II.DÜNYA SAVAŞI VE SONRASINI ETKİLEYEN KONFERANSLAR VE GELİŞMELER Müttefikler savaşı bir an önce sona erdirecek askeri tedbirlerin yanısıra savaş sonrası düzenin esaslarını tesis edecek diplomatik hamleleri de belirlemek için bir dizi konferanslar tertiplemişlerdir. BUNLAR:

a)Arkadya Konferansı 22 Aralık-14 Şubat 1942 Konferans Winston Churcill ve Franklin D.Roosevelt arasında yapılmıştır. Konferansta Avrupa’daki savaşla ilgili stratejiler belirlenmiştir.

b)Casablanca Konferansı 14-24 Ocak 1943 Konferans Winston Churcill ve Franklin D.Roosevelt arasında yapılmıştır.(Daha sonra bunlara Fas Sultanı ile Fransız generaller De Gaulle ile Giraud’de katılmıştır. KARARLAR:-Mihver Devletleri ile “kayıtsız-şartsız teslim”dışında barış yapılmaması -Nihai barış koşulları Alman,İtalyan ve Japon halklarına açıklanmadan önce bu ülke liderlerinin kesin yenilgiyi dünya kamuoyu önünde kabul etmeleri -Rusya Üzerindeki baskıyı azaltmak için Sicilya’ya çıkartma yapılması -Balkanlar’da ikinci bir cephenin açılması için Türkiye’nin savaşa sokulması için gerekli hazırlıkların yapılması -Almanya’nın gücü kırılınca Avrupa’da yeni cephe açılması

c)Washington Konferansı (Şifre adında dolayı Trident Konferansı olarak da bilinir.) 12-26 Mayıs 1943 Konferans Winston Churcill ve FranklinD.Roosevelt Kuzey Afrika Cephesi’nin kapanması üzerine Savaşın yürütülmesini ve zafer için yapılacakları görüşmek amacıyla yapılmıştır. KARARLAR:-İtalya’nın savaş dışı bırakılması için bu ülkenin işgal edilmesi -İkinci cephenin Fransa’da açılması için hazırlıkların 1944 ilkbaharında bitirilmesi -Savaş sonrası barışı koruma sorumluluğunun ABD,SSCB,İngiltere ve Çin’e verilmesi -Bu dört devletin teşkil ettiği dünya konseyine bağlı olmak üzere Avrupa,Amerika ve uzakdoğu konseylerin kurulması

d)Quebec Konferansı(14-24 Ağustos 1943) Bu Konferans Churchill ve İngiliz Genelkurmayı ile Amerikan genelkurmayı arasında yapılmıştır. Bu konferansta Churchill,İtalya’da ortaya çıkan yeni durum karşısında ikinci cephenin Fransa yerine Türkiye’nin savaşa katılması ile Balkanlarda açılmasında ısrar etmiştir. Görüşleri kabul görmeyince Washington Konferansı’nın askeri kararlarının uygulanmasına karar verilmiştir. Ayrıca nükleer silah geliştirilmesine yönelik gizli bir protokolde yapılmıştır.

e)Moskova Konferansı(19 Ekim-1Kasım 1943) ABD (Cordell Hull),İngiltere (Sir Anthony Eden), Sovyetler (Vyacheslav Molotov) ve Çin dışişleri bakanlarının bir araya gelmesiyle,Tahran Zirvesi’nin hazırlığı niteliğindedir.Savaş sonrası düzeni için yapılan ilk toplantıdır. Konferans kararları beş noktada toplanmıştır: 1-Savaşın kısaltılması 2-Dört Devlet Deklarasyonu (Barışın korunması ve silahsızlanma) 3-Nüfuz Alanları (Savaş sonrası nüfuz alanı kurmak için çalışılmayacak) 4-Sömürgeler(Tüm Sömürgeler Milletlerarası vesayet rejimi altına alınacak) 5-Savaş Suçluları (Savaş suçluları cezalandırılacak) Konferans da Türkiye’de gündeme geldi (Sovyetler Türkiye’nin savaşa girmesini emir yoluyla yapılmasını ve savaşın ızdırabını yaşamasını istemiştir.)

f)Kahire Konferansı(22-26 Kasım 1943) II.Dünya Savaşı sonrası Uzakdoğu’daki gelişmeleri değerlendirmek maksadıyla; Churcill,Roosevelt ve Chiang Kai Shek arasında yapılmıştır.Konferansa İsmet İnönü’de katılmıştır. Konferansta kesin bir sonuca varılamadı. Türkiye’nin savaşa girmesi de gündeme geldi fakat kesin karar alınamadı.

g)Tahran Konferansı(28 Kasım-Aralık 1943) Konferansa Roosvelt,Churchill ve Stalin katıldı. Konferansın şifre adı “Eureka” idi. Konferansın Gündemi:İkinci cephenin açılması -İkinci cephe ile ilgili olarak Türkiye’nin savaşa katılması -Milletler arası bir teşkilat kurulması -Polonya meselesi SONUCU:En önemli sonucu müttefikler zafere yaklaştıkça görüş ayrılıklarının başlamasıydı.

h)Dumbarton Oaks Konferansı (21 Ağustos-7 Ekim 1944) Daha sonra Waşhington yakınlarındaki Dumbarton Oaks Konferansı (21 Ağustos-7 Ekim 1944)'nda biraraya gelen Müttefikler, burada Birleşmiş Milletler Anayasası’nın temellerini attılar.

h)Moskova Konferansı(9-20 Ekim 1944) Normandiya Çıkartması’nın başarılı olması üzerine Sovyetler genel bir saldırı başlatmış bunun sonucu olarak da Balkanlar ve Orta Avrupa’yı işgal ettiler.Bu işgallerden endişelenen Churcill ile Stalin arasında yapılmıştır. SONUCU:Balkan Devletlerinin iki ülke arasında nüfuz bölgelerine ayrılmasına -Polonya konusunda uzlaşma sağlanamadı. -Bu Konferansta Almanya için kurulacak “müttefik kontrol komisyonu”na Fransa’nın da alınması kararıdır.

ı)Yalta Konferansı(4-11 Şubat 1945) Özelliği: Tahran’dan sonra ikinci zirve toplantısı, Müttefikler arasındaki diplomatik konferansların sonuncusudur. SONUCU:-Birleşmiş Milletler örgütünün kurulacağı, -San Francisco’da bir konferansın toplanacağı, -Churchill,Almanya’nın işgaline Fransa’nın da katılmasını zorla kabul ettirebilmiştir. Önemi: Tahran’ın aksine burada “savaş stratejisi”nden çok “savaş sonrası düzen” ile ilgilenilmiştir. Not:Taraflar Almanya’nın bölünmesi ve tazminatlar konusunda anlaşmadıklarından bu konuları ileri bir tarihe ertelemişlerdir.

i)San Francisko (25 Nisan-26 Haziran 1945 ) San Francisko Konferansı ise Birleşmiş Milletler Örgütü’nün kurulmasını sağlayan konferans olmuştur.

k)Postdam Konferansı(17 Temmuz -2 Ağustos 1945) Almanya’nın teslim olmasından sonra yapılan bu konferansta,barışın nasıl sağlanacağı görüşülmüştür. Konular:Polonya Sorunu (SSCB-Polonya sınırını Curzon çizgisi oluşturdu) -Almanya Sorunu(Almanya’nın ABD,İngiltere,SSCB ve Fransız işgal bölgelerin de ayrı ayrı demokratik yönetimler kurulmasına) -Avusturya’nın Durumu -İtalya’nın Durumu -Sovyet Uydu Devletleri ile Barış -İspanya’nın Durumu -İran’ın Durumu -Boğazların Durumu -Tuna Nehri -Rusya’nın Uzakdoğu Savaşı’na Girmesi

Paris ve San Francisko Antlaşmaları 10 Aralık 1947’de İmzalanan Paris Antlaşması ile İtalya,Romanya,Bulgaristan,Macaristan,Finlandiya İle barış yapılmıştır. 8 Eylül 1951’de San Francisko’da Japonya ile barış yapılmıştır. Not:Almanya ile antlaşma yapılamamış,Postdam Konferansı kararları kabul edilmiştir.