Sağlıkla ilgili önlemler alma Sağlık eğitimi verme Sağlık kontrolleri ve tarama yapma Tedavi hizmetleri Parasal yardım hizmeti Ek görev iş bulma Barınma hizmetleri Beslenme hizmetleri Ulaşım hizmetleri Psikolojik danışma hizmetleri Oryantasyon hizmetleri Bireyi tanıma hizmetleri Bilgi toplama ve yayma hizmeti Yöneltme ve yerleştirme hizmeti İzleme ve değerlendirme hizmeti Başarısızlığı giderici yetiştirme çalışmaları Özel yetenekleri geliştirme çalışmaları İhtiyaca göre gerekli hazırlık kursları Boş zaman eğitimi verme Boş zamanları değerlendirme olanakları hazırlama İlgilere göre çeşitli etkinlikleri planlama ve yürütme
Rehberlik Hizmeti Rehberliğin Tanımları 1- Rehberlik, seçimler ve uyum kurmada problem çözmede bir kişinin diğerine verdiği yardımdır. 2- Rehberlik, problem çözülebilmesi, bağımsız hale gelebilmesi ve içinde yaşadığı toplumun sorumlu bir üyesi olabilmesi için bireye verilen yardım sürecidir. 3- Rehberlik,demokratik ortam içinde bireyin kapasite ve yeteneklerini en uygun biçimde geliştirmeyi amaçlayan ve uzman kişilerce verilen tüm eğitim programının bir parçası olarak sunulan hizmettir 4- Rehberlik, kendini anlaması, ev, okul ve topluma en iyi uyum yaparken kendi kendini yönetebilmesi için bireylere yardım etme sürecidir.
Rehberliğin Temel Özellikleri Rehberlik bir süreçtir Bireye yardım etme sürecidir Bireye yöneliktir Bilimsel ve profesyonel bir yardımdır Bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım etmeyi içerir.
Rehberliğin Amacı Bireyin kendini gerçekleştirmesi ****Kişini tüm potansiyelini kullanabilmesi, yeteneklerini geliştirmesi, kendini yaratıcı ve üretken bir biçimde ortaya koyabilmesidir.
Rehberliğin İlkeleri Demokratik ve insancıl bir anlayış Bireysel farklara saygı Gönüllülük, gizlilik ve süreklilik Tüm öğrencilere yöneliktir Hizmetler; planlı, programlı, örgütlenmiş ve profesyonel düzeyde sunulur
Bireyim “tüm yönleri” ile gelişmesi-kendini gerçekleştirmesi Öğrenciyi merkeze alır Bireyin kendini tanıması ve kendi kendine yeter hale gelmesidir Ortak bir anlayış ve işbirliği (okul-aile-öğrenci) Her okulun amaç ve ihtiyaçlarına göre sunulur. Çevrenin özellik ve olanakları ile öğrencinin özellik ve ihtiyaçlarını göz önüne alır Öğretim ve rehberlik hizmetleri birbirlerini tamamlayıcı nitelikte olmalıdır.
Rehberlik Hizmeti Kapsamı Psikolojik danışma hizmetleri Bireyi tanıma hizmetleri Oryantasyon hizmetleri Bilgi toplama ve yayma hizmeti Yöneltme ve yerleştirme hizmeti İzleme ve değerlendirme hizmeti Müşavirlik (konsültasyon)hizmetleri Araştırma hizmetleri Okul Pdr programı hazırlama Anne babalara rehberlik hizmetleri Çevre ile ilişkiler Doğrudan hizmetler Dolaylı hizmetler
1- Psikolojik Danışma Hizmeti
Psikolojik danışma “bireyin karar verme ve problem çözme ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan psikolojik yardım ilişkisidir. Psikolojik danışma, biri danışman ya da terapist, diğeri danışan olmak üzere iki kişi arasında yüz yüze kurulan bir ilişkidir. Psikolojik danışma sürecinin esası danışanın davranışını değiştirmektir.
Psikolojik danışma ilişkisi gönüllülüğe dayanan bir ilişkidir. Psikolojik danışma ilişkisi danışman ile danışan arasında kurulan psikolojik ve terapötik bir ilişkidir. Psikolojik danışma ilişkisi özel ve gizli bir ilişkidir. Psikolojik yardım bilimsel ve profesyonel bir yardımdır.
Psikolojik danışmanın terapötik koşulları Empati Koşulsuz kabul Saygı Saydamlık İlişkinin şimdi ve buradalığı kendini açma yüzleştirme Tepkisel boyut Eylem boyutu
2-Bireyi Tanıma Hizmetleri Bireyin yetenekleri,özellikleri, güçlü ve sınırlı yönleri, beklenti ve idealleri, ailevi koşulları, başarı durumu, ilgileri vb. yönleri hakkında çeşitli bilgiler onun gelişimini izlemek ve ona yardımcı olmak için gereklidir. *****Bireyi tanımada amaç, bireyin kendini tanıması, kendi özellikleri hakkında bilinçlenmesi,kendini zayıf ve kuvvetli yönleriyle görüp kabul etmesini sağlamaktır.
3- Oryantasyon Hizmeti Oryantasyon hizmeti, öğrencileri yeni bir duruma ve yeni ortama alıştırma amacına yöneliktir. ***Oryantasyon hizmeti kapsamında, okula yeni gelen öğrencileri karşılama, okulu ve birimleri tanıtma,sınıf geçme ve devam yönetmeliği ile ilgili bilgiler verme, kütüphane, yemekhane, ulaşım vb. olanaklar hakkında açıklamalar yapma ve nasıl yararlanacaklarını gösterme, okuldaki etkinlikler ve öğrenci kulüpleri hakkında bilgiler verme gibi faaliyetler yer alır.
4-Bilgi Toplama ve Yayma Hizmeti Öğrencinin gerek duyabileceği her türlü bilgiyi onun yararlanmasına sunmak için yapılan çalışmalardır. Örneğin, seçmeli derslerin içeri amacı kazandıracağı nitelikler hakkında bilgi verme, temel eğitim sonucunda gidebileceği liseler, üniversite, okuldaki ya da çevredeki kültürel etkinlikler, yardım hizmetleri, part -time iş olanakları gibi konularda öğrenciye bildiler sunma bu kategoriye girer.
5-Yöneltme ve Yerleştirme Öğrencinin kendine uygun bir eğitim kurumuna, branşa, işe ya da mesleğe yönelmesi ve bu konuda yerleşmesi için yapılabilecek yardım hizmetleri bu guruba girer. *****Ayrıca öğrencinin okul içi ya da dışı bir sosyal etkinliğe yönelmesi, psikolojik danışma hizmetinden yararlanması için teşvik edilmesi, seçmeli derslerden kendi gelişimine yardımcı olacak olanları seçmesi, eğitim sırasında uygun kısa süreli iş, staj uygulama alanlarına yönelmesi ve yerleşmesine yardım edici bütün çalışmalar bu hizmetlerin içine girer.
6-Müşavirlik Hizmetleri Psikolojik danışmanlık ve rehberlik bir ekip işidir anlayışına dayalı olarak öğrencinin gelişimi ve değişimi için okul aile çevre ile işbirliği yapma işidir.
7- İzleme ve Değerlendirme Hizmeti Öğrencilerin yapılan rehberlik sonucunda yerleştiği program, etkinlikler, üst okullar ya da iş ve meslek alanlarındaki başarı durumlarının yaşadıkları uyum güçlüklerinin incelenmesi, yapılan psikolojik danışmanın etkililiğinin takip edilmesi gibi durumlar izleme çalışmasıdır.
Psikolojik Danışma ve Rehberlikteki Yanlış İnanışlar
1-PDR hizmetleri bireye bilgi aktarılmasına yönelik hizmetlerdir. Karşılıklı güven ve etkileşime dayalı bir yardım sürecidir. Bilgi verme hizmetlerinden sadece biridir.
2-PDR hizmetleri, her koşul ve durumda bireyi korur, kollar. Birey güçlüdür ve her sorununu çözebilecek güç ve donanıma sahiptir. PDR hizmetleri, kişinin sorunlarını çözmesine yardımcı olacak “gizilgücünü” ortaya çıkarmak esastır.
3-PDR hizmetleri bireyin sadece duygusal yanı ile ilgilenir. Duygusal süreçler temeldir. Ancak hizmetlerde, bireyin bütün olarak gelişimi hedeflenir.
4- PDR hizmetlerinde kullanılan tüm yöntem ve teknikler, amaçtır. Kullanılan, anket, test ve testdışı yöntem ve teknikler bireyin kendini tanıması için kullanılan araçlardır. Bilgilerin depolanması yerine, bireylerle paylaşılması gereklidir.
5- PDR hizmetleri, bir öğrenme konusu ya da derstir. Amaç bilgi vermek ya da bir şeyler öğretmek değil, bilginin kaynağına ulaşabilmesi için bireye yardımcı olmak, yönlendirmektir. Rehberlik saatleri, rehberlik hizmetlerine yönelik olarak programa konulmuştur. Amacı, sınıf rehber öğretmenlerinin rehberlik servisi ve hizmetleri konusunda öğrencileri bilgilendirmektir.
6- Rehberlik bir disiplin görevidir, öğrencinin cezalandırılmasında danışılacak kaynaktır. Disiplinde sorgulama, eleştirme, yargılama ve cezalandırma vardır. Bunlar rehberliğin “bireyi kabul” ilkesine uygun değildir.
7- PDR hizmetleri, her türlü sorunu çözebilecek güce sahiptir. Rehberlik hizmetleri bir süreçtir. Bu süreçte yardımın etkili olabilmesi, veli ve okulun olduğu kadar öğrencinin de istekli ve gönüllü olmasına bağlıdır.
8- PDR hizmetleri, sadece sorunlu öğrencilere verilen bir yardımdır. PDR, sadece psikolojik ya da duygusal sorunlarla ilgilenmez. Öğrencinin meslek, eğitim, gelişim ve şimdi/gelecek ile ilgili ihtiyaç duyduğu her türlü bilgiyi ona sağlar.
9- PDR hizmetleri, öğüt verme temellidir. PDR hizmetlerinde bireyin kendini tanımasına yardımcı olmak ve böylelikle de “kendini gerçekleştirmesi” amaçlanır.
10- PDR hizmetleri, sadece psikolojik danışmanlar tarafından verilen bir hizmettir. PDR hizmetleri okul PDR uzmanı tarafından planlanır, program oluşturulur. Bu plan ve programın uygulanması, yönetici, öğretmen ve aile ile işbirliğini gerektirir.