MOBİL GENİŞBANDIN GELECEĞİ HABTEKUS 09 – 11/12/2009 Ayşe İNALÖZ Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ainaloz@btk.gov.tr Doç. Dr. Mustafa ALKAN Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu malkan@btk.gov.tr

Sunum Planı: Bilgi ve İletişim Teknolojileri’nin (BIT) Gelişimi Genişbant Nedir? Mobil Genişbant Mobil Genişbant Teknolojileri Sonuç ve Öneriler

Bilgi ve İletişim Teknolojileri’nin (BIT) Gelişimi 1995-2000 - mobilite ve internetin doğuşu 2000-2005 - internetin yaygınlaşması, web 2.0 ve mobil internet dönemi 2005’ten günümüze uzanan dönem ise küresel kapsama, VoIP, mobil genişbant dönemi

Genişbant Nedir? Genişbant, ya da yüksek hızlı internet, bir seri teknolojiyle kullanıcıların veriyi geleneksel çevirmeli telefon bağlantılarının üzerindeki hacim ve hızlarda gönderip almasıdır İnternete erişim tipi olarak bağlantı hızı göz önüne alındığında; 256 Kbit/s hızındaki internet bağlantısını darbant, 512 Kbit/s- 2 Mbit/s arasında hıza sahip internet bağlantıları I. Nesil Genişbant, 20 Mbit/s-1Gbit/s- arasında hıza sahip internet bağlantıları ise Yeni Nesil Genişbant

Genişbant Nedir? Etkin bant genişliği ve bu bant genişliğinde kullanılan servisler ve bu servislerin interaktiflik seviyesi

Mobil Genişbant Mobil genişbant her yerden, istenilen zamanda yüksek bant genişliği uygulamaları, içerik ve haberleşmeye erişim imkanı sağlamaktadır. Mobil genişbant = Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin ve medya yatırımlarının ana sürücülerinden biri IT Media Consulting şirketinin bilgilerine göre; 2008 yılının sonuna doğru Avrupa’da 24 milyon kullanıcı internete 5 trilyon Euro gelir üreterek mobil telefonları aracılığıyla bağlanacaklardır. 2012 yılında kullanıcı 51 milyona ulaşarak, gelir mobil operatörlerin gelirlerinin % 12’sine tekabül eden 13 trilyon Euro’ya ulaşacaktır.

Mobil Genişbant Mobil Genişbandın benimsenmesini kolaylaştıran etmenler arasında; Kişiselleştirilme, Tak ve kullan cihazların kullanım kolaylığı, Gelişmiş şebekeler, Artan rekabet, Ücretlendirme kaygısının azlığı, İstek duyulan uygulamalar, Yüksek bantgenişlikli multimedya desteği, Kapsama alanının artması sayılabilir.

Genişbant İnternet Grafiğe göre mobil genişbant talebi önümüzdeki yıllarda artacak olup 2012 yılında mobil genişbant abone sayısı kablolu genişbant abonelerinin üç katı olacaktır

Genişbant İnternet 2008 yılı itibariyle, her 100 kişiden 61’i hücresel mobil telefon, 21’i internet, 6 sı sabit genişbant, 5’i mobil genişbant abonesidir

Genişbant İnternet Mobil genişbanda bağlanmak için kullanılan cihaza göre kullanıcı başına düşen mobil trafik bilgileri görülmektedir.

Mobil Genişbant Teknolojileri CDMA EV-DO (Evolution Data Only) CDMA EVDO standardı III. Nesil CDMA standardı ailesinin bir bölümüdür. Sadece veriyi destekleyip sesi desteklememektedir. Ses şebekesi ile birlikte kullanıldığında 1.25 MHZ’lik ekstra bir kanala ihtiyaç bulunmaktadır [8]. Yüksek hızlı paket erişimi HSPA (High Speed Paket Access) Yüksek hızlı paket erişimi HSPA (High Speed Paket Access) UMTS’in radyo arayüzü ile ilgili 5 inci ve 6ıncı Versiyon Teknik Özellikler Setinde yayınlanan gelişmeler için kullanılan bir terim olup genişband CDMA standardı için paket veri servisidir. Pik veri oranları downlink için 42 Mbit/s ulaşabilmekte olup operatörlerin hizmetlerini arttırmıştır

Mobil Genişbant Teknolojileri Uzun Dönemli Evrim (Long Term Evaluation-LTE) ya da III. Nesil LTE LTE ya da III. Nesil LTE hücresel mobil haberleşme teknolojilerinin uçtan uca genişband ip şebekesine doğru evrimleşmesi olup III. nesil ortaklık projesi’nin (3rd Generation Partnership Project (3GPP) 8. versiyon Teknik Özellikler Setinde yeni bir kablosuz arabirimini ifade etmek üzere tanıtılmıştır. LTE, kullanıcılara gerek bant genişliği gerekse tepki süresi açısından sabit hatlardaki genişbanta benzeyen bir kişisel medya deneyimi sağlayabilmektedir. Downlink pik veri oranı 20 MHZ bant genişliğinde 100 Mbps’dir. Uplink pik veri oranı 20 MHZ bant genişliğinde 50 Mbps’dır. 2010 yılı itibariyle standartlaşmasının tamamlanması beklenmektedir.

Mobil Genişbant Teknolojileri Mobil Wimax (Worldwide interoperability for microwave Access) Mobil Wimax IMT-2000’de ITU tarafından VI. Radyo erişim metodu olarak kabul edilmiş olup; Asya-Pasifik ve Amerika’da yer alan operatörler tarafından yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Mikrodalga erişimine dünya geneli uyumluluk anlamına gelmekte olup bilginin genişband kablosuz iletişimin paket veri formunda olmasını sağlamaktadır.

Sonuç ve Öneriler Ulusal yeni nesil genişbant politikası belirlenmeli, Mobil genişbant şebekelerin geliştirilmesi desteklenmeli, Sektörde rekabetin tesis edilerek bağlantı ücretlerinin düşmesi yoluyla kullanımın toplumun tüm bireylerine yaygınlaştırılması sağlanmalı, katma değer yaratacak mobil genişbant uygulamalarının yaratılmasına yönelik eğitim faaliyetlerine hız kazandırılmalıdır.

TEŞEKKÜRLER