NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
HUKUKA GİRİŞ Hukuk Sistemleri NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ubyo.nisantasi.edu.tr

2 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Hukuk Sistemleri Her ülkenin hukuku kendine özgü kurallar içermekle beraber tüm bu sistemler genel hatlarıyla iki ana başlık altında incelenir: Kıta Avrupası Hukuk Sistemi ve Anglo-Sakson Hukuk Sistemi. Özellikle hukukun uygulanması bakımından ciddi farklılık gösteren bu iki sistemin temel özelliklerini ve farklarını kısaca şu şekilde özetlemek mümkündür: Kıta Avrupası Hukuk Sistemi (Civil Law) Kara Avrupası’ndan İngiltere hariç Avrupa ülkeleri anlaşılır. Roma Hukuku Kökenlidir. Bu sistemde, hukuk tedvin edilmiştir – yani düzenlenen tüm kurallar yazılı halde derlenip kanunlar halinde toplanmıştır. Sistemin başlıca özelliği kanunların yazılı olması ve kanun yapma yetkisinin sahibi (hukukun yaratıcısı) yasama meclisidir. İçtihatlar yani örnek alınan mahkeme kararları hukukun ancak yardımcı kaynaklarıdır. Kıta Avrupası sisteminde özel hukuk- kamu hukuku ayrımı ve adli yargı-idari yargı olarak yargı ayrımı vardır. Özellikleri : 1-Tedvin Edilmiştir 2-Yazılıdır (Örf adet Hukukun ancak tamamlayıcı kaynağıdır) 3- İçtihad Hukukun Asıl Kaynağı Değildir. 4- Özel Hukuk – Kamu Hukuku Ayrımı Vardır. 5-Yargı Ayrılığı Vardır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

3 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Hukuk Sistemleri Anglo-Sakson Hukuk Sistemi (Common Law) İngiltere’de doğmuş olan bu hukuk sistemi başta ABD, Kanada, Avustralya, Güney Afrika, Hindistan ve eski İngiliz sömürgesi olan pek çok ülkede uygulanmaktadır. Başlıca özellikleri Kıta Avrupası hukuku gibi tedvin edilmemiş(af buyur J ne demek bu )olmasıdır. Bu sistemde hukuk, örf ve adet kuralları, çok sayıda mahkeme kararı ve dağınık haldeki çeşitli kanunlardan meydana gelir. Anglo-Sakson hukuku esas itibariyle içtihadi(yazılı olmayıp uygulamaya dayanan)niteliktedir yani mahkemelerin vermiş olduğu kararlar bağlayıcı niteliktedir ve izleyen benzer somut olaylara uygulanır. Bu sebepten ötürü Anglo- Sakson hukukuna “hâkimler tarafından yapılmış hukuk” (judge-made law) da denmektedir. Bu sistemde Kıta Avrupası sisteminde olduğu gibi kamu hukuku-özel hukuk ayrımı ya da adli yargı-idari yargı ayrımı yoktur, yargı birliği geçerlidir. Özellikleri : 1- Tedvin Edilmemiştir 2- Örf ve Adet Hukukun Asli Kaynaklarındandır 3- İçtihadi Niteliktedir 4- Kamu Hukuku – Özel Hukuk Ayrımı Yoktur 5- Yargı Birliği İlkesi Geçerlidir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

4 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Hukuk Sistemleri İslam Hukuku Sistemi : İslam Hukukunun başlıca 4 kaynağı vardır. 1.Kur’an : Kur’an islam hukukunun ilk ve en yüksek kaynağıdır. Bir mesele hakkında İslam hukukundaki hükmü bulmak isteyen hukukçunun öncelikle Kura’an’a başvurması gerekir.Tabiri caizse İslam hukuku normalar hiyerarşisinin tepesinde yer alır. 2.Sünnet : Sünnet Hz. Muhammed’in söz, fiil ve takrirleridir. Buna göre sünnet üçe ayrılır. Kavli sünnet, fiili sünnet ve takriri sünnet. Kavli sünnet peygamberin sözle koyduğu kurallardır. Fiili sünnet peygamberin yaptığı bir iş bir hareket koyduğu kurallardır. Takriri sünnet peygamberin bir kimseyi bir işi yaparken görüp de engellememesi, bir şeyin yapıldığını duyup da ses çıkarmaması yolu ile koyduğu kurallardır. 3.İcma : Belli bir dönemde yaşayan fakihlerin bir sorun üzerine aynı düşüncelerde olmasıdır. İcma bağlayıcı bir hukuk kaynağıdır. 4.Kıyas : Kur’an ve sünnette bir sorunun çözümlenmesi için konulmuş bir kuralın, aynı kaynaklarla hakkında hüküm bulunmayan bir sorunu çözmek için benzetilerek uygulanmasıdır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

5 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Hukuk Sistemleri Sosyalist Hukuk Sistemi : Roma ve Common law hukuk sistemleriden önemli ölçüde farklıdır. Bu hukuk sisteminin temelinde marksizim yatar. Marksizim toplumsal kurumlar arasında altyapı ve üstyapı kurumları diye ayrım yapar. Ekonomi alt yapı kurumudur. Ahlak örf ve adet din ve hukuk ise üst yapı kurumudur. Marksist teoriye göre altyapı üstyapıyı belirler. Üretim araçlarının özel mülkiyetine izin verilmemiştir. Kişiler ancak kendi oturdukları evinin, bahçesinin, arabasının sahibi olabilmekteydi. Kanunlar yönetenleri değil yönetilenleri bağlıyordu. Yönetenler kamu yararına gördükleri durumlarda kanunlardan ayrılabiliyorlardı. Bu sistemde hukuk açıkcası bir araçtır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

6 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
kaynaklar Ekin yayıncılık 2016 basımı Kemal Gözler Hukuka Giriş NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©