ARAŞTIRMA TASARIMI
ARAŞTIRMA TASARIMI Herkes tarafından anlaşılabilir ve uygulanabilir nitelikte olması gereken araştırmalar, problem seçiminden raporlama aşamasına kadar tüm süreçleri içermelidir. Araştırma tasarımı, bir araştırmanın düşünce aşamasından sonuç aşamasına kadar geçen tüm süreci barındırmalıdır.
ARAŞTIRMA TASARIMI Toplumsal ya da toplumbilimsel araştırma tasarımları proje önerisi ile yaşama geçirilir. Aysel Aziz, öneri için yer alması gerekenleri Ankara Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü tarafından yapılan şekliyle aktarmaktadır. Farklı enstitülere göre daha kısa veya uzun da olabilir.
ARAŞTIRMA TASARIMI Araştırmanın adı Konusu Amacı Önemi Yöntemi Kavramsal çerçeve Varsayımlar Kapsam Sınırlılıklar Evren Gözlem tekniği Zamanlaması Kaynakçası Bütçesi Çalışma Planı Ekleri
ARAŞTIRMA TASARIMI Araştırmanın Adı Araştırmanın adı, araştırmanın konusunu açıkça belirtmelidir. Gerekliyse alt başlık konmalıdır. Başlığın soru biçiminde olmaması, tarafsız olması gerekir. Objektiflik yansımalıdır.
ARAŞTIRMA TASARIMI Araştırmanın Konusu Birkaç cümle ile araştırmanın anlaşılır bir şekilde ifade edilmesidir. Araştırmanın “konu”su aslında aynı zamanda da “sorun”udur. Toplumda var olan her konu araştırılabilir. Konunun araştırmaya uygun şekilde formüle edilmesi önemlidir.
ARAŞTIRMA TASARIMI Araştırmanın Amacı Araştırmanın niçin, hangi amaçla yazıldığı düzgün bir dille ifade edilmelidir. Araştırmanın konusunu oluşturan sorunun ne olduğunun ortaya çıkarılması amacı oluşturur. Durum saptamak, ilişki araştırmak, genellemeye varmak da amaçlanabilir.
“Televizyonun kırsal kesimin eğitimindeki yeri ve önemi”. ÖRNEK Araştırmanın adı: “Televizyonun kırsal kesimin eğitimindeki yeri ve önemi”. Konu: “Televizyonun kırsal kesimdeki klasik eğitime göre, daha etkili olup olmadığının araştırılması”. Amaç: “Televizyonun kırsal kesimin eğitiminde klasik eğitime göre daha etkili olduğunu ortaya koyarak, televizyonun klasik eğitime yardımcı olmasını sağlamak”.
ARAŞTIRMA TASARIMI IV. Araştırmanın Önemi Neden bir başka konunun değil de bu konunun seçildiğinin somut olgularla açıklanmasıdır. Araştırmanın konusu ve amacı ile doğrudan ilgili önemli çalışmalar üzerinden önerilen konunun üzerinde duracağı boyutlar ifade edilir. Çıkacak sonuçların yararları üzerinde de durulur.
ARAŞTIRMA TASARIMI ÖRNEK Araştırmanın Önemi Araştırma konusu televizyonun kırsal kesim eğitimine olan etkisini inceleyen bir araştırmanın bulgularının, kırsal kesime yönelik temel ve yaygın eğitimde klasik eğitim yöntemleri yanında nasıl kullanılabileceğinin öneminin anlatılması.
V. Araştırmanın Yöntemi ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmada hangi yolun izleneceğinin bilgisidir. Beş adımı içerir: Kavramsal çerçeve Varsayımlar (hipotezler) Kapsam Sınırlılıklar Evren
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Kavramsal Çerçeve İçerik olarak yoğundur. Araştırmanın konusunun hangi kuram ya da modele göre ele alınacağını belirtir. Seçilen kuram ya da modelin hangi gerekçelerle tercih edildiğini açıklar.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Varsayımlar (Hipotezler) Araştırma konusunun kavramsal çerçevede belirtilen temellendirilmesine göre oluşturulan yargı cümleleridir. Bir varsayım cümlesinde değişkenler arasında bir ilişkinin varlığı ya da yokluğu belirtilir. Araştırmanın tipine göre, betimleyici varsayım ya da açıklayıcı varsayım olarak kurulabilir.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Varsayımlar (Hipotezler) Varsayımların mantıklı, açık, anlaşılır ve uygulanabilir olması gerekir. Varsayımlar için önemli bir kavram da değişkenlerdir. Değişkenlerin türü önemlidir. Bir varsayımın sınanması amaçlanıyorsa, birbirini etkileyen “bağımlı” ve “bağımsız” değişkenlerden oluşması gerekir.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Kapsamı Araştırılacak konunun neleri kapsayacağının (konu, yer, zaman) ifadesidir. Uygulamalı araştırmalarda evren ve örneklem hakkında açıklama yapılır.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Sınırlılıkları Araştırma konusu ile ilgili olarak araştırmanın içinde ele alınmayacak konular gerekçeleriyle açıklanır. Veri, kaynak,zorluk,maliyet sınırlamaları gibi durumlar belirtilir.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Evreni Her araştırmanın gerçek ya da kuramsal bir evreni vardır. Evren genel olarak verilerin kaynağını oluşturur. Evrenin büyüklüğü araştırmanın amacına ve kapsamına bağlıdır. Araştırma evreni ve çalışma evreni önemli iki kavramdır.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Kapsamı Araştırılacak konunun neleri kapsayacağının (konu, yer, zaman) ifadesidir. Uygulamalı araştırmalarda evren ve örneklem hakkında açıklama yapılır.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Evreni Evrenin çok geniş olduğu durumlarda tamamına ulaşmak güçtür, örnekleme yapmak gereklidir. Örnek alınarak araştırmacının birey ve objeleri gözlemlediği evrene çalışma evreni ya da diğer bir deyişle örneklem denir. Örneklem üzerinde yapılacak araştırma sonuçlarının genelleneceği evren ise araştırma evrenidir.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Gözlem Tekniği En önemli özelliklerden birisidir. Araştırmanın sonuca ulaşmasında, gerekli verilerin toplanmasında, olgular arasındaki ilişkiyi araştırmada, bulgulara ulaşmada esas olan seçilen yöntem ve tekniklerdir. Uygulamalı araştırmalarda gözlem, görüşme,anket, örnek olay incelemesi, gibi tekniklerden hangisinin seçilme gerekçeleriyle açıklanması beklenir.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Zamanlaması Araştırma aşamalarına (kaynak araştırması, veri toplama, uygulama, değerlendirme ve yazma) ayrılan yaklaşık tarihlerinin belirtilmesidir. Toplam süre mantıksal dilimlere bölünür.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi ÖRNEK Araştırmanın Zamanlaması Toplam 12 aylık süre düşünülüyorsa; Ocak – Şubat (2 ay) kaynak taraması Mart- Mayıs (3 ay) kaynakların okunması, veri toplama Haziran – Temmuz (2 ay) anket uygulama Ağustos – Eylül (2 ay) verilerin çözümlenmesi Ekim (1 ay) kuramsal verilerin gözden geçirilmesi Kasım – Aralık (2 ay) araştırma raporunun yazılması ve teslim.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Kaynakçası Araştırma projesinde yer alması düşünülen, daha önce yazılmış, yayımlanmış tüm kaynakların yer aldığı kısımdır. Proje önerisinde kaynakçanın önemi, araştırması düşünülen ya da önerilen konuda yeterli kaynağı olup olmadığının ön saptamasıdır.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Çalışma Planı Taslak plan olarak da adlandırılır. Konu ile ilgili temel bilgiler verilir. Kuramsal ve kavramsal çerçeve çizilir. Veri değerlendirilmesine ve sonuçlara ilişkin bölümler ve başlıklar halinde düzenlenir.
ARAŞTIRMA TASARIMI V. Araştırmanın Yöntemi Araştırmanın Ekleri Araştırma kapsamında, kaynakçada yer almayan ancak proje önerisini destekleyen ek bilgiler, çizelgeler, fotoğraf-harita-kroki,anket, kavram açıklamaları gibi bilgiler yer alır.