ADENOTONSİLLEKTOMİ SONRASI KARDİYAK FONKSİYONLARDAKİ DEĞİŞİMİN MİYOKARDİYAL PERFORMANS İNDEKSİ VE TRİKÜSPİT ANÜLER DÜZLEM SİSTOLİK HAREKET İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Acar OÇ a, Üner A a, Garca MF b, Ece İ a, Epçaçan S a a Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı b Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı

Giriş Şiddetli üst solunum yolu tıkanıklığı pulmoner hipertansiyon ve sağ ventrikül fonksiyon bozukluğuna yol açmaktadır. Bu çalışmada adenotonsiller hipertrofisi olan çocuklarda adenotonsillektomi öncesi ve sonrasındaki kardiyak fonksiyonlardaki değişimin miyokardiyal performans indeksi (MPİ) ve triküspid anüler düzlem sistolik hareket (TAPSE) ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler Bu çalışma Van YYÜ Tıp Fakültesi Çocuk Kardiyoloji ve Kulak Burun Boğaz kliniklerinde Şubat-Kasım 2011 tarihleri arasında adenoid ve tonsiller hipertrofi nedeniyle üst hava yollarında darlığa sahip 2-13 yaş aralığında 53 çocuk hastada yapıldı. Bunların dışında üst hava yollarını daraltan hastalığı olan ve/veya sistemik hastalığı olan hastalar çalışmaya alınmadı.

Hastalarda tonsil hipertrofisini değerlendirmede Broadsky sınıflaması kullanıldı. Adenoid hipertrofisi lateral nazofarenks grafisi ve anterior rinoskobi ile değerlendirildi. Broadsky sınıflaması Grade 1 Grade 2 Grade 3 Grade 4 Tonsiller; tonsiller fossanın içinde anterior pillaların arkasında zar zor görülür Tonsiller; anterior pillaların arkasında görülür Tonsiller; orta hattın 3/4 üne yayılmış Tonsiller; tümüyle havayolunu tıkamış

Ekokardiyografik değerlendirme Ekokardiyografik inceleme, ameliyattan önce ve ameliyattan üç ay sonra yapıldı. Tüm hastaların kardiyak fonksiyonlarının değerlendirilmesinde iki boyutlu, M-mod ve Doppler ekokardiyografi kullanıldı. Ekokardiyografi sessiz bir ortamda, sol yan yatar pozisyonda ve hasta sakin, rahat solunum yapar durumda yapıldı. Ölçümler, parasternal pencereden uzun aks, kısa aks, apikal pencereden 4 ve 5 boşluk görüntülerinden elde edildi. Üç ardışık kardiyak döngüdeki değerlerin ortalaması alındı.

İstatistiksel analiz Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS paket programı kullanıldı. Değişkenler ortalama (+) standart sapma (sd) olarak verildi. Tanımlayıcı istatistik ve eşleşmiş örneklerde Student t testi yapıldı. Tüm istatistikler için p<0.05 olması anlamlı olarak kabul edildi.

Sonuçlar Çalışma grubunun demografik özellikleri ort ± sd, ortalama±standart sapma Yaş (yıl) ort ± sd Ağırlık (kg) ort ± sd Boy (cm) ort ± sd Cinsiyet (E/K)34/19 (%65/35)

Sol ventrikül ekokardiyografi bulguları Ameliyat öncesiAmeliyat sonrasıp değeri EF (%) 74.5± ± FS(%) 35.7± ± Mitral E (cm/sn) 88.5± ± Mitral A (cm/sn) 71.6± ± Mitral E/A 1.28± ± Mitral DZ (msn) 195± ± Mitral İVGZ (msn) 80.7± ± Mitral MPİ 0.37± ± EF, Ejeksiyon fraksiyonu; FS, Kısalma Fraksiyonu; DZ, Deselerasyon zamanı; İVGZ, İzovolümetrik gevşeme zamanı; MPİ, Miyokardiyal performans indeksi; E, erken diyastolik akım hızı; A, geç diyastolik akım hızı

Sağ ventrikül ekokardiyografi bulguları Ameliyat öncesiAmeliyat sonrasıp değeri PAB 30.2± ± TAPSE 15.9± ± Triküspid E (cm/sn) 62.9± ± Triküspid A (cm/sn) 58.1± ± Triküspid E/A 1.08± ± Triküspid DZ (msn) 212± ± Triküspid İVGZ(msn) 96.8± ± Triküspid MPİ0.39± ± PAB, Pulmoner arter basıncı; TAPSE, Triküspit anüler düzlem sistolik hareket

İKİNCİ EKOİLK EKO SAĞ VENTRİKÜL MPİ 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 Sağ ventrikül MPİ’de ameliyat öncesi ve sonrasındaki değişim MPİ, Miyokardiyal performans indeksi

Triküspit kapak TAPSE’de ameliyat öncesi ve sonrasındaki değişim TAPSE, Triküspit anüler düzlem sistolik hareket

Çalışmada hastaların 4’ünde (%7.5) pulmoner hipertansiyon saptandı. Bu 4 hastada ameliyat öncesinde normalin üstünde olan pulmoner arter basınç değerleri ameliyattan sonra normal düzeye geriledi.

Özet Adenotonsiller hipertrofisi olan hastalarda Sağ ventrikülde diyastolik fonksiyon bozukluğu (E akım hızı, E/A oranı, DZ, İVRZ sonuçları ile) Sağ ventrikülde sistolik fonksiyon bozukluğu (TAPSE değerleri ile) Sağ ventrikül global fonksiyonlarında bozulma tespit edildi. (MPİ değerleri ile)

Sağ ventrikül sistolik ve diyastolik fonksiyonlarının ve pulmoner arter basıncının ameliyattan 3 ay sonra normal düzeye geldiği saptandı.

Sonuç Yapılan çalışmada, adenotonsiller hipertrofisi olan çocuklarda kalp yetersizliği klinik bulguları ortaya çıkmadan sağ ventrikül sistolik ve diyastolik fonksiyonlarındaki bozulmanın erkenden MPİ, TAPSE gibi noninvaziv, tekrarlanabilir ekokardiyografik ölçümlerle değerlendirilebileceği ve adenotonsillektomiden sonra sağ ventrikül sistolik ve diyastolik fonksiyon bozukluğunun hızlıca normale döndüğü saptandı.

Bu çalışma ile çocuklarda adenotonsiller hipertrofinin erkenden ameliyatıyla hastalığa bağlı olarak ileri dönemlerde gelişebilecek klinik kardiyak bozuklukların önüne geçilebileceği sonucuna varıldı.