Göğüs Hastalıklarında Aciller Doç. Dr. Can Sevinç Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı TTD VI. Kış Okulu Çeşme Ilıca Otel 27 Ocak 2007 Cumartesi 15.30-16.45

Dr. Can Sevinç 1963 Adana İzmir Atatürk Lisesi 1977-1980 DEÜTF 1980-1986 Gaziantep, Van, Manisa DEÜTF Göğüs Hastalıkları 1992-1997 Doçent 2004 Evli, 2 çocuklu

İlgi Alanları Solunumsal Yoğun Bakım Ventilatör İlişkili Pnömoniler İnterstisyel Akciğer Hastalıkları KOAH Astım Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıkları Girişimsel Bronkoskopi (SuperDimension)

TTD Görevler İzmir Şube Yönetim Kurulu Üyeliği Mesleki ve Çevresel Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu Yönetim Kurulu ve Danışma Kurulu Üyeliği 8. Kongre Sekreterliği İzmir Şube Sekreterliği Bülten ve İnternet Komisyonu TRJ Editörler Kurulu “Rehber Hazırlama Rehberi” Oluşturma Kurulu

Sunum İçeriği ve Hedefler Yabancı Cisim Aspirasyonu Suda Boğulma Hemoptizi Dispne Anafilaksi Karbonmonoksit Entoksikasyonu Dekompresyon Hastalığı (Vurgun) Dağ Hastalığı Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi Solunum Yetmezliği ARDS Ağır Astım Atağı KOAH Alevlenme Pnömotoraks Hemotoraks Pulmoner Tromboemboli

Yabancı Cisim Aspirasyonu türban iğnesi yemek yerken konuşma ve gülmeye bağlı gıda maddelerinin hava yollarına aspirasyonu Turban pin aspiration; a potential risk for young Islamic girls.  International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, Volume 48, Issue 2, Pages 131-135 M. Kaptanoglu

A. Müller manevrası B. Anderson manevrası C. Tardy manevrası Soru 1 Üst hava yollarına yabancı cisim aspirasyonu olan olguda hangi manevra ile yabancı cisim çıkarılmaya çalışılır? A. Müller manevrası B. Anderson manevrası C. Tardy manevrası D. Heimlich manevrası E. Fabry manevrası

Yanıt: D (Heimlich manevrası)

Bu olgulara acilen Heimlich manevrası yapılmalıdır. Üst hava yollarının (kord vokal, trakea) tama yakın tıkandığı olgularda ani dispne, bilinç kaybı, apne, siyanoz Bu olgulara acilen Heimlich manevrası yapılmalıdır. hastanın arkasına geçilir eller hastanın sternumunun ksifoid bölgesi altına, göbek üstüne, orta hatta konur karın bölgesine güçlü bir basınç uygulanır.

Solunum yolu obstüksiyonunun ön planda olmadığı olgularda rijit ya da fleksibl bronkoskopi Bu yöntemlerle çıkarılamayan yabancı cisimler torakotomi ile çıkarılır.

Tatlı veya tuzlu suda boğulma genellikle kaza ile nadiren de intihar ya da cinayet sonucunda meydana gelir. Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Bu az miktardaki suyun tetiklediği Boğulma sürecinde; başlangıçta panik mücadele edilir, çırpınılır, bu sırada az miktarda bir sıvı hipofarenkse geçer Bu az miktardaki suyun tetiklediği apne ve larengospazm olguların bazısında ölüme neden olur veya akciğerlere daha fazla suyun girmesine engel olarak kuru boğulma ile sonuçlanır Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Boğulma fizyopatolojisi Asfiksi, anoksik ve iskemik zedelenme Aşırı sıvı yüklenmesi Akciğer zedelenmesi Hipotermi ve boğulma refleksi Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Boğulmuş kişide: Abdominal distansiyon ve kusma Yüz ve dudakta solgunluk Öksürükle birlikte pembe tükürük Güçlükle nefes alma, nefes alamama Zayıf kalp atışı, kalp durması

Soru 2. Boğulayazma olgularında prognozun kötü olduğunu gösteren aşağıdaki bulgulardan yanlış olan hangisidir? A. Glasgow koma skalası 6’nın altında olanlar, B. Acil servise getirildiklerinde CPR gerekenler C. Ventilatör desteği gerekenler, D. Tuzlu suda boğulanlar E. Kan gazında pH 7.00’nin altında olan olgular

Yanıt: D (Tuzlu suda boğulanlar)

Prognoz kimlerde kötü? Glasgow koma skalası 6’nın altında olanlar, Acil servise getirildiklerinde CPR gerekenler Ventilatör desteği gerekenler, Kan gazında pH 7.00’nin altında olan olgular Uçan ES. Solunum Sistemi Acilleri. TTD 2006 Yılı V. Kış Okulu Ders Notları. Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Olgular ilk gören kişi tarafından, hemen, su içinde bile olsa ağızdan ağıza solunum desteğine başlanmalı, hava yolu tıkalı ise Heimlich manevrası yapılarak hava yolları içindeki su çıkarılmalı, ıslak giysileri çıkarılıp kurutulmalı ve örtülerek ısıtılmalı, servikal travma bulgusu veya şüphesi varsa boyun desteklenmeli, stabilize edilmeli, varsa boyunluk takılmalı, Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

beyin perfüzyonunu sağlamak için olgu yatay konumda tutulmalı, kardiyak atım alınmıyorsa derhal kalp masajı yapılmalı, kalp masajı ve solunum desteğinde ısrarcı olunmalı, varsa oksijen verilmeli, profesyonel ilk yardım ekipleri geldiğinde entübe edilmelidir. Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Profesyonel Sağlık Ekibi tarafından Hava yolu açıklığı sağlanmalı, Servikal travma olasılığı nedeni ile boyunluk takılmalı, Koma / asidoz / solunum arresti söz konusu ise endotrakeal entübasyon, mekanik ventilasyon, damar yolu açılmalı, Elektrolitler, Bilinç durumu, Radyolojik bulgular, Solunum sesleri, Solunum sayısı, Vücut ısısı, İdrar çıkışı, Tansiyon, kalp hızı ve ritmi, Oksijen satürasyonu veya kan gazları, Hemogram dikkatle monitorize edilmelidir. Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

A. Hipertansiyon B. Hipertermi C. Hiperglisemi D. Hipotansiyon E. Ateş Soru 3. Boğulayazma olgularında yoğun katekolamin salınımına bağlı aşağıdakilerden hangisi gelişebilir? A. Hipertansiyon B. Hipertermi C. Hiperglisemi D. Hipotansiyon E. Ateş

Yanıt: C (Hiperglisemi)

Bir çok boğulayazma olgusunda yoğun katekolamin salınımına bağlı ağır hiperglisemi gelişmektedir, Kan şekeri yakından izlenmeli, Gerekirse insülin infüzyonu Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Profilaktik antibiyotik ve kortikosteroidlerin yararı ? Hastalar ARDS ve pnömoni olasılıkları nedeni ile başlangıçta akciğerleri normal bulunsa bile en az 12-24 saat yakın izlem Profilaktik antibiyotik ve kortikosteroidlerin yararı ? Bayındır Ü. Suda Boğulma In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 141-9.

Hemoptizi Öksürmekle balgamla kan tükürülmesi Kanama akciğerler veya hava yollarından gelmekte Bazen GİS ve üst hava yollarından

Ülkemizde hemoptizinin en sık nedenleri akciğer kanseri, tüberküloz ve bronşektazi

Soru 4. Masif hemoptizi diyebilmek için 24 saatteki kanama miktarı en az ne kadar olmalıdır? A. 50 ml B. 100 ml C. 200 ml D. 400 ml E. 600 ml

Yanıt: E (600 ml)

Bir kerede 200 ml (bir su bardağı) veya 24 saatte 600 ml ve üzerinde hemoptizi olması durumunda “masif hemoptizi” yaşamı tehdit eden, asfiksi ile ölüm riski yaratan bir durum

Minör hemoptizilerin de her an masif hemoptizi olarak seyredebilmesi olası Tüm hemoptizi olguları hastaneye yatırılarak izlenmeli

Hemoptizili bir olguda yaklaşım Ayrıntılı öykü Sistemik fizik bakı Damar yolu

Koagülasyon testleri (PT, INR, aPTT) Kan grubu Rutin kan testleri Koagülasyon testleri (PT, INR, aPTT) Kan grubu Kan bankasında birkaç ünite kan, olgu adına bloke edilmeli

KBB ve gastroenteroloji konsült. Gerekirse üst hava yolları ve Üst GİS endoskopisi Akciğer grafisi BT

Bronkoskopi (FOB) Kanama akciğerlerden mi ? Yeri ? (sağ – sol) Şiddeti ? Nedeni ? (tm?)

Rijit Bronkoskopi - Hemoptizi Güvenli ventilasyon sağlar. Geniş aspirasyon katateri ile kan ve pıhtı daha kolay temizlenir. Kanayan lezyona daha kolay tamponad yapılır. Lazer ve elektrokoterle görünen lezyona fotokoagülasyon uygulanmasına olanak sağlar. Hava yolu temizlendikten sonra RB içinden FOB uygulanabilir. Böylece daha periferik hava yolları izlenir. Numanoğlu N.

Rijit Bronkoskopi yapabileniniz var mı? A. EVET B. HAYIR

Merkezinizde son bir yılda kaç rijit bronkoskopi yapıldı? HİÇ 1-5 6-10 11-20 20’DEN FAZLA

Masif hemoptizi NE YAPARSINIZ ? Acil lobektomi Transamine amp + sedatif Selektif sağ entübasyon Argon plazma koterizasyon Bronşiyal arter embolizasyonu Uçan Es, Kış Okulu 2006

girişimsel radyoloji bronşiyal arter embolizasyonu ? göğüs cerrahisi olası cerrahi girişim ?

Merkezinizde bronşiyal arter embolizasyonu yapılabiliyor mu? EVET HAYIR

Bronşiyal arter embolizasyonu; bronşiyal arter sisteminden kaynaklanan “masif hemoptizileri” kontrol etmede yararlı başarısı bizim serimizde yaklaşık %80

Akciğer kanserine bağlı ise … eksternal radyoterapi brakiterapi radyasyon onkolojisi

Hematolojik bozukluk (trombositopeni gibi) Taze tam kan TDP

Herhangi bir girişime olanak vermeyen kanamalarda Yaşamı tehdit eden, Herhangi bir girişime olanak vermeyen kanamalarda Entübasyon !

Çok acil durumlarda bronkoskopi arteriyel embolekomi katateri; Fogarty katateri ile oklüzyon ve bası

KANAMA

Tümörlerden kaynaklanan kanamalarda; “argon plazma koagülasyon”, “laser” “elektrokoter”

Kliniğinizde; aşağıdakilerden hangisini uygulama olanağınız var? 1. Hiçbiri yok 2. Sadece I 3. Sadece II 4. Sadece III 5. I ve II 6. II ve III 7. I ve III 8. Hepsi I. Argon plazma, II. Laser, III. Elektrokoter

Dispne Kişinin nefes alıp vermesinin farkında olması ve bundan sıkıntı duyması Nefes darlığı Bir çok acil duruma eşlik eden önemli bir bulgu

Ortopne Sırtüstü yatar durumda nefes darlığının ortaya çıkması veya artması kalp yetmezliği, ağır KOAH

Paroksismal nokturnal dispne Gece nefes darlığı nedeni ile uykudan uyanma, pencereye gidip nefes almaya çalışma sol kalp yetmezliği

A. Ortodeoksi B. Platipne C. Trepopne D. Sideopne E. Heteropne Soru 5. Sağ tarafına yatınca nefes darlığı olan bir olgudaki dispneyi nasıl tanımlarsınız? A. Ortodeoksi B. Platipne C. Trepopne D. Sideopne E. Heteropne

Yanıt: C (trepopne)

Trepopne Sağ veya sol yanına yatınca nefes darlığı masif plörezi, dev kitle

Platipne Oturur durumda nefes darlığının belirginleşip, yatınca azalması A-V malformasyon, Hepatopulmoner sendrom

Ortodeoksi Oturur durumda daha belirgin hipoksemi

Akut dispne nedenleri 7. KOAH alevlenme Pnömotoraks 8. Pnömoni 9. ARDS 10. Toraks travması 11. Hemotoraks, plörezi 12. Atelektazi 13. Pulmoner hemoraji Pnömotoraks Pulmoner emboli Yabancı cisim aspirasyonu Üst hava yolu obstrüksiyonu Kalp yetmezliği, akciğer ödemi Astım akut atak

35 y kadın Akut dispne Derin anemi Derin hipoksemi Tanı ? Hangi inceleme ? Tedavi ? Uçan ES, Kış Okulu 2006

Diffüz alveoler hemoraji ? FOB, BAL Steroid + Antibiyotik ?

DAH (BAL) 1 gr/g KS 5 gün sonra

Öykü alma sürecinde temel patoloji anlaşılmaya çalışılırken, elde edilen veya ulaşılan verilere göre pulse-oksimetre ile oksijen sat. KGA akciğer grafisi veya toraks BT rutin kan tetkikleri EKG PEF veya SFT

Dispne ile gelen bir olguda; Oksijen satürasyonu düşükse (<%90-92) oksijen Kalp yetmezliği ve akciğer ödemi bulguları diüretik ve pozitif inotropik ajanlar Pnömotoraks toraks dreni

Tromboemboli antikoagülan veya trombolitik tedavi Astım akut atağı bulguları inhale kısa etkili bronkodilatör KOAH alevlenme bulguları bronkodilatör, sistemik steroid, antibiyotik

Yabancı cisim aspirasyonu Bronkoskopi Ağır siyanoz ile birlikte bilinç değişikliği entübasyon ve mekanik ventilasyon

Hiperkapni var ve yeni ortaya çıkmış invazif veya noninvazif MV Pnömoni erken uygun antibiyotik

ARDS bulguları mekanik ventilatör desteği ve primer nedenin düzeltilmesi Hemotoraks veya plevral efüzyon sıvının drenajı

Anafilaksi Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu sonucu ortaya çıkan, ani anjioödem, larinks ödemi, ürtiker, flashing, avuç içi ve ayak tabanlarında kaşınma, bunu izleyen seste kabalaşma, kısılma, yutkunma güçlüğü, göğüste sıkışma hissi, dispne, hışıltı, baş dönmesi, senkop, kusma, konfüzyon, ve şok bulguları Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Bulgular bazofil ve mast hücresi degranülasyonu sonucunda ortaya çıkar Hekimin dakikalar içinde tanıması ve girişimi ile yaşamın kurtarılabildiği ölümcül bir tablo Bulgular bazofil ve mast hücresi degranülasyonu sonucunda ortaya çıkar Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

IgE bağımsız gelişen anafilaksi benzeri tablo IgE aracılığı ile IgE bağımsız gelişen anafilaksi benzeri tablo anafilaktoid reaksiyon Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

A. 1-3 dk B. 3-5 dk C. 5-30 dk D. 30-60 dk E. 1-3 saat Soru 6. İnjeksiyon yapılan bir olguda anafilaksi belirtileri ne kadar zaman içinde ortaya çıkar? A. 1-3 dk B. 3-5 dk C. 5-30 dk D. 30-60 dk E. 1-3 saat

Yanıt: C (5-30 dk)

Antijen injeksiyon yolu ile verilmişse semptomlar 5-30 dakika sonra ortaya çıkar Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Antijen oral yolla alınmışsa semptomlar ilk 2 saat içinde ortaya çıkar Semptomlar ne kadar erken ortaya çıkarsa atak da o kadar şiddetli seyreder ! Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Anafilaksi tedavisinde dakika ve saniyeler çok önemli Anafilakside gerekli olabilecek malzeme ve ilaçlar hazır bulundurulmalı Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

İlk önce etken hastadan uzaklaştırılmalı Enjeksiyon yapılmakta ise Yapılması gerekenler ve tedavide kullanılabilecekler şöyle özetlenebilir: İlk önce etken hastadan uzaklaştırılmalı Enjeksiyon yapılmakta ise hemen durdurulmalı, arı soktu ise arı hemen uzaklaştırılmalıdır. Bu yerin proksimaline hemen bir turnike takılmalı Hızla, damar yolu açılmalı Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Soru 7. Anafilaksi tedavisinde aşağıdaki ilaçlardan hangilerinin yapılması gereklidir? I. Dopamin II. Antihistamink III. Atropin IV. Adrenalin V. Kortizon A. I-IV-V B. II-IV-V C. II-III-V D. II-III-IV E. III-IV-V

Yanıt: B (II-IV-V)

Solunum, nabız ve kan basıncı hızla değerlendirildikten sonra Mevcut tablonun henüz yaşamı tehdit etmediği kanısına varılırsa, sırasıyla: adrenalin, antihistaminik kortizon Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Hava yolu açılması için gerekli ise hasta entübe edilmeli bu yapılamıyorsa başa pozisyon verilip, airway takılmalı Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Trendelenburg pozisyonuna getirilmeli %100 oksijen Trendelenburg pozisyonuna getirilmeli Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

A. 1/1000’lik adrenalin SC 0.01-0.05 ml Soru 8. Arı sokmuş ve anafilaksi belirtileri gelişmeye başlayan bir olguda, arının sokma yerine aşağıdakilerden hangisi yapılır? A. 1/1000’lik adrenalin SC 0.01-0.05 ml B. 1/1000’lik adrenalin IM 0.5 ml C. 1/10.000’lik adrenalin 0.1 ml D. 1/1000’lik adrenalin SC 1-2 ml E. 1/1000’lik adrenalin SC 0.1-0.3 ml

Yanıt: E (1/1000’lik adrenalin SC 0.1-0.3 ml)

Arı sokmasına bağlı gelişmişse, sokma alanının proksimaline turnike arının soktuğu yere 1/1000’lik adrenalin SC 0.1-0.3 ml Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Uygulamanız gereken adrenalin dozu ve yolu ne olmalıdır? Çok sevdiğiniz 5 yaşında kızınızda, tatilde sizin yanınızda arı sokması sonrası anafilaksi gelişirse ve arabanızın bagajındaki ilk yardım çantanızda her türlü acil yardım ilaç ve gereciniz olsa; Uygulamanız gereken adrenalin dozu ve yolu ne olmalıdır? 0.05 mg/kg IM 0.1 mg/kg IV 0.5 mg/kg SC 0.01 mg/kg IV 0.01 mg/kg SC ya da IM

çocuklarda 0.01 mg/kg (max. 0.3 ml) SC ya da IM

Adrenalin, anafilakside hayat kurtaran temel ilaç ! Erişkinlerde maksimum 0.5 mg çocuklarda 0.01 mg/kg (max. 0.3 ml) SC ya da IM Ülkemizde adrenalin preparatları 1/1000’lik Erişkinlere ½’lik, çocuklara ¼’lük ampülün hepsi yapıldığında sırasıyla 0.5 ve 0.3 mg’lık dozlar verilmiş olur. Bu ilk doz 10-15 dk aralarla 2-3 kez tekrarlanabilir. Daha sonra hastanın durumuna göre 4 saatte bir devam edilebilir. Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Şiddetli hipotansiyon veya kardiyovasküler kollaps geliştiğinde ya da hasta SC adrenaline yanıt vermezse IV yol denenmeli IV uygulama için 1/1000’lik adrenalinden 0.1 ml çekilip 10 ml SF ile sulandırılır 0.1 mg’lık bu doz çok yavaş biçimde, yaklaşık 10 dk içinde IV Gerekirse doz tekrarlanabilir veya daha yüksek dozlar verilebilir. Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Şoktaki hastalarda kollaps nedeniyle damar yolu açılamazsa İntraosseöz, intratrakeal ya da sublingual yolla da verilebilir. Sublingual uygulama; IM için hesaplanan doz sublingual alanın 1/3 arka kısmına enjekte edilir. Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Antihistaminik ilaçlar; Semptomların düzelmesi yolu ile yararlı H1 ve H2 reseptör blokeri ilaçların kombine edilmesi daha etkili Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

H1 antihistaminikler (difenilhidramin) IM ya da IV H2 antihistaminikler IV Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Kortikosteroid hafif olgular ağır olgular 30-60 mg prednizolon (oral) 100-1000 mg hidrokortizon (IV ya da IM) Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Salbutamola yanıt yok ya da beta bloker kullanan olgu Bronkospazm nebülizatörle salbutamol Salbutamola yanıt yok ya da beta bloker kullanan olgu antikolinerjik veya aminofilin Aminofilin (5-6 mg/kg) 10 dk’da yavaş IV Antikolinerjik (ipratropium bromid) 4 X 0.5 mg nebülizatörle Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

İntravasküler volüm hızla ekstravasküler alana geçerek çok şiddetli hipotansiyon gelişebilir Volüm replasmanı için kolloid (Dekstran, Rheomacrodex) kristaloid (Ringer Laktat) SF Türktaş İ. Anafilaksi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 75-86.

Karbonmonoksit Entoksikasyonu Karbonmonoksit (CO); kokusuz, renksiz ve tatsız bir gaz Odun, kömür, doğal gaz gibi organik yakıtların tam olarak yanmaması Lodos, Marmara’da etkili oluyor… Marmara Bölgesinde etkili olan şiddetli lodos özellikle Bursa ve Çanakkale’de yaşamı olumsuz etkiliyor. Bursa’da sobadan sızan karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle 162 kişi hastanelere başvurdu. Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

CO Alveollerden kana hızla diffüze olur Kana geçtikten sonra hemoglobine bağlanır Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

Hemoglobine afinitesi O2’den 200-250 kat fazla Oksijenin hemoglobine bağlanmasını engeller CO’in bağlandığı hemoglobin COHb Dokulara yeterli oksijen taşınamaz doku hipoksisi Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

CO, periferik kaslarda miyoglobin ile birleşerek karboksimyoglobin (COMb) kasların oksijen kullanımı daha da bozulur Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

COHb’in yarılanma ömrü 2-4 saat CO zehirlenmelerinde klinik tablo, COHb düzeyi ile ilişkili Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

Soru 9. CO zehirlenmesinde, kandaki COHb oranı ne kadarın üzerinde olursa ölüm riski mevcuttur?

Yanıt. D (%60)

COHb oranı < %10 semptom yok bu düzeyin üzerinde (%10-60) baş ağrısı, bulantı, bulanık görme, kusma, bilinç kaybı, konvülsiyon ve koma COHb > %60 ise ölüm Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

Olguların izlemi oksijen satürasyonu ile… Sat %O2 izlemi pulse oksimetre ile değil, kan gazı analizi ile yapılmalı ! Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

O2 verilmesi CO yarı ömrünü kısaltmakta 3-4 saat %100 oksijen COHb düzeyi > %25 hiperbarik oksijen Demir T. Göğüs Hastalıklarında Aciler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıklarında Aciller Sempozyum Dizisi. No:29, Mart 2002, sayfa 57-68.

Dekompresyon Hastalığı (Vurgun) Genellikle basınçlı hava ile yapılan dalışlardan sonra görülen sistemik bir hastalıktır. Temel gelişme mekanizması; dalış sırasında vücutta çözünen inert gazın hava ile yapılan dalışlarda nitrojen, karışım gaz dalışlarında HELIOX – helyum, TRIMIX – nitrojen/helyum/oksijen – nitrojen ve helyum uygun olmayan bir çıkış nedeniyle atılamaması Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Club Flipper'in sahibi denizde vurgun yedi İşadamı, turizmci Ahmet Bayer, Bodrum Yalı Beldesi açıklarında Ali Şen ve Erkan Ayral ile çıktığı dalışta vurgun yedi. Hemen Aksaz Deniz Üssü’ne sevkedilen Bayer, basınç odasına alınarak kurtarıldı. Sinem Bayer’in eşi Ahmet Bayer’in Muğla’da tedavi gördüğü ve belden aşağısının felç olduğu açıklandı. Ali Şen, "Hava rüzgarlı diye ben dalış yapmadım. O Erkan Ayral ile birlikte daldı. Ayral bir saat sonra döndü. Erkan, ’Ahmet geri gelmiyor, su altında kaldı’ deyince onu aramaya başladık. Yarım saat sonra da Ahmet Bayer’i suyun üstünde yarı baygın vaziyette bulduk. Devlet Hastanesi’nde basınç odası olmasına rağmen uzman olmaması nedeniyle orada tedavisi mümkün olmadı. Bu turizm beldesinde yaşanan bir sağlık rezaletidir. İlle de birisi ölünce mi tam donanımlı basınç odasına uzman verecekler. Kişisel gayretlerimiz ile Bayer’i helikopterle Aksaz’a gönderdik" dedi.

A. Tekrarlayan dalışlar B. Su sıcaklığı C. Dalınan derinlik Soru 10. Dekompresyon hastalığı gelişiminde rol oynayan en önemli faktör aşağıdakilerden hangisidir? A. Tekrarlayan dalışlar B. Su sıcaklığı C. Dalınan derinlik D. Hızlı çıkış E. Dalış sırasında yapılan efor

Yanıt C (dalınan derinlik)

Hastalık gelişiminde rol oynayan en önemli faktörler; dalınan derinlik bu derinlikte geçirilen süre Bunların dışında; tekrarlayan dalışlar, hızlı çıkış, dehidratasyon, vücut ağırlığı, su sıcaklığı, geçirilmiş dekompresyon hastalığı dalış sırasında yapılan efor diğer faktörler Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Klinik belirti ve bulgular Deri bulguları Uç bölgelerde kaşıntılar, gövdede leke tarzı döküntüler, mermer görüntüsü, subkutan amfizem, portakal kabuğu görüntüsü Eklem tutulumu Omuz ekleminde fazla Eklemde ağrı, hareket kısıtlılığı Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Sinir sistemi Medulla spinalis, alt torakal ve üst lomber segmentler sık tutulur. Yan, arka ve ön kordonların tutulumu ile parapleji, miksiyon ve defekasyon kusurları tipik. Bazen de kafa çifti tulumu bulguları, derin ve yüzeyel duyu kusurları, refleks kayıpları ve patolojik refleksler ortaya çıkabilir. Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Akciğer tutulumu Tedavi edilmezse asfiksi, şok ve ölüm göğüste sıkışma hissi, aşırı halsizlik, retrosternal ağrı, öksürük, nefes darlığı görülebilir. Tedavi edilmezse asfiksi, şok ve ölüm Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Sindirim sistemi İç kulak etkilenimi İştahsızlık Bulantı ve kusma Kanama Barsak infarktüsü İç kulak etkilenimi Sensorinöral işitme kaybı Denge kusurları Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Tedavi Acil medikal tedavi Rekompresyon tedavisi Rehabilitasyon Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Medikal tedavi %100 oksijen Sıvı replasmanı doku hipoksisi düzelir, kabarcıklar küçülür nitrojenin atılması kolaylaşır Sıvı replasmanı Aspirin ? (antikoagülan etki) Kortikosteroid ? (antiödem etki) Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Rekompresyon tedavisi Basınç odaları En kısa zamanda, en yakın basınç odasına sevk Transport; kabin içi basıncı ayarlanabilen uçaklar alçak uçuş yapabilen helikopterler Kabin içi basınç; mümkün olabilen en yüksek seviyede maksimum 1000 feetlik – 300 metre kabin içi basıncı olmalı Hastalık ne kadar geç tanınırsa tanınsın; hastalar yine de bir basınç odası merkezine sevk edilmeli Aktaş Ş. Dekompresyon Hastalığı ve Barotravmalar. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 151-5.

Ülkemizdeki basınç odası merkezleri: Bodrum Devlet Hastanesi Tel : 0 252 316 24 91 Club Likya World - Fethiye Ölüdeniz Tel : 0 252 617 02 00 - 617 04 00 Çubuklu Sualtı Kurtarma Komutanlığı - Beykoz / İstanbul Tel : 0 216 331 02 77 Derya Polikliniği - Üsküdar /İstanbul Tel : 0 216 310 31 71 - 391 82 31 HBO 2001 Oksijen Terapi Merkezi - İstanbul Tel : 0 216 428 18 89-90 Oksimer Oksijen Terapi Merkezi - Haseki / İstanbul Tel : 0 212 632 71 71 - 632 71 51 Vatan Hastanesi - Aksaray / İstanbul Tel : 0 212 534 86 00 El Mikrocerrahi ve Ortopedi Travmatoloji Hastanesi, 1418 sok, No:14 Kahramanlar İzmir. Tel: 0.232.4410121 Hiperox Hiperbarik Tıp Merkezi, Demircikara Mahallesi, Avni Tolunay caddesi No:46 Antalya. Tel: 0.242.3220099 İstanbul Üniversitesi, Deniz ve Su Altı Hekimliği AD, Çapa İstanbul. Tel: 0.212.5313544 GATA Deniz ve Su Altı Hekimliği AD, Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, İstanbul. Tel: 0.216.3450295 Su Ürünleri Araştırma ve Uygulama Merkezi, Bodrum, Muğla. Tel: 0.252.3162491 BAROMED Özel Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi. Nasuh Akar Mah 1. Cad. No:43 A-B Balgat Ankara. Tel: 0.312.2879596. Özel Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi, Ankara Cad. No:197 Bornova / İzmir Tel: 0.232.3747222 Özel Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi, Zübeyde Hanım Cad. İnce Sok. No:7 Bursa Tel: 0.224.2330500 Aksaz Deniz Üs Komutanlığı - Marmaris - Muğla Tel : 0 252 421 01-02-03-04-05-06 2177 ve 2167 Altıntepe Kızılay Dispanseri - İstanbul Tel : 0 216 388 87 34

Yüksek irtifada acil akciğer sorunları Dağ Hastalığı Kısa süre içerisinde 2500 metre ve daha yükseğe çıkılması Yüksek irtifada acil akciğer sorunları Akut dağ hastalığı (ADH) Yüksek irtifa pulmoner ödemi (YİPÖ) Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Akut Dağ Hastalığı (ADH) "Acute Mountain Sickness" "Acute High Altitude Illness" "Akute Bergkrankheit" "L'Aigu Maladie de la Montagne" Düşük seviyelerden yüksek irtifalara kısa zamanda çıkan dağcılar, dağ kurtarıcıları ve trekkerlerde görülen bir hastalıktır. Kişinin, az oksijenli (hipoksik) ve düşük hava basınçlı (hipobarik) ortama yeterli uyum gösterememesi sonucu ortaya çıkan belirtiler Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Yüksek irtifaya çıkıldıktan sonraki ilk 12-48 saat içinde gelişir olguların çoğunda uyum oluşması ile 3-7 gün içinde kaybolur Dağlarda hayatını kaybeden dağcılarımızın adları şöyle: “Gündüz Kutlu, Mine Güçsavar, Gülden Haberoğlu, Nuray Sarıbatur, Özcan Açıkalın, Fatih Şireci, Mümtaz Çankaya, Halil Yeniçıkan, Recep Çatak, Faruk Ayaz, Aydın Aksakal, Meltem Acar, Muzaffer Gerçeker, Alpaslan Evrensel, Tayfun Tercan, Emrah Çelebi, Selçuk Olcay, Mutlu Acar, Soner Ünsal, Turgut Türker.”

Tipik olarak ilk saatlerde tamamen sağlıklı olan kişiler; daha sonra yorgunluk hissetmeye başlarlar efor kapasiteleri azalır uyuyamazlar ya da uyusalar bile dinlenemezler

Ertesi sabah özellikle frontal bölgede zonklayıcı baş ağrısı ile uyanırlar baş ağrısı ayağa kalkınca veya hareket edince başlar İştah azalması Bulantı, kusma Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Çoğu hastada Fizik bakıda göğüste sıkışma ve baskı hissi alt zonlarda raller periferik ve periorbital ödem bazen retinal hemoraji Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Ortaya çıkan doku hipoksisi; Asıl etken parsiyel oksijen basıncının düşmesi Ortaya çıkan doku hipoksisi; hücresel oksidatif metabolizmayı arttırır hücre fonksiyonu bozulur

barometrik basınç 427 mmHg pO2 90 mmHg (deniz seviyesinde 149 mmHg) 4750 m’de barometrik basınç 427 mmHg pO2 90 mmHg (deniz seviyesinde 149 mmHg) pAO2 38 mmHg pACO2 30 mmHg ADH Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Hipoksi; hiperventilasyon ve hipoperfüzyon gibi refleks mekanizmaları aktive eder Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Hipokapnik hipoksiye bağlı gelişen serebral vazodilatasyon baş ağrısı nedeni Diürezde belirgin azalma

ADH’nın önlenmesi En etkili önlem ! birkaç gün 2000-3000 m’de dinlenmek *orta yükseklik Çıkılan mesafelerde 2 - 5 gün konaklama 3000 m’nin üzerinde günde 300 m’den fazla tırmanmamak Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Asetozolamid (karbonik anhidraz inhibitörü) idrarla sodyum, potasyum ve bikarbonat kaybı hiperkloremik metabolik asidoz Asidoz solunumu stimüle eder Asetozolamid (750-1500 mg/gün) Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Deksametazon ADH’nın gelişimini önlemede en sık kullanılan ilaç (ilk 3 gün 4x4 mg, daha sonra doz azaltılmalı) Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Hafif olgularda baş ağrısı için istirahat sık ve az yemek alkol alımının kısıtlanması Asetaminofen Sedatif kullanılmamalı ! Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

A. 2000 m irtifaya inmek B. Deksametazon 4 mg IV Soru 11. Ağır akut dağ hastalığı olgularının tedavisinde en dramatik düzelme sağlayabilen yaklaşım hangisidir? A. 2000 m irtifaya inmek B. Deksametazon 4 mg IV C. 300 m irtifaya inmek D. Oksijen vermek E. Asetozolamid vermek

Yanıt C (300 m irtifaya inmek)

Ağır olgularda tedavi yüz güldürücü değil ! Bu durumda 300 metreye kadar aşağı irtifalara inmek genellikle dramatik düzelme sağlar Aşağıya inmek olası değilse oksijen verilebilir Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Yüksek İrtifa Pulmoner Ödemi (YİPÖ) Çok daha yükseğe, hızlı tırmanıldığında ortaya çıkar İlk belirtiler ADH’na benzer daha sonra nefes darlığı göğüs ağrısı kuru öksürük Ağır olgularda hemoptizi ortopne halüsinasyon, konfüzyon ve davranış bozuklukları Uçan Es, Kış Okulu 2006 Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Fizik Bakı taşipne ve taşikardi ateş hafif hipertansiyon siyanoz alt zonlarda raller pulmoner odakta ikinci seste şiddetlenme Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Akciğer grafisi; bilateral apeksler ve sinüsler korunmuş düzensiz, yama tarzı, pamuk atığı şeklinde infiltrasyonlar apeksler ve sinüsler korunmuş Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Tedavi En kısa zamanda, Mümkün olan en alçak irtifaya, indirilmesi ideal olarak 300 metre düzeylerine indirilmesi en etkili ve dramatik düzelmeye yol açabilen yaklaşım olgu birkaç gün içinde düzelir, *Bu yapılamazsa birkaç saat içinde ölüm ! Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Kalsiyum kanal blokerleri Oksijen ilk birkaç saat 6-10 L/dk, daha sonra 2-4 L/dk Diüretik Kalsiyum kanal blokerleri 10 mg nifedipin dilaltı, sonra 4 x 20 mg yavaş salınımlı nifedipin Hidralazin kullanılabilir Son seçenek fentolamin Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Morfin (solunum depresyonuna dikkat!) Kortikosteroidler özellikle beyin ödemi de bulunan olgularda NIMV bu olanak yoksa “büzük dudakla solunum” Acil durum ve hasta aşağıya indirilemiyor: taşınabilir hiperbarik odalar Tabak L. Dağ Hastalığı. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 167-73.

Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi Pulmoner kapiller basınç 25 mmHg’yı aşınca; damar endotelinden sıvı sızar Kısa sürede, akciğerlerin interstisyel ve alveoler alanlarında, lenfatik akımın drene edemeyeceği kadar sıvı birikir akut akciğer ödemi gelişir Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

Bulgular sıkıntı ve korku hali hipoksemi boğulma ve göğüste sıkışma hissi sempatik aktivasyon artımı taşikardi ve kan basıncı artımı Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

Aşırı dispne, hava açlığı, öksürük, pembe köpüklü balgam, hemoptizi Ortopne Yardımcı solunum kaslarının kullanımı Oskültasyon yaygın raller ronküsler wheezing Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

Akut MI söz konusu ise tipik göğüs ağrısı Hipertansif krize bağlı ise yüksek TA Kardiyak şok ise hipotansiyon Ekstremiteler soğuk ve soluk Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

Dispne, taşipne, ortopne, siyanoz Kalp hastalığı öyküsü Diyastolik kalp yetmezliği, kapak hastalığı, HT, AMI Dispne, taşipne, ortopne, siyanoz Bilateral raller, S3 gallop ritmi, plörezi EKO, EKG, grafi, AKG Uçan ES, Kış Okulu 2006

Tedavi Oksijen, Furosemid: 2-4 ampul Nitroprussid (niprus): 0.5 mcg/kg/dk Nitrogliserin (perlinganit): 10 mcg/dk Dopamin: 2-5 mcg/kg/dk Digoksin Morfin: 10 mg ampul sulandırılıp yavaş IV Teofilin Uçan ES, Kış Okulu 2006

Hipotansiyon yoksa dilaltı nitrat EKG’de VT; IV 100 mg lidokain Yüksek ventrikül hızlı AF; kardiyoversiyon. Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

İlk birkaç dk içinde 3-5 mg IV morfin ile birlikte 40 mg furosemid, Takiben 15 dk içinde 100 cc %5 dekstroz içinde 5 mg/kg aminofilin ve 40 mg daha furosemid şeklinde uygulanacak tedavi yararlı olabilir. Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

İlk tedavi ile hasta rahatlamıyor, klinik durum daha da kötüye gidiyorsa Entübasyon, mekanik ventilasyon, PEEP desteği Sancaktar O. Akut Kardiyojenik Akciğer Ödemi. In: Ekim N, Türktaş H eds. Göğüs Hastalıkları Aciller. 1. Baskı Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi; 2000: 211-20.

Solunum Yetmezliği Tip 1 – Tip 2 ayrımı, temel mekanizmalar Hipoksemi ve hiperkapni klinik bulguları Primer hedef ? Oksijen tedavi endikasyonları ve yöntemi Entübasyon endikasyonu NIMV IMV

Hipoksemi bulguları Siyanoz Dispne Huzursuzluk, konfüzyon Anksiyete, deliryum Takipne, taşikardi Hipertansiyon, kardiyak aritmiler Tremor

Hiperkapni bulguları Periferal ve konjonktival hiperemi Bilinçte bozulma Papil ödem Asteriksis Hipertansiyon Taşikardi Takipne

NIMV Endikasyonları: Yardımcı solunum kaslarının kullanımı ve paradoksik torakoabdominal solunum ile birlikte olan orta–ağır dispne. Orta-ağır asidoz (pH ≤ 7.35) ve hiperkapni (PaCO2 > 45 mmHg). Solunum sayısı > 25/dk. NIMV kontrendikasyonları: Solunum arresti Kardiyovasküler instabilite (hipotansiyon, aritmiler, MI) Uykuya eğilim, mental konfüzyon, kooperasyon bozukluğu Aspirasyon riskinin yüksek olması, bol ve yapışkan balgam varlığı Yakın zamanda fasiyal veya gastroözefageal cerrahi öyküsü Kraniofasiyal travma, sabit nazofaringeal anomali Yanıklar Aşırı obezite

IMV Endikasyonları Yardımcı solunum kaslarının kullanımı ve paradoksik torakoabdominal solunum ile birlikte olan ağır dispne. Solunum sayısı > 35/dk Yaşamı tehdit eden hipoksemi (PaO2 < 40 mmHg, PaO2/FiO2 < 200 mmHg) Ağır asidoz ve hiperkapni (pH < 7.25, PaCO2 > 60 mmHg) Solunum arresti Somnolans ve mental konfüzyon Kardiyovasküler komplikasyonlar (hipotansiyon, şok, kalp yetmezliği) Diğer komplikasyonlar (metabolik bozukluklar, sepsis, pnömoni, pulmoner emboli, barotravma, masif plevral sıvı varlığı) NIMV tedavisi ile başarısızlık veya NIMV için kontrendikasyon varlığı

ARDS Tanı kriterleri Tedavi Entübasyon, kontrollü MV PEEP Bilateral infiltrasyon PaO2 / FiO2 < 200 PCWP < 18 mmHg Tedavi Entübasyon, kontrollü MV PEEP Düşük tidal volüm (5 ml/kg) Yüksek FiO2 Ters orantılı ventilasyon (I/E 1/1) Prone pozisyon Recruitment manevraları

Ağır Astım Atağı Kimlerde tehlike büyük İnhale kısa etkili beta agonist Oksijen Steroid Aminofilin Antikolinerjik Adrenalin ! Ne zaman entübasyon

Ağır astım atağı İstirahatte bile dispne, ortopne, konuşma güçlüğü, yardımcı solunum kaslarının kullanımı, inspiryum ve ekspiryumda wheezing, ronküsler, sessiz akciğer, bilinç kaybı Pulsus paradoksus > 25 mmHg Nabız > 120 Solunum sayısı > 30 PEF < % 50 SaO2 < % 91 PaO2 < 60 mmHg PaCO2 > 45 mmHg Uçan Es, Kış Okulu 2006

Ağır astım atağı Oksijen: Sat >%90 Kısa etkili beta 2 agonistler İlk 1 saat: nebülizatör/spacer ile 20 dk ara ile 1-4 saat ara ile Prednisolon 120-180 mg/gün İpratropium bromid İlk saatte 3 kez, daha sonra 4 saat ara ile Teofilin : 6 mg/kg 30 dk infüzyon, idame: 0.5 mg/kg/saat Uçan Es, Kış Okulu 2006

Akut astım atağında genç kız; ani dispne, taşipne, boyunda şişme TANINIZ NEDİR? Status astmaticus Pnömotoraks Atelektazi Alveol rüptürü Pnömomediastinum Uçan Es, Kış Okulu 2006

KOAH alevlenme KOAH’lı bir hastanın stabil durumunda, normal günlük değişikliklerin ötesinde, akut başlangıçlı ve düzenli tedavide değişiklik gerektirecek boyutta, sürekli bir bozulma Hafif alevlenme: Evde tedavi Orta şiddetli alevlenme: Poliklinikte tedavi Şiddetli alevlenme: Hastanede tedavi (Rodrigues-Roisin. Chest 2000; 117: 398S) Uçan Es, Kış Okulu 2006

KOAH akut alevlenme Anthonisen NR, Ann Intern Med 1987;106:196-204 Tip 1 (ağır) 3 kriterin de varlığı: dispnede artış balgam volümünde artış balgam pürülansında artış Uçan Es, Kış Okulu 2006

KOAH Alevlenme yüksek riskli grup Yaş > 65 FEV1 < % 50 Sık akut atak > 4 / yıl Eşlik eden hastalıklar:kalp hastalığı Hastalık süresi Yapısal akciğer hastalığı Oksijen kullanımı Sistemik KS kullanımı Sethi, IDCNA 2004;18: 861–82 Uçan Es, Kış Okulu 2006

KOAH Alevlenme Bronkodilatör Antibiyotik Oksijen Steroid !!! NIMV IMV KEB2A, antikolinerjik, teofilin Antibiyotik Oksijen Steroid !!! NIMV IMV

Pnömotoraks Tanı Tedavi yaklaşımı ? Toraks tüpü, ne zaman, kime Ne zaman göğüs cerrahisi ? Tekrarlayan pnx’a yaklaşım

Pnömotoraks Spontan Primer, sekonder İatrojenik Travmatik Ani dispne, taşipne, ortopne, yan ağrısı Hipersonorite, solunum seslerinde azalma Uçan Es, Kış Okulu 2006

Pnömotoraksın yüzdesine göre tedavi yaklaşımı” Yüzde 15’e kadar istirahat ve oksijen tedavisi (2-4 L/dk) ile gözlem Yüzde 15-30 istirahat, oksijen ve yanı sıra bir branül ve üçlü musluk yardımı ile hava aspirasyonu, sonrasında gözlem Yüzde 30’dan daha büyük göğüs tüpü takılıp, kapalı su altı drenajı

Gözlenme kararı alınan pnömotorakslarda uygulanan ek oksijen tedavisi, havanın spontan rezorbsiyonunu 4-6 kat hızlandırır.

Kontrol grafisinde akciğerin tam olarak ekspanse olması, tüpten hava kaçağının durması sonrasında göğüs tüpü çekilebilir.

Tekrarlayan pnömotoraks cerrahi olarak plörektomi veya plöredez Uzamış hava kaçağı olan olgular (> 2 hf) cerrahi ?

Büllöz amfizemli bir olguda dev bir bülü yanlışlıkla pnömotoraks olarak kabul edip, göğüs tüpü takmaya kalkmayınız! Dramatik sonuçlara yol açabilirsiniz.

Tek başınıza toraks dreni takabiliyor musunuz? EVET HAYIR

Kliniğinizde rutin olarak toraks dreni takılıyor mu? A. EVET B. HAYIR

ACİL SERVİS Ani dispne, taşipne, syanoz, bilinçte bulanıklaşma TANINIZ NEDİR? Pnömotoraks Tansiyon pnömotoraks Aort disseksiyonu Uçan Es, Kış Okulu 2006

Hemotoraks Tanısı Tedavisi Ne zaman cerrahi

Pulmoner Tromboemboli Tanıda klinik kuşkunun önemi Tanıda BT anjio, V/Q sintigrafisi D-dimerin yeri ECHO’nun yeri Majör – minör ayrımı UFH, DMAH, Kumadin Fibrinolitik tedavi Ne zaman cerrahi ? VCI filtresi Tedavi süresi

Majör PE tedavi Fibrinolitik Embolektomi Major PE Ani hastane ölümü Şok, sağ ventrükül dilatasyonu, septumda sola itilme,TY, PH Ani hastane ölümü Streptokinaz : 250.000 IV,100.000 U/saat, 12-24 saat Ürokinaz : 4400 U/kg, 12 saat TPA : 100 mg /2 saat Embolektomi Fibrinolitik kontrendikasyonu Büyük trombüs Uçan Es, Kış Okulu 2006

Ağır TKP yoğun bakıma yatırılma ölçütleri septik şok ağır solunum yetmezliği (PaO2 / FiO2 < 250) mekanik ventilatör gereksinimi Grafi: bilateral, multilober tutulum 48 saatte opasitelerde %50’den fazla artış solunum sayısı > 30 / dk bilinç bulanıklığı 4 saatten fazla vazopressör gereksinimi üriner debi < 20 ml/s, dializ gerekmesi Uçan Es, Kış Okulu 2006

Tedavi Grup 4A: betalaktam-az inh, 2-3. kuşak nonpsöd sef + makrolid, yeni kinolon Grup 4B: antipsöd ted + makrolid Uçan Es, Kış Okulu 2006

Sorular veya katkılar … Açıklanmayan başka herhangi bir nokta var mı? Sorular veya katkılar … ☺