Sofya Manastır İstanbul Selanik Mustafa Kemal’in hayatının ve düşüncelerinin şekillenmesinde dört şehir etkili olmuştur. Bu şehirler

Günümüzde YUNANİSTAN sınırları içerisinde yer alan Selanik, Osmanlı’nın önemli bir Balkan kentiydi ve Ege Denizi kıyısındaydı. Deniz kıyısında olması deniz ticaretinin gelişmesine sebep olmuştu. Ayrıca demiryollarının varlığı Osmanlı Devleti’nin dünyaya açılan penceresi haline getirmişti. Nüfusu da, ticarete bağlı olarak gelişmişti. Başta Türkler, Rumlar, Bulgarlar, ermeni ve Sırplar olmak üzere bir çok milletin yaşadığı Selanik’te Türkçe, Rumca, Bulgarca, İbranice, Ermenice, Sırpça yayınlar bulunmaktaydı. Ayrıca Avrupa’daki yayınlardan ilk yararlanan şehirdir. Bu durum Mustafa Kemal’in fikir hayatının oluşmasını sağlamıştır. Mustafa Kemal, Selanik’e geldiğinde İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılsa da bir süre sonra bu cemiyetten ayrılmıştır. Çünkü ordu ile siyasetin ayrı olması gerektiğini düşünüyordu.

Mustafa Kemal günümüzde MAKEDONYA sınırları içerisinde yer alan Manastır’da Askeri İdadisi okumak için bulundu. Manastır’da, birçok konsolosluk ve Avrupalılara ait birçok yayın vardı. Bu nedenle gelişmiş bir kentti. Mustafa Kemal, idadideyken Namık Kemal ve Mehmet Emin Yurdakul gibi vatan ve hürriyeti savunan, Türkçülüğü ön plana çıkartan yazarların fikirlerinden etkilendi. Ayrıca Tarih Öğretmeni Mehmet Tevfik etkilendiği için tarihle ilgilenmeye başladı. Mustafa Kemal’in Manastır günlerinde başlayan 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı kazanılmasına rağmen masa başında istenen sonucun alınamaması onu derinden etkilemiştir.

İstanbul Osmanlı’nın başkentiydi ve buna bağlı olarak Osmanlı’nın en gelişmiş şehriydi. Mustafa Kemal, İstanbul da hem asker hem öğrenci olarak bulunmuştur. İstanbul her ne kadar Türk başkenti olsa da, Osmanlı’nın son dönemlerinde Gayrimüslimler daha etkin olmuştur. Gayrimüslimler İstanbul’da bir çok tiyatro ve eğlenceler düzenliyorlardı. Yanda Mustafa Kemal’in Beyoğlu'nda kaldığı evi görmektesiniz. Bu evde Mustafa Kemal arkadaşları eşliğinde birçok toplantı düzenler konuşmalar yapardı.

Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, 1913’te günümüzde BULGARİSTAN’ın başkenti olan Sofya’ya askeri ateşe olarak atandı. Burada sosyete tarafından tanınan, halk tarafından sevilen bir yüzbaşı idi. Sofya’da bir yıldan uzun süren görevinde Mustafa Kemal Balkanları bütünüyle tanımış, dinin nasıl milliyetçiliğe alet olduğunu görmüştür. Bunlar Mustafa Kemal’in kendini eğitmesine sebep olmuştur. Sofya Ataşemiliteri iken, verilen kostümlü baloya yeniçeri kıyafeti ile gitmiş ve etrafında derin bir hayranlık uyandırmıştır. Ayrıca bu kostümü giymesi Mustafa Kemal’in geçmişine ve kültürüne bağlı kaldığını da gösterir.