İsmail GÜLTEKİN İSGGM Mevzuat Şb. Md. V. igultekin@csgb. gov İsmail GÜLTEKİN İSGGM Mevzuat Şb.Md.V. igultekin@csgb.gov.tr 12 Aralık 2007-Ankara
İSG MEVZUATI VE YENİ YAKLAŞIM
İŞ HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER
İş Hukukunun Kısa Tarihçesi 1-Dilaver Paşa Nizamnamesi-1865 Ereğli Kömür Havzası İçin Madeni Hümayun Nazırı Dilaver Paşa tarafından bir tüzük hazırlanmıştır. Ancak padişah tarafından onaylanmadığı için bir tüzük niteliği kazanamamış olan Dilaver Paşa Nizamnamesi, çalışma koşullarına ilişkin olarak getirdiği düzenlemeler yanında, madende bir hekim bulundurulmasını da hükme bağlamıştır.
Devamı Kömür madenlerinde çok sık görülen iş kazalarına ilişkin olarak ise bir hüküm getirilmemiş olup, 100 maddeden oluşan Dilaver Paşa Nizamnamesi daha çok üretimin artırılmasına yönelik olmasına karşın, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili ilk yasal belge olması açısından önemlidir. 2- Maadin Nizamnamesi, 1869 Tanzimat'tan sonraki ikinci önemli belge olan Maadin Nizamnamesi, genellikle iş güvenliğini ilgilendiren önemli hükümler getirmiştir. Dilaver Paşa Nizamnamesi'ne göre daha ileri ve kapsamlı hükümler getiren Maadin Nizamnamesi de işverenler tarafından uygulanmamış ve tüzük hükümleri hayata geçirilememiştir.
Devamı.. İşveren iş kazasının oluşmasını önlemek için gerekli önlemleri alarak iş güvenliğini sağlamak zorundadır. Kazaya maruz kalanlara veya ailesine mahkeme tarafından hükmedilecek tazminat işveren tarafından ödenecektir. Kaza, işverenin kötü yönetim ve denetimi veya gereken önlemlerin yasalara uygun olarak yerine getirilmemiş olması nedeniyle meydana gelmiş ise, işveren ayrıca 15-20 altın tutarında daha fazla tazminat ödeyecektir. Havzada her işveren, diplomalı bir hekim çalıştırmak ve eczane bulundurmak zorundadır.
Devamı.. 3- 28 Nisan 1921 tarih ve 114 sayılı Zonguldak ve Ereğli Havzası Fahmiyesinde Mevcut Kömür Tozlarının Amale Menafii Umumiyesine Füruhtuna Dair Kanun; (Bu yasayla, kömürden arta kalan kömür tozlarının satılması ile elde edilecek gelirin işçilerin gereksinimleri için ayrılması sağlanmıştır.) 4- 10 Eylül 1921 tarih ve 151 sayılı Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun; (Çalışma süresi günde sekiz saattir. Fazla çalışma iki tarafın rızasına bağlı olup, iki kat ücret ödenecektir. İşveren yeni işçilerin eğitiminden sorumlu olacaktır. Amele Birliği, İhtiyat ve Teavün Sandıkları bu yasa gereğince kurulacaktır. 151 sayılı yasa uyarınca Amele Birliğinin çalışmaları düzenlenmiştir.)
ANAYASAMIZDA ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN HÜKÜMLER Maddeler 18, 49, 50, 51, 52, 53, 54,55, 56, 60, 61, 62 Madde 50- Kimse,yaşına,cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler ve Kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. .....
Borçlar Kanunundaki Hükümler Tedbirler ve Mesai Mahalleri Madde 332- İş sahibi,akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasında hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede,çalışmak dolayısıyla maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve münasip ve sıhhi çalışma mahalleri ile,işçi birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur. İş sahibinin yukarı ki fıkra hükmüne aykırı hareketi neticesinde işçinin ölmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yüzden uğradıkları zararlara karşı isteyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki hükümlere tabi olur.
1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu 7 nci kısmı”İşçiler hıfzıssıhhası” olup, 173 ilâ 180 inci maddelerini kapsamaktadır. Yasanın; 173-178 maddeleri ile endüstriyel kuruluşlarda, (12 yaş)çocuk ve kadınların çalıştırılma koşulları, işçiler için gece hizmetleri, gebe kadınların doğumdan önce ve sonra çalıştırılma koşulları, işyerlerindeki işçi yasağı konuları hükme bağlanmıştır. 179.ncu maddesi işçilerin işyerinde çalıştırıldıkları sürece sağlık ve güvenliklerinin korunması amacıyla tüzükler çıkarılmasını öngörmüştür. 180.nci maddesi ise işyerlerine sağlık hizmeti götürecek iş yeri hekiminin çalıştırılmasına ve diğer revir, hastane gibi kuruluşlara ilişkin düzenlemeleri içermektedir.
3008 sayılı İş Kanunu Kabul Tarihi : 08.06.1936 Yürürlük Tarihi : 15.06.1936/3330 (S.R.G.) 148 maddeden oluşmaktadır. 31 yıl Yürürlükte kalmıştır.
931 sayılı İş Kanunu Kabul Tar.:28.07.1967 12.08.1967 tarih ve 12672 S.R.G. 112 asıl 4 geçici maddeden oluşmuştur. Anayasa Mahkemesince Şekil Yönünden tümüyle iptal edilmiştir.(14.05.1970 E:40 K:26) 39 ay Yürürlükte kalmıştır.
1475 sayılı İş Kanunu 931 sayılı İş Kanununun Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi üzerine 1475 sayılı İş Kanunu Yürürlüğe girmiştir. Kabul Tar.:25.08.1971 Günümüze kadar bazı Kanunlarla ilaveler ve değişiklikler yapılmıştır. 9 Haziran 2003 tarihi itibariyle 14.maddesi hariç yürürlükten kaldırılmıştır. 32 yılı yürürlükte kalmıştır.
İŞ KANUNLARININ BEŞİNCİ BÖLÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 1475 İLE 4857 SAYILI İŞ KANUNLARININ BEŞİNCİ BÖLÜMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI (İş Sağlığı ve Güvenliği)
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri MADDE 77 - İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Yapılacak eğitimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. Bu bölümde ve iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tüzük ve yönetmeliklerde yer alan hükümler işyerindeki çıraklara ve stajyerlere de uygulanır. Sağlık ve güvenlik şartları: MADDE 73 - (Değişik: 29/7/1983-2869/17 md.) Her İşveren, işyerinde işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlüdür. İşçiler de, işçi sağlığı ve iş güvenliği hakkındaki usul ve şartlara uymakla yükümlüdürler. İşverenler, makinelerin kullanılmasından doğacak tehlikelerden ve bu hususta önceden alınabilecek tedbirlerden işçileri münasip bir şekilde haberdar etmek zorundadırlar. İşverenler işyerlerinde meydana gelecek kazaları en geç, kazadan sonraki iki gün içinde yazı ile ilgili bölge çalışma müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar
4857/77 inci maddesi ile 1475/73 üncü maddesinin karşılaştırılması Madde başlığında değişiklik, İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine uyulup-uyulmadığının İşverence denetlenmesi, Bu Konularda İşverenin Eğitim Verme Yükümlülüğü, Tüzük ve Yönetmeliklerin Çıraklara ve Stajyerlere uygulanacağı hükmü, Meslek Hastalığı tespitinde Bildirim yükümlülüğü getirilmiştir.
4857 SAY. İŞ KANUNU 1475 SAY. İŞ KANUNU Sağlık ve güvenlik tüzük ve yönetmelikleri MADDE 78. - Sağlık Bakanlığının görüşünü alarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması, makineler, tesisat, araç ve gereçler ile kullanılan maddeler sebebiyle ortaya çıkabilecek iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi, yaş, cinsiyet ve özel durumları sebebiyle korunması gereken kişilerin çalışma şartlarının düzenlenmesi amacıyla tüzük ve yönetmelikler çıkarır. Ayrıca bu Kanuna tabi işyerlerinde, işçi sayısı, genişlik, yapılan iş, işin özellikleri, ağırlık ve tehlikesi bakımından hangi işyerleri için kurulmaya başlamadan önce planların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yetkili teşkilatına gösterilerek kurma izni alınacağı bu işyerleri kurulduktan sonra yine aynı makama başvurularak işletme belgesi alınması gerekeceği, Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Sağlık ve güvenlik tüzükleri: MADDE 74 - Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 179 uncu maddesinde yazıldığı gibi işyerlerinde ve işçilere ait yatıp kalkma yerlerinde ve diğer müştemilatında bulunması gereken sağlık şartlarının ve işyerlerinde kullanılan alet, edevat, makineler ve hammaddeler yüzünden çıkabilecek hastalıklara engel olacak tedbir ve araçların, işyerlerinde iş kazalarını önlemek üzere bulundurulması lüzumlu olan araçların ve alınacak güvenlik tedbirlerinin neler olduğunu belirtmek üzere Çalışma Bakanlığı ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı beraberce bir veya birden fazla tüzük çıkarır. Ayrıca bu kanuna tabi işyerlerinde, işçi sayısı, genişlik, yapılan iş, işin özellikleri ağırlık ve tehlikesi bakımından hangi işyerleri için kurulmaya başlamadan evvel planların Çalışma Bakanlığının yetkili teşkilatına gösterilerek kurma izni alınacağı bu işyerleri kurulduktan sonra yine aynı makama baş vurularak işletme belgesi alınması gerekeceği, Çalışma ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıkları tarafından çıkarılacak bir tüzükte tespit olunur.
4857/78 inci maddesi ile 1475/74 üncü maddesinin karşılaştırılması Yaş ,cinsiyet ve özel durumları sebebiyle korunması gerekenlere ilişkin yönetmelik, Bu madde de diğer maddelerde olduğu gibi “Tüzük” yanında “Yönetmelik” şeklinde de düzenlemelere yer verilmiş, Sağlık Bakanlığı ile beraber yerine, Sağlık Bakanlığından görüşü alınacağı hükmü getirilmiştir.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması: MADDE 75 - (Değişik: 29/7/1983-2869/18 md.) A) İlgili tüzükte belirtilen birinci derecedeki şartları yerine getirdikten sonra yetkili makamdan izin almak suretiyle kurulan ve işlemeye başlayan her hangi bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma metot ve şekillerinde makine ve cihazlarında işçilerin hayatı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse bu tehlike giderilinceye kadar bölge çalışma müdürü başkanlığında, işyerlerini işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından teftişe yetkili iki müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisinden oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen durdurulur. Askeri işyerleri ile yurt emniyeti için gerekli maddeler imal olunan işyerlerindeki komisyonun yapısı, çalışma şekil ve esasları Milli Savunma Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığınca birlikte hazırlanacak bir yönetmelikte belirtilir. B) Kurma izni ve işletme belgesi alınmadan açılmış olan veya geçici işletme belgesi alındığı halde ikinci derecedeki şartları verilen süre içinde yerine getirmemiş bulunan işyerlerinde işçilerin hayatı için tehlikeli bir hususun tespit edilmesi halinde (A) bendinde belirtilen komisyon tarafından verilen karar üzerine o yerin en büyük mülki amirinin emri ile ve zabıta marifeti ile işyeri kapatılır. Kapatılan işyeri kurma izni ve işletme belgesi alınmadan tekrar açılamaz. C) Bu maddeye göre verilecek durdurma veya kapatma kararına karşı işverenin mahalli iş mahkemesinde altı iş günü içinde itiraz etmek yetkisi vardır. Mahkeme itirazı altı iş günü içinde karara bağlar. Bu işler acele mevaddandır. Kararlar kesindir. Ç) Bir işyerinde çalışan işçilerin yaş, cinsiyet ve sağlık durumları böyle bir işyerinde çalışmalarına engel teşkil ediyorsa, bunlar dahi çalışmaktan alı konulur. İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması MADDE 79. – Bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar işyerlerini iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisi ile Bölge Müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre iş tamamen veya kısmen durdurulur veya işyeri kapatılır. Komisyona kıdemli iş müfettişi başkanlık eder. Komisyonun çalışmaları ile ilgili sekreterya işleri bölge müdürlüğü tarafından yürütülür. Askeri işyerleri ile yurt emniyeti için gerekli maddeler üretilen işyerlerindeki komisyonun yapısı, çalışma şekil ve esasları Milli Savunma Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca birlikte hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir. Bu maddeye göre verilecek durdurma veya kapatma kararına karşı işverenin yerel iş mahkemesinde altı iş günü içinde itiraz etmek yetkisi vardır. İş mahkemesine itiraz, işin durdurulması veya işyerinin kapatılması kararının uygulanmasını durdurmaz. Mahkeme itirazı öncelikle görüşür ve altı iş günü içinde karara bağlar. Kararlar kesindir. Bir işyerinde çalışan işçilerin yaş, cinsiyet ve sağlık durumları böyle bir işyerinde çalışmalarına engel teşkil ediyorsa, bunlar da çalışmaktan alıkonulur.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması: MADDE 75 - (Değişik: 29/7/1983-2869/18 md.) (devam) D) Yukarıdaki bentler gereğince işyerlerinde işçiler için tehlikeli olan tesis ve tedbirlerin veya makine ve cihazların ne şekilde işletilmekten alıkonulacağı ve bunların ne şekilde yeniden işletilmelerine izin verilebileceği, işyerinin kapatılması ve açılması, işin durdurulmasına veya işyerinin kapatılmasına karar verilinceye kadar acil hallerde alınacak tedbirlere ilişkin hususlar ile komisyonda görev yapacak işçi ve işveren temsilcilerinin nitelikleri, seçimi,komisyonun çalışma şekil ve esasları bir tüzükte gösterilir. E) Bir işyerinin kurulmasına ve işletilmesine izin verilmiş olması 74 üncü maddede yazılı tüzük hükümlerinin uygulanmasına hiçbir zaman engel olamaz. F) Bu maddenin (A) ve (B) bentleri gereğince makine, tesisat ve tertibat veya işin durdurulması veya işyerinin kapatılması sebebiyle işsiz kalan işçilere işveren, ücretlerini ödemeye veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermeye zorunludur. İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması MADDE 79. – (devam) Yukarıdaki fıkralar gereğince işyerlerinde işçiler için tehlikeli olan tesis ve tertiplerin veya makine ve cihazların ne şekilde işletilmekten alıkonulacağı ve bunların ne şekilde yeniden işletilmelerine izin verilebileceği, işyerinin kapatılması ve açılması, işin durdurulmasına veya işyerinin kapatılmasına karar verilinceye kadar acil hallerde alınacak önlemlere ilişkin hususlar ile komisyonda görev yapacak işçi ve işveren temsilcilerinin nitelikleri, seçimi, komisyonun çalışma şekil ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. Bir işyerinin kurulmasına ve işletilmesine izin verilmiş olması 78 inci maddede öngörülen yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına hiçbir zaman engel olamaz. Bu maddenin birinci fıkrası gereğince makine, tesisat ve tertibat veya işin durdurulması veya işyerinin kapatılması sebebiyle işsiz kalan işçilere işveren ücretlerini ödemeye veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermeye zorunludur.
4857/79 uncu maddesi ile 1475/75 inci maddesinin karşılaştırılması Mahkemeye itirazın işin durdurulması ve kapatılması kararının uygulanmasını durdurmayacağı, Komisyon Başkanının kıdemli İş Müfettişi olması, Tüzükler yerine Yönetmeliklerle düzenleneceği.
İş sağlığı ve güvenliği kurulu 4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İş sağlığı ve güvenliği kurulu MADDE 80. - Bu Kanuna göre sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren bir iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurmakla yükümlüdür. İşverenler iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak verilen kararları uygulamakla yükümlüdürler. İş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşumu, çalışma yöntemleri, ödev, yetki ve yükümlülükleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. İşçi sağlığı ve iş güvenliği kurulu: MADDE 76 - Çalışma Bakanlığınca lüzum görülecek işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere birer "işçi sağlığı ve iş güvenliği kurulu" kurulur. Bu kurulların hangi işyerlerinde kurulacağı, teşekkül tarzları, çalışma usulleri, ödev ve yetkileri Çalışma Bakanlığınca çıkarılacak bir tüzükte tespit edilir.
4857/80 inci maddesi ile 1475/76 ıncı maddesinin karşılaştırılması İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir. Daha önceki mevzuattaki İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği tabiri ‘İş sağlığı ve İş Güvenliği’ olarak değiştirilmiş, bu değişiklik bütün İş Kanununda benimsenmiş, “İSİGKHT 2.mad.” “... Sanayiden sayılan ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştıran (50 dahil) altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde......” Kurul kararlarının uygulanma zorunluluğu hüküm altına alınmış, Tüzük yerine Yönetmelik şeklinde düzenleme öngörülmüştür.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İşyeri hekimleri MADDE 81. - Devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran işverenler, Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan, işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki işçi sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla işyeri hekimi çalıştırmak ve bir işyeri sağlık birimi oluşturmakla yükümlüdür. İşyeri hekimlerinin nitelikleri, sayısı, işe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, eğitimleri, çalışma şartları, görevlerini nasıl yürütecekleri ile işyeri sağlık birimleri, Sağlık Bakanlığı ve Türk Tabipleri Birliğinin görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir yönetmelikte düzenlenir. İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir. “İSİGT” Madde 91 - Sürekli olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerlerinde Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan işçilerin sağlık durumlarının denetlenmesi,ilk yardım,acil tedavi ve diğer koruyucu sağlık hizmet- lerini düzenlemek üzere,işveren,Umumi Hıfzıssıha Kanununun 180 inci ve Sosyal Sigortalar Kanununun 114 üncü maddeleri gereğince işyerindeki işçi sayısına ve işteki tehlikenin büyüklüğüne göre,bir ya da daha fazla hekim sağlayacaktır.Bu hekimlerin çalışma koşulları ile görevlerini nasıl yürüteceklerini ayrıntılı şekilde gösteren bir yönetmelik tüzüğünün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde çıkarılır.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanlar MADDE 82. - Bu Kanuna göre sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran ve altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işverenler, işyerinin iş güvenliği önlemlerinin sağlanması, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki işçi sayısına, işyerinin niteliğine ve tehlikelilik derecesine göre bir veya daha fazla mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle yükümlüdürler. İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanların nitelikleri, sayısı, görev, yetki ve sorumlulukları, eğitimleri, çalışma şartları, görevlerini nasıl yürütecekleri, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir.
4857/82 inci maddesinin karşılaştırılması İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir. Sanayide devamlı en az 50 işçi çalıştıran ve 6 aydan fazla işlerin yapıldığı işyerlerinde İş Güvenliği Önlemlerinin sağlanması,iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi ve uygulanması amacıyla bir veya daha fazla mühendis veya teknik eleman görevlendirme yükümlülüğü, Bunların görev ve yetkilerinin yönetmelikle düzenleneceği, hükmü getirilmiştir.
İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir. 4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İşçilerin hakları MADDE 83 - İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından işçinin sağlığını bozacak veya vücut bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalan işçi, iş sağlığı ve güvenliği kuruluna başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul aynı gün acilen toplanarak kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar işçiye yazılı olarak bildirilir. İş sağlığı ve güvenliği kurulunun bulunmadığı işyerlerinde talep, işveren veya işveren vekiline yapılır. İşçi tespitin yapılmasını ve durumun yazılı olarak kendisine bildirilmesini isteyebilir. İşveren veya vekili yazılı cevap vermek zorundadır. Kurulun işçinin talebi yönünde karar vermesi halinde işçi, gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbiri alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. İşçinin çalışmaktan kaçındığı dönem içinde ücreti ve diğer hakları saklıdır. İş sağlığı ve güvenliği kurulunun kararına ve işçinin talebine rağmen gerekli tedbirin alınmadığı işyerlerinde işçiler altı iş günü içinde, bu Kanunun 24 üncü maddesinin (I) numaralı bendine uygun olarak belirli veya belirsiz süreli hizmet akitlerini derhal feshedebilir. Bu Kanunun 79 uncu maddesine göre işyerinde işin durdurulması veya işyerinin kapatılması halinde bu madde hükümleri uygulanmaz. İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir.
İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir. 4857/83 inci maddesi ile 1475/74 üncü maddesinin karşılaştırılması İş Kanununda yeni ihdas edilmiştir. Yakın,acil ve hayati tehlike karşısında işçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Kuruluna müracaat hakkı tanınmıştır. İşçi İşveren veya Kuruldan Durum tespiti ve tedbirlerin alınmasını talep edebilecek, Kurulun (veya işverenin )aynı gün toplanarak kararı işçiye yazılı bildirim zorunluluğu , Lehte verilen karar gereğince tedbirlerin alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınma hakkı, Çalışmadığı dönem için ücret ve diğer haklarının ödenmesi, Talep yerine gelmediği takdirde hizmet akdinin derhal fesh hakkı, işçiye tanınmıştır.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU İçki veya uyuşturucu madde kullanma yasağı MADDE 84 - İşyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır. İşveren; işyeri eklentilerinden sayılan kısımlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi şartlarla alkollü içki içilebileceğini belirleme yetkisine sahiptir. Alkollü içki kullanma yasağı; Alkollü içki yapılan işyerlerinde çalışan ve işin gereği olarak üretileni denetlemekle görevlendirilen, Kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan veya içilen işyerlerinde işin gereği alkollü içki içmek zorunda olan, İşinin niteliği gereği müşterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olan, İşçiler için uygulanmaz. İçki veya uyuşturucu madde kullanma yasağı: MADDE 77 - (Değişik: 29/7/1983-2869/19 md.) A) İşyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır. B) İşveren; işyeri eklentilerinden sayılan kısımlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi şartlarla alkollü içki içilebileceğini tayin ve tespit edebilir. C) (A) bendindeki işyerinde alkollü içki kullanma yasağı; 1. Alkollü içki yapılan işyerlerinde çalışan ve işin gereği olarak imalatı kontrolle görevlendirilen işçiler, 2. Kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan veya içilen işyerlerinde işin gereği alkollü içki içmek zorunda olan işçiler, 3. İşinin niteliği gereği müşterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olan işçiler, için uygulanmaz.
4857/84 üncü maddesi ile 1475/77 inci maddesinin karşılaştırılması Bu madde; 1475 sayılı İş Kanunu’nun 77. Maddesi ile düzenlenen hükümleri içermekte olup, aynı hükümler muhafaza etmiştir.
Ağır ve tehlikeli işler 4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU Ağır ve tehlikeli işler MADDE 85 - Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla onaltı yaşını doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. Ağır ve tehlikeli işler: MADDE 78 - 16 yaşını doldurmamış çocuklar ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş çocukların hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri Çalışma ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarınca hazırlanacak bir tüzükte gösterilir.
4857/85 inci maddesi ile 1475/78 inci maddesinin karşılaştırılması Bu madde; 1475 sayılı İş Kanunu’nun 78. maddesi ile düzenlenen hükümleri içermektedir. Madde içeriği aynı şekilde muhafaza edilmiş olup, eski madde de geçen tüzük ifadesi yönetmelik olarak değiştirilmiştir.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU Ağır ve tehlikeli işlerde rapor MADDE 86. - Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişinde veya işin devamı süresince en az yılda bir, bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilmiş muayene raporları olmadıkça, bu gibilerin işe alınmaları veya işte çalıştırılmaları yasaktır. Sosyal Sigortalar Kurumu işe ilk giriş muayenesini yapmaktan kaçınamaz. İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi sağlık kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir. Yetkili memurlar isteyince, bu raporları işveren kendilerine göstermek zorundadır. Bu raporlar damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır. Ağır ve tehlikeli işlerde rapor: MADDE 79 - Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişlerinde veya işin devamı süresince bedence bu işlere elverişli ve dayanaklı oldukları; işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye dok torları tarafından verilmiş muayene raporları olmadıkça; bu gibilerin işe alın maları veya işte çalıştırılmaları yasaktır. İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi sıhhi kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir. Yetkili memurlar isteyince, bu raporları işveren kendilerine göstermek zorundadır. Bu raporlar her türlü resim ve harçtan muaftır.
4857/86 ıncı maddesi ile 1475/79 uncu maddesinin karşılaştırılması Bu madde ile de 1475 sayılı İş Kanunundaki hükümler büyük oranda muhafaza edilmiştir. Ağır ve tehlikeli işlerin devamı süresince en az yılda bir bu işlere elverişli veya dayanıklı olduklarının hekim raporu ile tespit edilmesi,hükmü getirilmiştir.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU On sekiz yaşından küçük işçiler için rapor MADDE 87. - Ondört yaşından onsekiz yaşına kadar (onsekiz dahil) çocuk ve genç işçilerin işe alınmalarından önce işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimlerine muayene ettirilerek işin niteliğine ve şartlarına göre vücut yapılarının dayanıklı olduğunun raporla belirtilmesi ve bunların onsekiz yaşını dolduruncaya kadar altı ayda bir defa aynı şekilde doktor muayenesinden geçirilerek bu işte çalışmaya devamlarına bir sakınca olup olmadığının kontrol ettirilmesi ve bütün bu raporların işyerinde saklanarak yetkili memurların isteği üzerine kendilerine gösterilmesi zorunludur. Sosyal Sigortalar Kurumu işe ilk giriş muayenesini yapmaktan kaçınamaz. Birinci fıkrada yazılı hekimlerce verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi sağlık kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir. Bu raporlar damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır. Onsekiz yaşından küçük işçiler için rapor: MADDE 80 - (Değişik: 29/7/1983-2869/20 md.) 13 den 18 yaşına kadar (18 dahil) çocukların herhangi bir işe alınmalarından önce; işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri; bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın sosyal sigortalar kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye tabiplerine muayene ettirilerek işin niteliğine ve şartlarına göre vücut yapılarının dayanıklı olduğunun raporla belirtilmesi ve bunların 18 yaşını dolduruncaya kadar en az her altı ayda bir aynı şekilde doktor muayenesinden geçirilerek bu işte çalışmaya devamlarında bir sakınca olup olmadığının kontrol ettirilmesi ve bütün bu raporların işyerinde muhafaza ettirilerek yetkili memurların isteği üzerine kendilerine gösterilmesi zorunludur. Birinci fıkrada yazılı tabipliklerce verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın sosyal sigortalar kurumu hastanesi sıhhi kurulunca muayeneye tabi tutulur.Verilen rapor kesindir. Bu raporlar damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
4857/87 inci maddesi ile 1475/80 inci maddesinin karşılaştırılması 1475/80 inci maddesindeki 13 yaş sınırı 14 olarak belirlenmiş, SSK’nın ilk işe giriş muayenesinden kaçınamayacağı hüküm altında alınmış, Bu madde kapsamındaki raporların damga vergisi ile her çeşit resim ve harçtan muaflığı sağlanmıştır.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU Gebe veya çocuk emziren kadınlar için yönetmelik MADDE 88. - Gebe veya çocuk emziren kadınların hangi dönemlerde ne gibi işlerde çalıştırılmalarının yasak olduğu ve bunların çalışmalarında sakınca olmayan işlerde hangi şartlar ve usullere uyacakları, ne suretle emzirme odaları veya çocuk bakım yurdu (kreş) kurulması gerektiği Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir. Gebe ve emzikli kadınlar için tüzük: MADDE 81 - Gebe veya emzikli kadınların hangi dönemlerde ne gibi işlerde çalıştırılmalarının yasak olduğu ve bunların çalışmalarında sakınca olmayan işlerde hangi şartlar ve usullere uyacakları, ne suretle emzirme odaları veya çocuk bakım yurdu (kreş) kurulması gerektiği Çalışma, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıkları tarafından birlikte düzenlenecek bir tüzükte gösterilir.
4857/88 inci maddesi ile 1475/81 inci maddesinin karşılaştırılması Madde metni aynen muhafaza edilmiştir.
4857 SAYILI İŞ KANUNU 1475 SAYILI İŞ KANUNU Çeşitli yönetmelikler MADDE 89. - Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı; Ağır ve tehlikeli işlerden başka işler için de işçilerin işe başlamadan hekim muayenesinden geçirilmelerini, Bazı işlerde çalışan işçilerin belirli sürelerde genel olarak sağlık muayenesinden geçirilmelerini, Çeşitli veya bir kısım işlerde çalışan işçilerin sağlık durumlarının aksaması, yaptıkları işin ürünlerine ve genel sağlığa yahut birlikte çalıştıkları öteki işçilere zararlı olursa, bu gibilerin o işlerden çıkarılmalarını, Ne durumda ve ne gibi şartları haiz olan işyerlerinde banyo, uyku, dinlenme ve yemek yerleri ile işçi evleri ve işçi eğitimi yerleri yapılmasını, Öngören yönetmelikler hazırlayabilir. Çeşitli tüzükler: MADDE 82 - Çalışma veya Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarından birinin göstereceği lüzum üzerine, bu bakanlıklar tarafından beraberce hazırlanmak suretiyle, a) Ağır ve tehlikeli olarak gösterilmiş işlerden başka işler için de işçilerin ilk önce doktora gösterilmelerini, b) Bazı işlerde çalışan işçilerin belirli sürelerde genel olarak sağlık muayenesinden geçirilmelerini, c) Çeşitli veya bir kısım işlerde çalışan işçilerin sağlık durumlarının aksaması, yaptıkları işin ürünlerine ve genel sağlığa yahut birlikte çalıştıkları öteki işçilere zararlı olursa, bu gibilerin o işlerden çıkarılmalarını, ç) Ne durumda ve ne gibi şartları haiz olan işyerlerinde banyo, uyku, dinlenme ve yemek yerleri ile işçi evleri ve işçi eğitimi yerleri yapılmasını, Tespit eden tüzükler çıkarılabilir.
4857/89 uncu maddesi ile 1475/82 inci maddesinin karşılaştırılması Madde başlığı “Tüzükler” yerine “Yönetmelikler” şeklinde düzenlenmiş, Madde metni aynen muhafaza edilmiş, “Çıkarılacak Tüzükler” yerine , “yönetmelikler” şeklinde değiştirilmiştir.
4857 SAYILI İŞ KANUNUNUN BEŞİNCİ BÖLÜMÜNE İLİŞKİN CEZA HÜKÜMLERİ İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlere aykırılık MADDE 105. - Bu Kanunun 78 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tüzük ve yönetmeliklerdeki hükümlere uymayan işveren veya işveren vekiline alınmayan her iş sağlığı ve güvenliği önlemi için elli milyon lira para cezası verilir. Alınmayan önlemler oranında izleyen her ay için aynı miktar para cezası uygulanır.
Bu Kanunun 77 nci maddesi hükmüne aykırı hareket eden, 78 inci maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak kurma izni ve işletme belgesi almadan bir işyeri açan, 79 uncu maddesi hükmüne aykırı olarak faaliyeti durdurulan işi izin almadan devam ettiren, kapatılan işyerlerini izinsiz açan, 80 inci maddesinde öngörülen iş sağlığı ve güvenliği kurullarının kurulması ve çalıştırılması ile ilgili hükümlere aykırı davranan; iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca alınan kararları uygulamayan, 81 inci maddesine aykırı olarak işyeri hekimi çalıştırma ve işyeri sağlık birimi oluşturma yükümlülüğünü yerine getirmeyen, 82 nci maddesine aykırı olarak iş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik eleman görevlendirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren veya işveren vekiline beşyüzer milyon lira para cezası verilir.
Bu Kanunun 85 inci maddesine aykırı olarak ağır ve tehlikeli işlerde onaltı yaşından küçükleri çalıştıran veya aynı maddede belirtilen yönetmelikte gösterilen yaş kayıtlarına aykırı işçi çalıştıran işveren veya işveren vekiline beşyüz milyon lira para cezası verilir. Bu Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca işçilere doktor raporu almayan işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için yüz milyon lira ve 87 nci madde gereğince çocuklara doktor raporu almayan işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her bir çocuk için yüz milyon lira para cezası verilir. Bu Kanunun 88 inci ve 89 uncu maddelerinde öngörülen yönetmeliklerde gösterilen şartlara ve usullere uymayan işveren veya işveren vekiline beşyüz milyon lira para cezası verilir.
4857 SAYILI İŞ KANUNUNA İLİŞKİN İDARİ PARA CEZALARININ DAYANAĞI İdari para cezalarının uygulanmasına ilişkin hususlar MADDE 108. – (5378 S.Kan.Değ.) Bu Kanunda öngörülen idari para cezaları, 101 inci maddedeki idari para cezaları hariç, gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürünce verilir. 101 inci madde kapsamındaki idari para cezaları ise, doğrudan Türkiye İş Kurumu İl Müdürü tarafından verilir. Verilen idari para cezalarına dair kararlar ilgililere 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları, 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDAKİ BAZI DÜZENLEMELER İstisnalar MADDE 4. – Aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz; ... f- İş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere çıraklar hakkında,
İSG Alanında Yeni Yaklaşım
İptal edilen İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, bildiğiniz üzere; “Risk Değerlendirmesi”, “Sağlık ve Güvenlik İşçi Temsilcisi”, İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere, işyerinden bir veya birden fazla kişiyi görevlendirmeyi, “İşçilerin Bilgilendirilmesi”, “İşçilerin Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması” “Risk Grupları” gibi mevzuatımız açısından yeni kavram, müessese ve istihdam modellerini de beraberinde getirmiştir.
Eski düzenlemelerde yapılması gereken önlemler çoğunlukla nokta (belirgin, somut) olarak verilirken yeni yönetmeliklerde genel maksatlı düzenlemeler daha ağırlık taşımaktadır. İş Sağlığı ve Güvenliği kavramı; Dünya çalışma hayatında meydana gelen değişimlere nasıl ayak uydurulacağı ve bu alandaki dünyadaki gelişmeleri araştırmaya ve geliştirmeye nasıl katkı sağlanacağı ve yönlendirileceği boyutuyla cevaplandırılması gereken sorular olarak algılanmalıdır
İş sağlığı ve güvenliğine verilecek önem kendi insanımızın sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamına kavuşmasına yönelik olarak benimsenmeli ve bu durumdan herkesimin kazançlı çıkacağına inanılmalıdır.
Yeni mevzuat, iş sağlığı ve güvenliğinin ilgili tüm taraflarca sahiplenilmesi yaklaşımını getirmiştir. Bu yaklaşım iş sağlığı ve güvenliğinin işyerlerinde uygulanmasında, denetim odaklı bir anlayışın terk edilmesini gerektirmektedir. Bu yaklaşım; yanlışı arayan, tecrübelere dayanarak önlem alınmasını amaçlayan tepkisel bir yaklaşım değil, nelerin yanlış gidebileceğini baştan araştıran ne olabiliri belirlemeye çalışan, risk yönetimini içeren, önleyici yaklaşımları ön plana çıkaran bir yaklaşımdır.
En önemlisi de sürecin tek bir kişi tarafından yürütülmesinden ziyade takım odaklı çalışmaya yönelmeyi özendirmesi ve zorunlu kılmasıdır. Böylece, işyerlerinde geniş katılımı öngören, taraflarca benimsenen böyle bir yaklaşımla, artık iş sağlığı ve güvenliğinden tüm taraflar sorumlu olacaktır. Yeni mevzuat; İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından sürekli iyileştirmeyi, İşyeri dışından hizmet alımına imkân verilmektedir. İşyerinde bu görevleri yürütebilecek nitelikte personel bulunmaması halinde, işveren dışarıdan bu konuda yeterlik belgesi olan uzman kişi veya kuruluşlardan hizmet alabileceği,
Mesleki risklerin önlenmesini, sağlık ve güvenliğin korunmasını, risk ve kaza faktörlerinin ortadan kaldırılmasını, İş sağlığı ve güvenliği konusunda işçi temsilcilerinin eğitimi, işverenin yükümlülüğünü, İşçi veya işçi temsilcilerinin bilgilendirilmesi, İşçilerin görüşlerinin alınması ve dengeli katılımlarının sağlanmasını,
Yaş, cinsiyet ve özel durumları sebebiyle özel olarak korunması gereken kişilerin çalışma şartları ile ilgili genel ilkeleri, İşverenler koruyucu önlemleri periyodik olarak gözden geçirmeyi, esas almaktadır. Ayrıca iş-işçi uyumunda farklı bir anlayış ortaya konulmuş ve “işin kişilere uygun hale getirilmesi amacıyla işyeri tasarımında, iş ekipmanları, çalışma şekil ve üretim metotlarının seçimine özen gösterilmesi” izleme-kontrol sisteminin de oluşturularak sürece dahil edildiği bütünsel bir yaklaşımdır.
4857 Sayılı İş Kanununa Göre Çıkarılan İSG Yönetmelikleri
1- İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği. (Danıştay 10. D 1- İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (Danıştay 10.D. 10/2/2006- 2006/3007 K.İptal) 09 Aralık 2003 / 25311 (89/391/EEC) 2- Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 23 Aralık 2003 / 25325 (90/270/EEC) 3- Titreşim Yönetmeliği 23 Aralık 2003 / 25325 (2002/44/EC) 4- Gürültü Yönetmeliği 23 Aralık 2003 / 25325 (2003/10/EC)
5- Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği 23 Aralık 2003/25325 (92/57/EEC) 6- Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği 23 Aralık 2003/25325 (92/58/EEC) 7- Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 26 Aralık 2003/25328 (Değ.17.02.2004/25376) (2003/18/EC (83/477/EEC-91/382/EEC))
8- Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 26 Aralık 2003 / 25328 (99/38/EC (90/394/EEC-97/42/EC) ) 9- Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik 26 Aralık 2003/25328 (98/24/EC (91/322/EEC-98/24/EC)) 10- Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik 26 Aralık 2003/25328 (99/92/EC ) 11- Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği 9 Şubat 2004 /25368 (89/686/EEC)
12- İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik 10 Şubat 2004 /25369 (89/654/EEC) 13- Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik 11 Şubat 2004 / 25370 (89/656/EEC) 14- Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği 11 Şubat 2004 / 25370 (90/269/EEC) 15- İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 11 Şubat 2004 / 25370 (2001/45/EC (89/655/EEC-95/63/EC))
16- Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 21 Şubat 2004 / 25380 (92/104/EEC) 17- Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği 22 Şubat 2004 / 25381 (92/91/EEC) 18- Geçici veya Sınırlı Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği 15 Mayıs 2004/25463 (91/383/EEC )
19- Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik 10 Haziran 2004/25488 (2000/54/EC) 20- Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik 14 Temmuz 2004/25522 (92/85/EEC) 21- Balıkçı Gemilerinde Çalışanların Asgari Güvenlik ve Sağlık İhtiyaçları Hakkında Yönetmelik 27 Kasım 2004/25653 (93/103/EC)
22- Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik 15.04.2004 / 25434 23- Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği 28.04.2004 / 25446 24- Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik 06.04.2004 / 25425 25- Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik 09.08.2004 / 25548
26- Çalışanların İş sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri ile İlgili Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 07.04.2004 / 25426 27- İşyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması Hakkında Yönetmelik 17.12.2004 / 25673 28- İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin Kapatılmasına Dair Yönetmelik 15.03.2004 / 25393 29- İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik
30- İşyeri Sağlık Birimleri ve İşyeri hekimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 16.12.2004 / 25318 (Danıştay 10.D. 2006/1658 sayılı K.işyeri hekimi tanımı ile 18.,19.,20.,25 ve 26 Mad.İptal) (2007/3869 sayılı ikinci bir Kararı ile işyeri hemşiresi/sağlık memuru tanımı ile 27.,28. ve 29 uncu maddelerinin iptal) 31- İş Güvenliği ile Görevli Mühendis veya Teknik Elemanların Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 20.01.2004 / 25352 (Danıştay 10.D. 2006/2159 sayılı Kararı ile iş güvenliği uzmanı tanımı ile 5,7,8,9,10,11,12,13,14,15 ve 16. maddeleri iptal) 32- Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği 16.06.2004 / 25494 (Değ. 23.10.2004/25622) 33- ÇSGB Tarafından Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 28.12.2004 / 25684
4857 sayılı Kanunun Geçici 2 nci Maddesine göre yürürlükte bulunan Tüzükler 7/7583 sayılı İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü 84/8428 sayılı Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı E İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük 7/8602 sayılı Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü 7/7551 sayılı Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük
Tebliğler İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Risk Grupları Listesi Teb. 6/3/2005-25747 Kişisel Koruyucu Donanımlarla İlgili Uyumlaştırılmış Ulusal Standartlara Dair Tebliğ (6/4/2007 - 26485 revize) Kişisel Koruyucu Donanımların Kategorizasyon Rehberine Dair Tebliğ 4/5/2004-25452 K.K.D.İlgili Onaylanmış Kuruluşların Görevlendirilmesine DairTebliğ 28/12/2004-25684
Sabrınıza Teşekkürler www. isggm. gov.tr