İKS İLKÖĞRETİM KURUMLARI STANDARTI

İKS, okulda çocuğa yönelik sunulan her türlü hizmete ilişkin verilerin Millî Eğitim Bakanlığına bağlı tüm ilköğretim okulları ile ilçe, il ve merkezi düzeyde MEBBİS dahilinde e-okul destekli bir yazılım aracılığıyla toplanmasını, analiz edilmesini ve değerlendirilmesini sağlayacak bir iç denetim ve öz değerlendirme sistemidir.

Bu çalışmayla ilköğretim kurumlarındaki eğitim ve öğretim sürecine ilişkin olarak rutin aralıklarla yapılacak sürekli izleme ve öz- değerlendirme sonucunda ortaya konacak bulguların okul, ilçe, il ve ülke ölçeğinde yapılacak geliştirme ve iyileştirme çalışmalarına yön vermesi beklenmektedir

Okula çocuktan doğru bakarak, eğitim hizmeti talebi ve arzı arasında bütünleştirici bir katalizördür.  İlköğretim kurumları için öz- değerlendirmeye dayalı olarak bir ihtiyaçları belirleme, kaynakları yönlendirme, planlama, izleme ve geliştirme temelinde kullanılacak bir araçtır.

Temel odağı ve merkezi çocuktur. Toplumsal cinsiyete Eğitimde dezavantajlı çocukların eğitim ve gelişim hakları ile uygulamalarına duyarlıdır.

Eğitim sisteminin temel hedefleriyle tutarlıdır. MLO (Müfradat Laboratuar Okulları) ve Planlı Okul Gelişimi, Öğrenci Merkezli Eğitim, Okulda Performans Yönetimi, Öğretmen Yeterlikleri ve Okul Temelli Mesleki gelişim, TKY çalışmalarını kapsar ve çocuk odaklı olarak bütünleştirir

“Oysa öğrencilik, çocuğun sosyal rollerinden (sadece) biridir . “Oysa öğrencilik, çocuğun sosyal rollerinden (sadece) biridir. Okullar açısından öğrencilik; çocuğun var oluşunun tek tanımlayıcısı olmamalıdır

Çocuğun sağlıklı gelişimi ve eğitimini sağlamadaki yeterliliklerinin geliştirilmesini temel alır.

İKS’ NİN İLKELERİ

İKS  Okulların rekabet etmesini sağlamaz.  Bir ödül ve ceza sistemi değildir.  Sürdürülebilir bir sistem olup bir proje değildir.  TKY ve OGYE’nin alternatifi değildir.  Okulu olduğundan daha iyi ya da daha kötü göstermez.  “İKS bir sıralama veya yargılama aracı değildir!..”

Çocuk haklarına duyarlılık İKS’ NİN İLKELERİ Çocuk haklarına duyarlılık Katılımcılık Geliştirme odaklılık ÇOCUK ODAKLILIK Ölçülebilirlik Kanıt tabanlılık İKS Temelini çocuk hakları sözleşmesi ile temel eğitim kanunu, eğitim kanunu gibi yasal metinlerden alır ve bu dayanaklarda geçen eğitime erişim, eğitim hakkı, dezavantajlı çocukların eğitim hakları gibi uygulamalara dayanılarak geliştirilmiştir. Katılımcılık: Yapılan değerlendirme çalışmaları tüm paydaşların katılımıyla gerçekleşir (çocuk, veli, öğretmen, yönetici) Kanıt tabanlılık: Kurumun mevcut durumunu ifade eden gözlenebilir ve ölçülebilir somut verilere dayalı olarak çalışır. Eğitim sisteminin temel hedeflerini, eğitim uygulamalarını destekleyicilik: İKS eğitim sisteminin çağdaş uygulamalarına (öğrenci merkezli eğitim, dezavantajlı grupların eğitim hakları vs.) aracılık eder. Tutarlık: Kurumlarda uygulanmakta olan diğer STRATEJİK PLANLAMA, TKY, OTMG gibi uygulamalara veri tabanı sunar ev bunlarla bütünleşir. Ölçülebilirlik: İKS yazılımında yer alan mevcut durumlar ve performans göstergeleri ile kurumun durumu kanıta dayalı olarak ölçülmektedir. Geliştirme odaklık: İKS’nin var olma amacı kurumsal gelişimin sağlanmasıdır. Tutarlılık Eğitim sisteminin temel hedeflerini, eğitim uygulamalarını destekleyicilik

İKS İLKELERİNİN AÇILIMI* 1 Çocuk haklarının, çağdaş eğitim ve gelişimsel yaklaşımın uygulamaya yansıtılmasına aracılık eder. 2 Temel odağı ve merkezi çocuktur. 3 Toplumsal cinsiyete, dezavantajlı çocukların eğitim ve gelişim hakları ile uygulamalarına duyarlıdır. 4 Eğitim sisteminin temel hedefleriyle tutarlıdır. 5 Planlı Okul Gelişimi, Öğrenci Merkezli Eğitim, Okulda Performans Yönetimi, Öğretmen Yeterlikleri ve Okul Temelli Mesleki gelişim, TKY çalışmalarını kapsar ve çocuk odaklı olarak bütünleştirir. 6 MEB Temeleğitim Genel Müdürlüğü’ nün görev kapsamındaki kurum tiplerine ve hizmet türlerine yöneliktir ve ilköğretim kurumlarının görev, yetki ve sorumluluklarıyla örtüşür. 7 İlköğretim kurumlarının, çocuğun sağlıklı gelişimi ve eğitimini sağlamadaki yeterliliklerinin geliştirilmesini temel alır. 8 İlköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, yönetim ve destek uygulamalarının gelişimi için, yerel, bölgesel farklılıkların ötesinde, ulaşılacak hedef ve sonuçlar açısından bir taban ve temel sunar. 9 Okula çocuktan doğru bakarak, hizmet alımı ve hizmet sunumu arasında bütünleştirici bir katalizördür. 10 İlköğretim kurumları için öz-değerlendirmeye dayalı olarak bir ihtiyaçları belirleme, kaynakları yönlendirme, planlama, izleme ve geliştirme temelinde kullanılacak bir araçtır. 11 Hizmetler, süreçler, yöntemler ve bunların çıktılarını; çocukların eğitimlerine, gelişimlerine ve yaşamlarına olan destek ve katkıları oranında anlamlı olan araçlar olarak ele alır.

Dezavantajlı Risk Altındaki Çocuklar Gelişim Hakları Çocuk Hakları Temel Odak Çocuk İKS okulda çocuğa odaklanır. Çocuk haklarının okulda her boyutta uygulamalara yansıtılmasını temel alır. Eğitim ve gelişim haklarının kullanımında, toplumsal cinsiyete dayalı engellerin ortadan kaldırılmasını, dezavantajlı çocuklar dahil tüm çocukların eğitim ve gelişim olanaklarına tam erişimini hedefler. Çocukların dezavantajlarının eğitim ve gelişimlerine olumsuz etkilerinin elimine edilmesini amaçlar. Toplumsal Cinsiyet Dezavantajlı Risk Altındaki Çocuklar

Kapsama, Çocukla bütünleşme TKY Çalışmaları Okul Temelli Mesleki Gelişim Kapsama, Çocukla bütünleşme Planlı Okul Gelişimi Öğretmen yeterlilikleri İKS Bakanlık tarafından geçmiş yıllarda gerçekleştirilen birçok çalışmanın içeriğini de kapsayacak ve bunları bütünleştirecek biçimde yapılandırılmıştır. Bu kapsamda yararlanılan başlıca çalışmalar şunlardır; * Planlı Okul Gelişimi çalışmaları * Öğrenci Merkezli Eğitim çalışmaları * Öğretmen Yeterlikleri, * Okul Temelli Mesleki Gelişim ve * Okulda Performans Yönetimi çalışmaları ile * Toplam Kalite Yönetimi çalışmaları, Çocuk Dostu Okul çalışmaları zemininde bütünleştirilmiştir. Öğrenci Merkezli Eğitim Okulda performans Yönetimi

İKS’ NİN FELSEFESİ

Sisteme Getireceği Yenilikler Merkezi ve yerel düzeydeki kurumlar kendi öz değerlendirmelerini yaparak öz denetim mekanizmalarını hayata geçirecektir. İKS Okul aktörleri (çocuk, öğretmen, veli, yönetici) okulun değerlendirmesinde etkili olacaktır. Eğitime etki eden her türlü kaynağın mevcut durumlarının tespitinin yanı sıra bu kaynakların eğitimde ne derece etkili olarak kullanılabildiği ilk defa sistematik olarak ölçülecektir.

Eğitim hakkı İKS’ NİN TEMELİNDE EĞİTİM HAKKI VARDIR. Temel insan hakkıdır Herkesin hem eğitim alma hakkını ifade eder Vazgeçilemez bir haktır Eğitim hakkı Herkesin eğitim sürecinde sahip olacağı hakları ifade eder Devredilemez bir haktır İKS’ nin Felsefesi Eğitim hakkı, ayrım gözetilmeksizin herkesin sahip olması gereken, vazgeçilemez ve devredilemez bir haktır. Bir insan hakkı olarak eğitim hakkı, başta çocuklar olmak üzere herkesin, hem eğitim alma hakkını, hem de eğitim sürecinde sahip olacağı hakları ifade eder. İnsan hakları, insanların doğuştan sahip oldukları, vazgeçilemez, devredilemez ve yadsınamaz haklar olarak tanımlanır. Eğitim hakkı, bir insan hakkı olarak, ulusal ve uluslararası hukuk düzeyinde tanımlanmakta ve koruma altına alınmaktadır. Bu nedenle, eğitim hakkına ilişkin sahip olunan hakların kullanılmasında, ulusal ve uluslararası hukukun birlikte değerlendirilmesinde yarar bulunmaktadır. Eğitim hakkı, ile ilgili olarak İKS ilköğretim kademesine odaklanmakta ve buna bağlı olarak ilköğretimde uyulması gereken ilkeleri vurgulamaktadır. Hukuk normlarıyla güvence altına alınmıştır Ulusal ve uluslar arası hukuk birlikte değerlendirilmelidir. İnsanların doğuştan sahip oldukları haklardandır

Hak temelli eğitim anlayışı 1- Çocukların gördükleri öğrenimin niteliğinin artırılmasını, 2- Çocukların kişiliklerinin tam geliştirilmesini, 3- Eğitim çalışanlarının mesleki ve kişisel gelişimini, 4- Okulun kurumsal gelişimi 5- Okul aile ve çevre işbirliğini 6- İletişiminin iyileşmesini sağlar. İKS temelli uygulamalarla hak temelli anlayış eğitim çalışanlarına kendilerini ve okullarını geliştirmek için ihtiyaç duydukları olanak ve fırsatlar yaratılmaya, yönetim destek sistemleri kurulmaya çalışılmaktadır. Bu olanak ve fırsatların yaratılması ile yönetim destek sistemlerinin kurulması eğitim çalışanlarının hakkı her düzeydeki yönetim kademelerinin ise sorumluluğu bağlamında yer almaktadır.

İKS’ nin yapısı İKS, dinamik bir yapı arz etmesinden dolayı yeniliklere uygun olarak sürekli kendini geliştirecektir. İlk defa diğer okul aktörleri (veli, öğrenci, öğretmen) okulun değerlendirmesinde etkili olacaktır. Velilerin de okulun kaynaklarından yararlanmasını destekleyen bir oluşum olduğundan okul ve toplum bütünleşmesini de desteklemektedir. Sistem dinamik bir yapı arz etmesinden dolayı yeniliklere uygun olarak sürekli kendini geliştirecektir. Ayrıca ilk defa diğer okul aktörleri (veli, öğrenci, öğretmen) okulun değerlendirmesinde etkili olacaktır. Velilerin de okulun kaynaklarından yararlanmasını destekleyen bir oluşum olduğundan okul ve toplum bütünleşmesini de desteklemektedir.

Eğitim Öğretime Erişim Okul Liderliği Yönetim Etkili Eğitim Öğretim Eğitim Öğretime Erişim Okul Liderliği Yönetim ve Katılım İKS Güvenlik ve Koruma Sağlık ve beslenme İlköğretim Kurumları Standartları okullarımızda çocuk dostu öğrenme ortamlarının oluşturulabilmesi ve yapılan tüm faaliyetlerin çocukların yüksek yararı gözetilerek yürütülmesi için; Okul Liderliği ve Yönetime Katılım, Eğitim Öğretime Erişim, Etkili Eğitim Öğretim, Sağlık ve Beslenme, Güvenlik ve Koruma, Eğitim Öğretim Süreçlerinde Toplumsal Cinsiyete Duyarlılık esaslarına dayanmaktadır. İKS, okullarımızda çocuk dostu öğrenme ortamlarının oluşturulabilmesi ve yapılan tüm faaliyetlerin çocukların yüksek yararı gözetilerek yürütülmesi için yukarıdaki esaslara dayanır.