Dispne İle Başvuran Hastalarda Yaklaşım Y.rd.Doç.Dr.İlhan KORKMAZ

DİSPNE Dispne hoş olmayan veya rahatsız soluk alma hissi ve bu duyuya karşı vücudun reaksiyonudur. Dispne subjektif olarak nefes alamama duyusunun hem algılanması hem de o duyuya ait bir reaksiyondur. Göğüste daralma, nefes darlığı, hava açlığı, soluk alma zorluğu veya rahatsızlığı dispnenin semptomlarını tanımlamada hasta tarafından kullanılan bazı terimlerdir

Siyanoz, hipokseminin tek doğrudan belirtisidir ve arteriyel oksijen satürasyonu %80'in altına indiğinde ortaya çıkar.Siyanozun ortaya çıkabilmesi için 100 ml arter kanında 5 g indirgenmiş hemoglobin bulunması gerekmektedir. Bu nedenle anemik bir hastada doku hipoksisi belirgin olduğu halde, hemoglobin düşüklüğü nedeniyle siyanoz görülmez. Ayrıca, siyanoz deri ve mukoza kalınlığı ve derinin kanlanması ile de yakından ilişkilidir. Diğer siyanoz tipi ise, dolaşımın periferik kapiller alandan yavaş geçişine bağlı olarak kandan yüksek miktarda oksijen çekilmesine bağlıdır. Bu durum şokta görülür ve periferik siyanoz olarak adlandırılır

En yaygın dispne nedenleri. 1. Havayolu tıkanıklığı yapan nedenler: Kitleler Yabancı Cisimler Anjioödem Darlıklar Bronşektazi Trakeomalazi

Kardiyak Sol Ventriküler Yetmezlik Myokardiyal İskemi Perikardit Perikardiyal İskemi Aritmiler Myokardit Kardiyomyopati İntrakardiyak Şantlar Kapak Hastalıkları Hipertansif Kriz

Akciğer parankimi ile ilişkili Astım Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı(koah) Pnömoni Pulmoner Ödem Atelektaziler Alveolit Pulmoner Fibrozis Erişkin Solunum Zorluğu Sendromu Sarkoidoz

Plevral veya göğüs kafesi kökenli Pnömotoraks Plevral Efüzyon Plevral Yapışıklıklar Göğüs Duvarı Yaralanmaları Abdominal Distansiyon Kifoskolyoz Pektus Ekskavatum Gebelik

Vasküler Pulmoner Emboli Hava, Yağ Veya Amniyotik Emboli Pulmoner Hipertansiyon Veno-okluziv Hastalıklar Orak Hücreli Anemi Vaskülitler Arteriovenöz Fistüller

Nöromusküler Serebrovasküler Olaylar Frenik Sinir Paralizileri Guillain-barré Sendromu Botulizm Nöropati Myopatiler

Diğer Anemi, Metabolik Asidoz, Şok Düşük Kardiyak Output Durumu Hipoksi Karbonmonoksit Zehirlenmeleri Methemoglobinemi Ateş Hiper Ve Hipotiroidi Gastroözefagiyal Reflü Psikojenik Hiperventilasyon

ÖYKÜ VE FİZİK MUAYENE Dispne Ataklarının Süresi Arttıran Ve Azaltan Etkenler Balgam Morarma Göğüs Ağrısı

Birincil Bakı Aşağıdaki bileşenlerden oluşur: A (Airway) : Havayolu güvenliğinin sağlanması B (Breathing) : Solunum ve ventilasyon C (Circulation) : Dolaşım

Erişkinlerde hayatı tehdit eden solunum sıkıntısı düşündüren bulgular - Bilinç bozukluğu veya kaybı - Siyanoz - Stridor - Uzun cümle kurulmasına izin vermeyen dispne - Sessiz akciğer - Solukluk ve terleme Retraksiyonlar ve/veya yardımcı kasların kullanımı.

Solunum ritmi gözlenmelidir. Kussmaul solunumu Metabolik asidozlarda görülen hem derin hem desık soluma şeklindedir. Cheyne-Stokes solunumu apne periodlarıyla bölünen düzensiz solunum paternidir. Çeşitli metabolik veya nörolojik bozukluklarda ortaya çıkabilir. Santral nörojenik hiperventilasyon ise çok derin, çok hızlı solunumla (hiperpne ve taşipne) karakterize olup en tehlikeli paternlerden biridir.

Dolaşım Taşikardi hipoksemi bulgusu, bradikardi ise şiddetli hipokseminin habercisi olabilir

İkincil Bakı Tam Öykü Alınması, Tam Fizik Bakı Vital Bulguların Tekrar Değerlendirilmesini

Dispne ile başvuran olguda fizik bakı bulguları ve bunlarla ilişkili tanılar.

DİSPNE AYIRICI TANISINDA LABORATUAR İNCELEMELERİNİN KULLANIMI Brain Natriuretic Peptid (BNP): Arteryel oksijen saturasyon Bu yöntem gaz değişim bozukluklarını göstermede yeterince duyarlı değildir veakut dispnenin birçok etiyolojisinde normal olabilir. Örneğin periferik vazokonstruksiyon, düşük hemoglobin, düşük kardiyak output, dishemoglobinemiler, tırnak cilası hatalı ölçümlere neden olabilir. Benzer şekilde karbon monoksit (CO) zehirlenmelerinde karboksihemoglobinin absorbsiyon spektrumu oksihemoglobin ile benzer olduğundan SpO2 normaldir.

DİSPNE AYIRICI TANISINDA LABORATUAR İNCELEMELERİNİN KULLANIMI Arteriyel kan gazı AKG D-Dimer EKG Akciğer grafisi Ventilasyon-perfüzyon sintigrafisi Toraks BT: Ekokardiyografinin