YAPI MALZEMELERİ & PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ IĞDIR ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ Yapı Den. ve Yapı Mlz. Şube Müdürlüğü YAPI MALZEMELERİ & PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ

YAPI MALZEMELERİ YÖNETMELİĞİ AB Teknik Mevzuatı çerçevesinde AB’nin 89/106/EEC sayılı Yapı Malzemeleri Direktifi’nin (Construction Products Directive - CPD) uyumlaştırılması çalışmalarını yürütmek üzere 29.04.1997 tarih ve 22974 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Bakanlığımız Koordinatör Kurum olarak görevlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar neticesinde hazırlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği 08.09.2002 tarih ve 24870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 08.06.2004 tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelik 01.01.2007 tarihi itibariyle geçiş sürecini tamamlayarak mecburi uygulamaya girmiştir.

YAPI MALZEMELERİ YÖNETMELİĞİ Amacı: Yönetmeliğin amacı, bina ve diğer inşaat mühendisliği işleri dahil olmak üzere tüm yapı işlerinde daimi olarak kullanılmak amacıyla üretilecek yapı malzemelerinin taşıması gereken temel gerekleri, bu malzemelerin tabi olması gereken uygunluk değerlendirme prosedürlerini, piyasa gözetimi ve denetimi işlemleri ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. Kapsam: Bina ve diğer inşaat mühendisliği işlerini içermek üzere “Tüm yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak amacıyla üretilen bütün malzemeler”i kapsar.

Temel Gerekler Bir yapı malzemesinin teknik özellikleri, uygulandığı inşaat işlerinin aşağıdaki temel gereklere sahip olmasını sağlamalıdır. 1. MEKANİK DAYANIM VE STABİLİTE 2. YANGIN DURUMUNDA EMNİYET 3. HİJYEN, SAĞLIK VE ÇEVRE 4. KULLANIM EMNİYETİ 5. GÜRÜLTÜYE KARŞI KORUMA 6. ENERJİDEN TASARRUF VE ISI MUHAFAZASI CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez. 5

GÜVENLİ ÜRÜN NEDİR ? İnsan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan, bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması gibi temel gerekler açısından asgari güvenliği sağlayan üründür.

YAPI MALZEMELERİ YÖNETMELİĞİ İnşaat işlerinin uygun şekilde tasarlanıp yapılması şartıyla, içerisinde kullanıldıkları inşaat işlerinin, temel gerekleri karşılamasına imkan veren malzemelerin, CЄ işareti taşıması halinde kullanıma uygun olduğu kabul edilir. (Madde 6) Yapı işlerinde kullanılmak üzere piyasaya arz edilmesi hedeflenen yapı malzemelerinin kullanım amacına uygun olması zorunludur. Bu nedenle, bu malzemelerin kullanıldıkları, monte edildikleri, uygulandıkları veya tesis edildikleri yapı işlerinin, gerektiği gibi tasarlanması, inşa edilmesi ve temel gereklere ilişkin yönetmelik ve şartnamelere tabi olması gerekir. (Madde 7)

YAPI MALZEMELERİ G İŞARETLEMESİ CЄ İŞARETLEMESİ (402 adet Standart) AB Mevzuatı gereği CЄ İŞARETLEMESİ (402 adet Standart) Ulusal Mevzuat gereği G İŞARETLEMESİ CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez. 8

G 01.01.2007 itibarıyla işaretlemesi 01.07.2010 itibarıyla G işaretlemesi UYUMLAŞTIRILMIŞ STANDARTLAR, AVRUPA TEKNİK ONAYLARI ULUSAL STANDARTLAR, ULUSAL TEKNİK ONAYLAR G CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez. 9

İŞARETİ NEDİR? Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında hazırlanan bir kısım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında yer alan ürünlerle ilgili olup, ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerindeki temel gereklere uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Birlik işaretidir. CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez. 10

Yapı malzemesinin: Uyumlaştırılmış Standartlara, Avrupa Teknik Onayına uygun olarak üretildiğini gösterir. İşaretlemenin nasıl olması gerektiği her uyumlaştırılmış standardın EK- ZA kısmında örnek olarak verilmektedir.

CЄ İŞARETİ 1783 CЄ İşareti AB Komisyonu’nun Onaylanmış Kuruluş No.su Üretici A.Ş. P.K. 01, İstanbul 80230 TR 03 1783-CPD-055 Üreticinin Adresi CE İşaretinin iliştirildiği yılın son 2 hanesi Sertifika no : Onaylanmış kuruluş no/CPD(YMY)/Seri no. EN 12345 80 mm Mineral yün binalar için Yanıcılık sınıfı – B Sınıfı Isı iletkenliği – 0.04 W/mK Bükülme gerilme direnci – NPD Malzeme Standardı Malzeme Verisi NPD - No Performance Determined

HANGİ YAPI MALZEMELERİNDE CЄ İŞARETLEMESİ ZORUNLUDUR ? işartlemesine tabii olacak yapı malzemeleri Bakanlığımız tarafından her yıl yayınlanan bir tebliğ ile duyurulmaktadır. Şu anda yürürlükte olan tebliğ 18 Ocak 2011 tarih ve 27819 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış ‘Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/Eec) Kapsamın Uygulanacak Teknik Şartnamelerin Yayımlanması Hakkında Tebliğ (YİG/2011-01)’ CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez. 13

Yapı Malzemelerinin Tâbi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik (G YÖNETMELİĞİ) kapsamı dışındaki ürünlerin piyasaya arz koşulları ve işareti taşısın taşımasın tüm ürünlerin yapıda kullanım koşulları 26.06.2009 tarih ve 27270 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yapı Malzemelerinin Tâbi Olacağı Kriterler Hakkında Yönetmelik” ile belirlenmiştir. Yönetmelik 01.07.2010 tarihinden itibaren zorunlu olarak yürürlüğe girmiştir. G İşareti malzemenin; - Ulusal Standartlara, Ulusal Teknik Onaya, uygun olarak üretildiğini gösterilir.

G G İŞARETİ Firma Adres Fabrika Yıl OYYY-OXXX Standart Numarası Bakanlık tarafından belirlenecek Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu No.su (Sistem 1+, 1, 2+, 2 için) Kuruluş No. Firma Adres Fabrika Yıl OYYY-OXXX Standart Numarası Ürün Tipi X İlave Bilgiler İmalatçının Adı veya Tescilli Markası İmalatçının Kayıtlı Adresi Ürünün imal edildiği fabrikanın adı veya tescilli markası İşaretin basıldığı yılın son iki basamağının yazılması OYYY: Kuruluş No. OXXX: Kuruluş tarafından verilen belge no.(Sistem 4’de sadece 0XXX kısmı beyan numarası olarak yer alacaktır) Standart numarası Ürün tipini belirten standart işaretlemesi Uygunluk Teyit sistemi ve Madde 5(2)’de belirtilen ürün karakteristikleri

4703 SAYILI ‘ÜRÜNLERE İLİŞKİN TEKNİK MEVZUATIN HAZIRLANMASI VE UYGULANMASINA DAİR KANUN’

4703 SAYILI ÇERÇEVE KANUN KAPSAMINDA YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLAN AKTÖRLER ÜRETİCİ YETKİLİ KURULUŞ (BAKANLIK) DAĞITICI ONAYLANMIŞ KURULUŞ

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ Yetkili kamu kuruluşları tarafından, ürünün piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında veya ürün piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğinin, güvenli olup olmadığının denetlenmesi veya denetlettirilmesidir.

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kamu görevidir, Tüketicinin korunmasını hedefler, Yerli ve ithal piyasaya arz edilmiş tüm yapı malzemelerini kapsar, Ürünlerin teknik şartnameye uygunluğunun kontrolüdür. CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ NASIL YAPILIR? Bakanlık yapı malzemelerinin piyasa gözetim ve denetimini (resen veya şikayet üzerine) görevlendirdiği denetim elemanları aracılığıyla yapar. Yetkili Kuruluş (Bakanlığımız) piyasa gözetimi ve denetimi programını hazırlarken eline geçen her türlü bilgiyi kullanır. Bu bilgilerin kaynağı geçmişte yapılan denetimler, şikayet, ihbar, tüketici talepleri, rakip firmalar, sivil toplum örgütleri ve kamu kuruluşları olabilir. Yetkili makama ulaştırılacak bir şikayet, bilgi ve belge en geç 10 iş günü içerisinde işleme alınır. CE işareti Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında ortaya çıkmış ve iliştirildiği ürünün sağlık ve güvenlik koşulları açısından temel gerekleri karşıladığını gösteren bir işarettir. CE bir kalite işareti değil, bir güvenlik işaretidir. CE işareti gerektiren Yeni Yaklaşım Direktiflerinin kapsamına giren ürünler CE işareti olmaksızın piyasaya arz edilemez.

PİYASA GÖZETİMİ ve DENETİMİ RESEN NE ŞEKİLDE YAPILIR ? Olumlu Doküman Kontrolü PGD Planlama Gözle Muayene Olumsuz Olumlu Olumsuz Olumsuz Tahkikat Deney Numune Alma Müeyyide Uygulaması Olumlu PGD’nin SONUÇLANDIRILMASI

PİYASA GÖZETİMİ ve DENETİMİ NERELERDE YAPILIR ? Mağaza, Dükkan, Ticarethane, Depo, Ambar, Şantiye mahalleri ve nakil araçları gibi her türlü mekan ve ortamda, Depolandığı ve/veya satıldığı, kullanıldığı yerlerde, Yapı malzemelerinin ; Üretildikleri, İşlendikleri, Ambalajlandıkları, Montaj ve dolum yapıldıkları yerlerde, PGD Gerektiğinde yapı işlerinde, Girdi olarak kullanıldığı yer ve tesislerde,

PGD ile SAĞLANAN FAYDALAR Piyasaya güvenli ürünlerin arzı sağlanır. Benzer tasarım ve üretim yöntemleri yoluyla bir endüstride veya endüstriler arasında birbiriyle uyuşan ürünlerin üretimini sağlar. Hem tüketicilerle üreticiler arasında hem de üreticilerin kendi arasında iletişimi ve bilgi transferini sağlar. Piyasaların şeffaflığını sağlar. Uluslararası piyasaların bütünleşmesi kolaylaşır.

ÜLKEMİZDE YAPI MALZEMELERİ ÜZERİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN PGD FAALİYETLERİ Bu ürünler arasında ; Hazır Beton, Çimento, Beton Çeliği, Agrega, Uçucu Kül, Isı Yalıtım Malzemeleri (Cam Elyafı, EPS, XPS), Bitümlü Su Yalıtım Membranları, Tuğla-Kiremit, Bims-Briket, Gaz Beton, Doğalgaz Bacaları, Elyaflı çimentolu oluklu levha, Sıhhi tesisat armatürleri, Kapı kilitleri, Seramik Karolar, Seramik Yapıştırıcıları, Kagir Harçları, İnce ve Kaba Sıvalar, Boyalar, PVC Kapı ve Pencereler. bulunmaktadır.

ŞANTİYEDE YAPI MALZEMELERİNİN DENETİMİ Bir yapım işinin yaşanılan bütün süreçlerinde ilgili tüm mevzuata uyulmasından bütün taraflar mesuldürler. Ancak asıl sorumluluk ilgili denetim görevlilerindedir. Bunlar; 81 ilimizde faaliyette bulunan yapı denetim şirketleri ( Özel Yapılan Yapılar için ) Mücavir alan dışında ve kamu yapılarında görev kontrol mühendisleri Mücavir alan içerisinde denetim işlemlerinden sorumlu belediye fenni mesulleri

ŞANTİYEDE YAPI MALZEMELERİNİN DENETİMİ Bakanlığımızca 13.05.2010 tarih ve 631 sayılı “Şantiyede Yapı Malzemelerinin Denetimi” konulu Genelge (2010/8) tüm valiliklere ve ilgili diğer birimlere gönderilmiştir. Buna göre yapıda kullanılmak amacı ile şantiye mahalline getirilen malzemeler için; İlgili standardına uygun, işaretleme ve beraberinde beyan edilen performans değerleri kullanım amacına göre ilgili yapı işinin tabi olduğu temel gerek hükümlerine göre yeterli olmaları halinde malzemelerin yapı işinde kullandırılmalarına müsaade edilir. “CE” ve “G” işareti beraberinde beyan edilen performans değerleri ve ilave ürün karakteristiği/karakteristikleri için teknik onaylarda beyan edilen performans değerlerinin kullanım amacına göre ilgili yapı işinin tabi olduğu temel gerek hükümlerine göre yeterli olmamaları halinde, ilgili malzeme o yapı işinde kullandırılmamalıdır.

ŞANTİYEDE YAPI MALZEMELERİNİN DENETİMİ İlgili standardına uygun olmayan ve/veya işaretlemesi (CE,G) yetersiz olan malzemelerin yapı işinde kullandırılmasına müsaade edilmez ve o malzemeye ilişkin olarak Şantiyede Yapı Malzemesi Denetim Tutanağı (Ek-1) doldurularak Valiliklere (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine) bildirilir. İlgili standardına uygun olup olmadığı konusunda şüpheye düşüldüğü takdirde, malzemeler için TS EN ISO/IEC 17025 standardı koşullarını sağlayan bir laboratuvarda yaptırılan deney sonuçlarına göre işlem yapılır. Deney sonuçları uygun ise, malzemenin yapı işinde kullandırılmasına müsaade edilir. Aksi halde Madde 3’ ün gerekleri yerine getirilir.

ŞANTİYEDE YAPI MALZEMELERİ DENETİM TUTANAĞI (Ek-1) Yapı İşinin Adı : Yapı Sahibi : Yapı Müteahhidi: Yapı Kontrol Birimi: Yapı İşinin Bulunduğu İl: YAPI İLE İLGİLİ BİLGİLER Yapı Ruhsat Tarih ve Nosu : Yapının Adresi : Pafta/Ada/Parsel Noları : Yapı İnşaat Alanı (m2) ve Cinsi : Kontrol Edilen Yapı Kısmı : II. ÜRETİCİ-YETKİLİ TEMSİLCİ/DAĞITICIYA İLİŞKİN BİLGİLER:    ÜRETİCİ     YETKİLİ TEMSİLCİ     DAĞITICI       Adı/Ticari Unvanı: Vergi No.: Adresi: Telefon / Fax No. : / E-posta :

ŞANTİYEDE YAPI MALZEMELERİ DENETİM TUTANAĞI (Ek-1) III. ÜRÜNE İLİŞKİN BİLGİLER:       İTHAL                YERLİ      Ürünün Cinsi / Markası : İlgili Teknik Şartname (Standart.Teknik Onay) No : CE İşaretlemesi :  Mevcut1  Mevcut Değil  Uygun  Uygun Değil G İşaretlemesi : :  Mevcut1  Mevcut Değil Beyan Edilen Ürün Karakteristiklerine  Var  Yok Dair Güvensizlik Şüphesi

ŞANTİYEDE YAPI MALZEMELERİ DENETİM TUTANAĞI (Ek-1) IV. DEĞERLENDİRME Yukarıda belirtilen yapıda kullanılmak üzere müteahhit tarafından temin edilerek şantiye mahalline getirilen ................. markalı ................... üzerinde yapılan muayenede adı geçen yapı malzemesinin yapıda kullanılmasına, değerlendirme bölümünde belirtilen nedenlerden dolayı müsaade edilmemiştir. İşbu tutanak ...../...../..... tarihinde, üç (3) nüsha olarak düzenlenmiş olup okunarak imza altına alınmıştır. MÜTEAHHİT TEKNİK SORUMLUSU YAPI KONTROL BİRİMİ SORUMLUSU 1 CE veya G işareti mevcut ise uygun veya uygun değil den bir tanesi işaretlenecek 2 Güvensizlik şüphesinden dolayı numune alınmış ise var işaretlenerek deney raporu tutanak ekine eklenir aksi halde yok ifadesi işaretlenir

DAHA YAŞANABİLİR, NİTELİKLİ, TEŞEKKÜRLER… DAHA YAŞANABİLİR, NİTELİKLİ, GÜVENLİ YAPILAR İÇİN PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ…