ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI Dale Carnegie Training® işyerini sürekli yeniden biçimlendiren değişiklikleri denetlemenize yardımcı olur. Günümüzde kuruluşlar değişiklikleri denetlemekte bilgili, yetenekli yöneticilere gereksinim duymaktadır. Değişim araçları olarak yöneticiler, kuruluşlarının rekabet içinde kalmasını sağlamakta önemli roller oynayabilirler. Aşağıdaki yöntemi izleyin, organizasyon değişikliklerini yönetip denetlemekte daha etkili olursunuz. Bu programı sunmayı hak ettiğinizden, konunun sizi heyecanlandırdığından ve bunları dinleyicilerle paylaşmaya istekli olduğunuzdan emin olun. Kendi deneyimlerinizi anlatın. İyi bir örnek verin. Diğerlerinin de sizin organizasyon değişiklikleri deneyimlerinizden yararlanmasına çalışın.
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com KAMİL SAMİ EKEMEN MAKİNA MÜHENDİSİ BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ Her hakkı mahfuzdur. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com KONU ; RİSK DEĞERLENDİRMESİ VE RİSK KONTROLÜ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com AMAÇ Yeni İSG yaklaşımının esasını teşkil eden Risk Değerlendirme çalışmalarının temel kavramları ile uygulama yöntem ve basamakları hakkında bilgi aktarımında bulunmaktır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Sorular : Tehlike nedir ? Risk nedir ? Kabul edilebilir risk nedir ? Risk Değerlendirmesi ne demektir ? Risk değerlendirmesi adımları nelerdir ? Risk kontrolü ne demektir ? Risk kontrol yöntemleri nelerdir ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com TEMEL KONULAR : TANIMLAR AB MEVZUATINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ NEDEN RİSK DEĞERLENDİRME RİSK DEĞERLENDİRME ADIMLARI RİSK KONTROLÜ RİSK KONTROL YÖNTEMLERİ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Tehlike ve Risk Bu iki kavram, Yeni İSG yaklaşımının temelini teşkil etmektedir. Bu kavramlar ve tanımları üzerinde ortak bir anlayış geliştirilmesine büyük ihtiyaç bulunmaktadır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
ÜLKEMİZDE İSG UYGULAMALARI İSG Uygulamaları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eksenli, Teftiş, Denetim ve İzleme ağırlıklı olarak yürütülmektedir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEFTİŞ VE MÜFETTİŞ İLE ÖZDEŞLEŞMİŞ DURUMDADIR. İSG FAALİYETLERİ TEFTİŞ VE MÜFETTİŞ İLE ÖZDEŞLEŞMİŞ DURUMDADIR. YANİ İSG FAALİYETLERİNİN MERKEZİNDE İŞ TEFTİŞ BİRİMİNİN BULUNDUĞUNU SÖYLEMEK MÜMKÜNDÜR. 10.04.2017 K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com
EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ YENİ İSG YAKLAŞIMI EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞANLARIN KATILIMI UZMAN KATKISI SAĞLANMASI ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ ÇALIŞANLARIN EĞİTİMİ KORUMA ÖNLEME ANLAYIŞI ACİL DURUM HAZIRLIĞI İŞÇİNİN ÇALIŞMAKTAN KAÇINMASI 10.04.2017 K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com
KARŞILAŞTIRMA ESKİ UYGULAMA YENİ ANLAYIŞ 1 TESBİT BAZLI REAKTİF RİSK BAZLI PROAKTİF 2 SINIRLI NOKTADA ÇALIŞAN KATILIMI HER KONUDA GENİŞ ÇAPLI ÇALIŞAN KATILIMI 3 SERTİFİKASIZ UZMAN VE YETERSİZ KATGI SERTİFİKASYON VE GENİŞ UZMAN DESTEĞİ KULLANIMI 4 SINIRLI BİLGİLENDİRME HABERDAR ETME VE DİĞER KİŞİLERİ KAPSAMA 5 YETERSİZ EĞİTİM PROGRAMLI VE NİTELİKLİ EĞİTİM VE BELGELEME 6 SADECE KORUMA ANLAYIŞI ÖNLEME VE KORUMAYA DAYALI ANLAYIŞ 10.04.2017 K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com
TEHLİKENİN GENEL ANLAMI TÜRK DİL KURUMU SÖZLÜĞÜ TEHLİKE (isim) Arapça: Tehluke kökünden gelir 1. Büyük zarar veya yok olmaya yol açabilecek durum, muhatara 2. Gerçekleşme ihtimali bulunan fakat istenmeyen durum RİSK: Fransızca, risque kelimesinden gelir (isim) :Riziko www.tdk.gov.tr K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Avrupa Birliğinin 2002-2006 Stratejisi; İşyerlerinde risk algılama ve önleme kültürünü oluşturmak ve geliştirmek, İş sağlığı ve güvenliği anlayışına global bir yaklaşım getirmek, İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında yaygınlık, birlik ve beraberlik oluşturarak, Serbest piyasa şartlarında rekabet eşitliği sağlamak K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEHLİKE ve RİSK NE DEMEKTİR ? NASIL ANLAŞILMALI ve TANIMLANMALIDIR ? NASIL ÖRNEKLEYEBİLİRİZ ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ÖRNEK : I K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEHLİKE ve RİSK Kavramlarının Anlaşılması Köpek bir tehlike midir ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com TEHLİKENİN TANINMASI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSKİN KONTROLU K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ÖRNEK II K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Tehlike ve Risk K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Tehlike ve Risk Kavramları Bu durumda: Köpek balığı; Tehlike midir ? Risk midir? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Tehlike ve Risk Kavramları Bu durum için köpek balığı sadece bir TEHLİKEDİR. Suya girerseniz köpek balığı bir RİSK olur. RESİMDE BAŞKA TEHLİKE VAR MIDIR ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Tehlike ve Risk Kavramları Diğer tehlikeler nelerdir? Ağaç Hindistan cevizi Hava Durumu Güneş Yağmur Rüzgar Mevsim Deniz Gel-git Dalga Korsanlar Sağlık Deprem K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ÖRNEK : III K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Makina Tehlikeleri K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com KİMYEVİ MADDELER ISI ETKİLERİ DİĞERLERİ GÜRÜLTÜ BASINÇLI AKIŞKANLAR LAZER VE NON İYONİZAN IŞINLAR GAZLAR BUHARLAR TİTREŞİM ELEKTRİK TEHLİKELERİ İYONİZAN RADYASYON MEKANİK TEHLİKELER MAKİNALARDAN KAYNAKLANAN TEHLİKELER K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
GÜRÜLTÜ BİR TEHLİKE İSE; BUNDAN KAYNAKLANAN RİSKLER NELERDİR ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com GEÇİCİ İŞİTME KAYBI KALICI İLETİŞİM GÜÇLÜĞÜ GÜRÜLTÜDEN KAYNAKLANAN İSG RİSKLERİ PSİKOLOJİK ETKİLER STRESS vb. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ELEKTRİK TEHLİKELERİ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
ELEKTRİK TEHLİKE MİDİR ? ELEKTRİĞE KAPILMA (ŞOK) YANIKLAR ELEKTRİK YANGIN PATLAMALAR Tehlike Kaynaklarını Belirle veya Yukarıdaki sonuçların nasıl ortaya çıktığını belirle K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com YANIK ÖLÜM DÜŞMELER ELEKTRİĞE KAPILMA ŞOK UZUV KAYIBLARI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEHLİKELER NERELERDEN KAYNAKLANIR ? KABLO / YALITIM AŞIRI YÜKLÜ HATLAR İNSAN ELEKTRİKÇİ &KULLANICI ELEKTRİK FİŞLER PRİZLER ALET / TEÇHİZAT ELEKTRİKLİ EL ALETLERİ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com TEHLİKE KAYNAKLARI NASIL VE NEDEN BİR TEHLİKE OLUŞTURUR ? (HATA ANALİZİ) KABLO / YALITIM * Mekanik hasar, * Yanlış akım tesbiti *Çevresel etkenler * Uygunsuz yalıtım *Diğer nedenler ALET / TEÇHİZAT * Mekanik Hasar * Uygun olmayan topraklama * Çevresel etkiler *Uygun Olmayan Tasarım * Yanlış yalıtım * Eksik Bakım TAŞINABİLİR ELEKTRİKLİ ALET * Eksik Bakım * Eğitimsiz veya yanlış kullanıcı * Çevresel Etkiler * Yanlış Sigorta kullanımı FİŞLER VE PRİZLER * Aşırı yüklenme * Hatalı Bağlantı * Hatalı Seçim *Uygun olmayan Ortam * Mekanik Hata, *Yanlış Yerleştirme, * Uygun Olmayan Ortam YERÜSTÜ ELEKTRİK HATLARI *Yetkisiz Bağlantı, * Yüksek Yükler veya araçlar * Dolaylı etkiler, * Fark edilmeme, * Çevresel Etkiler K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
RİSKLERİN GRUPLANDIRILMASI VE DERECELENDİRİLMESİ Bu tehlike ve riskleri belirli gruplar altında toplamak mümkün müdür ? Bu tehlikeler ve riskler arasında bir büyüklük küçüklük ilişkisi var mıdır ? Risklere karşı tedbir almak için bu değerlendirmeler önemli midir? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Resimde Tehlike ve Risk var mı ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Tehlike ve Risk K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEHLİKE VE RİSK KAVRAMI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Tehlike ve Risk K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Tehlike ve Risk K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Tehlike ve Risk K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar TEHLİKE: Çalışma ortam ve şartlarında var olan, ya da dışarıdan gelebilecek kapsamı belirlenmemiş, maruz kimselere, işyerine ve çevreye zarar yada hasar verme potansiyeli K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar Risk = İ x D İ : İhtimal D: Zararın derecesi RİSK : Tehlikelerden kaynaklanan bir olayın, meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bir bileşkesidir. İ H T M A L RİSK ZARAR - HASAR K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar Risk değerlendirmesi ne demektir ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar Tanım : TS 18001 Madde 3.15’e göre RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tüm proseslerde, riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve rİske tahammül edilip edilemeyeceğine karar vermek. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar Risk Değerlendirmesi Riskin büyüklüğünün tahmin edilmesini ve riskin kabul edilebilir olup olmadığının tanımlanmasını kapsayan süreç. ( BS 8800’e göre Tanım : 3.14 ) K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar Risk Değerlendirmesi (TS 1050 Risk Değerlendirmesi) Tehlikelerin, (belirlenerek) sistematik bir yolla gözden geçirilmesine imkan veren bir dizi mantık adımıdır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. Tanımlar RİSK DEĞERLENDİRMESİ İLO-OSH 2001 İSGYS REHBERİ İŞTEKİ TEHLİKELERDEN ORTAYA ÇIKAN SAĞLIK VE GÜVENLİK RİSKLERİNİ DEĞERLENDİREN BİR PROSESTİR. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Değerlendirmesi 1. Tanımlar Sistematik metotlarla çalışma ortamı, şartları ya da çevrede var olan Tehlikeleri belirlemek, Riskleri ortaya çıkarmak ve Riskleri kontrol etmek için uygun nitel ve/veya nicel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmaların bütünüdür. 1. Tanımlar K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Kabul Edilebilir Risk Kanuni zorunluluklar ve işletmenin kendi sağlık ve güvenlik politikası ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edebilecek düzeye indirilmiş risk K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İSG YÖNETİM SİSTEMİNDE Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü çalışmalarının yeri Tehlike Tanımlama Risk Değerlendirme ve Risk Kontrol süreçleri ile bunların çıktıları İSGYS’ nin tamamı için temel oluşturmaktadır. (TS 18002 4.3.1) R İ s k k o n t r o l Tehlİke tanımlama rİsk değerlendİrme K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İSG YÖNETMELİĞİNDE (89/391 EEC) Risk Değerlendirilmesinin Yeri Md : 6/2.b-3.a İşverenlerin Genel Yükümlülükleri : Kullanılan kimyasal maddeler veya terkipler, iş makinalarının seçimi, işyerlerinin uygunluğu yönünden İş sağlığı güvenliği risk değerlendirmesi yapacak; Md 9/1.a - İşverenlerin Muhtelif Yükümlülükleri İşveren: İşçi sağlığı iş güvenliği risk değerlendirmesi yapacak, tehlikeye maruz kalacak işçi gruplarını bilecektir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSKLER İNSANLAR TARAFINDAN NASIL ALGILANIR ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ALGILAMASI İnsanların riski nasıl algıladıkları konusu ilmi alanda üzerinde çalışılan bir konudur. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ALGILAMASI Riskin nasıl algılandığını anlamak için; insanların riski nasıl tanımladıklarına bakmak gereklidir. Risk insanlarca oldukça farklı şekilde tanımlanmaktadır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ALGILAMASI Risk kaybetme ihtimalidir. Risk muhtemel kaybın miktarıdır. Farklı risk tanımları K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ALGILAMASI Risk bir fonksiyondur ve ihtimal ve kayıp seviyesinin çarpımı olarak ifade edilir. Risk belirli bir tehlike karşısında kişinin şahsi varlıklarından bir kısmının veya tamamının kaybedilme ihtimalidir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İstatistikçilerin Tanımı RİSK ALGILAMASI Risk, riskli hareketin muhtemel sonuçlarının ihtimal dağılımının varyansıdır. İstatistikçilerin Tanımı K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İstatistikçilerin Tanımı RİSK ALGILAMASI İstatistikçilerin Tanımı Risk, varsayılmış bir referans değere göre, sadece negatif sonuçlar kullanılarak bulunan bütün sonuçların dağılımının yarı varyansıdır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İstatistikçilerin Tanımı RİSK ALGILAMASI RİSK ALGILAMASI İstatistikçilerin Tanımı Risk tüm muhtemel sonuçların dağılımının varyansı ve beklenen değerlerinin ağırlıklı doğrusal kombinasyonudur. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Psikoloji Disiplininin tanımı: RİSK ALGILAMASI Psikoloji Disiplininin tanımı: Risk, muhakemelerin karar alternatifleri üzerine negatif değerlendirmeler halinde yayılmasını ifade eder. Risk, Kişilerin gerçekleşmesini istemedikleri sezgilerdir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ALGILAMASI Üzerinde uzlaşılan manada risk, güvenliğin zıddı bir durumdur ve riskle ters orantılı olarak değişir. (Kumamoto ve Henley 1996) K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
RİSKİN GERÇEK ALGILANMASI II. I. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
RİSKİN GERÇEK ALGILANMASI Bir önceki resimde gerçek risk : I. Şahsın algıladığı gibi midir ? II. Şahsın algıladığı gibi midir ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
RİSKİN GERÇEK ALGILANMASI Gerçekte riskin; Ne olduğunu? Nerede olduğunu? ve Ne büyüklükte olduğunu? buradan söylemek imkansızdır ? Yani gerçek risk ne I. Şahsın nede II. Şahsın algıladığı gibi değildir. RİSKİN GERÇEK ALGILANMASI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
RİSK ALGILAMASI Deneysel Psikoloji alanında yapılan çalışmalarla risk algılanmasını etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmaktadır. Üzerinde durulan konulardan biriside ; Riskler kişiler tarafından nasıl algılanır, Riskler toplum tarafından nasıl algılanır, Konusudur. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ALGILAMASI Korkutuculuk düzeyi Anlaşılabilirlik düzeyi Etkilenecek kişi sayısı K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
KİŞİSEL RİSK ALGILAMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Tehlikenin ne ölçüde anlaşılabildiği Tehlikenin ne denli eşit dağıldığı Tehlikeyi ne derece önleyebileceği Riskin bireyce gönüllü olarak üstlenilip üstlenilmediği K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
DUYUM ORGANLARINDAN GELEN GİRDİ BİREYİN ALGILAMA VE EYLEM SİSTEMİ ALGI BİLGİ DEPOLAMA BİLGİ DEĞERLENDİRME KARAR VE EYLEM DUYUM ORGANLARINDAN GELEN GİRDİ MEKANİZMASI BELLEK BİLGİ GİRDİLERİ EĞİTİM UYGULAMA DENEYİM DEPOLAMA BECERİSİ (Hafıza) MERKEZİ MEKANİZMA - Beslemeler & Sezgi ETKİ MEKA NİZMASI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com KAS AKTİVİTESİ 10.04.2017
ALGILAMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER TOPLUMSAL RİSK ALGILAMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER RİSK ÖZELLİKLERİ ALGILAMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER Felaket potansiyeli Ölüm ve yaralanmaların aynı anda yada gelişigüzel olması Aşinalık Riskin önceden bilinip bilinmediği Anlaşılabilirlik Risk etki mekanizmasının yada işlemin anlaşılabilirliği Kendi kendini denetleyebilme Kişinin kendini kontrol edebilirliği Gönüllü maruziyet Riskin gönüllü olarak alınıp alınmadığı Çocuklar üzerindeki etkisi Çocukları ne şekilde etkilediği Etkinin hızı Hemen etki yada zamana yayılmış etki Gelecek kuşaklara etkileri Gelecek nesilleri etkileyip etkilemediği Mağdur tanımı kimler nasıl etkilenecektir Korkutuculuğu Şahıslar üzerindeki korkutuculuk seviyesi Kurumlara güven İlgili kurumlara olan güven duygusu Medya ilgisi Medyanın konuya verdiği önem Kaza geçmişi Geçmişte büyük yada önemli kazalara sebep olup olmadığı Faydaları Bilinen faydalar yada açık olmayan bilinmeyen faydaların varlığı Fayda-maliyet dağılımı Risklerin ve faydalarının düzgün olmayan dağılımı Etki sonrası tersinebilirlik Etkilenmenin geri döndürülebilir yada kalıcı olması Kaynağı Doğadan mı yoksa insan hatasından mı kaynaklandığı K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Algılama Seviyesinin Zamanla Değişimi Risk belirlendiğinde bir önem Seviyesinde algılanır. Ancak zamanla önem seviyesinde bir düşüş gözlenir. (kanıksama) Risk algılama Zaman K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Algılama Seviyesinin Zamanla Değişimi Ciddi kaza RİSK-2 Ciddi bir kaza sonrası risk algılama Seviyesi aniden yükselir. Risk algılama Zaman K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Algılama Seviyesinin Zamanla Değişimi Ciddi kaza RİSK-3 Zaman geçtikçe risk algılama Seviyesi tekrar azalır. Risk algılama ? Zaman K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Algılama Seviyesinin Zamanla Değişimi Ciddi kaza Bu noktada uyulacak kurallar konmuş ve gündemdedir fakat umursamazlık ve kanıksama sonucu Algılamada zamanla azalma meydana gelir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İŞYERİ RİSKLERİ NELERDEN KAYNAKLANIR ? Risk Kaynakları Nelerdir ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSKLER 1. İşyerinde Yapılan İşler, ya da Yürütülen Faaliyetlerden, *İşletme, *Bakım onarım, *Temizlik, *Sosyal Tesislerden vb. faaliyetler) K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
II. İşlemler (operasyonlar) İşyerinde üretimi sağlamak üzere yürütülen operasyon süreçleri, * Mekanik İşlemler, (Delme, Kesme, Kaynak vb.) * Kimyevi prosesler, K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
III. Kullanılan Maddeler İşyerinde Yürütülen her türlü faaliyetler için kullanılan a) Ham, b) Yarı mamul ve c) Mamul maddeler K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
IV. Makina ve donanımlar Üretimin bütün safhalarında kullanılan her türlü makina alet ve edevatlar kısaca İŞ EKİPMANLARI, Tesisat ve tertibatlar, Düzen ve sistemler, Vb. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com V. İnsanlar İşyerinde üretim, iş takibi, Eğitim, Ziyaret, danışmanlık vb. işler için bulunan kişiler, Çalışan, Stajyer, Ziyaretçi, İşveren veya vekilleri vb.) K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com VI. Organizasyonlar İşyerinde işin yapılması ve yürütülmesi için oluşturulan her türlü organizasyonlar, Hiyerarşik yapı, Yönetim Sistemleri (Kalite, İSG, Çevre, Gıda, vb.) Eğitim Organizasyonu, Yangın, Tahliye vb. Organizasyonlar K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com VII. İş Çevresi İşyeri çevresinde yer alan unsurlardan Çalışma Çevresi, Fiziki Çevre, Biyolojik Çevre, Coğrafi Çevre, Jeolojik Çevre K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
VIII . FAKTÖRLERİN ETKİLEŞİMLERİ Bütün sayılan bu faktörlerin birden fazlasının birbirleri ile olan etkileşimlerinden uyum yada Uyumsuzluklarından K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK DEĞERLENDİRMESİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Değerlendirme Çalışmaları KURULUŞLARDA Risk Değerlendirme Çalışmaları a. İşe başlama aşamasında b. İşyerinde Bir Değişiklik Olması Durumunda, c. İş Kazası, Meslek Hastalığı, Olay sonrasında, d. Düzenli Aralıklarla: K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TARAFINDAN YAPILMALIDIR ? RİSK DEĞERLENDİRMESİ KİM yada KİMLER TARAFINDAN YAPILMALIDIR ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK DEĞERLENDİRMESİ Risk Değerlendirmesi takım tarafından yapılmalıdır ? X Risk Değerlendirmesi birey tarafından yapılmalıdır ? X K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com BİREY YAKLAŞIMININ YARARLARI ÇABUK NETİCE ALINMASINI SAĞLAR KİŞİNİN MESLEKTAŞLARI TARAFINDAN YÖNLENDİRİLMESİNİ ENGELLER BİREYİN KENDİSİNİ BİR TAKIMIN PARÇASI OLARAK HİSSETMESİNİ SAĞLAR MALİYETİ DÜŞÜKTÜR. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com BİREY YAKLAŞIMININ MAHZURLARI TEKNİK UZMANLIK GEREKTİRİR. YÖNETİMİN İSG İŞ GÜVENLİĞİ DEPARTMANININ İŞİDİR” ANLAYIŞININ DEĞİŞMESİ GEREKLİDİR. BİREY YAKLAŞIMININ TEK BOYUTLU OLMASI YETERSİZLİK GETİREBİLİR. KATILIM SAĞLANAMADIĞINDAN İNSANLAR TEHLİKELERİN KENDİ BÖLÜMLERİNDE OLMADIĞINI DÜŞÜNÜRLER. BİREYLERİN FARKLI KAVRAMA SEVİYELERİ DEĞERLENDİRMEYİ ETKİLEYEBİLİR. KORUMA FAALİYETLERİNİN BİREYLERİ ETKİLEMESİ DEĞERLENDİRMEYİ ETKİLEYEBİLİR. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com TAKIM YAKLAŞIMININ YARARLARI GEREKLİ BİLGİ TÜM ÇALIŞANLAR TARAFINDAN SAĞLANABİLİR HERKESİ TATMİN EDECEK SONUÇLAR ELDE EDİLEBİLİR KATILANLARA AİDİYET VE İŞBİRLİĞİ RUHU KAZANDIRIR YÖNETİCİLERİN KATILIMI SONUÇLARA ÇALIŞANIN DA SAHİP ÇIKMASINI SAĞLAR K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com TAKIM YAKLAŞIMININ YARARLARI TAKIM ÇALIŞMALARINDAN NETİCE DAHA GEÇ ALINABİLİR. TAKIM İÇİ ETKİLEŞİM SONUCU ETKİLEYEBİLİR ÇALIŞILMASI GEREKEN ZAMAN VE MALİYET YÜKSEK OLUR. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Takım Üyeliği ELE ALINAN HER TEHLİKE TEKTİR . BU SEBEPLE HER TEHLİKELİ DURUM FARKLI BİR YAKLAŞIM GEREKTİREBİLİR BU YAKLAŞIMIN ÇEŞİDİ İŞLEMİN KARMAŞIKLIĞINA BAĞLIDIR K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEHLİKENİN BÜYÜKLÜĞÜ İLE UZMANLIK İHTİYACI ARARSINDAKİ İLİŞKİ Çalışan Şef Yönetici Uzman ekip K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com TAKIM OLUŞUMU VE KAYNAK KULLANIMI TAKIM ÜYELERİ YETENEKLERİNE GÖRE BELİRLENMELİDİR UYGUN BİR DEĞERLENDİRME METODU SEÇİLMELİDİR. İŞ BİLGİSİ VE UZMANLIK DEĞERLENDİRİLMELİDİR TAKIM İÇİ VE DIŞI ETKİLEŞİMLER VE MÜDAHELELER DİKKATE ALINMALIDIR . ÖNEMLİ KAYNAK KULLANIMI YÖNETİMCE YAPILMALIDIR. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
GÖZDEN KAÇAN TEHLİKE TİPLERİ I. UZMAN OLMAYANLARCA FARK EDİLEMEYENLER ARAŞTIRMA VE GÖZLEM GEREKİR * HER YERE BAKILMALIDIR * NE, NEDEN, NEREDE, NASIL, NE ZAMAN SORULARI SORULMALIDIR II. SÜREKLİ OLMAYANLAR * TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR, KABA ŞAKALAR III. ÖN BELİRTİ GÖSTERMEYENLER * DİĞER OLAYLAR NETİCESİNDE ORTAYA ÇIKANLAR K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İSGYS VE RİSK DEĞERLENDİRME İŞLEMLERİNE NEDEN GEREK DUYULDU? Risk Değerlendirmesi İSGYS VE RİSK DEĞERLENDİRME İŞLEMLERİNE NEDEN GEREK DUYULDU? ÇALIŞANLAR AÇISINDAN İŞVERENLER AÇISINDAN DEVLET AÇISINDAN K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ÇALIŞANLAR ve RİSK DEĞERLENDİRMESİ 5 1 Dengeli Katılım Haberdar olma, Sorumluların belirlenmesi Kayıtlar Ulaşma Doğrudan Çalışan yerine bütün çalışanları kapsama 6 2 Kuralların önceden belirlenmesi 7 3 Kuruluşunuzun ileride nasıl olması gerektiğini anlatmakla başlayın. İleriye yönelik görüşü açıklıkla ortaya koyun ve bu hedefe ulaşmanın kuruluşunuz için neden önemli olduğunu açıklayın. İleriye yönelik bu görüşlerin gerektirdiği önderlik yeteneklerinin bir resmini çizin. Örneğin, küresel düşünme, stratejik işbirlikleri, vs. Proaktif yaklaşım Sürekli gelişim 8 4 Acil durum hazırlığı İç denetim K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com İŞVERENLER ve RİSK DEĞERLENDİRMESİ Tehlike ve risklerini önceden görebilme Uluslararası saygınlık ve geçerlilik Proaktif yaklaşımla acil durumlar için her an hazırlıklı olma İstenmeyen durumların önlenmesi ile kayıpların azaltılması Sorumlulukların ve görevlerin belirlenmesi ve paylaşımı Güvenli teknoloji seçimi ile güvenli çalışma ortamı temini K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ÇALIŞMALARA KATILIM İLE YÜKÜN AZALMASI RİSK KÜLTÜRÜÜNDE GELİŞME DENETİM KOLAYLIĞI DEVLET ve DEĞERLENDİRMESİ SÜREKLİ GELİŞME KAYIPLARIN AZALMASI ÇALIŞMA BARIŞINA KATKI ULUSLARARASI SGYS HAZIRLIK DÜZENLİ VERİ AKIŞI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com Risk Yönetimi K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com İSG YÖNETİM SİSTEMİ ve RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARINDA ÜST YÖNETİMİN ROLÜ NEDİR ? Kuruluşta İSG Yönetim Sistemi oluşturmak ve Risk Değerlendirme uygulanmasına geçmek için, bu konuda üst yönetim stratejik bir karar almak zorundadır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com YÖNETİCİ Yönetici; yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının neler olduğunu belirlemeli, dikkate alması gerekli hususları değerlendirerek, öncelik sıralaması yapmalı ve Öncelikler arasında İSG konusuna hangi sırada yer vereceğine karar vermelidir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK YÖNETİMİ - YÖNETİCİNİN ROLÜ Üretim/ Hizmet Maliyet Kalite GÜVENLİK K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK YÖNETİMİ - YÖNETİCİNİN ROLÜ Azami Üretim ve Kar İŞÇİLER / ÇALIŞANLAR DENETMEN İŞVERENLER / YÖNETİM YÖNETİCİ HER İKİSİNİ BİRLİKTE SAĞLAMALIDIR. İş Tatmini İyi Maaş Konforlu Çalışma Ortamı K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
KURULUŞTA YÖNETİCİNİN GÖREVLERİ ÜRETİM KAYITLAR BAKIM ONARIM KALİTE ÇALIŞANLARIN TATMİNİ MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ İLETİŞİM İMAJ MALİYETLER K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
PLANLAYAN YÖNETİCİ İLETİŞİMCİ MOTİVE EDİCİ KOORDİNE EDEN KONTROL EDEN Personel, tedarikçi ve İLETİŞİMCİ müşterilerin gerekenleri bilmelerini PLANLAYAN Risk değerlendirmelerini tasarlayıp hazırlamak YÖNETİCİ MOTİVE EDİCİ Çalışanların yüksek verimle çalışmalarını sağlamak KOORDİNE EDEN İşin yerinde ve zamanında yapmasını temin etmek KONTROL EDEN Etkili bir izleme kontrol sistemi kurmak fonksiyonlarını üstlenebilmelidir K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Değerlendirme Modellemesi Kabul Edilebilirliğin Daha çok Tasarım ve İmalat Aşamalarında Kullanılır Sistem ve Çevresinin Analizi Tehlikelerin Belirlenmesi Sonuçların Tahmini Kaza İhtimali Riskin Kıymetlendirilmesi Kabul Edilebilirliğin Tanımlanması Hayır Risk Kabul Edilebilir mi? Sistemi Değ. Gözden geçir Sistem Uygun Bulundu Güv.Tedb.Listele EVET K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
BEŞ temel adımdan oluşur RİSK DEĞERLENDİRMESİ BEŞ temel adımdan oluşur EVET 1.ADIM TEHLİKELERİ TANI Bu konuda elinizdeki bu kaynakları takip edin Tanımladığınız tehlikelerle ilgili olarak herhangi bir mevzuat, standart, rehber veya madde güvenlik bilgi formu var mı ? 2.ADIM RİSKLERİ DEĞERLENDİR 5.ADIM İZLE VE TEKRAR ET HAYIR 4.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİ TAMAMLA 3.ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VER K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 1. ADIM ÖN TEHLİKE BELİRLEMESİ İşe başlanmadan şu veriler toplanıp değerlendirilmelidir. Kimyevi, fiziki ve biyolojik ajanlar listesi İş aktivitelerinin gözden geçirilmesi Ortam ölçüm raporlarının incelenmesi İş kazası ve hadise (olay) raporlarının incelenmesi Literatür taraması (standart vb.) İmalatçı verilerinin değerlendirilmesi Uzman görüşlerinden yararlanılması Teknik periyodik kontrol raporlarının incelenmesi İSİG Kurulu yıllık faaliyet raporlarının değerlendirilmesi, Benzeri diğer işyerlerinden elde edilen veriler, K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
TEHLİKELERİN DOĞRULANMASI İşyeri, tehlike belirleme timi (TBT) tarafından, iş akış ya da yerleşim planı uyarınca incelenerek ön çalışmalardan elde edilen tehlike listesinin işyerine uygunluğu kontrol edilmelidir. Bu çalışmalar sırasında karşılaşılan yeni tehlikeler varsa listeye ilave edilmelidir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 2. ADIM RİSKLERİ DEĞERLENDİR R = İ X D R= Risk İ= İhtimal D= Zararın Derecesi K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 2. ADIM RİSK DEĞERLENDİRMESİ Aşağıdaki faktörler bir kaza ya da olayın meydana gelme ihtimalini etkileyebilir; Riske maruz kalan kişiler, Riske maruz kalmanın tipi, sıklığı ve süresi, Riske maruz kalma ile tesirleri arasındaki ilişki, İnsan faktörleri, Güvenlik fonksiyonlarının güvenilirliği, Güvenlik tedbirlerinin işlemez hale getirilme veya yanıltılma imkanları, Güvenlik tedbirlerinin idame ettirilebilme kabiliyeti. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
İHTİMALİN BELİRLENMESİ 2. ADIM İHTİMALİN BELİRLENMESİ İşyerinde bir olayın gerçekleşme ihtimalini göstermek için aşağıdaki ihtimal skalası kullanılır; İhtimal Ortaya çıkma sıklığı / frekans için derecelendirme basamakları ------------------- -------------------------------------------------- ÇOK KÜÇÜK YILDA BİR KÜÇÜK ÜÇ AYDA BİR ORTA AYDA BİR YÜKSEK HAFTADA BİR ÇOK YÜKSEK HER GÜN K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 2. ADIM SONUÇLARA KARAR VERİLMESİ Muhtemel bir olay sonrası beklenen zarar veya hasarın derecelendirilmesi için aşağıdaki skala kullanılır. SONUÇ DERECELENDİRME --------------- ----------------------------------------- ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım gerektiren HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım gerektiren ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek hastalığı ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm, sürekli iş göremezlik K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK DÜZEYİ VEYA RİSK SKORU ZARARIN AĞIRLIĞI SONUÇ OLASILIK ÇOK CİDDİ Çok Hafif (1) Hafif (2) CİDDİ Orta (3) ORTA Ciddi (4) HAFİF ÇOK HAFİF Çok Ciddi (5) OLASILIK 1 4 3 2 5 Çok Küçük (1) ÇOK YÜKSEK Anlamsız 1 Düşük 2 Düşük 3 Düşük 4 Düşük 5 YÜKSEK YÜKSEK YÜKSEK ORTA DÜŞÜK 25 20 15 10 5 5 Küçük (2) Düşük 2 Düşük 4 Düşük 6 Orta 8 Orta 10 YÜKSEK YÜKSEK YÜKSEK ORTA ORTA DÜŞÜK 4 20 16 12 8 4 Orta (3) Düşük 3 Düşük 6 Orta 9 Orta 12 Orta 15 ORTA YÜKSEK ORTA ORTA DÜŞÜK DÜŞÜK 12 9 6 3 3 15 Yüksek (4) Düşük 4 Orta 8 Orta 12 Yüksek 16 Yüksek 20 ORTA ORTA DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK KÜÇÜK 4 10 8 6 2 2 Çok Yüksek (5) ÇOK KÜÇÜK Düşük 5 Orta 10 Orta 15 Yüksek 20 Tolore Edilemez 25 DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK 4 3 2 1 K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 5 1 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com KABUL EDİLEMEZ RİSK DİKKATE DEĞER RİSK KABUL EDİLEBİLİR RİSK SONUÇ EYLEM 20, 25 15, 16 KABUL EDİLEMEZ RİSK Bu risklerle ilgili hemen çalışma yapılmalı 10, 12 8, 9 DİKKATE DEĞER RİSK Bu risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edilmeli 4, 5, 6 1, 2, 3 KABUL EDİLEBİLİR RİSK Acil tedbir gerektirmeyebilir K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK DEĞ:CETVELİ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Maliyet Doğrulama için Kullanılır K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017 G.F.Kinkey-Wiruth Pratik Risk Analizi ve Güvenlik Yönetimi
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 3. ADIM KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VERME Bu adımda risklerin kabul edilebilir düzeye indirilmesi için gerekli kontrol tedbirlerine karar verilir. Kontrol Öncelikleri; Temel kural: TEHLİKENİN ORTADAN KALDIRILMASIDIR BU MÜMKÜN DEĞİLSE RİSKE MARUZİYET EN AZA İNDİRİLMELİDİR. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
HENRİCH’e GÖRE KAZALARIN ÖNLENMESİ RİSKLERİN KONTROLÜ 1. MÜHENDİSLİK VE REVİZYON ÇALIŞMALARI 2. İKNA VE TEŞVİK UYGULAMALARI 3. ERGONOMİ KURALLARINDAN YARARLANMA 4. DİSİPLİN ÇALIŞMALARI Disiplin – kabiliyet bazlı personel disiplini, (ör. iyi eğitimli kadro) ve kural bazlı organizasyonel disiplin (ör. iş prosedürlerine bağlılık). K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
Risk Kontrolü-Zaman İlişkisi Mühendislik İyileştirme Çalışmaları Prosedürel İyileştirme Çalışmaları Davranış Değişikliği ZAMAN K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
a) İlk Kuruluşta, b) Sürekli Olarak, b) İş Başında c) Periyodik A. TEHLİKELİ DURUMLARIN ÖNLENMESİNDE ÖNCELİKLER B. TEHLİKELİ DAVRANIŞLARIN ÖNLENMESİNDE 1 GÜVENLİ TEKNOLOJİ SEÇİMİ, a) İlk Kuruluşta, b) Sürekli Olarak, EĞİTİM VE ÖĞRETİM ÇALIŞMALARI a) İşe Girişte b) İş Başında c) Periyodik 2 UYGUN İŞ ORGANİZASYONUNUN KURULMASI İKNA VE TEŞVİK UYGULAMALARI, 3 İKAME (Değiştirme) ÇALIŞAN İŞ ARASI UYUMUN SAĞLANMASI 4 TECRİT (Ayırma) VARDİYA DEĞİŞİMİ, MONOTON İŞ YÜKÜNÜN İRDE 5 ÖRTME (Kapatma) KİŞİSEL KORUYUCULARIN KULLANIMININ SAĞLANMASI 6 HAVALANDIRMA a) Genel b) Lokal DİSİPLİN KURALLARININ UYGULANMASI 7 MARUZİYET SÜRESİNİ AZALTMA 8 PERİYODİK BAKIM VE KONTROL 9 KİŞİSEL KORUYUCULARIN TEMİNİ
İSG YÖNETMELİĞİ (89/391 EEC ÇERÇEVE DİREKTİF) UYARINCA RİSK KONTROLÜ İşverenler aşağıdaki genel prensiplere uygun tedbirleri alacaktır. a)Tehlikeleri ortadan kaldırmak, b)Ortadan kaldırılamayan tehlikeleri değerlendirmelere tabi tutmak, c)Tehlikeler ile kaynağında mücadele etmek, d)İşleri kişilere uygun hale getirme, özellikle işyeri tasarımında, iş makinası, çalışma ve üretim yöntemi seçimlerinde, üretim temposunun sağlığa etkilerini düşünmek ve monotonluğunu azaltmak, e)Teknik gelişmeleri adapte etmek, f)Tehlikelerin yerine tehlikesizleri veya daha az tehlikelileri ikame etmek, g)Çalışma ortamına ilişkin bütün şartları, teknolojiyi, iş organizasyonunu, çalışma şartlarını ve sosyal ilişkileri bir arada değerlendirerek birbirini destekler mahiyette tedbirler politikası geliştirmek, h)Toplu korunma önlemlerine kişisel korunma önlemlerinden daha çok öncelik vermek, i)İşçilere uygun talimatları vermek.
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 4. ADIM KONTROL TEDBİRLERİNİN UYGULANMASI Bu adımda seçilen kontrol tedbirleri işyerinde uygulanarak tamamlanır Kontrol tedbirlerinin uygulanması şu hususları içerir; Çalışma yöntemlerinin geliştirilmesi İletişim Eğitim ve öğretimin sağlanması Denetim Bakım K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com RİSK ANALİZİ YÖNTEMLERİ Kontrol Listeleri (Check- List) Normal Sistemden Sapma ve Etkileri Analizi (FMEA) Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi (HAZOP) Hata Ağacı Analizi (FTA) Kaza Sonuç Analizi (ETA) Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP) K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
5. ADIM İZLE VE TEKRAR ET Son adım tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi ve tekrar edilerek gözden geçirilmesidir Bu adımda en azından şu sorular cevaplandırılmalıdır. Seçilen kontrol tedbirleri planlandığı gibi tamamlanmış mı ? Seçilen kontrol tedbirleri yerinde tedbirler mi ? Bu kontrol tedbirleri uygulanmış mı ? Bu kontrol tedbirleri doğru bir şekilde uygulanmış mı ? Seçilen yöntem çalışıyor mu ? Yapılan değişiklikler amaçlarınıza uygun sonuçlanmış mı? Değerlendirilen risklere maruziyet ortadan kaldırılmış veya yeterince azaltılmış mı ? K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com ___ ______ __________ Sistematiklik Prensibi Toplu Koruma Prensibi İlave risk oluşturmama “ Koruma-önleme “ Ekonomik olma “ Risklerin özgünlüğü “ Risk algılamasının değişkenliği “ Sübjektiflik prensibi “ Katılımcılık prensibi “ Proaktivite prensibi (Aksiyonerlik) “ Mali yük getirmeme Koruma düzeyini yükseltme “ Diğer Yönt. Sistem. entegre olması “ Gözden geçirme ve sürekli iyileştirme “ K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
1. Sistematiklik prensibi Risk Değerlendirme çalışmaları başından sonuna kadar sistematik bir yaklaşım ve kurgu içinde yürütülmelidir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 2. Toplu Koruma Prensibi Risk kontrol çalışmalarında öncelik, Kişisel korunma tekniklerine değil Toplu korunma tekniklerine tanınacaktır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
3. İlave risk oluşturmama Riskler için kontrol yöntemi seçim ve uygulamasında : Operatörler ve Diğer çalışanlar için; İlave risk oluşturulmamasına azami dikkat edilmelidir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 4. Koruma-önleme Kontrol tedbirleri iki aşamada uygulanmalıdır. Koruma Tedbirleri : İşletme safhasından önce alınan tedbirler, 2. Önleme Tedbirleri : İşletme safhasında alınan tedbirler, Kullanım ömrünün safhaları : Tasarım 5. Deneme İmalat 6. İşletme Nakliyat 7.Bakım 4. Montaj 8. Onarım 9. Hurdaya ayırma K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 4. Ekonomik olma * Risk kontrol yöntemi ile koruma derecesi arasında ekonomiklik açısından bir bağıntı bulunmalıdır. * Diğer bir ifade ile en az harcama ile en yüksek koruma derecesini sağlayan kontrol yöntemleri araştırılarak tercih edilmelidir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 5. Risklerin özgünlüğü * Her kuruluşta risklerin ve kontrol yöntemlerinin kuruluşa özgü olduğu unutulmamalıdır. * Benzer makina, ekipman ve şartlardan bile farklı riskler kaynaklanabileceği ve farklı risk kontrol yöntemlerinin uygulanabileceği dikkate alınmalıdır. * Dikkat : İki makina resmi eklenecek K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
6. Risk Algılama değişkenliği * Mevcut riskler algılayıcıların (kişilerin) özelliklerinden dolayı farklı düzey ve şekillerde algılanabilirler. * Bu farklılığın başlıca sebepleri arasında; * Eğitim, kültür, statü, sosyal yapı, ekonomik durum gibi sebepler yer almaktadır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
7. Sübjektiflik prensibi Risk Değerlendirmesi işleminin bütün aşamaları sübjektif kabul ve kararlara dayanmaktadır. Risk algılaması, gerçekleşme ihtimali, zarar-hasarın derecesi, kontrol tedbirlerinin etkinliği, tecrübe gibi bütün konular sübjektif konular olup kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu farklılığın ortadan kaldırılması ya da asgariye indirilmesi için geniş kapsamlı ve detaylı, milli ve kuruluş bazında veri tabanları oluşturulmasına ihtiyaç vardır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
8. Katılımcılık Prensibi * Risk değerlendirme ve kontrol çalışmalarından beklenen olumlu gelişmenin sağlanabilmesi için katılımcı bir yaklaşımla hazırlanması gereklidir. Yönetim ve iş gücünün katılımı ile: * Tehlike ve risklerin ortak algılama ile belirlendiği, * Çalışmanın gerekli ve işe yarar olduğu, * İstenmeyen durumları önlemede başarılı olunacağı fikri herkes tarafından kabul edilir hale gelebilecektir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 9. Proaktif Yaklaşım Risk değerlendirme ve kontrol uygulamaları, İSG faaliyetleri içinde proaktif davranışın kaynağını oluşturur. Proaktif davranış; kuruluşta istenmeyen olayların ortaya çıkmasından önce, harekete geçerek, varsayım, öngörü, değerlendirme ve analizlere dayanarak koruma ve önleme tedbirlerini almak, Yani araba devrilmeden yol göstermek demektir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10. Mali yük getirmeme Risk Kontrol çalışmaları sonucu alınacak hiç bir sağlık ve güvenlik tedbiri çalışanlara mali yük getirmeyecektir. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
11. Koruma düzeyini yükseltme Kontrol tedbirleri çalışanların sağlık ve güvenlik koruma düzeyini yükseltmelidir, K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
12. Diğer sistemlere entegre olması İSG koruma ve önleme çalışmaları kuruluşun diğer bütün yönetim sistemlerine entegre olmalıdır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
13. Gözden geçirme ve sürekli iyileştirme Gözden geçirme çalışmaları ile sağlık ve güvenlik düzeyinin sürekli olarak iyileştirilmesi sağlanacaktır. K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
ACİL DURUMLARIN TESBİTİ VE EYLEM PLANLARININ HAZIRLANMASI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
MUHTEMEL ACİL DURUMLAR K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
KLASİK İŞ TEFTİŞ UYGULAMASI NOKSANLIKLARIN GİDERİLMESİNİ TAKİP PROGRAM HAZIRLAMA ÖNCELİK BELİRLEMESİ VE MAKRO SEVİYEDE RİSK DEĞERLENDİRME İŞ TEFTİŞ KONTROL TEFTİŞ İŞYERİ ZİYARETLERİ GENEL TEFTİŞ ÖN TEHLİKE VE RİSK ANALİZİ (MEVZUAT UYARINCA) CEZAİ UYGULAMA NOKSANLAR VE TAVSİYELER MEHİL VERME KLASİK İŞ TEFTİŞ UYGULAMASI K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017
K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com YENİ YAKLAŞIM İSTATİSTİK VE VERİ HAZIRLAMA HİZMETLERİ ÖNCELİKLERİN BELİRLENMESİ PROGRAMLARIN HAZIRLANMASI MEVZUAT VE İSG STANDARTLARININ HAZIRLANMASI İŞ TEFTİŞ BİRİMİ SG GİRDİ SAĞLAMA ve ORTAM ÖLÇÜM HİZMETLERİ EĞİTİM VE REFERANS LABARATUARI HİZMETLERİ RİSK DEĞERLEND ÇALIŞMALARINDA BİRLİK SAĞLANMA SERTİFİKASYON HİZMETLERİ * ŞAHSİ * KURUM K. Sami EKEMEN kasem06@mynet.com 10.04.2017