Strateji Geliştirme Başkanlığı STRATEJİK YÖNETİM ve PLANLAMA
5018 sayılı kanunun 9.maddesi ve MEB 2013/26 nolu genelge
Stratejik Yönetim Strateji: Önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için izlenen yol.
Stratejik Yönetim Stratejik Yönetim: Okulun mevcut durumu ile varoluş gerekçesinden hareketle ve geleceğe dönük bir bakış açısını içerecek şekilde uzun vadeli amaç ve hedefler doğrultusunda hazırlanması, uygulanması ile sonuçlarının izlenerek değerlendirilmesidir.
Stratejik Yönetim Stratejik Plan: Bulunduğumuz nokta ile ulaşmayı arzu ettiğimiz durum arasındaki yolu tarif eder. 2015 2019 2016 2017 2018
Stratejik Planlama Yapılırken Şu Sorulara Yanıt Aranacaktır: NERDEYİZ ? sorusuna cevap aramak üzere kuruluş içi ve dışı etkenlerin incelenmesine yönelik durum analizinin genel çerçevesi verilmektedir NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ sorusu çerçevesinde kuruluş için misyon, vizyon, değerlerler, amaç, hedef ve stratejilerin belirlenmesi konusunda temel kavram ve yaklaşımlar anlatılmaktadır. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ ? sorusu kapsamında uygulama stratejisi geliştirme konusu işlenmektedir. Belirlenen hedefler doğrultusunda temel faaliyet ve projelerin şekillendirilmesi ve stratejik planın bütçe süreci ile ilişkisi ele alınmaktadır. BAŞARIYI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİZ sorusuna yönelik olarak izleme ve değerlendirme faaliyetlerinin sistematik bir şekilde yürütülmesi konusunda bir çerçeve sunulmaktadır
Stratejik Planlama Süreci Tarihçe Yasal Yükümlülükler Ürün/Hizmetler Kurum İçi ve Çevre Analizi GZFT (SWOT) Analizi Paydaş Analizi DURUM ANALİZİ NEREDEYİZ Kuruluşun varoluş gerekçesi Temel İlkeler MİSYON VE İLKELER NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? Arzu edilen gelecek VİZYON Orta vadede ulaşılacak amaçlar Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler AMAÇLAR VE HEDEFLER Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri Eylem Planları Maliyetlendirme STRATEJİLER FAALİYETLER PROJELER GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? Raporlama Karşılaştırma İZLEME BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİRİZ? Geri besleme Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans göstergeleri Performans Yönetimi DEĞERLENDİRME VE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ
Stratejik Planın Önemi Özel işletmelerde üst düzey yöneticiler ve ortaklıkta en çok hisseye sahip olan hissedarlar stratejik planlama faaliyetlerine etkin bir şekilde katılırken ve elde edilen stratejik planın organizasyonun tüm faaliyetlerini yönlendirme imkanına sahip iken, bir kamu hizmeti sunan okullar için aynı durum söz konusu değildir. Yukarıda belirtildiği gibi yalnızca üst düzey yöneticilerin katılımıyla bir okul sistemi için yapılan stratejik planın başarılı olacağı beklenmemelidir. 8
Stratejik Plan Günü kurtarmaya yönelik değildir, Gelecek yönelimlidir. Bir şablon değildir, kurumsal kültür farklılığına ve çevreye göre farklıklar gösteren özgün bir belgedir. Salt bir belge değildir. Katılımcılık esas alınarak hazırlanır ve uygulamanın tüm adımlarını kapsar ancak önemli olan belgenin hazırlanması değil sahiplenilerek hayata geçirilmesi sürecidir. Sadece bütçeye dönük değildir. Plan bütçe sürecini de içermekle birlikte bütçeden yola çıkılarak veya bütçeyi hazırlamak için hazırlanan değil, bütçeyi yönlendiren bir yapıdadır. 9
Stratejik Planın Önemi Kalkınma Planları, Hükümet Programları ve diğer üst belgelerle kurum işlevleri arasında doğrudan bir bağ kurar, Plan-Bütçe bağını kurarak gerçekçi bütçe talepleri ve mali disiplini sağlar, Kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılmasına yardımcı olur, İç ve Dış paydaşların amaçlar etrafında birleşmesini katılımcılıkla sağlayarak, kurumun var oluş amacına yönelmesine katkıda bulunur. Kurumun çevresiyle olan iletişimini ve iş birliğini artırır, Girdi odaklı değil sonuç odaklıdır. Yapılan her faaliyetin raporlanmasını sağlayarak performans denetimi yapılabilmesine olanak sağlar ve hesap verme sorumluluğunun kurumsal kültür haline gelmesine katkıda bulunur. 10
STRATEJİK YÖNETİM SİSTEMİ PLAN MİSYON VİZYON TEMEL DEĞERLER STRATEJİK AMAÇ ( UZUN VADELİ ) STRATEJİK HEDEF ( ORTA VADELİ ) PERFORMANS PROGRAMI PERFORMANS GÖSTERGELERİ PERFORMANS HEDEFİ ( YILLIK ) FAALİYET VE PROJELER İZLEME FAALİYET RAPORU (PB değerlendirmesidir) DEĞERLENDİRME GÖZDEN GEÇİRME 11
5018 sayılı Kanunda Stratejik Plan: “Kamu idarelerinin; Orta ve uzun vadeli amaçlarını, ilke ve politikalarını, (Misyon-Vizyon-Temel Değerler-SAM-Politikalar) hedef ve önceliklerini, (Stratejik Hedefler) performans ölçütlerini, (Göstergeler-PH-PG) bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile (stratejiler) kaynak dağılımlarını (maliyetlendirme) içeren plan” olarak tanımlanmıştır 12
Stratejik Planlama Süreci Hazırlık Çalışmaları Durum Analizi Stratejik Plan (5 Yıllık/ 2015-2019) Performans Programı (1 Yıllık) Faaliyet Raporu (1 Yıllık) 13