(İnquisitorial System) Soruşturma Sistemi (İnquisitorial System) Hazırlayan Galip KAYACAN
Dünya Genelinde Uygulanan Hukuk Sistemleri Kıta Avrupası Hukuk Sistemi (Soruşturma Sistemi) Uygulandığı Ülkeler Almanya, Fransa, Hollanda ve Latin Amerika Ülkeleri … Anglo-Sakson Hukuk Sistemi (Taraf Sistemi) Uygulandığı Ülkeler İngiltere, ABD, Kanada ve KKTC …
Soruşturma Sistemin Temel Özellikleri Kökeni Roma Hukukuna dayanmaktadır. Hukuk kuralları yazılı olarak belirlenmiştir. Amaç gerçeğin ortaya çıkarılmasıdır. Kamunun menfaati, bireyin menfaatinin önündedir.
Soruşturma Sistemin Temel Özellikleri Kovuşturma mecburiyeti benimsenmiştir. Kolluk teşkilatı savcının emrinde veya denetiminde olarak görev yapmaktadır. İspat yükümlülüğü iddia makamındadır. Serbest bir delil sistemi vardır.
Soruşturma Sistemin Temel Özellikleri Hakim maddi gerçeğin araştırılmasında aktif olarak görev almaktadır. Davalar kamuya açık olarak yapılmaktadır. Dava, yazılı tahkikat evrakı üzerinden görülmektedir. Hüküm profesyonel hakimler tarafından verilmektedir. Buraya finans için başvurduğu yolların fotoğrafları koyulabilir.
Soruşturma Sisteminin Olumlu Yönleri İddia ve savunma makamları arasındaki güç dengesizliğinin ortaya çıkarabileceği olumsuzluklar en aza indirgenmiştir. Karmaşık ve teknik konular için daha uygun bir sistemdir. Delil sistemi esnek olduğundan gerçeğe daha kolay ulaşılabilmektedir. Yargılama aşamasında daha hızlı karar alınabilmektedir.
Soruşturma Sisteminin Olumsuz Yönleri Temel hak ve özgürlükler ikinci planda kalmaktadır. Yargının iş yükü oldukça fazladır. Hakimlere aşırı ve kontrolsüz yetki verilmiştir. Taraflar kendilerini yeterince ifade etme imkanı bulamamaktadır. Ayrıntılı bir soruşturma gerektirdiğinden hazırlık süreci uzun sürmektedir. Sistemin gereği olan kurumlar arası işbirliği pratikte sağlanamamaktadır.
Sonuç ve Değerlendirme Günümüz dünyasında saf bir hukuk sisteminden söz etmek mümkün değildir. - Suç oranlarındaki artış - Kurumlar arası işbirliği eksikliği - Sistemin yavaş işlemesi - Suçla mücadelenin ağır ekonomik faturası ve bunların sonucu olarak karşımıza çıkan toplumun adalete olan güvenindeki azalma, Devletleri, benimsemiş oldukları hukuk sistemlerinde revizyona gitmek ve diğer hukuk sistemlerinin olumlu yönlerini kendi hukuk sistemlerine uyarlamak zorunda bırakmıştır.
SORULAR Siz göre Soruşturma sisteminin artıları ve eksileri nelerdir? Türk Hukuk Sisteminin, Soruşturma yöntemi ile kesişen ve ayrılan tarafları nelerdir? Örneklerle açıklayalım…
TEŞEKKÜRLER Galip KAYACAN Kom. Yrd