İHRACAT MUHASEBE KAYITLARI İhracat (Yurtdışı Satış) İşleminin Kaydı İhraç Bedelinin Tahsili ve Kur Farkları Kaydı İhracatta Avans Alınması Kaydı İhracat Giderlerinin Kaydı a. İhracatla İlgili Yurtiçi Giderleri b. İhracatla İlgili Yurtdışı Giderleri İhracatta Götürü Gider Uygulaması İhraç Edilen Malların İadesi işlemleri İhraç Kaydı ile Satış İşlemleri İhraç Kaydı ile Satışta Tecil Edilen KDV ve KDV İadesi İhraç Kaydı ile Satışta Alıcı Kayıtları

FİİLİ İHRACAT: İhracata konu malın; Kara taşımacılığında “Sınırı”, Tren taşımacılığında “Sınırı”, Deniz taşımacılığında “Limanı”, Hava taşımacılığında “Hava Limanını” terk etmesi, Fiili ihracat sayılır.

MUHASEBE ve FİİLİ İHRACAT G.Ç.B ile ihraç edilen malın muhasebe kaydında; G.Ç.B ‘nin fiili ihracat tarihindeki T.C Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınır. G.Ç.B ‘deki döviz miktarı fiili ihracat tarihindeki döviz kuru ile TL’ye çevrilir ve ihracatın Türk Lirası cinsinden değeri ile muhasebeleştirilir.

ÖRNEK UYGULAMA EGE. A.Ş. tarafından 19.08.201x tarihinde 100.000.-$ ’lık mal ihracatı için işlemler tamamlanmıştır. İhraç edilen malın faturası 19.08.200x tarihinde düzenlenmiş ve mal gümrüğe sevk edilmiştir. Gümrük Beyannamesinin tescil tarihi 30.08.201x dir. Gümrük Beyannamesinin fiili ihracat tarihi 02.09.201x dir. 02.09.201x tarihli beyanname üzerindeki T.C. Merkez Bankası kuru: 1.Dolar=1,8500 liradır.

ÖRNEK UYGULAMADA AŞAĞIDAKİ AÇIKLAMALARA DİKKAT EDİLMELİ: Fatura düzenleme tarihi 19.08.201x tarihidir. Yurt Dışı Satışın kaydedileceği tarih; 02.09.201x tarihli fiili ihracat tarihidir. K.D.V. beyannamesine intikal edecek ay; Fiili ihraç Tarihine ait Eylül ayıdır. Kayıtta dikkate alınacak döviz kuru; Gümrük Beyannamesi Fiili İhracat tarihi döviz kurudur. Vergi İdaresi gerek KDV beyanı için gerekse hasılatın beyanı için G.B. Fiili ihracat tarihi kuruna göre matrah kabul edeceğini beyan etmektedir.

$100.000.- İHRACAT KAYDI ($1=1,85000) 185.000.- % 02.09.200x Borç Alacak 120. ALICILAR HESABI 120.02.02.01 WXVYZ - İtalya (100.000$ X 1,8500) 185.000.- 601. YURT DIŞI SATIŞLAR HESABI 601.09.09.01 X Malı İhracatı A-1663478 no 'lu Fatura, 44099 nolu İhracat Güm. Beyannamesi ile yapılan ihracat kaydı. Dos.No: 21 %

ÖRNEK - İHRACAT BEDELİ TAHSİLİ 02.09.201x fiil ihracat tarihli ve 1.$=1,8500 liradan kayıtlı 100.000.- Dolarlık, İtalyan Şirketinden olan ihracat mal bedeli, 22.10.201x tarihinde tahsil edilmiştir. Tahsilat günü 1.$=1,9500 liradır.

CARİ DÖNEMDE GELEN İHRACAT BEDELİ 22.10.201x Borç Alacak 102. BANKALAR 102.02.02.01 İş Bank. Dolar Hesabı (100.000.- $ X 1,9500) 195. 000.- 120.A L I C I L A R HS. 120.02.02.01. Expo-İtalya (100.000.-$x1,8500) 601. YURT DIŞI SATIŞLAR HESABI 601.09.02.01 İhracat Kur Farkı Gelirleri ( 100.000.- $ X 1,9500 – 1,8500 ) 185.000.- 10.000.- İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesaplarına kaydı. Dos.No:21 yevmiye kaydı. % 195.000.-

KUR FARKI İhracat mal bedelinin yurda geliş tarihi ile malın gümrükten çıktığı (gümrük hattını geçtiği) fiili ihracat tarihi arasında; Lehte oluşan “KUR FARKI” 601.Yurt Dışı Satışlar hesabına, Aleyhte oluşan kur farkı 612.Diğer İndirimler hesabına kaydedilir.

DAB belgesi ile tahsil edilen ihracat bedelinin, Türk Lirasına çevrilerek Ticari (TL) Mevduat Hesabına aktarılması: 22.10.201x Borç Alacak 102. BANKALAR 102.02.01.01 İş Bank. Tic. Mev. Hes. T.L. 195.000.- 102.02.02.01 İş Bank. Dolar Hesabı. (100.000$x1,9500) İ-123456-no’lu DAB ile döviz tevdiat hesaplarının, ticari mevduat hesaplarına devir kaydı. %

02.09.200x fiil ihracat tarihli ve 1$=1,8500 liradan Tahsil Edilen İhracat Bedelinin Fiili İhraç Tarihindeki Kurdan Küçük Olması Durumu: 02.09.200x fiil ihracat tarihli ve 1$=1,8500 liradan kayıtlı $100.000.- ihracat bedeli, 22.10.200x tarihinde tahsil edilmiştir. Tahsilat günü 1$=1,8000 liradır.

CARİ DÖNEMDE YAPILAN TAHSİLAT KAYDI 22.10.201x Borç Alacak 102.B A N K A L A R HS. 102.02.02.01.İş Bnk-Dolar Hs. (100.000.- $ x 1,8000) 612. DİĞER İNDİRİMLER HS. 612.09.02.01. İhracat Kur Farkı Giderleri (100.000.- $x1,8500 – 1,8000) 180.000.- 5.000.- 120. A L I C I L A R HS. 120.02.02.01. Expo - İtalya (100.000.- $x1,8500) 185.000.- İhracat bedelinin banka döviz tevdiat hesaplarına aktarma kaydı. %

İhracat Bedelinin Avans Olarak Tahsili ÖRNEK: Ege A.Ş, Almanya’nın Expo A.G firması ile 100.000.- Euro ihracat anlaşması yapmıştır. Bedel önceden tahsil edilmiştir. 100,000 Euro avans 05.05.201x tarihinde bankaya gelmiştir (1. Euro € = 2,5000 TL) İhraç edilen malların, xx no’lu G.Ç.B ile fiili ihraç tarihinde (01.06.20xx)1. Euro (€) = 2,6000 liradır. İhracat ile ilgili alınan avans 01.06.201x. tarihinde kapatılmıştır.

İHRACAT İÇİN €100. 000. - AVANS KAYDI 100. 000. - x 2,5000 = 250. 000 İHRACAT İÇİN €100.000.- AVANS KAYDI 100.000.- x 2,5000 = 250.000.- T.L. 05.05.201x Borç Alacak 102.BANKALAR HS. 102.02.02.01.Xx Bnk. Dolar Hs. (100.000.- € x 2,5000) 250.000.- 340.ALINAN SİPARİŞ AVANSALARI 340.02.01.Y.D.A.S.A. Almanya- Expo İhracat ile ilgili “Alınan Avans” yevmiye kaydı. İhracat Dosya No: 19 %

€100.000.- İHRACAT KAYDI 100.000.- x 2,6 = 260.000.- T.L. Borç Alacak 120.A L I C I L A R HS. 120.02.02.05. Expo - Almanya (100.000.- € x 2,6000) 260.000.- 601. YURT DIŞI SATIŞLAR HS. 601.09.06.01.Gömlek İhracatı (100.000.- € x 2,6000) Bedeli peşin tahsil edilen İhracat kaydı. İhracat Dosya No: 19 %

TAHSİL EDİLEN AVANSIN KAPANIŞI: Fiili ihracat tarihindeki döviz kuru 1 TAHSİL EDİLEN AVANSIN KAPANIŞI: Fiili ihracat tarihindeki döviz kuru 1.€= 2,6000 olması durumunda: 01.06.201x Borç Alacak 340.ALINAN SİPARİŞ AVANSALARI 340.02.02.Y.D.A.S.A. Almanya-Expo (100.000.- € x 2,5000) 612. DİĞER İNDİRİMLER HS. 612.09.02.01. İhracat Kur Farkı Giderleri [100.000.-€ x (2,6000 - 2,5000)] 250.000.- 10.000.- 120.A L I C I L A R HS. 120.02.02.05.Expo- Almanya (100.000.-€ x 2,6000) 260.000.- Peşin tahsil edilen ihracat avansının kapanış yevmiye kaydı. İhracat Dosya No: 19 %

AVANSIN KAPANIŞI: Fiili ihracat tarihindeki döviz kuru 1 AVANSIN KAPANIŞI: Fiili ihracat tarihindeki döviz kuru 1.€= 2,4500 olması durumunda: 01.06.201x Borç Alacak 340.ALINAN SİPARİŞ AVANSALARI 340.02.02.Y.D.A.S.A. Almanya-Expo (100.000.- € x 2,5000) 250.000.- 120.A L I C I L A R HS. 120.02.02.05.Expo- Almanya (100.000.-€ x 2,4500) 601. YURT DIŞI SATIŞLAR HS. 601.09.06.11.İhracat Kur Farkı Giderleri [100.000.-€ x (2,5000 - 2,4500)] 245.000.- 5.000.- Peşin tahsil edilen ihracat avansının kapanış yevmiye kaydı. İhracat Dosya No: 19 %

DIŞ TİCARETTE GİDERLER a. İhracatla İlgili Yurtiçi Giderleri b. İhracatla İlgili Yurtdışı Giderleri

a. İhracatla İlgili Yurtiçi Giderleri Yurt içi gider örnekleri: a1: Yurtiçi Lojistik (Nakliye) Giderleri: Ör. Alize Taşımacılık Ltd. Şirketi, lojistik hizmeti olarak %18 KDV dahil toplam 1.180.- liralık taşıma hizmeti faturası göndermiş olup fatura henüz ödenmemiştir. a2: Yurtiçi Komisyon Giderleri: Ör. Gümrük Komisyonu gideri karşılığında 1.000 L.(+KDV) tutarında açık fatura alınmıştır. a3 Yurtiçi Banka Giderleri: İhraç işlemini takibeden banka 360 L. işlem bedelini işletmenin hesabından almıştır. İhracatta yapılan yurtiçi gider, KDV’ye tabi ise, kayıtta KDV dikkate alınır.

a1: Yurtiçi Lojistik (Nakliye) Giderleri: 15.10.200x Borç Alacak 760.PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİD. 760.05.08.11.İhracat Lojistik Giderleri 191.İNDİRİLECEK K.D.V. 191.01.18. Alış K.D.V 1.000.- 180.- 320.SATICILAR HS. 320.01.19.Alize Taşımacılık.Ltd.Şti. 1.180.- Bursa Haydarpaşa yurt içi lojistik yevmiye kaydı. %

a2:Yurtiçi Komisyon Giderleri: 15.10.201x Borç Alacak 760.PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİD. 760.05.08.01.İhr. Yurt İçi Gümrük Komisyon Giderleri 191.İNDİRİLECEK K.D.V. 191.01.18. Alış K.D.V 1.000.- 180.- 320.SATICILAR HS. 320.01.19. Alize Gümrük Müşavirlik Ltd. Şti. 1.180.- İhracat gümrük müşavirlik hizmeti kaydı. %

A3Yurtiçi Banka Giderleri: 22.10.201x Borç Alacak 760. PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ 760.05.02.İhracat Bedeli Banka Masrafları (200.- $ x 1,8000) 360.- 102. BANKALAR 102.02.02.01.İş.Bankası Döv. Tv. Hs 22.10.201x tarihli ihracat mal bedeli tahsili için yapılan banka masrafları yevmiye kaydı. %

b. İhracatla İlgili Yurtdışı Giderleri Yurtdışı gider örnekleri: b1: Yurtdışı Lojistik (Nakliye) Giderleri: Ör. Bursa Gümrüğü ile Almanya arası lojistik (nakliye) bedeli olarak 2.000.- euroluk bir fatura alınmış, henüz ödeme yapılmamıştır. 1. Euro (€) = 2,5000 liradır. b2: Yurtdışı Komisyon Giderleri: Ör. İşletme Almanya’da fuarda stant açmak için Expo Almanya firmasından €200 karşılında hizmet satın almıştır. İşlem günü €1=2,5000L. b3 Yurtdışı Banka Giderleri: Amir banka masrafı DAB üzerinden $100 olarak tespit edilmiştir. (DAB üzerinde $100.000 ihracat bedeli yerine, $ 99.900 alınmıştır. İşlem günü 1$=1,95000L.’dir.

b1: Yurtdışı Lojistik (Nakliye) Giderleri: Ör b1: Yurtdışı Lojistik (Nakliye) Giderleri: Ör. Bursa Gümrüğü ile Almanya arası lojistik (nakliye) bedeli olarak €2.000.- tutarında bir fatura alınmış, henüz ödeme yapılmamıştır. 1. Euro (€) = 2,5000 liradır. 25.10.20x Borç Alacak 760.PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİD. 760.05.08.10.Yurtdışı Lojistik Giderleri ( €2.000 x 2,5000 ) 5.000.- 320.SATICILAR HS. 320.01.xx. .......Taşımacılık.Ltd.Şti. Bursa-Almanya yurtdışı lojistik gideri kaydı. %

b2: Yurtdışı Komisyon Giderleri: Ör b2: Yurtdışı Komisyon Giderleri: Ör. İşletme Almanya’da fuarda stant açmak için Expo Almanya firmasından €200 karşılında hizmet satın almıştır. İşlem günü €1=2,5000L. 15.10.201x Borç Alacak 760.PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİD. 760.05.08.02.İhr. Yurt Yurtdışı Komisyon Giderleri 500.- 102.B A N K A L A R HS. 102.02.02.02.Xx.Bnk-Euro..Hs. (2.000.- € x 2,5000) İhracat gümrük müşavirlik hizmeti kaydı. %

b3 Yurtdışı Banka Giderleri: Amir banka masrafı DAB üzerinden $100 olarak tespit edilmiştir. (DAB üzerinde $100.000 ihracat bedeli yerine, $ 99.900 alınmıştır. İşlem günü 1$=1,9500’tir 22.10.201x Borç Alacak 780. FİNANSMAN GİDERLERİ 780.05.02.İhr. Uluslar arası Muhabir Banka Masrafı (100.- $ x 1,9500) 195.- 102. BANKALAR 102.02.02.01.İş.Bank. Döv.Tev. Hs 22.10.201x tarihli ihracat mal bedeli tahsilinde kesilen muhabir banka masrafları kaydı. %

GÖTÜRÜ GİDER Belgesiz gideri olan ihracatçıyı teşviktir, FOB ihracat bedeli üzerinden hesaplanır, Binde beş oranında uygulanır, İhracatın yapıldığı hesap döneminde uygulanır, İhracatçı firmalar yararlanır, G.V.K. 40. Md. 1.fıkrasına dayanır.

AB Şirketinin faydalanacağı Götürü Gider tutarı: ÖRNEK : AB Şirketi yıl içinde yaptığı ihracatta (FOB) 500.000.-L. hasılat elde etmiştir. AB Şirketinin faydalanacağı Götürü Gider tutarı: 500.000- x 0,005 = 2.500. – L.’dır.

Götürü gider, 740, 760, 770 nolu hesaplardan ilgili olana kaydedilir. Ör. AB Şirketi yıl içinde yaptığı ihracatta 500.000.-L. hasılat elde etmiştir. AB Şirketinin faydalanacağı Götürü Gider tutarı: 500.000- x 0,005 = 2.500. – L.’dır. 30.06.200x Borç Alacak 770. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 770. 07.02. Götürü Giderler 2.500.- 195.İŞ AVANSALARI* % *İş Avansları hesabı yerine diğer ödeme hesapları (100/136..) da kullanılabilir. Götürü gider, 740, 760, 770 nolu hesaplardan ilgili olana kaydedilir.

İHRACATTA SATIŞ İADELERİ

İHRACATTA SATIŞ İADELERİ GÜMRÜK KANUNU AÇISINDAN İHRAÇ OLAN MALIN GERİ GELMESİ KDV. KANUNU YÖNÜNDEN İHRAÇ OLUNAN MALIN GERİ GELMESİ Kitap Sayfa: 95

GÜMRÜK KANUNUNA GÖRE İADE GERİ GELEN MALLAR GK. Md. 168 “İhraç edilen eşya, üç yıl içinde iade gelmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur”. GK. Md. 169 “168. Md. belirtilen muafiyet, geri gelen eşyanın ihracı sırasındaki ayniyeti değişmeden yeniden ithali halinde tanınır”.

ÖRNEK Daha önce ihraç edilmiş ve kayıtlı kuru 1.Dolar.=1,9000 lira olan 100.000.-$‘lık malların %10. ‘u yurt dışı alıcı firma tarafından iade edilmiştir. İade Günü Döviz kuru 1.$=1,9500 L

KDV İADESİNDEN FAYDALANILMAMIŞ İSE ! İşletme KDV İadesinden faydalanmamış ise, İade gelen mal için gümrükte KDV ödemez.

KDV İADESİNDEN FAYDALANMAMIŞ İSE 19.000.- TL OALAR İHRAÇ EDİLEN MALLAR 19.500.- TL OLARAK GERİ GELMİŞTİR. KDV İADESİNDEN FAYDALANMAMIŞ İSE x 15.06.200x Borç Alacak 610. SATIŞ İADELERİ 610.02.01.01. Y.D.S. İadesi Tic. Mal (10.000.-$ x 1,9500) 19.500.- 120.A L I C I L A R HS. 120.02.02.05.XVYZW.Almanya (10.000-$ x 1,9000) 601. YURT DIŞI SATIŞLAR HS. 601.09.02.02.İhracat Kur Farkı – Gelirleri [10.000.-$ x (1,9500-1,9000)] 19.000.- 500.- İade gelen malların gümrükten çekilmesi yevmiye kaydı. %

KDV İADESİNDEN FAYDALANILMIŞ İSE ! İşletmenin KDV İadesinden faydalanmış olması halinde, İade gelen mal için gümrükte KDV ödemesi gerekir.

KDV İADESİNDEN FAYDALANMIŞ İSE x 15.06.200x Borç Alacak 610. SATIŞ İADELERİ 610.02.01.01. Y.D.S. İadesi Tic. Mal (10.000.-$ x 1,9500) 191.İNDİRİLECEK K.D.V. 191.09.18. Gümrükte Ödenen İthalat K.D.V (19.500 x %18 = 2.736) 19.500.- 3.510.- 120.A L I C I L A R HS. 120.02.02.05.XVYZW.Almanya (10.000-$ x 1,9000) 601. YURT DIŞI SATIŞLAR HS. 601.09.02.02.İhracat Kur Farkı Gelirleri [10.000.-$ x (1,9500-1,9000)] 102. BANKALAR 102.01.01. Xx Bankası T.L Mevduat Hesabı. 19.000.- 500.- İade gelen malların gümrükten çekilmesi yevmiye kaydı. % 23.010.-