Şebnem ULUSOY Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü Özel Emeklilik Dairesi Şube Müdürü I. GELENEKSEL SİGORTACILIK KONFERANSI 12 Haziran 2002 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE YASAL DÜZENLEMELER

2 SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ VE REFORM I. AYAK: Zorunlu katılıma dayalı ve genellikle dağıtım esaslı (PAYG), sosyal fayda sağlayıcı II. AYAK: İşverenler ve sendikaların katıldığı emeklilik geliri sistemleri III. AYAK: Bireysel emeklilik hesapları

3 TÜRKİYE’DE REFORM I. ve II. Ayak Kamu tarafından sağlanan zorunlu, tanımlanmış fayda esaslı III. Ayak Özel sektör tarafından sağlanan gönüllülük ve tanımlanmış katkı esaslı Türkiye’de kapsamlı sosyal güvenlik reformu iki aşamalı süreç olarak tasarlanmış ve 1999 yılından bu yana hayata geçirilmeye başlanmıştır.

4 SÖZLEŞMEYE BAĞLI TASARRUFLARIN FİNANSAL VARLIKLARI ÜLKE ÖRNEKLERİ (GSYİH %)

5 TANIMLANMIŞ KATKI ESASININ KATILIMCIYA SAĞLADIĞI OLANAKLAR Bireysel hesaplar katılımcıların kendi adına tutulur ve emeklilik hakkı kazanıldığında verilecek gelir, katkıların miktarına ve bunların getirilerine bağlıdır. Böylelikle katılımcı: - risk ve getiri tercihi yapabilir. - yatırım riskini üstlenir. - emekliliği ile ilgili sorumluluk üstlenir. - daha uzun süre çalışmaya ve katkı yapmaya teşvik edilir.

6 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİN TEMEL UNSURLARI p Kamu emekilik sistemlerini tamamlayıcı p Gönüllü katılım p Bireysel hesaplara dayalı fonlu sistem p Kamunun düzenleme, gözetim ve denetim sorumluluğu –Sermaye yapısı ve teknik alt yapısı güçlü şirketlere ruhsat verilmesi –Kurucularının ve yöneticilerinin olumlu sicile sahip olmaları –Günlük gözetim ve denetim sistemi –Şeffaflık: Katılımcıların ve kamuoyunun bilgilendirilmesi p Vergisel teşvikler p Hizmet sunumunda uzmanlaşma

sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu (R.G. 7 Nisan 2001) 4697 sayılı Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (R.G. 10 Temmuz 2001) Bireysel Emeklilik Danışma Kurulunun Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik (R.G ) Emeklilik Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik (R.G ) Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik (R.G ) Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmelik (R.G ) Emeklilik Yatırım Fonlarının ve Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik (R.G ) Emeklilik Şirketleri Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında 2002/1 sayılı Tebliğ (R.G ) Bireysel Emeklilik Fon Türlerine İlişkin SPK Kararı ( ) YASAL DÜZENLEMELER

8  Emeklilik şirketlerinin kuruluşu ve faaliyet ruhsatı  Başvurularda istenecek bilgi ve belgeler  Ana sözleşme  Dolaylı ortaklıklar ve hisse devri  Birleşme ve devir  Yöneticiler ve atanmalarına ilişkin esaslar  Bilgi, belge ve kayıt düzeni  Mali bünyeye ilişkin alınacak tedbirler  Denetime ilişkin esaslar  İlân ve reklamlar  Kamuoyuna açıklanacak bilgiler  Hayat branşında faaliyet gösterilmesine ilişkin ek tedbirler  Hayat sigortalarından bireysel emeklilik sistemine transfere ilişkin esaslar EMEKLİK ŞİRKETLERİ KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

9  Emeklilik sözleşmesi  Sözleşmenin tarafları ve lehdar  Sözleşmenin içeriği ve sözleşme ile verilecek belgeler  Emeklilik planlarının tasdiki  Sözleşmenin yürürlüğe girmesi  Katkı payının ödenmesi ve yatırıma yönlendirilmesi  Grup emeklilik sözleşmeleri ve hakların kullanımı  Sistemden ayrılma ve emekliliğe hak kazanma  Aktarıma ilişkin esaslar  Masraf kesintileri (giriş aidatı, yönetim gideri kesintisi, fon işletim gideri kesintisi)  Katılımcılara verilecek, bilgi, belge ve formlar BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİK

10  Bireysel emeklilik aracılığı faaliyeti  Bireysel emeklilik aracılığı faaliyetini yapacak kişiler  Bireysel emeklilik aracılarında aranan nitelikler  Bireysel emeklilik aracıları sınavı  Sicil ve sicile kayıda ilişkin esaslar ve ususler  Sicil kaydının yenilenmesi ve sicilden çıkarılma  Sürekli eğitim faaliyeti BİREYSEL EMEKLİLİK ARACILARI HAKKINDA YÖNETMELİK

11 EMEKLİLİK SÖZLEŞMESİ  Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip herkes, o Emeklilik döneminde ikinci bir ek geliri amaçlamaları, o Mali sektörde yatırım yapmak isteyen ve tasarrufta bulunabilmeleri ve o Bireysel emeklilik sisteminde en az 10 yıl kalmaları koşuluyla 56 yaşından sonra emekli olabileceklerdir.

12 KATILIMCININ HAKLARI  Aynı şirketin fonları arasında aktarım hakkı,  Fonların bir şirketten diğerine aktarılması hakkı,  Katk ı pay ı ödemeye ara verme hakk ı,  Emeklili ğ e hak kazanmadan sistemden ayr ı lma hakk ı,  Emeklilik hak kazand ı ktan sonra birikimlerin ödenmesi,  Bilgilenme hakk ı.

13 Şirket Kuruluş İzni ve Faaliyet Ruhsatı Başvurularına İlişkin Süreç ŞİRKET Kuruluş izin başvurusu MÜSTEŞARLIK Kuruluş İzni Alan ŞİRKET MÜSTEŞARLIK EMEKLİLİK ŞİRKETİ SERMAYE PİYASASI KURULU Ruhsat başvurusu En geç 1 yıl içinde En geç 2 ay içinde sonuç bildirimi En geç 2 ay çinde sonuç bildirimi Fon kuruluş başvurusu En geç 3 ay içinde Fon kuruluş izni ve içtüzüğün tescili

14 MEVCUT DURUM  Hazine Müsteşarlığına 6 şirket emeklilik şirketine dönüşüm izni başvuruda bulunmuştur.  Kanun ve uygulama yönetmeliklerinde belirtilen bilgi ve belgelerin tamam olması  Hukuksal, mali, idari ve aktüeryal açıdan bütünsel uygunluk  Ortaklık yapısı  Geçmiş deneyimleri, yönetişim ilkeleri  Yapılabilirlik raporuna ilişkin inceleme  Teknik alt yapı  Mali güç ve itibara ilişkin inceleme

15 TEŞEKKÜRLER