Karşılaştırmalı Tarih Eğitimi Y.Doç.Dr. İbrahim Turan Nisan 2013

Tarih Programlarında Değişim Politik, sosyo-kültürel, ekonomik ve teknolojik gelişmeler eğitim programlarını etkiler Son 100 yıldaki değişimin nedenleri: 2 büyük savaş ve korkulan 3. Dünya savaşı, Toplumlar arası barış ve uzlaşı çabaları, BM, UNESCO, AB, EUROCLIO Sanayileşme, şehirleşme Demokratikleşme, insan hakları

Tarih Öğretiminin Amacı Geleneksel: Tarihsel bilgi: Siyasi ve askeri tarih (kazananlar, alt sınıflar) ağırlıklı, isim, rakam, sayı, neden-sonuç veya antlaşma maddelerinin ezberlenmesi Çağdaş: Bilgi: Tarihsel bilgi: Siyasi, Sosyal (kaybedenler, alt sınıflar), Ekonomik Beceri: Problem çözme, analitik düşünme, tarihçilik Tutum: Farklılıklara değil benzerliklere odaklanma, karşılıklı saygı, etkin vatandaşlık

AB’ye Göre Çağdaş Tarih Öğretiminin Hedefleri (REC 2001) Sorumlu ve etkin yurttaşlar yetiştirmek, Halklar arasında uzlaşma, birbirini anlama ve tanımanın sağlanması, Hoşgörü, karşılıklı anlayış, insan hakları ve demokrasi gibi temel değerleri yaygınlaştırmak, Tarihsel olguları araştırma, özellikle ihtilaflı ve duyarlı konularda çoklu bakış açısı kazandırmak, Avrupa’nın tarihsel ve kültürel ortak mirasını tanıtmak, İnsanlık suçlarının önüne geçmek.

AMAÇLAR

TÜRKİYE Atatürk ilke ve inkılâpları, laik, demokratik, ulusal ve çağdaş değerler, Tarih bilinci, Kültürel miras, Millî kimlik Millî birlik ve beraberlik Tarih boyunca kurulmuş uygarlıklar, Dünya kültür ve uygarlığında Türklerin rolü, Öğrencilerin kültür dünyaları meraklarını gidermek,

TÜRKİYE Sadece siyasi değil, ekonomik, sosyal ve kültürel tarih Tarihsel yöntem ve teknikler, tarihçi becerileri, Analiz ve çıkarım, Barış, hoşgörü, karşılıklı anlayış, demokrasi ve insan hakları, Farklı kültürlerle etkileşim, Çalışkanlık, bilimsellik, sanatseverlik ve estetik değerleri, Türk dilini doğru ve etkili kullanma.

CALIFORNIA (ABD) Tarih eğitiminin amaçları üç ana başlık altında toplanır: Bilgi ve kültürel anlama: Tarihsel, etik, kültürel, coğrafik, ekonomik ve sosyo-politik okur yazarlık becerileri, Demokratik anlayış ve sivil değerler: Milli kimlik, anayasal miras, sivil değerler, haklar ve sorumluluklar, Beceri ve sosyal katılım: Katılım, eleştirel düşünme ve temel araştırma becerileri

İNGİLTERE Başarılı öğrenciler yetiştirmek: Tarihsel sorgulama, geçmişe ait kanıtları kullanma ve geçmiş hakkında konuşma becerileri Özgüvene sahip bireyler yetiştirmek: Kendi kimlik ve değerlerinin farkında olma Sorumlu vatandaşlar yetiştirmek: Demokratik toplumda etkin rol alma, aktif ve sorumlu vatandaşlık

AVUSTURALYA Geçmişi ve bugünü anlama, kendi ve başkalarının değerini bilme, Tarihin farklı versiyonlarını karşılaştırma, günlük hayatta karşılaşılan çatışma ve anlaşmazlıkları anlama, aktif ve bilinçli demokratik vatandaşlık, Olgu bilgisi; kronoloji, coğrafya, kurumsal yapı, maddi şartlar ve inanç sistemlerini Tarihsel beceriler

İRLANDA a) Bilgi ve Anlama: Öğrencilerin; Geçmiş olaylar hakkındaki bilgi ve anlama düzeylerini yükseltmek, Bugünü daha iyi anlamalarına yardım etmek, İrlanda, Avrupa ve dünya tarihinde anlama ve bilgi düzeylerini yükseltmek, Tarihsel kavramları anlama düzeylerini geliştirmek, Değişen dünya içerisinde değişim algısını kazanmalarını sağlamak.

İRLANDA b) Beceriler: Öğrencilerin; Tarihin farklı yorumlarının farkında olmalarını sağlamak, Araştırma becerilerini kazanmalarını sağlamak, Tarihi kanıtların doğasını ve çeşitlerini idrak etmesini sağlamak, c) Hayata ve vatandaşlığa hazırlık: Öğrencilerin; Eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirmek, Tarih bilimi ile ilişkili olumlu değerleri geliştirmelerini sağlamak, İçinde yaşadıkları ve diğer (geçmişte yaşamış toplumlar dahil) toplumlara dair değer yargılarını geliştirmek, Kendi tarihsel mirasları hakkında bilinçli ve eleştirel farkındalıklarını geliştirmek

İÇERİK

TÜRKİYE

CALIFORNIA (ABD)

AVUSTURALYA

BECERİLER

TÜRKİYE

TÜRKİYE Tarih programında yer alan tarihsel düşünme becerileri: Kronolojik düşünme Tarihsel kavrama Tarihsel analiz ve yorum Tarihsel sorun analizi ve karar verme Tarihsel sorgulamaya dayalı araştırma

CALIFORNIA (ABD) a) Toplumsal katılım becerileri: Kişisel beceriler Grup etkileşim becerileri Sosyal ve siyasal katılım becerileri b) Eleştirel düşünme becerileri: Olayları tanımlama ve netleştirme becerileri Probleme dair bilgileri değerlendirme becerileri Problem çözme ve sonuca varma becerileri

CALIFORNIA (ABD) c) Temel çalışma becerileri: Farklı kaynak ve yöntemlerle bilgi edinebilme Yazılı kaynaklarda var olan bilgilere ulaşma, seçme, organize etme Teknolojik materyalleri kullanarak bilgiye ulaşma, analiz etme Görsel materyalleri okuma ve yorumlama Tarih araştırmalarında kullanılan dili anlama Fikirlerini açık ve organize bir şekilde sözlü veya yazılı ifade edebilme

İNGİLTERE Kronoloji bilinci ve geçmişi anlama (hissetme), Çeşitli ve derin tarih bilgisi, Tarihsel kaynakları kullanma, Anladıklarını (öğrendiklerini) değişik formlarda ifade edebilme Bu dört temel becerinin yanısıra her sınıfta öğrencilerin hangi becerileri geliştirmeleri gerektiği programda ayrıntılı olarak belirtilmiştir.

AVUSTURALYA Tarihi anlama: Tarihsel bilgi ve kavramlar Tarihsel değer: Bir olayın tarihi değerini tespit Delil (Kanıt): Tarihsel kanıtları bulma, seçme ve yorumlama Devamlılık ve değişim: Sebep – Sonuç: Tarihsel bakış açısı: Olayları bölgenin ve zamanın şartlarına göre değerlendirme Tarihsel empati ve dürüst yargılama: Fark ve Farklılık: Tarihin farklı yorumlarını anlama Problem çözme: Tarihsel anlama becerisini tarihsel bir problemin araştırma, analiz ve çözüm aşamalarında kullanma

İRLANDA - 1 a) Tarihsel bilginin doğasını anlamak: Tarihsel bilgi değişebilir, düzeltme ve yeniden yorumlamaya maruz kalır Tarih yazımı her zaman güvenilir kaynaklara dayanmalıdır

İRLANDA -2 b) Araştırma becerileri: Bir araştırma projesi için uygun bir konu belirleyebilmek, Çeşitli ana ve ikinci el kaynakları kullanarak tarihi bilgilere ulaşabilmek, Araştırma konusuyla ilgili verileri ayırt edebilmek ve kaydedilmek, Verileri değerlendirebilmek, Verileri harmanlayabilmek ve düzenleyebilmek, Elde ettiği sonuçları iyi yapılandırılmış, mantıklı bir formatta sunabilmek.

İRLANDA - 3 c) Kanıt ile çalışma becerileri: Tarihin farklı kaynaklarını ayırt edebilmek, Tarihi bir soruya cevap verebilmek için gereken bilgileri tarihi kaynaklardan çıkartabilmek, Kaynakların kullanılabilirliklerini ve sınırlılıklarını değerlendirebilmek, Çelişkileri fark edebilmek, Propaganda amaçlı yazı ve ifadeleri fark edebilmek

DEĞERLENDİRME Bilgi, beceri, tutum Ulusal, uluslararası tarih oranları Karşılaştırmalı tarih öğretimi Ayrıştırıcı – birleştirici tarih Çok kültürlü, çok sesli, demokratik tarih Siyasi-askeri tarih ile sosyal-kültürel tarih oranları Tekrar Tematik yaklaşım Sıkıcı – en faydalı