FRANSA EĞİTİM SİSTEMİ İLKÖĞRETİM ORTAÖĞRETİM

2002-2003 eğitim öğretim yılında Fransa’daki öğrenci nüfusu 14. 940 2002-2003 eğitim öğretim yılında Fransa’daki öğrenci nüfusu 14.940.900 olarak kaydedilmiştir. Öğrenci nüfusu şu şekilde bölümlere ayrılmıştır: 6.529.000 ilköğretim öğrencisi ( okulöncesi ve ilköğretim ) 5.596.000 ortaöğretim öğrencisi 2.209.000 yükseköğretim öğrencisi

Fransa’da 1959 yılında yürürlüğe giren Eğitim Yasası ile zorunlu temel eğitimin süresi 10 yıla çıkartılmıştır. 6-16 yaş arasındaki çocukları kapsayan zorunlu eğitimin beş yılı ilköğretimde, dört yılı ortaöğretimin I. devresinde verilir. Ortaöğretimin I. Devresini bitiren öğrencilerin, zorunlu temel eğitimlerini tamamlayabilmeleri için,ortaöğretim II. Devrede genel eğitim, teknik eğitim veya mesleki eğitim liselerinden birinde bir yıl daha tam zamanlı öğrenim görmeleri zorunludur.

ZORUNLU EĞİTİM 6-16 yaşlar arasında eğitim zorunludur ve 3 safhaya ayrılmıştır: İlkokul eğitimi: 6-11 yaşlar arasındaki bütün öğrenciler école élementaire (ilkokul)’e giderler; Orta Öğretim Birinci Devre: 11-15 yaşlar arasındaki bütün öğrenciler collège (kolej)’e giderler; Orta Öğretim İkinci Devre: Öğrenciler, normalde 15 yaşında, classe de seconde’a (ilkokuldan sonraki beşinci yıl) başlamak için bir lycée d’enseignement général et technologique (genel ve teknolojik lise) veya bir lycée professionnel (meslek lisesi)’ne kayıt yaptırırlar; bu eğitimlerini tamamladıklarında zorunlu eğitimin sonuna denk gelen yaşa ulaşmış olurlar.

İLKÖĞRETİM Zorunlu eğitimin ilk basamağını oluşturan ilkokulda eğitim beş yıl sürer ve parasızdır.Altı yaşına gelen her çocuk ilkokula başlamak zorundadır. Temel işlevi çocukları ortaöğretime hazırlamak olan ilkokuldaki eğitimin amacı,çocukların sözlü anlatım, okuma, yazma, aritmetik gibi temel dilsel ve zihinsel becerilerini , bilgilerini , yeteneklerini , sanatsal yaratıcılıklarını , bedensel ve el becerilerini geliştirmek ve bölgesel ve yerel özellikleri dikkate alarak aile ile birlikte çocukların ahlaki ve yurttaşlık eğitimini sağlamaktır.

İlkokullar yerel yönetimlere bağlıdır İlkokullar yerel yönetimlere bağlıdır. Zorunlu eğitim çağında en az 15 çocuğun bulunduğu her yerleşim biriminde belediye ilkokul açmak zorundadır. Sınıf oluşturmak için öğrenci sayısının yeterli olmadığı küçük yerleşim birimlerinde birleştirilmiş sınıflarda ya da taşımalı sistemle bölge okullarında öğretim yapılır.

1983 yılında yapılan yeni düzenlemelerle ilköğretimde bazı görev ve yetkiler yerel yönetimlere devredilmişse de, genel sorumluluk yine devlet adına Eğitim Bakanlığındadır. Bakanlık Eğitimin genel amaçlarını belirler, eğitim programlarını hazırlar, öğretmenleri yetiştirir ve okulun genel giderlerini üstlenir.

6 – 11 yaş arasındaki çocukların devam ettikleri ilkokulda, son yapılan düzenlemelere göre öğretim iki devreye ayrılır. Çocuğun temel bilgi ve becerileri öğrendiği birinci devre ilk iki yılı kapsar.1. Sınıf hazırlık sınıfı,2. Sınıf da temel sınıf olarak değerlendirilir. Temel bilgi ve becerilerin sağlamlaştırıldığı ve derinleştirildiği ikinci devre son üç sınıfı kapsar.

İlkokullarda haftada 26-27 saat ders yapılır İlkokullarda haftada 26-27 saat ders yapılır.Bölgelere göre haftalık ders saatlerinde değişiklikler olabilir. İlkokulun beş sınıfında yer alan dersler: DERSLER SINIFLAR 1. 2. 3. 4. 5. Fransızca 10 9 8 Matematik 6 Bilim ve Teknoloji 2 3 Tarih-Coğrafya 1 Yurttaşlık Bilgisi Müzik Resim Beden Eğitimi 5 TOPLAM 27

İlkokulda değerlendirme ,her devrenin sonunda ulaşılması öngörülen eğitim amaçlarına göre yapılır. Öğretmen, öğrencileri hem davranış yönünden hem de kazandığı temel bilgi ve beceriler yönünden değerlendirir. Başarı değerlendirmesi, ilk üç sınıfta öğretmenin doğrudan gözlemleri ile sınıf içi etkinliklere göre yapılır. Genel olarak yazılı ve sözlü sınavlara dayalı başarı değerlendirmesine 4. sınıftan itibaren yer verilir.

Tüm değerlendirmeler öğrencinin kişisel dosyasına yazılır,başarısız olan öğrenciler devre sonunda sınıf tekrar ederler. Öğrencinin sınıf tekrar etmesine, sınıf öğretmeninin önerisi ile öğretmenler kurulu karar verir. Ancak sınıf tekrarı bir kezden fazla olamaz. İlkokulun sonunda herhangi bir bitirme sınavı yapılmaz ve öğrenciler diploma almazlar. İlkokulu bitiren öğrenciler, doğrudan zorunlu eğitimin ikinci aşamasını oluşturan ortaöğretim I. devredeki “College” adı verilen okullara devam ederler.

ORTAÖĞRETİM 11 Temmuz 1975 tarihli yasa ile yeniden düzenlenen ortaöğretim basamağı iki devrelidir. Ortaöğretim I. devreyi ,tüm öğrencilere ortak bir genel eğitimin verildiği ve onların istek ve eğilimlerine göre ,II. devredeki yükseköğretime veya mesleğe götüren eğitim yollarına hazırlandıkları dört yıllık kolejler oluşturur. Ortaöğretim II. devre ise, öğrencilere üç yıllık bir eğitimle ilgi, istek ve başarılarına göre akademik veya mesleki yükseköğretime veya mesleğe hazırlayan genel,teknik ve meslek liseleri kapsar.

ORTAÖĞRETİM I. DEVRE: 11 Temmuz 1975 tarihli yasa ile kurulan kolejlerin,gerek ilkokulun üstüne zorunlu eğitimin bir parçasını,gerekse öğrencileri üniversiteye ve mesleğe hazırlayan ortaöğretim programlarının ilk aşamasını oluşturması nedeniyle eğitim sistemi içinde önemli bir yeri vardır. Bu çağ öğrencilerinin okullaşma oranı %100'dür.

11 / 12 – 15 / 16 yaş grubundaki öğrencilerin devam ettikleri kolejde eğitim , ikişer yıllık iki devrede dört yıl sürer.İlk iki yıllık birinci devre, öğrencilerin okula uyumlarının sağlanmasının amaçlandığı “gözlem devresi” olarak adlandırılır ve 6. ve 7. sınıfları kapsar.Son iki yılı olan 8. ve 9. sınıfları kapsayan ikinci devre de “yönlendirme devresi”dir. Bakanlık,1995-1996 öğretim yılından itibaren kolejlerde ilk yılın ( 6.sınıf ) gözlem ve uyum devresi; 2. ve 3. yılın ( 7. ve 8. sınıflar ) pekiştirme ve geliştirme devresi ; son öğretim yılının da ( 9. sınıf ) yönlendirme devresi olmasını kararlaştırmıştır.

Kolejde öğrenciler, her iki devrede de haftada 24 saat ortak dersleri görürler.Ayrıca bazı dersler için takviye dersi yapılır.Yönlendirme devresinde ortak derslere ek olarak zorunlu seçmeli dersler de yer alır. Öğrenciler, kolejdeki öğrenimleri boyunca her dersin öğretmeni tarafından düzenli olarak değerlendirilirler.değerlendirme,öğretim yılı boyunca yapılan yazılı ve sözlü sınavlar ile sınıfiçi yapılan çalışmalardan alınan notlara göre yapılır.Öğrencinin notları dönem sonunda bir karne ile veliye bildirilir.

Öğrenciye,kolejdeki öğrenimine başladığı andan itibaren öğretmenler ve bir uzman danışman tarafından , izleyebileceği öğrenim yollarıyla ilgili sürekli bilgi verilir. Öğrencinin kolejden sonra devam edebileceği geneleğitim,teknik eğitim, ya da mesleki eğitim yolundan birisine okulun öğretmenler kurulunda karar verilir.Velinin okulun kararına karşı çıkma hakkı vardır.

Kolejde dört yıllık öğrenimlerini bitiren ve 15 yaşını dolduran öğrenciler, zorunlu eğitim süresini tamamlamak için, ortaöğretimin II. Devresinde liselerden birinede en az bir yıl daha tam zamanlı bir eğitim görmek zorundadırlar. Kolej öğrenimlerini tamamlayan tüm öğrencilere “Brevet” olarak adlandırılan diploma verilir.Bu diplomayı alamak için öğrenciler, ülke düzeyinde yapılan sınava girerler.

ORTAÖĞRETİM II. DEVRE Ortaöğretim II. devrenin kurumları, kolejin devamı olan ve kısaca “lise” olarak adlandırılan genel eğitim ve teknik eğitim amaçlı liseler ile mesleki eğitim amaçlı liselerdir. Liselerde, birinci yıl “belirleme”, ikinci ve üçüncü yıllar ise “bitirme” devresi olarak adlandırılmaktadır. Genel ve teknik liseler üç yıl sürer. Üç sınıfı başarıyla tamamlayan öğrenciler lise bitirme sınavı olan bakalorya (baccalauréat)'ya hazırlanırlar. Genel ve teknik lise diplomaları öğrencilere yüksek öğretime girme hakkını kazandırır. Bu çağ öğrencilerinin okullaşma oranı %92'dir. Lise öğrencilerinin %70'i bakalorya (baccalauréat) düzeyine ulaşmaktadır.

Liselerdeki üç yıllık ( 10. , 11. Ve 12 Liselerdeki üç yıllık ( 10., 11. Ve 12. sınıflar ) öğrenimleri sırasında öğrenciler ; Genel eğitim olgunluk diploması Teknik eğitim olgunluk diploması Teknik meslek diploması Meslek diploması olmak üzere dört ayrı bitirme derecesine hazırlanırlar.

Genel ve Teknik Liseler : Ortaöğretim II. devredeki yeniden düzenleme çalışması, 1981 yılından itibaren öncelikle genel eğitim amaçlı liselerde başlatılmıştır. Bu düzenlemelerin amacı, lisedeki katı ve çok aşamalı sınıflamaya dayalı farklılığı azaltmak ve hedeflenen diploma türü için öğrencinin erken seçim yapma zorunluluğunu ortadan kaldırmaktı.Bu amaçla, lisenin 10. sınıfı öğrencilerin hedefledikleri bitirme türüne göre seçecekleri öğrenim dalına hazırlanabilmeleri için bir yönlendirme sınıfı olarak düzenlemiş ve öğrenim dallarına ayrılma 11. ve 12. sınıflara bırakılmıştır.

Haziran 1989 tarihli Eğitim Yasasına dayanılarak 1990’ lı yılların başlarından itibaren bir dizi yeniliğin daha uygulamaya konulduğu ve “seconde”, “premiere” ve “terminale” olarak adlandırılan 10., 11. ve 12. sınıfları kapsayan genel ve teknik liseler, öğrencileri akademik veya teknik yükseköğretim olgunluğuna ya da teknisyenlik diplomasına hazırlarlar.

Milli Eğitim Bakanlığının Ocak 1992 tarihli kararına göre, genel ve teknik liselerin 10. sınıfında öğrenciler haftada 30-31 saat ders görürler. Haftalık ders saatinin 2/3’ü, tüm öğrenciler için zorunlu olan ortak genel kültür derslerine; 1/3’ü de öğrencilerin hedefledikleri diploma türüne göre 11. ve 12. sınıflarda ayrılacakları öğrenim alanlarna uygun olarak seçebilecekleri zorunlu seçmeli ve seçmeli derslere ayrılır.

10. Sınıfın son döneminde öğrenci veya velisi,, 11 10. Sınıfın son döneminde öğrenci veya velisi,, 11. Sınıfta hangi öğrenim dalına gideceğini yazılı olarak okula bildirir.Öğretim yılının sonunda öğrencinin durumu ve seçimi sınıf öğretmeneler kurulunda görüşülür ve karara bağlanır. Öğrencinin seçimi ile sınıf öğretmenler kurulunun kararının uyuşmaması durumunda, konu yetkili bir konisyonda ( İtiraz Komisyonu ) karara bağlanır.

Öğrenciler,öğrenim gördükleri dallarda yükseköğretime gidebilmeye olanak veren genel eğitim veya teknik eğitim olgunluk diplomasını almak için 12. sınıfın sonunda bazı derslerden olgunluk sınavına girerler. Bu diploma ile öğrenciler doğrudan meslek yaşamına başlayamazlar;ancak ,akademik,teknik ve mesleki yükseköğretim kurumlarında öğrenime başlama hakkını elde ederler.

Genel ve teknik liselerdeki öğrenim alanlarının herbirinde eğitim programının içeriğini zorunlu dersler ,zorunlu seçmeli dersler ve seçmeli dersler oluşturur. Liselerde değerlendirme öğretim yılı içinde her dersten düzenli olarak yapılan yazılı sınavlar, sözlü sınavlar ve ev ödevleri ile yapılır.Öğretim yılı sonundaki başarı durumları da ,öğretmenin genel görüşü ile birlikte velilere yazılı olarak bildirilir.

Meslek Liseleri: Meslek liseleri, 11 Temmuz 1975 tarihli Eğitim Yasası ile daha önceki teknik eğitim kolejlerinin yerine, ortaöğretimin II. devresinde “mesleki eğitim lisesi” adıyla öğrencilere 2-3 yıllık bir eğitimle mesleki eğitim vermek üzere kurulmuştur.1985 yılında eğitim sisteminde yapılan yeni düzenlemeyle bu okullar “meslek lisesi” adını almışlardır. Meslek liseleri,genel ve teknik liselerde olduğu gibi,10., 11. ve 12. Sınıfları kapsar ve öğrencileri farklı programlarla farklı öğrenim sürelerinde farklı bitirme derecelerine hazırlar.

Meslek Liselerindeki Programlar; 1-Meslek Sertifikası Programı: Öğrencilere bazı meslek dallarında bu mesleği yürütebilecek düzeyde temel mesleki bilgi ve becerilerin kazandırılmasının amaçlandığı bu program genel olarak 10. sınıfı kapsar. Öğretimlerini başarıyla tamamlayan öğrenciler ,ilgili meslek dalında yeterli niteliklere sahip olduklarını gösteren meslek sertifikasını alırlar.Bu sertifikayı alan öğrencilerin bir kesimi doğrudan o meslek dalında nitelikli elemen olarak çalışmaya başlarlar.

2-Orta Dereceli Meslek Diploması Programı: Bir yıl süreyle çeşitli meslek dallarında daha kapsamlı bir mesleki uzmanlık eğitiminin verildiği bu programa 10. sınıftan meslek sertifikasını almış olan öğrenciler alınır. Orta dereceli meslek diplomasını alan öğrenciler doğrudan ilgili meslek dalında çalışmaya başlayabilirler veya öğrenimlerini iki yıl daha sürdürerek “teknik olgunluk diplomasına” hazırlanırlar.

3- Mesleki Olgunluk Diploması: Öğrenim süresi iki yıl ( 11. ve 12. sınıflar )olan bu program ile hem çeşitli üretim ve bakım mesleklerinde gereksinim duyulan mühendis ve teknisyenler ile işçiler arasında nitelikli ara işgücünün yetiştirilmesi amaçlanmıştır.

Okul Dışı Mesleki Eğitim: Öğrencilere iş yaşamından önce temel mesleki eğitimin verilmesi sorumluluğu Eğitim Bakanlığına aittir.Bu sorumluluk bazı alanlarda Çalışma Bakanlığı ile paylaşılır. Okul dışı mesleki eğitim; Çıraklık Eğitimi Mesleki Uyum Kursları Mesleki Uzmanlık Kursları İşe Yerleştirme Kurslerını kapsamaktadır.

FRANSA TÜRKİYE Zorunlu eğitim çağı 6-16 İlköğretim 5 yıl Ortaöğretim iki devreden oluşuyor İlköğretimde haftalık ders saati sayısı 26’dır. Kolejler ve liseler özerk Zorunlu eğitim çağı 7-14 İlköğretim 8 yıl Ortaöğretim tek devreden oluşuyor İlköğretimde haftalık ders saati sayısı 30’dur Ortaöğretimde özerklik sözkonusu değil.

KAYNAKÇA Sağlam,M.(1999). Avrupa Ülkelerinde Eğitim Sistemi,Anadolu Üniversitesi Yayınları,Eskişehir. Balcı,A.(2007), Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri,Pegem-A Yayınları. Baykal ve Diğerleri,(2006),Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Eğitim,Ankara. www.yayim.meb.gov.tr/dergiler/167/orta3-topbas.htm - 59k www.megep.meb.gov.tr/megep/genel/moduler/ulkeler/France% 20(TR).doc www.eurydice.org/tr

Danışman : Prof. Dr. Mustafa ERGÜN Duygu CESUR 080645004 İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Danışman : Prof. Dr. Mustafa ERGÜN