hazırlar ve yükseköğretim kurumunun üst kurullarına gönderir. Üst kurullar raporu onaylayarak YÖDEK’e gönderir. YÖDEK Üniversitelerden gelen raporları dikkate alarak Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Raporunu oluşturarak YÖK’e sunar. Bu süreç her yıl YÖDEK tarafından belirlenen prensipler ışığında tekrarlanır.
2.Stratejik Planlama Süreci Misyonunu ve vizyonunu belirlenmesi Temel değerlerini ve politikalarını belirlenmesi Kurumun değerlendirilmesi (Özdeğerlendirme ve çevre değerlendirme) Kısa, orta ve uzun dönemler için strateji ve amaçların belirlenmesi Stratejileri hayata geçirilebilmesi için hedeflerin ve performans göstergelerinin belirlenmesi Birimlerin faaliyet ve projelerinin oluşturulması Kaynak planlaması ve hedeflerin/faaliyetlerin/projelerin bütçelenmesi Dokümantasyonunun yapılması Senato ve yönetim kurulunun ortak sorumluluğunda hazırlanır ve yürütülür.
3.Kurumsal Değerlendirme Süreci Kurumsal değerlendirme süreci, yükseköğretim kurumunun kurumsal anlamda özdeğerlendirme ve çevre değerlendirmesini ve SWOT analizini kapsar. Kurumun periyodik performans değerlendirmesi Kurumun hedeflerini gerçekleştirme dereceleri Belirlenen stratejilerinin ve hedeflerin etkinliğinin belirlenmesi ADEK sorumluluğunda ve koordinasyonunda yürütülür.
4.Periyodik İyileştirme ve İzleme Süreci Yükseköğretim kurumunun (veya ilgili biriminin); Performans göstergelerinin kurum içinde sorgulanması ve ölçülmesi Performans düşüklüğü olan alanların belirlenmesi ve nedenlerinin araştırılması İyileştirmeye açık alanların belirlenmesi ve iyileştirme eylem planlarının oluşturulması İyileştirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi ve izlenmesi ADEK sorumluluğunda ve koordinasyonunda yürütülür.
Kalite Değerlendirme ve Geliştirme Kurulu Madde 8- Yükseköğretim kurumları kendi içlerinde akademik değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmalarından sorumlu, ADEK’i oluştururlar. Bu kurulun üye sayısı ve üyeleri, ilgili yükseköğretim kurumunun senatosu tarafından belirlenir. Kurul, başkan dahil, en az 9 en fazla 18 kişiden oluşur. Kurul üyeleri arasında; en az bir rektör yardımcısı, bir dekan, var ise bir enstitü müdürü, bir yüksekokul müdürü, bir meslek yüksekokulu müdürü, bir araştırma merkezi müdürü ile ilgili yükseköğretim kurumunun genel sekreteri ve öğrenci konseyi temsilcisi bulunur.
Çukurova Üniv. ADEK Üyeleri Prof. Dr Alper Akınoğlu: Rektör (Başkan) Prof. Dr İlhami Yeğingil: Rektör Yrd Prof. Dr. Vedat Peştemalci: Genel Sekreter Prof. Dr Nejat Erk: EUA Prof. Dr Tuncay Yılmaz: MÜDEK Üyesi Prof. Dr. Metin Kumlu: Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Aziz Ertunç: Fen Bilimleri Enstitü Müdürü Prof. Dr. Alaaddin Sabancı: Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. Gülhal Bozkır: SYO Yüksekokul Md Prof. Dr. Aysun Akyüz: UZAYMER Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nejat Narlı: Balcalı Hastanesi Kalite Birimi Prof. Dr. Haydar Şengül: Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rızvan Erol: Endüstri Mühendisliği Yrd. Doç. Dr Yakup Üstün: Diş Hekimliği kalite Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Ersin Akpınar: Balcalı Hast. Sürekli Kurumsal Gelişim Projesi Mehmet Kenan Can: Öğrenci Konseyi Başkanı
Yükseköğretim kurumlarının ilgili yönetmelik ve YÖDEK tarafından hazırlanan ‘’Yükseköğretim kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Rehberi’’ çerçevesinde hazırlanan ve Kasım 2006 tarihinde YÖK başkanlığına sunulacak olan Üniversitemizin ‘’Stratejik Planlarına esas teşkil eden 2005 yılı ‘’Kurumsal Değerlendirme’’ sonuçlarını içeren rapor gönderilmiştir.