Öğretim Teknikleri - II Öğrenci çalışmalarından derlemeler Temel Kaynak: Ergin Erginer, Öğretimi Planlama, Uygulama ve Değerlendirme. Öğreti yay. Ankara 2004

BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİ     Osborn tarafından her tür eleştirel değerlendirmenin, kişilerin yaratıcılık ve imajinasyonunu engellediği gerekçesiyle uygulamaya konan “Beyin Fırtınası” etkinliği, tartışma becerilerinin ön plana çıkarılarak sorun çözme becerilerini geliştirmeye yönelik olarak uygulanan bir tekniktir.

Bu tekniğin temel ilkeleri şunlardır: Bir problem çözmekle görevlendirilen bir grubun üyeleri mümkün olduğu kadar çok fikir ileri sürerler. Dile getirilen her çözüm teklifi,diğer grup üyelerini daha yeni ve iyi buluşları ortaya çıkarmaya yöneltir. Ortaya atılan fikirlerin ayrıntılı bir şekilde açıklanması ya da savunulması istenmez.

Uygulanışı Konuşulanları ve görüşleri yazacak bir sekreter seçilmelidir. Bu teknikle işlenecek olan problem sunulmalıdır. Sınıfa,akıllarına gelen herhangi bir fikri mantık ölçülerine vurmadan söylemelerinin gereği belirtilmelidir. Tekniğin devamı esnasında eleştirilere yer verilmemelidir. Tartışmanın sonunda fikirler taranıp değerlendirmesi yapılmalıdır. Son olarak,problem için uygun olan çözüm biçimi özetlenmelidir.

Yöntem uygulanmadan önce, katılımcılar ”U” şeklinde düzenlenmiş sınıf düzeninde yerleştirilirler ve herkesin görebileceği şekilde iki havuz oluşturulur. Bunlardan ilki, ”sorun” diğeri, ”çözüm” havuzudur. Sorun,analiz edilir ve çözüm seçenekleri üretilir. Tanımlanan sorun ve üretilen çözüm seçeneklerini numaralamakta yarar vardır. Katılımcı sayısı,6-12 kişi olarak önerilmektedir.

ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ

ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNCE YÖNTEMİ NEDİR? Altı şapkalı düşünme tekniği Edward De Bono tarafından 1985’te yayınlanan kitabının ismidir. Belli bir konuyu görüşmek,bir problemi çözmek yada bir konuda karara varmanın gerektiği toplantılarda, toplantıya katılanlar genellikle daldan dala atlamakta, herkes konuya farklı açıdan yaklaşmaktadır. Altı şapkalı düşünce yöntemi,düşünce ve önerilerin belirli bir düzen içinde sunulması ve sistematikleştirilmesi için kullanılan bir yöntemdir. ’Şapkalar’ düşüncelerin ayrıştırılması için kullanılan bir semboldür. Şapkaların rengi değiştikçe,rengin simgelediği düşüncelerin belirli bir düzen içinde sırayla aktarılması beklenir.

Şapkalar: KIRMIZI ŞAPKA: (ATEŞ) BEYAZ ŞAPKA: (BOŞ SAYFA) Tarafsız şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili net bilgi ve raporlar ortaya konur. Objektiftir. KIRMIZI ŞAPKA: (ATEŞ) Duygusal şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili olarak,kişilere hiçbir dayanağı olmadan,sezgi,sezgi,fikir ve duygularını söyleme fırsatı verir. Sübjektiftir.

Şapkalar: SİYAH ŞAPKA: (YARGIÇ CÜBBESİ) SARI ŞAPKA: (GÜNEŞ) Kötümser şapkadır. Eleştiri,olumsuz görüşler ile görüşülen konunun riskleri,gelecekte doğuracağı problemler ortaya çıkarılır. Objektiftir. SARI ŞAPKA: (GÜNEŞ) İyimser şapkadır. O işin avantajları ortaya konulur. Övgü ve olumlu görüşlere yer verilir. Objektiftir.

Şapkalar: YEŞİL ŞAPKA: (BİTKİ) Yenilikçi şapkadır. Konuyla ilgili alternatifler ve yeni yaklaşımlar araştırılır. Yaratıcılık ön planda tutulur. Sübjektiftir. MAVİ ŞAPKA: (GÖKYÜZÜ) Serinkanlı şapkadır. Düşünce siste matize edilir. Durum analizi yapar. Gözden geçirme işlemi söz konusudur.

ÖĞRETİMDE ANALOJİLER ANALOJİ (BENZEŞİM): ‘‘İnsan zihninin benzeyişlerden yararlanarak yaptığı bir akıl yürütme yoludur.’’ ‘‘ Bir veya birkaç bakımdan benzerlik gösteren şeylerin başka yönlerden de benzerlik göstereceğini düşünme yoludur.’’ ‘‘Benzerliklerin yardımı ile bilinmeyeni elde etme yoludur.’’

Örnek: turunçgiller sıcak ve ılık iklimlerde yetiştirilir Örnek: turunçgiller sıcak ve ılık iklimlerde yetiştirilir. Akdeniz iklimi bu özelliktedir. Çoruh boylarında Akdeniz iklim özelliği görülmektedir. Öyle ise narenciye-turunçgiller Çoruh boylarında da yetiştirilebilir yargısına varılabilir. ‘‘ Tabiat bilgisindeki sınıflandırmaların temeli analojiye dayanır. Analoji, ‘‘ yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene ’’ ilkesi ile öğretime girmiştir diyebiliriz. Bu suretle de öğretimde çok kullanılan bir akıl yürütme yoludur.

SİNEKTİK Birbirleri ile alakasız parçaları bir araya getirme anlamını taşımaktadır. Temeli analojiye ‘‘ fikirleri başka ortama aktarma ’’ dayanan bu etkinlik Gordon tarafından üzerinde derinlemesine çalışılan bir uygulamadır. Sinektik uygulamaları için üç farklı analoji belirtilmektedir: DOĞRUDAN ANALOJİ: İki obje yada kavramın basitleştirilerek karşılaştırılmasıdır. KİŞİSEL ANALOJİ: Öğrenciden kendisini bir eşya veya bir canlının yerine koyması istenir. TERS ( ZITLIKLARLA ANLAMI GÜÇLENDİRME) ANOLOJİ: Öğrenciden bir kavram ya da ifadenin zıt, karşıt anlamlarından yararlanması istenerek anlamı güçlendirmesi beklenir

SICAK SANDALYE ETKİNLİĞİ Sıcak sandalye etkinliği tamamen öğretimsel amaçlı öğrencilerin soru sorma, tartışma, görüşme yapma, danışma ve yaratıcılıklarının gelişiminde başvurulan oldukça kullanışlı bir uygulamadır. Uygulama iki amaçla yapılmaktadır: 1. Öğrencilerin bir uzman kişiden bilgi almalarını sağlamak üzere, uzman kişiye sorular yönelterek tamamen bir sorun hakkında sorular yönelterek bilgilenmelerini sağlamak uzmanla görüşme ve konuyu tartışabilmelerine yardımcı olmaktır.(KIRMIZI KOLTUK) 2. Öğrencilerin birbirlerini tanımalarını sağlamak, yaratıcılık özelliklerini keşfetmek ve pekiştirmelerini kılavuzlamaktır. (YEŞİL KOLTUK)

BALIK KILÇIĞI TEKNİĞİ “Ishikawa diyagramı” olarak da bilinen balık kılçığı yöntemi 1943’te Kauro Ishikawa tarafından geliştirilmiştir. Detaylı bir sebep-sonuç diyagramı balık kılçığı şeklindendir, bu yüzden “balık kılçığı diyagramı” olarak da adlandırılır. “Balık kılçığı” yöntemi, örgütsel problemlerin çözümünde,sorunları analitik bir yaklaşımla göz önüne serme ve bu doğrultuda fikir üretme amaçlarıyla genellikle Örgüt Geliştirme uzmanları tarafından kullanılmıştır.

BALIK KILÇIĞI TEKNİĞİ BALIK KILÇIĞI DİYAGRAMI Üstünlükler Sosyalleşme ve kendini ifade yeteneğini geliştirir Kopyayı ortadan kaldırır Öğretimi öğrenci merkezli hale getirir Dile dayalı becerilerin ortaya çıkmasında etkilidir Üstünlükler SÖZLÜ SINAVLAR Yetersizlikler Sosyal olmayan öğrenciler psikolojik ortamdan etkilenir Öğrencinin düşünme zamanı kısıtlıdır Kalabalık gruplarda uygulanması zordur

KAVRAM HARİTASI YOLUYLA ÖĞRETİM Bilginin ilişkililiğinin bir göstergesi olarak kavram haritalarının kullanımı, Novak ve öğrencilerinin fen eğitimi alanında kavramların daha kolay öğretilebilmesi ile ilgili bir araştırma projesi kapsamında yapılan çalışmaların sonucunda ortaya çıkmıştır . Novak ve Gowin, “Öğrenmeyi öğrenmek” üzerine yaptıkları bu çalışmalarda, öğrencilerin öğrenmesine ve eğitimcilerin öğrenme malzemesini organize etmesine yardımcı olabilecek basit fakat güçlü bir strateji olan kavram haritalarını, Ausubel’in Anlamlı Öğrenme Kuramı’na dayanarak geliştirmişlerdir.

Kavram Haritaları Nasıl Hazırlanır? Kavramların seçimi Gerekli yerlerde bir kavramın öğrenciler tarafından doğru belirlenebilmesi için ipuçlarının verilmesi Hiyerarşi Ara bağlantılar Çapraz bağlantılar Ara ve çapraz bağlantıların adlandırılması

KAVRAM HARİTASI

karalar temsil ed . taş küre katmanı vardır KAVRAM HARİTASI karalar temsil ed . taş küre katmanı vardır sular temsil eder su küre katmanı vardır hava temsil eder hava küre katmanı vardır ateş küre katmanı vardır ağır küre katmanı vardır DÜNYA