HATİCE YALGIN

Sosyal bilgiler öğretim programının gözlem, zaman ve kronolojiyi anlama, değişim ve sürekliliği anlama, empati, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma gibi becerilerini müzelerde, tarihi yerlerde, kültür evlerinde geliştirebiliriz. Müzelerdeki pek çok nesne, çocuğun bugünkü sosyal yaşamında karşılaştığı nesnelerin ilk halleridir. Çocuk, böylece insanların o nesneyi,aleti, makineyi nasıl geliştirildiğini fark eder. Sosyal bilgilerin bilimsellik, duyarlılık, estetik gibi değerlerini müze ortamında oluşturabiliriz yıl önce yapılmış bir müzelik malzemedeki (kolye, küpe v.b ) tasarımdaki inceliği ve ustalığı gören bir öğrenci, geçmişte yaşamış insanları “ilken insan “olarak algılamaya yol açan ilerlemeci tarih anlayışının tuzaklarına da düşmeyecektir. Bütün bunlar müzelerde gezi öncesinde, gezi sırasında ve sonrasında yapılacak etkinlikleri çok iyi planlayarak ve ilgili materyalleri ( çalışma kağıtları gibi )hazırlayarak mümkündür.

Çocuklar, müzenin ölü bir geçmişin haznesi olmayıp, çok canlı ve eğlenceli bir yer olduğunu anladıkları anda, biz eğitimciler başarı sağlamışız demektir. Sosyal bilgiler dersi 4 sınıf geçmişimi öğreniyorum ünitesinin daha kalıcı olması amacıyla öğrenciler kültür evi veya kültürlerimizin yaşatıldığı bir mekana gezi düzenlenir. Öğrenciler bu öğrenme alanıyla genel olarak Türk kültürünü oluşturan temel öğeleri tanıyıp benimseyerek, ulusal bilincin oluşmasını sağlayan kültürün korunması ve geliştirilmesi gerektiğini kabul eder. Öğrenciler, kültürel öğelerin bir toplumun ulusal kimliğinin oluşmasındaki önemini fark ederler. Böylece kültürel öğelerin, bir toplumu diğer toplumlardan ayıran özellikler olduğunu kavrarken diğer taraftan da yerelden ulusa ve ulusaldan evrensele doğru taşınarak dünya kültürel mirasının renklenmesine ve zenginleşmesine katkı sağladığını kavrarlar.

1.ve 2. Fotoğraflarda bulunan heykellerde genç Osman ve yunus emre ‘ ye aittir. Daha önce hazırlanan yunus emre ve genç Osman hakkındaki bilgi kartlarını öğrencilere verilir ve okumaları istenir. Daha sonra bilgi kartları ellerinden alınır ve akıllarında kalan bilgileri söylenmesi istenir. İki gönüllü öğrenci seçilir birisinin genç Osman diğerinin yunus emre olduğunu hayal etmeleri söylenir ve aralarında kısa bir konuşma yapmaları istenir.

3.ve 4. Resimlerdeki eskiden kullanılan aletlerin hangi alan da kullanıldıklarını tahmin etmeleri istenir. Öğretmen aletlerin kullanım amaçlarımı açıklar ve öğrencilerden bu araçlar hakkında kısa bir senaryo uydurmaları istenir. Örneğin: oyun oynamaktan gelen bir çocuk annesin den ekmek ister ama annesi evde unun bulunmadığını biraz sabretmesini söyler çocuğa. Çocuğun buğdaydan un yaparken annesini izlediğini hayal etmeleri istenir öğrencilerden. Böylece el değirmeninin işlevini unutmayacaklardır.

5. fotoğrafta bulunan kapların içinde neler olabileceği sorulabilir. Hayal ettikleri şeylerin nasıl koktukları, sıcak veya soğuk mu olduklarını söylemeleri istenir. 6.fotğrafta bi yarışma yapılır ve bilen ödüllendirilir. Aksaray ‘ın özelliklerini yansıtan bu çalışmanın üzerindeki simgeleri tanıyan ve öğretmene en fazla sayıda simge söyleyen öğrenci ödülü kazanmış olur. 7.ve8. fotoğrafta yöresel kıyafetler bulunmaktadır. Öğrencilere kendilerini bu kıyafetlerin içinde hayal etmeleri istenir. Kıyafetlerin isimleri söylenir. Daha önce bu isimleri duyup duymadıkları sorulur.

11.ve 12. Fotoğrafta temsili kına gecesi yapılmıştır. Eskiden kına gecelerinde tef çalındığı anlatılır. Tef deriden yapılmaktadır ve nemlenmektedir. Bu yüzden kullanılmadan önce ısıtılması yani kurutulması gerekmektedir. Öğrencilere neden böyle bir işlem yapıldığını sorabilirsiniz. 15. fotoğrafta öğrencilere ninni mırıldanmalarını isteyebiliriz.

16 ve 21. Fotoğraflar arasında taşpınar halısından bahsedilir. Halı dokunan tezgahlar, dokunurken kullanılan malzemeler, ipin inceltilmesi, ipe renginin doğal bitkilerle verilmesi anlatılır. 22.fotoğrafta halıların tamir edilişi anlatılmaktadır. 23. Foto da usta-çırak ilişkisi anlatılır. Öğrencilere “İşin püf noktası “atasözünün hikayesi anlatılır.

26. fotoğrafta iki öğrenci seçilir ve tabloları görmemeleri istenir tablolara sırtlarını dönerler. Diğer öğrenciler sanki bu iki arkadaşları görme engelliymişler gibi tabloları onlara anlatmaları istenir. Sonra gözlerini açan ve tabloları gören öğrencilere,tabloların hayalindekilere benzeyip benzemediği sorulur.

29.foto Aksaray evlerine ait döşemeler. Taşpınar halısından dokunmuş yastıklar, köşe divan takımı bulunmaktadır. Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine. Sözünün açıklaması yapılır. Aslınla divan ve kerevetin aynı anlama geldiği açıklanır.

Son olarak öğrencilere kültür evinde yangın başladığını ve her öğrencinin bir nesne kurtarma hakkı olduğu düşünüldüğünde öğrencilere hangi nesneyi alacakları sorulur

TEŞEKÜRLER… Sosyal bilgiler öğretmenliği 2. sınıf