EPİTELYAL TÜMÖRLER

EPİTEL TÜRLERİ Yassı Epitel - Keratinize - Keratinize olmayan Prizmatik (Kolumnar, Silindirik) Epitel Kübik Epitel Değişici (Ürotelyal,Transizyonel) Epitel

GENEL ÖZELLİKLER Epitel hücreleri birbirine çok benzeyen hücrelerden oluşur Aralarında herhangi bir bağ olmaksızın bir araya gelerek kümeler, kordonlar ve adenoid (glandüler) yapılar oluştururlar Gelişimleri için mutlaka bir bağ dokusuna gereksinim duyarlar

EPİTELYAL TÜMÖRLER Benign epitelyal tümörler Malign epitelyal tümörler

BENİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER

Benign Epitelyal Tümörler Papillom Polip Adenom

Benign epitelyal tümör PAPİLLOM Epitel ya da mukoza yüzeylerinde Benign tümöral gelişim Benign epitelyal tümör

PAPİLLOM Makroskopik ve mikroskopik olarak; - Mukoza yüzeyinden dışarı doğru - Saplı ya da sapsız - Belirgin parmaksı ya da siğilimsi çıkıntılar

PAPİLLOM Yüzeyde tümörün köken aldığı epitelin proliferasyonu Epitel altında; - Fibröz bağ dokusu stroma - Kan damarları - İnfekte ise iltihabi hücreler

PAPİLLOM Papillomlar yüzeydeki epitelin tipine göre farklılıklar gösterir: Yassı epitel papillomu Değişici epitel papillomu

Yassı epitel papillomu Başta deri olmak üzere yassı epitel ile döşeli dokularda Gerçek ya da infeksiyona sekonder (örn. HPV) Yüzey epiteli kalınlaşmış ve keratinize Aşırı keratinize ise “deri boynuzları” o.b. Pigmente o.b.

Değişici epitel papillomu Üriner sistemde ve özellikle mesanede Papillomlar daha uzun ve çevre epitele göre daha yüksek Normal değişici epitel ile döşeli, çok sayıda dallanmalar yapan dar stromalı parmaksı tümöral oluşumlar

Papillomlar ve Malignite Papillomlar düşük de olsa malignleşme eğilimi gösterebilirler Bu dönüşümün göstergesi papillomların sap kısmında malign epitel hücrelerinin görülmesidir

Polip Terminoloji olarak çok oturmuş bir kavram değil Polip yüzey epiteli üzerinde çıkıntı ve kabarıklık yapan tüm nodül ya da kitle lezyonlarına verilen genel addır

Polip Yüzey epitelinden dışarı doğru büyüyen her tümöral, iltihabi, ve hiperplastik gelişme için kullanılan bir terimdir. Bu nedenle polipler - Hamartomatöz ve benign (GİS deki hiperplastik polipler, nazal polip, derinin fibroepitelyal polipi gibi) - Displastik ve premalign olabilir (Kolonun adenomatöz polipleri gibi)

Polip Saplı ya da sapsız olabilir Saplı ise PEDİNKÜLLÜ Sapsız ise SESİL

Adenom Salgı yapan glandüler epitelden, ekzokrin ya da endokrin organların asini ya da duktus hücrelerinden köken alan benign epitelyal tümör Histolojik görünüm ve salgı fonksiyonları bakımından istisnalar olsa da köken aldıkları dokuya büyük benzerlik gösterirler

Adenom Solid organlarda ve bez dokusu içinde oluşan adenomlar genellikle kapsüllü (örn. tiroid adenomu) Barsak epiteli gibi glandüler yüzeylerden köken alanlar ise lümene doğru polipoid ya da saplı yapıdadır (tübüler adenom, villöz adenom)

Adenom Bez epitel hücrelerinin proliferasyonları, kümeler oluşturmaları ve bu kümelerin ortasında lümen varlığı ile karakterli Lümende salgı birikimi olabilir Adenomlar normal bezde bulunan boşaltıcı duktus sistemine sahip değildir.

Adenom Bazı adenomlar ise köken aldıkları dokuya benzemeyebilir (örn. overin müsinöz adenomu) Eğer adenom içindeki salgı fazla olursa, bez epitelini basınç atrofisi ile yassılaştırır. Lümen çok genişler ve kistik bir hal alır. Bu adenomlara kist adenom denir. Kist içindeki epitelde papiller yapılar varsa papiller kist adenom denir

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER KARSİNOM terimi bu tümörlere özgüdür. Oldukça sık görülen ve tehlikeli tümörlerdir. Normal dokuyu işgal ederek hasar oluşturmaları ve metastaz yapmaları nedeniyle benign epitelyal tümörlerden ayrılırlar

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER Makroskopik ve mikroskopik görünümleri benign tümörlerden farklı Kesit yüzeyleri hücresel elemanlardan zengin oldukları için gri-beyaz renkli, düzensiz sınırlıdır

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER Normal dokuda hasar Pleomorfizm ve Anaplazi Yüksek gelişme hızı ( Mitotik hız ve atipik mitoz varlığı) Metastaz (genellikle lenfatik yolla)

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER Stroma özellikleri: - Nekroz ve kanama alanları - Desmoplazi

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER Tümörde stroma az, hücre çok ise tümöral alan yumuşak ve beyin dokusu kıvamında Medüller karsinom Tümörde fibröz stroma fazla hücre sayısı az ise tümöral alan sert ve beyaz renkli Skirröz karsinom

MALİGN EPİTELYAL TÜMÖRLER Yassı hücreli karsinom Bazal hücreli karsinom Adenokarsinom Değişici epitel hücreli karsinom (Ürotelyal karsinom

Yassı Hücreli Karsinom Yassı epitel ile döşeli dokularda (deri, dudak özefagus, anüs, oral kavite, larinks gibi) Skuamöz metaplazi zemininde (bronş gibi) Silindirik epitel- yassı epitel bileşkesinde (transizyonal zonda) (serviks gibi)

Yassı Hücreli Karsinom Yassı epitelin spinal tabaka hücrelerinin ve keratinin varlığı ile karakterli Tümöral hücreler bazal membranı aşmış bağ dokusu stroma içinde derinde adacıklar, kordonlar oluşturmuş Hücreler arasında desmozomların bulunması önemli

Yassı Hücreli Karsinom Tümör hücrelerinde nükleus; - İri veziküle yapıda ve belirgin nükleollü ya da - Hiperkromatik - Mitoz fazla Sitoplazma; - Geniş ve parlak eozinofilik (Keratin varlığı)

Yassı Hücreli Karsinom İyi diferansiye tiplerinde; - Sitoplazmik keratohyalin dejenerasyonu sonucu tipik “Glob korne” yapıları (keratin incileri) - Hücreler arasında Desmozomlar

Bazal Hücreli Karsinom Epidermis ya da deri eklerinin bazal tabaka hücrelerinden köken alır “Rodent Ülser” de denir Yavaş gelişen invaziv bir tümördür

Bazal Hücreli Karsinom Nükleus; - Kaba kromatinli, mitotik, oval ya da yuvarlak Sitoplazma; - Dar ve küçük Hücreler arasında desmozom yok

Bazal Hücreli Karsinom Adacıklar ya da kordonlar şeklinde Kenarlarında bahçe çiti görünümü (palizatlaşma) Bağ dokusu stromadan ayrılmalar (retraksiyon artefaktı)

Adenokarsinom Adenomlardan, duktus ve bez yapılarından ya da salgı yapan epitelden köken alır Adenomlardan farklı olarak iyi sınırlı olmayıp çevre dokulara yayılım gösterir. Tümöral hücreler genellikle tam ya da yarım glandüler yapılar oluşturur

Adenokarsinom Bazı tümörlerde salgı yapımı da görülür En sık görüldükleri organlar GİS deki organlar, tiroid, meme, tükrük bezi, uterus, akciğer, pankreas gibi bez yapılarına ve salgı epiteline sahip organlardır

Adenokarsinom Makroskopik olarak tümör kitlesi; - Stroma az hücresellik çok ise yumuşak - Fibröz bağ dokusu stroma fazla ise sert - Müsinöz salgı fonksiyonları fazla ise yumuşak, parlak ve jöle kıvamında - Nekroz yoğun ise kırılgan, kanamalı, yüzeyi ülsere ve çökük - Karnabahar gibi yüzeyden kabarık (vejetan)

Adenokarsinom Mikroskopik olarak tümöral hücreler; - Genel olarak iri veziküle nükleuslu, belirgin eozinofilik nükleollü - Geniş eozinofilik sitoplazmalı - Sitoplazmada musinöz salgı bulunabilir, bu durumda sitoplazma vakuollüdür

Adenokarsinom Taşlı yüzük görünümünde olabilir, bu durumda tümör geniş müsin gölcükleri içinde tek tek yüzen hiperkromatik periferik nükleuslu, iri berrak vakuolize sitoplazmalı hücrelerden oluşur Glandüler yapılar, papiller yapılar, kistik yapılar ve solid adacıklar oluşturabilirler

Değişici Epitel Hücreli Karsinom (Ürotelyal Karsinom) Değişici epitel ile döşeli üriner sistemin (renal pelvis, üreter, mesane, üretra) malign epitelyal tümörüdür Tümör makroskopik olarak papillom yapısında Ülsere olabilir

Değişici Epitel Hücreli Karsinom (Ürotelyal Karsinom) Değişici epitelde hücre dizilimi artmış (normalde 7-8 sıralı) , mitozlar, pleomorfizm ve anaplazi Alttaki submukozal alana ve kas dokusuna infiltrasyon var